16
Thế giới 24 giờ
Quốc tế -
ThứSáu15-11-2019
Tiêu điểm
Tehran hiện đang có toàn
khả năng để khắc phục căng
thẳng hiện tại giữa Mỹ và Iran.
Chính quyền đã rất rõ ràng về
các điều kiện. Họ đã khuyến
khíchcáccuộcđàmphánnhưng
có những điều kiện nhất định
phải được đáp ứng.
Trợ lý ngoại trưởng Mỹ
FRANK FANNON
Rạn nứt xuất hiện khi ông Trump
quá cứng rắn với Iran
Với việc Tehran không hề tỏ ra nhượng bộ như dự kiến, chính sách ngoại giao “sức ép tối đa” được
Tổng thống Donald Trump áp dụng nhằmgiải quyết vấn đề hạt nhân ở Iran đang dần lâmvào bế tắc...
HÀMINHTHU
H
ôm 11-11, Cơ quan
Năng lượng nguyên tử
Quốc tế (IAEA) thông
báo Tehran đã bắt đầu làm
giàu uranium tại cơ sở dưới
lòng đất Fordow và nângmức
làm giàu uranium lên tới 5%
sau khi tiến hành hàng loạt
bước rút dần cam kết theo Kế
hoạch hành động chung toàn
diện (JCPOA) ký năm 2015.
Động thái này được cho là
nhằm trả đũa việc Mỹ đơn
phương rút khỏi thỏa thuận
hồi tháng 5-2018 và tái áp đặt
các lệnh trừng phạt Tehran.
Được biết một trong các
điều khoản thỏa thuận hạt
nhân này cấm Iran đưa các
nguyên liệu hạt nhân vào nhà
máy Fordow. Với việc bơm
khí uranium vào máy ly tâm,
cơ sở này sẽ chuyển từ trạng
thái là phòng thí nghiệm sang
một khu hạt nhân thực sự.
Thỏa thuận hạt nhân
- con bài mặc cả
của Iran
Mặc dù Fordow nhỏ hơn
một cơ sở khác là Natanz ở
miền Trung, cũng như chỉ
được lắp đặt những máy ly
tâm thế hệ cũ, cấu trúc của
Fordowđược thiết kế để chống
chịu được sức mạnh của bom
xuyên phá. Đây chính là lý
do tại sao JCPOA cấm Iran
làm giàu uranium ở cơ sở
này chứ không phải Natanz,
tờ
The Hill
cho biết.
IAEA cũng khẳng định
lượng uranium làm giàu của
Iran tiếp tục tăng lên đến 372,3
l
Hong Kong:
Tờ
Hoàn Cầu Thời Báo
, trực thuộc
Nhân Dân
Nhật Báo
- cơ quan ngôn luận chính thức của Đảng Cộng sản
Trung Quốc, hôm 14-11 đã cho đăng tải thông tin chính quyền
Hong Kong dự kiến ban bố lệnh giới nghiêm từ cuối tuần này.
Tuy nhiên, gần nửa tiếng sau, tờ báo bất ngờ gỡ bỏ dòng thông
báo và đính chính rằng không đủ nguồn để xác minh thông tin
trên. Động thái diễn ra trong bối cảnh cuộc đụng độ đêm 12-11
ở ĐH Trung Văn Hong Kong khiến ít nhất bốn sĩ quan và hơn
70 người biểu tình bị thương.
l
Nga:
Đài
RT
ngày 14-11 đưa tin một phụ nữ tên Dina A. ở
vùng Urals (miền Tây nước Nga) đã đốt nhà tự sát sau khi ba
đứa con của người này chạy thoát ra ngoài kêu cứu vì bị mẹ
giam giữ trong hầm suốt 10 năm. Ba con, bao gồm hai con gái
20 tuổi và 11 tuổi, cùng một con trai 15 tuổi ban đầu được Dina
trình báo mất tích nhưng cảnh sát đã lấy lời khai và phát hiện
ra sự thật. Nguyên nhân ban đầu được cho là người phụ nữ này
bị khủng hoảng tâm lý, do từng có một người con phải vào tù
khiến Dina A. bị ám ảnh phải bảo vệ ba đứa còn lại.
l
Philippines:
Trang tin
Rappler
ngày
14-11 cho hay
tàu cá Gem-Ver,
tàu từng bị phía
Trung Quốc
đâm chìm rồi bỏ
mặc hồi tháng
6 ở biển Đông,
đã được các ngư
dân đưa ra biển ở tỉnh Occidental Mindoro để sẵn sàng ra khơi.
16 trên 22 thủy thủ có mặt lúc tàu bị đắm cho biết sẽ tham gia
chuyến hải trình sắp tới. Thời gian dự kiến ra khơi vào khoảng
cuối tháng 12, do việc chuẩn bị mất nhiều thời gian.
VĨ CƯỜNG
2
ca bệnh dịch hạchmới nhất tại Bắc Kinh đã làm
dấy lên longại về khảnăngbùngphát dịchhạch
tại quốc gia tỉ dân này, tờ
China Daily
ngày 14-
11 đưa tin. Hai ngày trước đó, nhiều người mắc
dịch hạch cũng được phát hiện tại khu tự trị Nội
Mông Cổ, phía bắc Trung Quốc. Cơ quan y tế
cho biết đã tìmkiếmnhững cá nhân có nguy cơ
nhiễm dịch hạch để ngăn ngừa và chữa bệnh.
Nhiều bệnh viện cũng đang theo dõi những
bệnh nhân có triệu chứng. Được biết người
nhiễm dịch hạch có khả năng tử vong 100%
nếu không được điều trị. Năm 2014, phần lớn
TP Ngọc Môn, tỉnh CamTúc từng bị phong tỏa
và 151 người bị cách ly vì một ca tử vong do
dịch hạch.
VĨ CƯỜNG
Chính sách cứng rắn với Iran của Tổng thốngDonald Trump hiện đã bộc lộ những điểmyếu của nó.
Ảnh: THEDAILY BEAST
Chính sách đối
ngoại của Mỹ đã
thay đổi cán cân
quyền lực ở Trung
Đông về phía có lợi
cho Nga và Iran,
vốn là một đồng
minh khu vực thân
cận của Moscow.
Iran lách lệnh trừng phạt của Mỹ
như thế nào?
Trang tin
Real Clear World
tiết lộ Iran hiện đang áp dụng
nhiềubiệnphápđểnécác lệnh trừngphạt kinh tếngặt nghèo
của Mỹ. Nước cộng hòa Hồi giáo này đã duy trì xuất khẩu
dầu sang Trung Quốc, thậm chí sang Syria và Ấn Độ thông
qua nhiều cơ chế thươngmại và vận tải né quy định củaMỹ.
Ngoài ra, Trung Quốc vẫn tiếp tục làm ăn với Iran trong
lĩnh vực năng lượng, khai thác và vận tải.Trong chuyến thăm
Bắc Kinh của Ngoại trưởng IranMohammad Javad Zarif hồi
tháng 8-2019, hai nước đã nhất trí cập nhật và triển khai
chương trình đầu tư của Trung Quốc trong 25 năm, trị giá
400 tỉ USD được ký kết hồi năm 2016.
Đáng chú ý, Anh cũng lách lệnh trừng phạt Mỹ vào tháng
10 để thực hiện khoản thanh toán trị giá 1,54 tỉ USD với một
ngân hàng quốc doanh Iran.
kg, lớn hơn nhiều so với mức
trần 202,8 kg quy định trong
thỏa thuận. Tuy vậy, nồng độ
uranium đạt 4,5%, cao hơn
mức trần 3,67% quy định
trong thỏa thuận nhưng còn
kém xa mức đỉnh 20% từng
đạt được và Iran sẽ cần nâng
lên 90% nếu muốn chế tạo vũ
khí hạt nhân.
Hãng tin
Reuters
còn tiết lộ
Iran nhiều khả năng đang triển
khai thêm nhiều loại máy ly
tâm hiện đại hơn, có thể làm
giàu uranium nhanh gấp 50
lần phiên bản IR-1 lỗi thời,
hay hỏng hóc được quy định
trong thỏa thuận.
Cũngtrongngày11-11,Tổng
thống Iran Hassan Rouhani
khẳng định sẽ tiếp tục tuân
thủ JCPOAđể được LiênHiệp
Quốc gỡ bỏ cấm vận vũ khí
vào năm 2020. “Iran nhiều
nămnay đã bị LiênHiệpQuốc
cấmmua vũ khí dựa trên thỏa
thuận hạt nhân. Nếu chúng tôi
tiếp tục tuân thủ thỏa thuận
đến năm 2020, lệnh cấm này
sẽ được gỡ bỏ” - ông Rouhani
phát biểu.
Trước đóThứ trưởngNgoại
giaoIranSeyedAbbasAraghchi
xác nhận nước này đang giảm
dần việc thực thi các nghĩa vụ
ấn định trong JCPOAdựa vào
điều khoản 26 và 36 trong thỏa
thuận này. ÔngAraghchi quả
quyết động thái này là nhằm
cứu vãn thay vì làm thỏa thuận
sụp đổ hoàn toàn.
Được biết điều khoản 26 và
36 ghi rõ: Nếu các bên tham
gia không có biện pháp tuân
thủ và thực thi nghiêm ngặt
nội dung thỏa thuận, Iran se
buôc giơi hanviêc thưc thi cam
kêt cua minh cư mỗi 60 ngay.
Mỹ yếu thế,
đồng minh lãnh đạn
Theo một cựu quan chức
Mỹ giấu tên, Washington đã
có thể đạt được với Iran một
thỏa thuận mà có thể đảm bảo
lợi ích của Tehran nhưng việc
không thành do Tehran khó
đồng ý ngồi vào bàn đàmphán
và chịu lép vế hơn Mỹ, hãng
tin
CNBC
đưa tin.
Một số nhà phân tích còn
cho rằng chínhđường lối ngoại
giao cứng rắn của Tổng thống
Mỹ Donald Trump đã gây bất
lợi cho việc bình thường hóa
quanhệhainước.Nhiềuchuyên
gia chỉ ra rằng các chính sách
gây áp lực đã cắt giảm doanh
thu từ dầu mỏ của Iran. Trợ lý
ngoại trưởngMỹFrankFannon
nhấnmạnh các lệnh trừng phạt
củaMỹ đã xóa sổ 2 triệu thùng
dầu của Iran trên thị trường
mỗi ngày. Lạm phát ở Iran
hiện ởmức khoảng 50%GDP
và tỉ lệ thất nghiệp ngày một
gia tăng. Quỹ Tiền tệ Quốc tế
(IMF) thậm chí còn dự đoán
nền kinh tế của Iran sẽ suy
giảm tới 9,5% trong năm nay.
Trongkhi đó, đồngminhcủa
Mỹ là Israel đang có nguy cơ
phải đối mặt với nguy cơ xung
đột với Iran ngày càng gia tăng
khi Mỹ tỏ ra yếu thế ở Trung
Đông, tờ
Daily Express
cho
hay. Cựu giám đốc tổ chức
tình báo Israel Mossad, ông
Haim Tomer, trả lời tạp chí
The Strategist
rằng chính sách
đối ngoại của Mỹ đã thay đổi
cán cân quyền lực ở Trung
Đông về phía có lợi cho Nga
và Iran, vốn làmột đồngminh
khu vực thân cận củaMoscow.
Ông Tomer cảnh báo Israel sẽ
dễ trở thành mục tiêu của hai
nước này nếu tình hình vẫn
tiếp tục như hiện tại.
“Thế giới đã chứngkiếnmột
số thay đổi mạnh mẽ trong
chính sách đối ngoại của Mỹ.
Israel nên cân nhắc kỹ về vai
tròcủaMỹ trongcác cuộcxung
đột và đối đầu trong tương lai
ở khu vực này” - ông Tomer
nhận định.•
