16
VĨ CƯỜNG
N
gày 15-5, Đại sứ quán
Mỹ tại Philippines đã
tổ chức buổi hội thảo
trực tuyến về tình hình Biển
Đông. Hội thảo có sự tham
gia của bốn chuyên gia đến từ
nhiều nước khác nhau, trong
đó có Viện trưởng Viện Biển
Đông thuộc Học viện Ngoại
giao Việt Nam - TS Nguyễn
Hùng Sơn.
Theo đó, các chuyên gia đều
đồng ýTrungQuốc (TQ) đang
lợi dụng tình hình COVID-19
diễn biến phức tạp trên thế
giới để tranh thủ mở rộng ảnh
hưởng ở Biển Đông. Do đó,
các nước ASEAN, dù đang
tập trung chống dịch, cũng
cần phải hết sức cảnh giác
trước các diễn biến ở thực địa.
Hơn 10 năm dai dẳng
tranh chấp Biển Đông
Theo chuyên gia Sumathy
Permal thuộc Viện Nghiên
cứu hàng hải Malaysia, tranh
chấp chủ quyền giữa các nước
trong khu vực và TQ nay đã
bước sang năm thứ 11 tính từ
lúc Bắc Kinh công bố cái gọi
là bản đồ “đường chín đoạn”
vào năm 2009 bao trùm 80%
Biển Đông. Động thái này dĩ
nhiên bị dư luận quốc tế lên
án kịch liệt vào thời điểm đó.
Trongcùngnămđó, hải quân
TQ xảy ra đụng độ với một
tàu trinh sát của Mỹ ở Biển
Đông. Ý đồ của hành động
này được bà Permal đánh giá
là cách mà Bắc Kinh tuyên
bố đã đến lúc TQ bước qua
thời kỳ “giấu mình chờ thời”
để “dang rộng đôi cánh” ở
Biển Đông.
Đến giữa năm 2012, xung
đột ở BiểnĐông leo thang khi
Philippines bắt giữ các tàu cá
TQ đang đánh bắt gần bãi cạn
Scarboroughcủanướcnày.Cáo
buộc Manila cố tình quân sự
hóa tranh chấp chủ quyền, Bắc
Kinh đã điều tàu hải giámđến
khu vực này và gây nên cuộc
khối phải cùng hợp tác để
thúc đẩy đoàn kết và thống
nhất nội khối. ASEAN cũng
nên phối hợp cùng các đối tác
khác ngoài khu vực có chung
lợi ích về an ninh và ổn định
khu vực để cải thiện năng lực
răn đe quân sự, nâng cao vị
thế khi đối đầu với TQ. Các
chuyên gia trong hội thảo cũng
đều đồng ýASEAN có vai trò
đặc biệt quan trọng trong kiến
trúckhuvựcnói chungvàkiểm
soát, quản lý tranh chấp Biển
Đông nói riêng.
“ASEAN sẽ còn tiếp tục
đóng vai trò chủ đạo để xây
dựng cơ chế hợp tác khu
vực và dung hòa lợi ích của
các bên trong bối cảnh các
nước lớn cạnh tranh gay gắt
nhằm xây dựng trật tự khu
vực có lợi cho họ” - chuyên
gia người Malaysia Sumathy
Permal cho biết. Bà còn cho
rằng việcASEAN thông qua
TầmnhìnẤnĐộDương -Thái
BìnhDương hồi tháng 6-2019
là một hành động kịp thời và
phản ánh đúng mục tiêu giải
quyết mâu thuẫn thông qua
luật pháp quốc tế mà khối
này đề ra.
Đáng chú ý, Giám đốc Tổ
chức Sáng kiến minh bạch
hàng hải (AMTI) Gregory
Poling cảnh báo nếuASEAN
không chung tay ngăn cản các
hành động phi pháp của TQ,
mọi thứ có thể trở nên tồi tệ
hơn rất nhiều do tài nguyên
Biển Đông đang bị tàn phá
nặng nề vì các hoạt động bồi
đắp, cải tạo trái phép của TQ.
Ông Poling cũng thừa nhận
việc thuyết phục TQ thay đổi
hành vi tuy rất khó khăn nhưng
không phải là điều bất khả thi
khi mọi thứ được tiến hành
theo nguyên tắc đa phương.
Giám đốc Viện Các vấn
đề hàng hải và Luật biển
(Philippines) Jay Batongbacal
lưu ý nhiều nước ASEAN
gần đây đã có những bước đi
mạnh mẽ và đúng đắn trong
nỗ lực siết chặt đoàn kết nội
khối. Mới đây nhất có thể kể
đến là việc Philippines công
khai lên án việc tàu TQ đâm
chìm tàu đánh cá Việt Nam
vào tháng 4-2020.
ASEAN cũng nên tận dụng
lúc TQ đang phải đối mặt với
làn sóng phản ứng dữ dội
toàn cầu do khủng hoảng bởi
COVID-19để tăngcườngphản
đối các yêu sách chủ quyền
của Bắc Kinh, tranh thủ sự
ủng hộ của quốc tế.
“Suy thoái toàn cầu và sự
cạnh tranh Mỹ-Trung có thể
làm suy yếu vị thế toàn cầu
củaTQ.Thời gian tới,TQchắc
chắn sẽ không dừng lại các
động thái mở rộng ảnh hưởng
ở Biển Đông, đặc biệt là họ
sẽ cố tình kéo dài đàm phán
Bộ quy tắc ứng xử trên Biển
Đông (COC) thêm vài năm.
Do đó, đoàn kết ASEAN là
biện pháp hiệu quả duy nhất
để chống lại Bắc Kinh” - ông
Jay Batongbacal nhấnmạnh.•
Thế giới 24 giờ
Quốc tế -
ThứBảy16-5-2020
đối đầu căng thẳng chưa từng
có trong suốt 10 tuần khiếnMỹ
phải vào cuộc và yêu cầu hai
bên kiềm chế.
Sau nhiều tuần đàm phán,
với vai trò trung gian, các
quan chức Mỹ đã giúp xây
dựng thỏa thuận yêu cầu hai
bên sẽ cùng rút lui khỏi khu
vực tranh chấp. Tuy nhiên,
TQ lại không tuân thủ thỏa
thuận đề ra mà vẫn duy trì
các tàu hải cảnh tại khu vực
này và theo thời gian, chiếm
luôn quyền kiểm soát bãi cạn
Scarborough.
Đến tháng 5-2014, TQ bất
ngờ đưa giàn khoan HD-981
vào vùng đặc quyền kinh tế
(EEZ) của Việt Nam khiến
Việt Nam lên án kịch liệt.
Giữa hai bên cũng xảy ra
một số va chạm nhất định
trên thực địa.
Từ đó đến nay, chiến lược
mà TQ sử dụng để khẳng
định tuyên bố chủ quyền phi
pháp củamình có thể tómgọn
như sau: Nước này sẽ điều
các nhóm tàu hải cảnh hùng
hậu đến khu vực tranh chấp
để uy hiếp các nước có liên
quan, song song với việc cải
tạo và quân sự hóa các thực
thể mà TQ chiếm đóng trái
phép. “Rõ ràng Bắc Kinh
đã đi một nước cờ lớn trong
việc sẵn sàng cho xung đột
vũ trang ở Biển Đông” - bà
Sumathy Permal nhận định.
Trong năm 2020, giữa
lúc toàn thế giới cũng như
khu vực Đông Nam Á phải
vật lộn chống chọi đại dịch
COVID-19, TQ liên tục có
những bước đi đáng lo ngại
khi tổ chức các cuộc tập trận
và xua tàu di chuyển ngang
dọc trên Biển Đông. Nghiêm
trọng hơn, TQ hồi tháng 4
còn ngang nhiên lập cái gọi
là “quận Tây Sa” và “quận
Nam Sa” để quản lý quần
đảo Hoàng Sa và Trường Sa
của Việt Nam.
“Tôi đồng ý với các ý
kiến cho rằng những động
thái này của Bắc Kinh hoàn
toàn không phải là vô tình
mà là đã có chuẩn bị từ rất
lâu. COVID-19 cung cấp cho
TQ một điều kiện không thể
hoàn hảo hơn” - bà Sumathy
Permal nhấn mạnh.
Hướng đi nào
cho ASEAN?
TSNguyễnHùng Sơn nhận
định để đối phó với TQ trong
thời gian tới, các nướcASEAN
cần có được một góc nhìn bao
quát toàn cảnh để từ đó đưa ra
được cách tiếp cận đa phương.
Cụ thể, tất cả thành viên nội
Tàu chiến TQ tập trận trên BiểnĐông hồi tháng 7-2016: Ảnh: TÂNHOA XÃ
• Philippines
: Ngày 14-5, bão
Vongfong đã ập vào các khu vực ven biển
miền Trung Philippines khiến giới chức
phải sơ tán khoảng 200.000 người dân ở
đây, đài
CNN
cho hay. Được biết, đây là
cơn bão nghiêm trọng với sức gió lên tới
155 km/giờ, giật cấp 14, có khả năng gây
thiệt hại nặng ở những nơi nó đi qua. Mỗi
năm Philippines đón khoảng 20 cơn bão.
• Nga
: Đài
TASS
ngày 14-5 dẫn nguồn
quân đội Nga khẳng định đã phát hiện
25 máy bay trinh sát nước ngoài, trong
đó có sáu máy bay không người lái, hoạt
động gần không phận Nga trong tuần qua.
Được biết, Moscow từng nhiều lần lên
tiếng chỉ trích NATO và Mỹ hay gửi máy
bay hoạt động sát biên giới nước này mỗi
khi Nga có động thái quân sự.
• Ý:
Ngày 15-5, một vụ nổ lớn bất ngờ
xảy ra tại một nhà máy hóa chất ở TP
Venice tạo ra những cột khói bụi khổng lồ
bao trùm bầu trời, theo hãng tin
Reuters
.
Toàn bộ người dân trong vòng bán kính
25 km đã được yêu cầu ở trong nhà. Hiện
chưa có báo cáo thiệt hại về người và của.
Nhà chức trách đang tiến hành điều tra
nguyên nhân vụ việc.
PHẠM KỲ
Việt Nam lên tiếng về các hoạt động
của Trung Quốc
Trước thông tinTQđiều cácmáybay KJ-500 và KQ-200đến
quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa của Việt Nam ngày 13-5,
phát ngôn viên Bộ Ngoại giao LêThị Thu Hằng hôm14-5 đã
lên tiếng khẳng định Việt Nam có đầy đủ bằng chứng lịch
sử và cơ sở pháp lý để khẳng định chủ quyền với hai quần
đảo trên phù hợp với luật pháp quốc tế.
“Mọi hoạt động của các bên tại hai quần đảo này mà
không có sự cho phép của Việt Nam đều vô giá trị. Trong
bối cảnh khu vực và quốc tế hiện nay, Việt Namđề nghị các
bên không có hành động làmphức tạp thêm tình hình Biển
Đông” - bà Hằng nhấn mạnh.
BắcKinhđangđẩymạnhhoạt
động không chỉ riêng tại Biển
Đông mà còn ở nhiều khu vực
khác trên toàn thế giới, kể cả
châu Âu. Điều này phản ánh
quan điểm của lãnh đạo TQ
rằng COVID-19 chính là thời cơ
chiến lược để thu được lợi ích.
TS
NGUYỄN HÙNG SƠN
,
Viện trưởng Viện Biển Đông
thuộc Học viện Ngoại giao Việt Nam
Họ đã nói
ASEAN cũng nên
phối hợp cùng các
đối tác khác ngoài
khu vực có chung lợi
ích về an ninh và ổn
định khu vực để cải
thiện năng lực răn
đe quân sự, nâng
cao vị thế khi đối
đầu với TQ.
4.546.307
người nhiễm COVID-19 cùng 303.880 ca
tử vong được ghi nhận trên toàn thế giới
tính đến 18 giờ ngày 15-5, trang thống kê
Worldometer
dẫn nguồn cơ quan y tế các
nước cho hay. Số bệnh nhân điều trị thành
công dừng ở 1.716.115 ca.
Biển Đông: Chỉ đoàn kết mới
chống Trung Quốc hiệu quả
Các nước ASEAN cần hết sức cảnh giác trước chiêu bài lợi dụng COVID-19 để mở rộng ảnh hưởng
trên BiểnĐông của Bắc Kinh và đoàn kết là chìa khóa duy nhất để hóa giải.
