11
Kinh tế -
ThứNăm3-12-2020
Nghịch lý bỗng nhiên bị phạt
vì quy định thuế mới
Hàng loạt doanh nghiệp đang đứng trước nguy cơ bị phạt vì nộp thiếu thuế thu nhập
doanh nghiệp theoNghị định 126/2020 vừa ban hành.
QUANGHUY
N
ghị định 126/2020
hướng dẫn một số điều
của Luật Quản lý thuế
có hiệu lực từ ngày 5-12 vừa
ban hành quy định về các hoạt
động liên quan đến việc kê
khai và nộp thuế của doanh
nghiệp (DN). Đáng chú ý là
quy định mới: Tổng số thuế
thu nhập DN (TNDN) đã
tạm nộp của ba quý đầu năm
không được thấp hơn 75% số
thuế thu nhập cả năm.
Lo thất thu ngân sách
Hiện nay, các công ty tạm
nộp thuế TNDN hằng quý
và kê khai quyết toán theo
năm. Cụ thể, các công ty chỉ
phải tạmnộp thuế TNDN bốn
quý không thấp hơn 80% so
với số thuế TNDN phải nộp
cả năm. Quy định hiện nay
được giới kinh doanh cho là
hợp lý, vì đã kết thúc năm tài
chính nên tính toán được số
thuế TNDN phải tạm nộp, ít
khả năng bị tính tiền chậm
nộp thuế.
Tuy nhiên, tại Điều 8 của
Nghị định 126/2020 vừa ban
hành lại quy định việc tạm
nộp thuế TNDN như sau:
Tổng số thuế TNDN đã tạm
nộp trong ba quý đầu năm
không được thấp hơn 75% số
thuế thu nhập phải nộp theo
quyết toán năm đó. Thời hạn
chậm nhất trước ngày 30-10
hằng năm phải nộp số thuế
tạm nộp trên.
Trường hợp nộp thiếu so
với số thuế kể trên, DN sẽ
phải nộp tiền chậm nộp tính
trên số thuế nộp thiếu kể từ
sau ngày cuối cùng của thời
hạn tạm nộp thuế quý III đến
ngày số thuế còn thiếu được
nộp vào ngân sách nhà nước.
Lý giải về việc đưa ra quy
định mới này, Tổng cục Thuế
thuộc Bộ Tài chính cho rằng
quy định này xuất phát từ thực
tế hoạt động sản xuất, kinh
doanh của DN. Khi sản xuất,
kinh doanh, các DN đều có
phương án và kế hoạch sản
xuất, kinh doanh hằng năm,
hoàn toàn chủ động trong
việc xác định, ước tính kết
quả hoạt động sản xuất, kinh
doanh trong năm để thực hiện
quy định tạmnộp thuếTNDN.
Bên cạnh đó, hiện nay có
nhiều DN không thực hiện
tạm nộp thuế TNDN hằng
quý mà để dồn đến thời hạn
nộp thuế của quý IV (thông
thường vào ngày 30-1 năm
sau) mới nộp thuế vào ngân
sách nhà nước. Tình trạng
này gây mất công bằng trong
việc thực thi pháp luật thuế.
“Điều này cũng dẫn đến
tình trạng không công bằng
giữa cácDN thực hiện nghiêm
túc nghĩa vụ nộp thuế và các
DN cố tình chây ỳ nghĩa vụ
thuế đối với Nhà nước” - đại
diện Tổng cục Thuế lý giải.
Nộp thuế đúng có thể
cũng bị phạt
Tuy nhiên, giới kinh doanh
và chuyên gia cho rằng quy
định này không hợp lý. Bởi
với quy định mới buộc các
công ty phải dự báo chính xác
được doanh thu, lợi nhuận để
tính toán được số thuế TNDN
cả năm nhằm tránh nguy cơ
bị phạt vì nộp thiếu. Đây là
điều không tưởng, vì kinh
doanh phụ thuộc vào sự biến
động liên tục của thị trường
và nhiều yếu tố khách quan.
Ông Nguyễn Đức Nghĩa,
Giám đốc Trung tâm Tư vấn
pháp luật thuộc Hiệp hội DN
TP.HCM (HUBA), phân tích:
Hoạt động kinh doanh của các
công ty và doanh thu không
phải quý nào cũng giống nhau
mà có quý thấp, quý cao. Đặc
biệt, doanh thu có thể tăng cao
đột biến vào thời điểm quý
IV khi nhu cầu mua sắm cuối
năm của người dân tăng cao.
“Ví dụ, nhà kinh doanh nộp
thuế TNDN quý I, II, III thấp
nhưng số thuế quý IV tăng do
có lãi nhiều nên thu nhập tính
thuếTNDNtăngđột biến. Như
vậy, nếu chiếu theo quy định
của Nghị định 126/2020 thì
dễ dẫn đến tình trạng nhiều
đơn vị kinh doanh nộp thuế
thấp hơn 75% số thuế TNDN
phải nộp theo quyết toán năm.
Điều này đồng nghĩa nhà kinh
doanh bỗng nhiên vi phạmquy
định, kéo theo là phải nộp tiền
chậm nộp, xử phạt. Rõ ràng
quyđịnhmới là khôngphùhợp
với hoạt động kinh doanh, sản
xuất trên thực tế” - ông Nghĩa
dẫn chứng.
Đại diệnmột DNbán lẻ tính
toán thu nhập tính thuế của
công ty trong quý I là 10 tỉ
đồng, thuế TNDN (20%) tạm
nộp là 2 tỉ đồng. Tuy nhiên,
trong quý II công ty chỉ lãi
5 tỉ đồng, vì vậy quý II số
thuế tạm nộp chỉ 1 tỉ đồng.
Đến quý III, số thuế tạm nộp
cũng chỉ 1 tỉ đồng. Như vậy,
số tiền thuế tạm nộp ba quý
là 7 tỉ đồng.
Tuy nhiên, sang quý IV
doanh số bán hàng tăng, công
ty lãi 20 tỉ đồng, số thuế tạm
nộp lên đến 4 tỉ đồng. Cộng
ÔngĐặngNgọcMinh, PhóTổngcục trưởng
Tổng cục Thuế thuộc Bộ Tài chính, cho biết:
Nghị định 126 có hiệu lực từ ngày 5-12, do
vậy trong năm quyết toán thuế 2020 chưa
áp dụng quy định chậm nộp mà sẽ bắt đầu
áp dụng từ năm 2021. Trường hợp DN chậm
nộp, chỉ tính tiền chậm nộp đối với phần
chênh lệch DN chưa nộp hết cho đến thời
điểm DN đã nộp đủ.
“Như trường hợp chỉ đóng 60% số thuế
quyết toán năm thì chỉ tính khoản chậmnộp
15% trong khoảng thời gian từ ngày 30-10-
2021 đến 30-1-2022 khi DN nộp đủ số tiền
thuế TNDN” - ông Minh nói.
LãnhđạoTổng cụcThuế cũng cho rằngquy
địnhnàyđượcxâydựngdựatrêntìnhhìnhnộp
thuếcủaDNvàhoạtđộngđiềuhànhngânsách.
Đặc thù ngân sách củaViệt Namrất khó khăn.
Lãnh đạo Tổng cục Thuế bày tỏ hy vọng
DN có thể chia sẻ với cơ quan quản lý nhà
nước trong bối cảnh ngân sách còn nhiều
khó khăn.Tuy vậy, cơ quan này cũng cho biết
những kiến nghị, băn khoăn của DN sẽ được
Tổng cục Thuế, BộTài chính ghi nhận và báo
cáo các cấp thẩmquyền xem xét. Trong thời
gian tới, Bộ Tài chính sẽ có thông tư hướng
dẫn DN và các đơn vị liên quan thực hiện
nội dung Nghị định 126/2020.
Các chuyên gia
cho rằng quy định
về tạm nộp thuế
TNDN theo Nghị
định 126 là không
phù hợp với thực tế
hoạt động sản xuất,
kinh doanh của DN.
lại cả năm, số thuế TNDN
của công ty này là 11 tỉ đồng.
“Như vậy, số thuế tạm nộp
của ba quý chỉ đạt 7/11 tỉ đồng,
tương ứng chỉ đạt hơn 63%,
tức thấp hơn quy định 75%
số thuế TNDN phải nộp theo
quyết toán năm. Như vậy, dù
tạm nộp thuế đúng quy định
nhưng cuối cùng công ty vẫn
rơi vào nghịch lý nộp thiếu
thuế theo quy định tại Nghị
định 126 và bị phạt” - đại diện
đơn vị bán lẻ này phân tích.
Giải pháp: Nên giữ
nguyên quy định cũ
Ông Nguyễn Việt Anh,
giám đốc một công ty thực
phẩm bánh kẹo tại TP.HCM,
cho rằng quy định như Nghị
định 126/2020 sẽ làmkhó nhà
kinh doanh. “Ví dụ như năm
nay, dịch COVID-19 khiến ba
quý đầu năm tê liệt, số thuế
nộp chắc chắn thấp. Quý IV
thị trường hồi phục, lợi nhuận
nhiều hơn thì chúng tôi có
thể tăng đột biến và có thể
bị phạt” - ông Việt Anh nói.
Từ phân tích trên, theo ông
Việt Anh, cơ quan chức năng
cần xem xét lại quy định tại
Nghị định 126 theo hướng
nên giữ nguyên quy định
hiện nay là phù hợp. Cụ thể,
nhà kinh doanh chỉ tạm nộp
thuế TNDN bốn quý không
thấp hơn 80% so với số thuế
TNDN phải nộp cả năm. Hạn
cuối tạm nộp thuế TNDN
(80%) quý IV là ngày 30-1
năm sau…Khi đó, giới kinh
doanh mới tính toán được lợi
nhuận, số thuế phải nộp và
tránh được nguy cơ bị tính
tiền chậm nộp.
Hiệp hội Bất động sản
TP.HCM (HoREA) cũng
vừa có văn bản kiến nghị
Thủ tướng Chính phủ, Bộ
Tài chính xem xét lại những
quy định bất cập tại Nghị định
126/2020. Cụ thể, cần quan
tâm xem xét khi hướng dẫn
thi hành nghị định này theo
hướng có sự phân biệt trường
hợp cố ý khai thấp doanh thu
và lợi nhuận để chiếm dụng
tiền thuế; hoặc trường hợp
ngay tình, không cố ý khai
thấp doanh thu và lợi nhuận
đối với các khoản doanh thu,
lợi nhuận đột xuất.
“Không xử phạt đối với
trường hợp DN đã nộp báo
cáo kế hoạch doanh thu và
lợi nhuận quý IV, kèm theo
danh mục các dự án, hoặc
hoạt động kinh doanh mà
có phát sinh doanh thu và
lợi nhuận ngoài kế hoạch đã
kê khai đăng ký với ngành
thuế” - HoREA góp ý.•
Tiêu điểm
Người bảo có,
kẻ bảo không
Ông Đặng Ngọc Minh, Phó
Tổngcục trưởngTổngcụcThuế,
chorằngtrongquátrìnhnghiên
cứu, dự thảoNghị định126, các
DN không đặt vấn đề vướng
mắc mà lại phản ánh sau khi
nghị định đã được ban hành.
Tuy nhiên, chuyên gia thuế
Trần Xoa nói ông rất bất ngờ
khi có quy định tổng số thuế
TNDN đã tạm nộp của ba quý
đầunămtính thuế khôngđược
thấp hơn 75% số thuế TNDN
phải nộp theo quyết toán
năm tại Nghị định 126/2020,
vì trước đó trong dự thảo nghị
định đưa ra lấy ý kiến góp ý lại
không có nội dung này. Vì vậy,
Chính phủ cần rà soát, xemxét
lại nghị định này trước khi áp
dụng vì ảnh hưởng rất lớn đến
hàng loạt DN.
Doanh
nghiệp kiệt
sức vì khó
khăn kép
- Bài 1
LTS:
Ngoài chuyện bị ảnhhưởng
tiêu cực do dịchCOVID-19, các
nhà kinhdoanh cònkhổ vì những
quy định bất hợp lý. Bộ trưởng,
ChủnhiệmVănphòngChính
phủMai TiếnDũngmới đây cũng
nhìnnhận có chuyện cắt điềukiện
kinhdoanhnày lạimọc ra thủ
tục khác. Thậmchí doanhnghiệp
phải gánh thêmthuế, phí vì các
quy định chưahợp lý nằmtrong
các thông tư, nghị định...
Quy định thuế TNDN tại Nghị định 126 là không phù hợp thực tế.
Trong ảnh: Doanh nghiệp làmthủ tục thuế tại Cục Thuế TP.HCM. Ảnh: HOÀNGGIANG
Bộ Tài chính sẽ có thông tư hướng dẫn
