11
Kinh tế -
Thứ Bảy13-3-2021
Doanh nhân Việt ngộ ra nhiều điều
từ dịch COVID-
1
9
Dịch COVID-19 cũng là cơ hội rất tốt để tăng cường cải thiệnmôi trường kinh doanh nhằmgiảmgánh nặng
cho doanh nghiệp.
Tiêu điểm
CHÂNLUẬN-MINHANH
D
ịch COVID-19 đã “tàn
phá”doanhnghiệp (DN)
thế nào? Câu hỏi này
phần nào được trả lời trong
lễ công bố “Báo cáo tác động
của COVID-19 đến DNViệt
Nam” do Phòng Thương mại
và Công nghiệp Việt Nam
(VCCI) phối hợp với Ngân
hàng Thế giới (WB) tổ chức
sáng 12-3.
Báo cáo nhận định: Đại
dịch COVID-19 nhìn chung
có tác động rất tiêu cực đến
DN tại Việt Nam. 87,2%DN
cho biết chịu ảnh hưởng ở
mức phần lớn hoặc hoàn toàn
tiêu cực. Chỉ 11% DN cho
biết không bị ảnh hưởng gì
và gần 2% ghi nhận tác động
hoàn toàn tích cực hoặc phần
lớn tích cực.
Trong cái khó
ló cái khôn
Là DN tham gia lễ công
bố, ông Nguyễn Văn Thời,
Chủ tịch Hiệp hội DN Thái
Nguyên, khi được hỏi tác động
của dịch COVID-19 đã khái
quát: “Thiệt hại rất lớn, một
số công ty phải tạm dừng,
người lao động mất việc”.
Như công ty chuyên về dệt
may của ông, quý I-2020 bị
đứt nguồn cung, sang quý
II-2020 lại đứt nguồn cầu.
Ông kể: “Một số nhà mua
hàng hóa dệt may đóng cửa,
một số đơn vị do các công
ty nước ngoài bị phá sản nên
còn không thu được tiền, thiệt
hại là rất lớn”.
Tuy vậy, cũng có những
công ty “trong cái khó ló
cái khôn”. Bản thân công ty
của ông Thời khi thấy nhu
cầu khẩu trang là rất lớn
và có sẵn vải nano kháng
khuẩn, đủ tiêu chuẩn làm
khẩu trang. Thế là ông bắt
tay vào sản xuất và đề nghị
Bộ Y tế đánh giá. Bộ Y tế
sau đó xác nhận khẩu trang
đạt tiêu chuẩn.
Sản xuất khẩu trang xong,
công ty ông tiếp tục chuyển
sang sản xuất các bộ quần
áo cho công tác chống dịch.
Không chỉ công ty của ông
Thời, nhiều đơn vị dệt may
khác cũng chuyển đổi sang
sản xuất khẩu trang và các
vật tư y tế phù hợp nên vẫn
trụ được.
“Năm 2020, công ty tôi hụt
thu chỉ 3% thôi, không ai mất
việc làm, thu nhập người lao
động cũng tốt. Nhưng ngành
dệt may cũng chỉ có một số
đơn vị được như vậy thôi” -
ông Thời nói.
ÔngĐậuAnhTuấn, Trưởng
ban Pháp chế VCCI, trong
phần trình bày báo cáo cũng
nhận định: Chỉ một số DN
được hưởng lợi trong dịch
COVID-19, đó là những
đơn vị trong lĩnh vực vật tư,
sức khỏe y tế. Nhưng trong
mẫu điều tra thì tỉ lệ hưởng
lợi là rất ít.
Tương tự như vậy, trong lĩnh
vực thông tin truyền thông,
chỉ một số đơn vị được hưởng
lợi, đó là các đơn vị chuyên về
phần mềm hay các ứng dụng
thương mại điện tử. Tuy vậy,
ngành chiếu phim lại lỗ nặng
vì dịch bệnh phải giãn cách
xã hội nên không ai đến rạp
xem phim.
Những thiệt hại này có
nguyên nhân từ việc dịch
COVID-19 khiến cho các nhà
kinh doanh không thể tiếp cận
khách hàng, ảnh hưởng tới
dòng tiền, nhân công. Chuỗi
cung ứng của nhiều đơn vị bị
gián đoạn.
Chống chọi kiên cường
Ông Vũ Tiến Lộc, Chủ
tịch VCCI, cho biết số lượng
DN rút khỏi thị trường “đạt
mức kỷ lục vượt ngưỡng
100.000”. Ông Lộc đánh
giá số lượng DN rút khỏi
thị trường rất nhiều nhưng
chính điều đó cũng cho thấy
những công ty trụ lại được
đã có khả năng chống chịu
kiên cường và khả năng
này trở thành năng lực cạnh
tranh cốt lõi của nền kinh
tế và cộng đồng DN.
“DN cũng đã thức tỉnh và
ngộ ra nhiều điều qua đại
dịch. DN phải suy ngẫm
lại chiến lược, phải tái cấu
trúc; đào tạo lại nguồn lao
động, chú trọng nhiều hơn
đến thị trường nội địa; xây
dựng ngành công nghiệp
hỗ trợ và chuỗi cung ứng
Việt; đồng thời với việc đa
dạng hóa thị trường tiêu thụ
và nguồn cung ứng” - ông
nhấn mạnh.
Chủ tịch VCCI không
quên nhắc lại vai trò cổ vũ
và sự hỗ trợ của Nhà nước
thông qua các chính sách
như giãn, hoãn thuế giá trị
gia tăng, thuế thu nhập, tiền
thuê đất và các chính sách
nới lỏng về tín dụng của các
ngân hàng.
Tuy thế, ông cho rằng các
giải pháp dài hơi là cần thiết
hơn. Chẳng hạn như tăng
cường đầu tư công, hoàn
thiện các công trình hạ tầng,
thực hiện các gói kích cầu
cần thiết cũng như chính
sách phát triển thị trường
và tăng liên kết, hình thành
chuỗi cung ứng và tiêu dùng
hàng Việt.
“Phần lớn các DN đề nghị
cải thiện hệ thống pháp luật
và tháo gỡ các nút thắt về thủ
tục hành chính để cải thiện
môi trường kinh doanh” - ông
Lộc nói và lưu ý rằng các giải
pháp về thuế, phí, hỗ trợ tiếp
cận về tài khóa tín dụng có
dư địa không nhiều.
Đáng chú ý, “Báo cáo tác
động của dịch COVID-19
đối với DN Việt Nam” nhấn
mạnh tầmquan trọng của môi
trường kinh doanh để hỗ trợ
cho sự phục hồi bền vững
của các DN.
Theo đó, cơ quan nhà nước
cần tiếp tục đánh giá các quy
trình, thủ tục hành chính
hiện có trong phạm vi thẩm
quyền để tìm cách đơn giản
hóa, ứng dụng công nghệ
thông tin rộng rãi hơn; dừng
hoặc giảm tối đa hoạt động
thanh tra, kiểm tra, đặc biệt
là thanh tra, kiểm tra thuế,
bảo hiểm xã hội, hải quan
và các hoạt động kiểm tra
chuyên ngành khác.
Qua đó tránh tối đa những
phiền hà, hạn chế hiện tượng
nhũng nhiễu và chi trả chi phí
không chính thức khi giải
quyết thủ tục hành chính. Đây
là những giải pháp quan trọng
không kém việc cứu các DN
gặp khó khăn, bởi sẽ giúp họ
có thể tìm cơ hội mới trong
bối cảnh mới. Dịch cũng là
cơ hội tốt để tăng cường cải
thiện môi trường kinh doanh
của DN.•
Những đề xuất quan
trọng tiếp sức cho
doanh nghiệp
VCCI đưa ra một số đề nghị
hỗ trợ các DN vượt qua khó
khăn do dịch COVID-19. Cụ
thể: Ưu tiên cải thiện năng
lực thực thi pháp luật. Các bộ,
ngành và chính quyền các địa
phương cần tăng cường phổ
biến, tuyên truyền chính sách
hỗ trợ để tạo thuận lợi cho các
DN tiếp cậnđược các gói hỗ trợ
đã ban hành.
DN có quymô nhỏ, siêu nhỏ
cầnđược quan tâmhơn, có thể
áp dụng thêm các biện pháp
như hỗ trợ tài chính cho các
DN duy trì được tỉ lệ người lao
động cao; hỗ trợ chi phí đào
tạo tay nghề, nâng cao trình
độ cho người lao động.
Tạo thuận lợi hơnchocácDN
tưnhânViệtNamtrụ lại được và
có khả năng vượt lên sau dịch
COVID-19, đặc biệt về đổi mới
sáng tạo, đào tạonhân lực chất
lượng cao, sẵn sàng cho cuộc
cạnh tranh mới.
Các bộ, ngành có liên quan
cầnnghiêncứu,kiếnnghịChính
phủ,Thủ tướngChính phủ ban
hành các gói chính sách hỗ trợ
DNphục hồi vàmở rộngđầu tư
kinh doanh cho giai đoạn mới
2021-2025.
Các DN Việt Nam
đã chịu nhiều tổn
thất nặng nề do dịch
COVID-19 nhưng
cũng chống chọi một
cách kiên cường.
Du lịch làmột trong những ngành bị ảnh hưởng nặng nề nhất do dịch và
buộc phải thay đổi để thích ứng. Ảnh: HOÀNGGIANG
Ông Jacques Morrisset,
chuyên gia kinh tế trưởng
WBtạiViệtNam,đánhgiácao
các giải pháp về tài khóa của
ViệtNamnhưhoãn,giãnthuế,
tiền thuêđất.Tuy vậy, đối với
khu vực phi chính thức, ông
Morrisset nói có“khókhăn”vì
khu vực này không có quan
hệ chính thức với các ngân
hàng thương mại.
“ChínhphủViệtNamđang
đối mặt với thách thức về việc xác định chủ
thể nào bị ảnh hưởng, dù đã có nỗ lực dùng
mã số để hỗ trợ. Nhưng khi
đã xác định được thì việc
giải ngân cũnggặp vấnđề vì
khôngphảichủthểnàocũng
có tài khoản ngân hàng hay
dùng ngân hàng số.
Thế nên sáng kiến sử
dụng MobiMoney (tiền di
động, dịch vụ thanh toán di
động…) có thể giải quyết
vấn đề này, tức có thể giúp
hỗ trợ được các hộ kinh
doanh và cả khu vực phi chính thức” - ông
Morrisset khẳng định.
Giải pháp hỗ trợ khu vực phi chính thức
Chủ tịch VCCI Vũ Tiến Lộc
cho rằng khả năng chống
chịu, phản ứng linh hoạt
của nền kinh tế qua dịch
COVID-19 làmột lợi thế.Vị trí
địa lý gầnTrung Quốc, cùng
với lao động rẻ là các lợi thế
tiếp theo.Tâm lý các nhà đầu
tư là sẽ lựa chọn những nơi
mà chính trị, vĩ mô ổn định,
lao động rẻ, phong phú. Bản
thânViệtNamcũnglàmộtthị
trường hấp dẫn với gần 100 triệu dân, trong
đó tầng lớp trung lưu đang gia tăng.
Vấn đề là phải tận dụng thế nào các dòng
đầu tư đang dịch chuyển ra
khỏi Trung Quốc. Ông thừa
nhậnViệt Namchưa đủ điều
kiện tiếp nhận dòng đầu tư
cao hơn hoặc phân phối,
chủ yếu vẫn đang là lắp ráp,
gia công.
“Chúng ta phải thu hút
đầu tư vào công nghiệp hỗ
trợ, bằng cách chuẩn bị về
chính sách,mặt bằng, không
gian và dịch vụ cho các nhà
đầu tư. Nhưng quan trọng nhất vẫn là chuẩn
bị nhân lực, đặc biệt là nhân lực qua đào tạo,
công nhân kỹ thuật” - ông Lộc khuyến nghị.
Tận dụng nguồn vốn dịch chuyển từ các đại gia
