16
Quốc tế -
ThứHai 2-11-2020
Tiêu điểm
TheothốngkêcủaViệnnghiên
cứu Poynter (Mỹ), trong nhiệm
kỳ vừa qua, Tổng thốngTrump
đã thựchiệnđược25 lời hứakhi
tranh cử (chiếm 24%). Trong
khi đó, ông lại“thất hứa”tới 50
lần (chiếm 49%). Số còn lại là
các lời hứa chỉ được hiện thực
hóa một phần nào đó hoặc đã
bị hoãn lại.
Ông Trump và lời hứa “làm nước
Mỹ vĩ đại” dang dở
“LàmnướcMỹ vĩ đại trở lại” là thông điệp nổi tiếng của Tổng thống Donald Trump khi tranh cử vào năm
2016. Dù vậy, sau bốn năm lãnh đạo, ông gặp rất nhiều khó khăn trong nỗ lực hiện thực hóa camkết này.
QUANG TUỆ
V
iệc ông Trump có thể
giành thêm một nhiệm
kỳ nữa hay không sẽ phụ
thuộc nhiều vào việc ông có
thể hiện thực hóa lời hứa của
mình hay không. Vậy những
lời hứa của ông Trump về
một “nước Mỹ vĩ đại” là gì
và ông đã thành công tới đâu
trong việc triển khai chúng?
Lời hứa đã thực hiện
Nhìn chung, ở cả haimặt đối
nội và đối ngoại, ông Trump
đã triển khai được tầm nhìn
của mình ở một số vấn đề
nhất định. Trong đó, thành
công lớn nhất phải kể đến là
kinh tế. Ông từng cam kết sẽ
giúp Mỹ đạt và duy trì mức
tăng trưởng 3%/năm, thậm
chí là tới 6%. Dù không thể
hoàn toàn chạm tới mốc tăng
trưởng đưa ra, chính quyền
ông Trump vẫn giữ được con
số này ở mức quanh mốc
2%-2,5%, thậm chí đạt mức
3,8% vào năm 2018.
Tỉ lệ thất nghiệp trong lao
động Mỹ cũng đạt mức thấp
nhất trong vòng 50 năm với
hơn 4,8 triệu việc làm mới
được tạo ra chỉ trong tháng
6-2020. Ông Trump cũng đã
thực hiện lời hứa cắt giảm
thuế khi thông qua Đạo luật
Cắt giảm thuế và Việc làm
(TCJA) vào năm 2017.
Về lĩnh vực tư pháp, ông
Trump phối hợp cùng các
đồng minh đảng Cộng hòa
thành công đề cử và thông
qua ba thẩm phán mới vào
Tòa án Tối cao Mỹ cùng 220
thẩm phán khác ở các tòa cấp
liên bang. Ở Mỹ, nhánh tư
pháp có quyền lực rất lớn,
các thẩm phán cũng có nhiệm
kỳ rất dài nên thường là bên
có tiếng nói cuối cùng trong
chính trị Mỹ. Do đó, ngay cả
trong trường hợp ông Trump
không tái đắc cử vào tháng
11 thì những nhân vật mà ông
đề cử cũng sẽ tác động sâu
TàuMỹ sẽ được trangbị tên lửa siêu thanhđối phóTrungQuốc
Tổng thốngDonald Trump trong cuộc vận động tranh cử ở bangNorth Carolina ngày 24-10.
Ảnh: REUTERS
Lượng người Mỹ đi bỏ phiếu sớm
cao kỷ lục
Theo hãng tin
Reuters
, tính đến ngày 30-10, có hơn 80 triệu
người Mỹ đã bỏ phiếu sớm, tương đương với 58% tổng số
lượt phiếu bầu của kỳ bầu cử năm 2016.
Số liệu từ 20 bang cho thấy 18,2 triệu cử tri Dân chủ đã
bầu cử sớm, trong khi con số này ở những người thuộc đảng
Cộng hòa là 11,5 triệu. Số cử tri không có đảng phái đã bầu
cử là 8,8 triệu.
Các chuyên gia dự đoán tỉ lệ đi bầu năm nay sẽ dễ dàng
vượt mức 138 triệu phiếu bầu của kỳ bầu cử trước. Các con
số thăm dò hiện tại đều cho thấy ông Biden đang dẫn trước
ông Trump 5%-10%. Song, tại các bang chiến địa lớn như
Florida hay Pennsylvania, sự chênh lệch giữa hai ứng viên là
không lớn, báo hiệu sẽ còn nhiều bất ngờ diễn ra vào ngày
bầu cử sắp tới.
Nhìn chung, ở cả
hai mặt đối nội
và đối ngoại, ông
Trump đã triển
khai được tầm nhìn
của mình ở một số
vấn đề nhất định.
Trong đó, thành
công lớn nhất phải
kể đến là kinh tế.
sắc đến tương lai đất nước.
Vềmặt đối ngoại, một trong
những thành tựu lớn nhất của
nhiệm kỳ ông Trump là tăng
cường hiện diện và đưa ra
hàng loạt tuyên bố cứng rắn
về vấn đề Biển Đông. Chiến
lược an ninh dưới thời Tổng
thống Trump xác định Trung
Quốc (TQ) là “đối thủ cạnh
tranh chiến lược” và nhiều
lần lên tiếng phản đối cũng
như thực hiện các cuộc tuần
tra đảm bảo tự do hàng hải
(FONOP) nhằm ngăn chặn
việc TQ biến Biển Đông
thành “ao nhà”.
Số liệu của hải quân Mỹ
cho thấy chỉ trong năm 2019,
nước này đã thực hiện đến
bảy nhiệm vụ FONOP trong
vùng 12 hải lý quanh những
thực thể TQ chiếm đóng trái
phép ở Biển Đông - nhiều
nhất kể từ năm 2014. Hồi
tháng 7-2020, Ngoại trưởng
Mỹ Mike Pompeo công bố
quan điểm Biển Đông mới,
lần đầu tiên gọi các yêu sách
chủ quyền của TQ trên Biển
Đông là “phi pháp”.
Trung Đông cũng là khu
vực ông Trump gặt hái nhiều
thành công về mặt ngoại
giao. Trong vấn đề Israel,
Tổng thống Trump giữ vững
tuyên bố Jerusalem là thủ
đô của Israel và chính thức
chuyển Đại sứ quán Mỹ đến
đây. Cuộc chiến chống chủ
nghĩa khủng bố, đặc biệt là
công cuộc truy quét tổ chức
Nhà nước Hồi giáo tự xưng
(IS) cũng có những thành quả
nhất định, điển hình là việc
tiêu diệt được thủ lĩnh tối cao
Abu Bakr al-Baghdadi của tổ
chức này.
Khó khăn chồng chất
Dù vậy, mọi chuyện theo
thời gian có vẻ không hề suôn
sẻ cho ông Trump, đặc biệt là
trong giai đoạn cuối cùng của
nhiệm kỳ. Đầu năm 2020, đại
dịch COVID-19 bùng phát và
càn quét cả thế giới. Mỹ, dù
là cường quốc hàng đầu, lại
đang phải oằn mình chống
dịch với hơn 9,4 triệu người
nhiễm bệnh tính đến ngày
1-11 (giờ Việt Nam), theo
trang thống kê
Worldometer
.
Đại dịch toàn cầu không
chỉ là một thảm họa về mặt
y tế mà nó còn gây ra sự xáo
trộn to lớn đến tình hình kinh
tế - xã hội. Kinh tế Mỹ kể từ
tháng 3 đến nay đã lao dốc
nhanh chóng không phanh
với tỉ lệ thất nghiệp đạt mức
kỷ lục 15%vào tháng 5. Điều
này làm cho các thành tựu về
kinh tế đã đạt được trước đó
của chính quyền Trump trở
nên mờ nhạt.
Về mặt xã hội, nước Mỹ
cũng chứng kiến sự khủng
hoảng và chia rẽ sâu sắc.
Vấn đề sắc tộc bị thổi bùng
lên thành những cuộc biểu
tình và bạo loạn sau cái chết
của người đàn ông da màu
George Floyd vào tháng 5.
Chính sách nhập cư của
nước Mỹ cũng là một chủ
đề khác mà ông Trump phải
hứng chịu nhiều chỉ trích, bị
Liên Hợp Quốc lên án là vi
phạm luật pháp quốc tế khi
chia rẽ ít nhất 5.500 gia đình
nhập cư trái phép trong các
cơ sở tạm giam dọc biên giới
Mỹ - Mexico.
Về mặt đối ngoại, việc
theo đuổi chính sách “Nước
Mỹ trên hết” của Tổng thống
Donald Trump đã làm thay
đổi toàn diện quyền lực quốc
tế, song có lẽ là theo hướng
tiêu cực hơn. Mối quan hệ
của nước Mỹ với các đồng
minh truyền thống như Liên
minh châu Âu (EU) và tổ
chức Hiệp ước Bắc Đại Tây
Dương (NATO) trở nên căng
thẳng quanh vấn đề gánh vác
chi phí quân sự chung.
Song hành cùng chính sách
“Nước Mỹ trên hết” là động
thái đe dọa và rút khỏi các
tổ chức và hiệp định quốc tế
không có lợi chonướcMỹ theo
quan điểm của ông Trump.
Cụ thể, ông Trump kể từ khi
nhậm chức đã ngay lập tức
rút Mỹ khỏi Hiệp định Đối
tác xuyên Thái Bình Dương
(TPP) và Hiệp định Thương
mại tự do Bắc Mỹ (NAFTA)
nhằmđàmphán các hiệp định
song phương có lợi hơn.
Bên cạnh đó, đường lối
cứng rắn của ông Trump đối
với các đối thủ truyền thống
của Mỹ dù mang lại những
thành công bước đầu, song
còn xa để có thể giải quyết
dứt điểm hoặc có những hiệu
quả lâu dài.Mỹ bước vào cuộc
thương chiến với TQ nhằm
ngăn chặn việc TQ trục lợi từ
hành vi giao thương không
lành mạnh, kém cạnh tranh
bị nhiều chuyên gia cảnh báo
là đã gây thiệt hại nặng cho
doanh nghiệp hai bên.
Ông Trump cũng là tổng
thống Mỹ đầu tiên có cuộc
gặp gỡ mang tính lịch sử với
lãnh đạo Triều Tiên nhưng
việc phi hạt nhân hóa nước
này vẫn chưa có nhiều tiến
triển. Thậm chí Bình Nhưỡng
đang có dấu hiệu sẽ thử tên
lửa hạt nhân trở lại do mất
kiên nhẫn với Washington.
Như vậy, có thể thấy khó có
thể khẳng định rằng nướcMỹ
đã “trở nên vĩ đại” sau nhiệm
kỳ đầu tiên của ôngTrump khi
nước này vẫn phải đang phải
đối mặt với khủng hoảng đa
chiều ở trong nước cùng tình
hình đối ngoại nhiều bất ổn.•
Tờ
South China Morning Post
ngày 31-10 dẫn nguồn
trang tin
Defense News
cho biết Cố vấn an ninh quốc gia
Mỹ Robert O’Brien vừa tuyên bố Washington sẽ trang bị
tên lửa siêu thanh lên các tàu ngầm và khu trục hạm nhằm
đối phó với mối đe dọa ngày càng lớn từ Trung Quốc
(TQ) ở Thái Bình Dương
.
Theo giới chuyên gia, việc Mỹ muốn đẩy nhanh quá
trình lắp đặt tên lửa siêu thanh lên chiến hạm cho thấy
Washington muốn nhanh chóng nâng cấp năng lực tấn
công để áp đảo dàn tên lửa chống hạm siêu âm của TQ.
Chuyên gia quân sự Timothy Heath thuộc Viện Rand
Corporation (Viện Nghiên cứu chính sách của chính phủ
Mỹ) nhận định TQ những năm qua tích cực hiện đại hóa
hải quân. Do vậy, các tàu chiến Mỹ cũng phải được nâng
cấp hỏa lực tương tự và các loại tên lửa siêu thanh sẽ giúp
hải quân Mỹ nâng cao khả năng ứng phó, tiêu diệt các
mục tiêu trên biển, trên mặt đất.
“Các tên lửa chống hạm hiện tại của khu trục hạm Mỹ
chỉ có thể tấn công trong phạm vi 300-560 km nhưng khi
đổi qua tên lửa siêu thanh thì tầm bắn sẽ gia tăng đáng kể.
Bên cạnh đó, ưu thế bay nhanh cũng khiến việc bắn hạ
những tên lửa này hết sức khó khăn” - ông Heath nói.
Ông nói thêm rằng không chỉ tấn công được các tàu TQ
ngoài khơi mà Mỹ còn có thể tiêu diệt cả những tàu hoạt
động sát bờ biển đại lục, được các hệ thống phòng thủ bảo
vệ trong trường hợp chiến tranh nổ ra và hoàn toàn áp chế
được hải quân TQ.
PHẠM KỲ
