16
Quốc tế -
ThứBảy10-10-2020
Giải mã lý do Trung Quốc “không
khiêu vũ” cùng ông Trump
ĐĂNGKHOA
L
iên tục trong hai ngày
7 và 8-10 ông Trump
đăng lên Twitter các
video ông lần nữa chỉ trích
Trung Quốc (TQ) về đại
dịch COVID-19, cáo buộc
rằng virus SARS-CoV-2 là
do TQ gửi qua, tuyên bố sẽ
buộc TQ phải “trả giá đắt
vì điều họ đã làm với thế
giới và với chúng ta”. Trên
Twitter tuần này ông Trump
cũng quay trở lại thói quen
cũ gọi COVID-19 là “virus
TQ”, “bệnh dịch TQ”.
Ngày8-10, trả lời phỏngvấn
đài
Fox Business
- lần trả lời
truyền thông đầu tiên sau thời
gian điều trị COVID-19, ông
Trump đổ lỗi “tôi phát bệnh vì
họ”.ÔngTrumpcũngtựtinrằng
TQ sẽ nhượng bộ Mỹ về thỏa
thuận thương mại vì hy vọng
điều đó sẽ làm ông vui lòng.
Trong khi đó, tranh luận với
ứng viên phó tổng thống bên
đảng Dân chủ Kamala Harris
tối 7-10, Phó Tổng thống Mỹ
MikePence chỉ tríchTQkhông
cungcấpđầyđủ thông tinvềđộ
nghiêm trọng của COVID-19,
đồng thời cũng tuyên bố sẽ bắt
TQ “chịu trách nhiệm”. Ông
Pencecũngchobiết ôngTrump
sẽ tiếp tục đối đầu mạnh với
TQ, nước vốn “đã lợi dụngMỹ
nhiều thập niên qua”.
TQ sẽ “không
khiêu vũ cùng Mỹ”
Khácmọi lần trướcTQphản
ứng rất nhanh, lần này báo
South China Morning Post
(
SCMP
) cho biết Bộ Ngoại
giao TQ ngày 8-10 không trả
lời yêu cầu bình luận về việc
này. Không chỉ về chính phủ
mà cả truyền thông TQ cũng
không nhắc gì đến những lời
cảnh cáo của ông Trump. Tờ
Hoàn Cầu Thời báo
, một nhật
báokhổnhỏ trực thuộc tờ
Nhân
Dân Nhật Báo -
cơ quan ngôn
luận chính thức của đảngCộng
sản TQ - có đưa tin về video
của ôngTrump nhưng lại biên
tập cắt bỏ các phát ngôn của vị
tổng thống Mỹ về TQ.
Các nhà quan sát đang rất
chú ý đến thái độ im lặng của
TQ trước loạt phát ngôn cứng
rắn và mang tính công kích
gần đây từ phía ông Trump
và ông Pence.
SCMP
dẫn ý
kiến nhiều nhà quan sát cho
rằng lý do đằng sau sự im lặng
của TQ là nước này không
muốn đổ thêm dầu vào lửa
để đốt thêm căng thẳng với
Mỹ, đặc biệt không muốn
bị lôi vào cuộc bầu cử tổng
thống Mỹ vốn đã bị vấn đề
đại dịch COVID-19 lấn át.
Thời gian qua, nhiều quan
chứccấpcaoTQ
cũng nhiều lần
nói rằng Bắc
Kinh sẽ không
“khiêu vũ cùng
Mỹ”vàsẽkhông
đi vào con đường dẫn tới một
cuộc “chiến tranh lạnh mới”.
Nhiều học giả TQ cũng từng
nói nếu Bắc Kinh kiên nhẫn
không đáp trả các chính sách
khiêu khích của Mỹ thì sẽ
tránh bị kéo vào một cuộc
chiến trả đũa qua lại.
TQ kiên nhẫn chờ
bầu cử Mỹ
Bầu cử Mỹ chỉ còn hơn
tháng nữa là diễn ra và từ
việc im lặng này có thể thấy
TQ đang rất kiên nhẫn chờ sự
kiện này. Tuy nhiên, hậu bầu
cử Mỹ có thể sẽ không diễn
ra theo hướng có lợi cho TQ.
Trong quá trình vận động
tranh cử, ông Trump nhiều
lần khẳng định trong hai ứng
viên tổng thống thì ông là
người cứng rắn hơn với TQ.
Theo ông Trump, đối thủ Joe
Biden thời gian trước quá
mềm yếu khi cùng các nước
phương Tây khác nỗ lực đưa
TQ vào các thể chế quốc tế
và hòa nhập vào kinh tế toàn
cầu, với hy vọng sẽ khiến Bắc
Kinh tuân thủ luật lệ thế giới
hơn. ÔngTrump cho rằng chủ
trương toàn cầu hóa này đã
làm tổn thương việc làm và
kinh tế Mỹ.
Có thể thấy gần bốn năm
ở Nhà Trắng ông Trump đã
nỗ lực thay đổi điều này. Từ
khi tuyên bố ra tranh cử tổng
thống năm 2016, ông Trump
đã thường xuyên nói TQ là
một nguồn cơn gây ra các vấn
đề của Mỹ. Sau khi vào Nhà
Trắng, năm 2018 ông Trump
ápmột loạt thuế quan lên hàng
hóaTQ, khơimào cuộc thương
chiến hai bên - một chiến
lược bị nhiều nhà kinh tế chỉ
trích.Vớinỗlực
không ngừng
nghỉ,chínhphủ
ông Trump đã
thuyết phục
đượcnhiềunước
châuÂu tẩy chay tậpđoàn thiết
bị công nghệ Huawei của TQ.
Không chỉ về kinh tế ông
TrumpcòntấncôngTQởnhiều
mặt trận khác: Hong Kong,
Tân Cương, Đài Loan, Biển
Đông… Có quan chức tình
báo Mỹ nói TQ có thể muốn
ông Trump thất cử, vì ngán
ngẩm “sự khó lường” trong
cung cách lãnh đạo của ông.
Phần ông Biden, nhiều trợ
lý của ông nhấn mạnh rằng
chính phủ tương lai của ông
Biden sẽ còn cứng rắn với
TQ hơn cả chính phủ của ông
Trump. Theo báo
Washington
Post
, chủ trương này cho thấy
có sự đồng lòng trong lưỡng
đảng Quốc hội Mỹ trong ứng
xử với TQ.
Bên trongTQcũng có nhiều
chuyên gia lo rằngWashington
sẽ còn quyết liệt hơn với Bắc
Kinh nếu ông Biden thắng
ông Trump. Nói với hãng tin
Bloomberg, chuyên gia Zhou
Xiaoming, vốn từng là nhà
đàm phán thương mại phía
TQ, cho rằng “nếu ông Biden
được bầu thì điều này có thể
nguy hiểmhơn với TQ, vì ông
ấy sẽ hợp lực với các đồng
minh nhắm đến TQ, trong
khi ông Trump đang phá hủy
các liên minh của Mỹ”. Theo
chuyên gia này thì có ít nhất
bốn quan chức cấp cao TQ
chia sẻ cách nghĩ này.
Thậm chí, nói với báo New
YorkTimes,ôngChengXiaohe,
Phó Giáo sư quan hệ quốc tế
tại ĐHThanhHoa (Bắc Kinh)
còn lo rằng ông Biden “có thể
sẽ vận dụng các chiến thuật
một cách tinh vi và mang tính
phối hợp hơn để chống TQ”.
Hay nói cách khác, ông Biden
sẽ hành động chống TQ hiệu
quả hơn so với ông Trump.•
Nhiều chuyên gia chính sách đối ngoại cho
rằng chuyện ông Trump và ông Pence thay
phiên nhau chỉ tríchTQ về COVID-19 vào thời
điểm này có thể là một chiêu bài kiếm phiếu
bầu cho cuộc bầu cử tới hoặc để đánh lạc
hướng chú ý khỏi thực tế Nhà Trắng đã biến
thành một ổ dịch COVID-19.
Về phía TQ, nhà phân tích các vấn đề quốc
tế Pang Zhongying tạiTrườngĐHĐại Dương
(TQ) tự tin “khó để nói sẽ bắt TQ chịu trách
nhiệm cách nào”. Chuyên gia Shi Yinhong về
quan hệTrung-Mỹ tại ĐHThanhHoa tin quan
hệhai bên sẽ leo thang thêmvì các phát ngôn
mới nhất của ông Trump. Tuy thế theo ông,
phía Mỹ vẫn có khả năng tới đây sẽ ra thêm
các lệnh trừng phạt TQ về các vấn đề Biển
Đông, Hong Kong, Tân Cương. Mỹ cũng có
thể tăng cường hỗ trợ ngoại giao Đài Loan
hay gửi quan chức cấp cao tới lãnh thổ này.
Một biện pháp nữa Mỹ có thể sẽ áp dụng là
gây khó khăn hơn cho các công ty TQ làm ăn
ởMỹ. Các biện pháp này có thể sẽ kéo dài đến
tận tháng 1-2021 dù ông Trump có thất cử,
ông Shi dự đoán.
TQ không muốn bị
lôi vào cuộc bầu cử
tổng thống Mỹ.
Ông Trump những ngày qua liên tục công kích Trung Quốc nhưng không như trước, lần này Bắc Kinh chủ
trương giữ im lặng.
Giải thưởng Nobel Hòa bình 2020 đã thuộc về tổ chức
Chương trình Lương thực Thế giới (WFP) với các nỗ lực
chống nạn đói, góp phần mang lại hòa bình ở các khu vực
bị ảnh hưởng vì xung đột, nỗ lực chống lại việc lợi dụng
nạn đói như một vũ khí chiến tranh và xung đột.
WFP là một tổ chức thuộc Liên Hợp Quốc (LHQ), ra
đời năm 1961 từ đề xuất của Tổng thống Mỹ Dwight
Eisenhower. Trung bình mỗi năm WFP phân phối thực
phẩm đến khoảng 90 triệu người.
Theo Chủ tịch Ủy ban Nobel NaUy Berit Reiss-
Andersen, nếu không có dịch COVID-19 thì WFP cũng
hoàn toàn xứng đáng nhưng thực tế đại dịch càng củng cố
lý do để ủy ban trao giải này cho WFP. Một trong các lý
do đó, theo bà là cần thiết phải đề cao sự hợp tác giữa các
quốc gia trong thời điểm khủng hoảng toàn cầu. Bà kêu
gọi cộng đồng quốc tế không làm lơ việc hỗ trợ WFP để
đảm bảo dân nghèo khắp thế giới không bị chết đói.
Theo Giám đốc điều hành WFP David Beasley, ngoài
xung đột, suy thoái kinh tế thì việc giảm hỗ trợ từ các
nước cũng là một lý do khiến nguồn thực phẩm WFP dành
cứu trợ thiếu hụt báo động.
Việc giải Nobel Hòa bình 2020 thuộc về WFP có thể
được xem là một sự “phản tỉnh” với Tổng thống Mỹ
Donald Trump - vốn nhận được tới ba đề cử cho giải
thưởng này và được truyền thông nhắc đến nhiều trong
những ngày qua như một ứng viên tiềm năng.
Theo báo
Guardian
, tại lễ công bố bà Andersen không
nhắc gì đến ông Trump nhưng có nói “thuyết phổ biến” và
hành động của LHQ cùng WFP trái ngược với “chủ nghĩa
dân túy”, “đường lối chính trị theo chủ nghĩa dân tộc”
đang diễn ra ở nhiều nước.
Báo
New York Times
gắn kết việc WFP được vinh
danh giải Nobel Hòa bình trong bối cảnh chính phủ ông
Trump ngày càng lạnh nhạt với các tổ chức của LHQ.
Từ khi ông Trump vào Nhà Trắng, Mỹ đã rút khỏi
nhiều tổ chức LHQ cũng như giảm hỗ trợ cho nhiều tổ
chức khác (như Tổ chức Y tế Thế giới), kể cả các tổ
chức chuyên thực hiện các nhiệm vụ nhân đạo.
THIÊN ÂN
Tổng thốngMỹDonald Trump
(trái)
và Chủ tịch TrungQuốc TậpCận Bình (phải). Ảnh: POLITICO
NobelHòabình thuộc vềWFP là sự“phản tỉnh” với ôngTrump
Tiêu điểm
73%
ngườiMỹkhôngcóthiệncảmvới
TQ,theothămdòcủaTrungtâm
NghiêncứuPewmùahènày.Con
số này tăng 26%so với cùng kỳ
năm2018. KhôngchỉMỹ, người
dân hầu hết các nước phương
Tây cũng ngày càng mất thiện
cảmvớiTQ, đặc biệt trong năm
nay, lý do chủ yếu vì cáchTQxử
lý đại dịch COVID-19.
