16
Quốc tế -
Thứ Bảy13-3-2021
Thế khó của quân đội Myanmar
ngày càng lớn
Sau chính biến, quân đội Myanmar ngày càng gặp khó cả trong nước và quốc tế.
ĐĂNGKHOA
T
ừ sau cuộc chínhbiếnngày
1-2, các lãnh đạo quân đội
Myanmar đã nỗ lực hết
sức có thể để hợp pháp hóa và
củng cố quyền lực của chính
phủ quân sự. Tuy nhiên, trong
bài viết trên kênh
CNA
ngày
10-3, TS-PGS Nehgonpao
Kipgen cho rằng quân đội
Myanmar đang gặp khó trên
hầu như tất cả mặt trận.
TS Nehgonpao Kipgen là
nhà khoa học chính trị và là
giám đốc điều hành Trung
tâm Nghiên cứu Đông Nam
Á tại Trường Các vấn đề
quốc tế Jindal thuộc ĐH O
P Jindal Global (Ấn Độ).
Ông từng có ba cuốn sách về
Myanmar, trong đó có cuốn
Democratization of Myanmar
(tạm dịch:
Sự dân chủ hóa
của Myanmar
).
Phản đối từ bên
trong ngày càng
nghiêm trọng
Ở mặt trận trong nước, cả
tháng qua quân đội Myanmar
đã và đang đối mặt làn sóng
biểu tình mạnh và chưa có
dấu hiệu sẽ lắng xuống dù đã
có hơn 70 người thiệt mạng
vì bạo lực của cảnh sát, hơn
2.000 người bị bắt.
Quân đội cũng đang đau đầu
với các nhóm dân tộc thiểu
số vũ trang trong nước. Sau
thời điểm có người biểu tình
bị bắn chết, đã có nhóm vũ
trang thiểu số điều quân giữ
an toàn cho người biểu tình,
nhómkhác thì thực hiện nhiều
cuộc tấn công vào các tiền
đồn của quân đội Myanmar.
Hiện so với phía quân đội thì
phe dân sự của bà Aung San
Suu Kyi được nhiều nhóm
vũ trang thiểu số ủng hộ hơn.
Và thực tế là đảng Liên minh
Quốc gia vì dân chủ của bà
Suu Kyi cũng đã nhận ra điều
này và nỗ lực kết nối với các
nhóm này.
Chính biến do quân đội thực
hiện cũng không được sự ủng
hộ của chính các nhà ngoại
giao Myanmar ở nước ngoài.
Quân đội Myanmar gặp bất
lợi lớn đầu tiên vào ngày 26-2
khi Đại sứ Myanmar tại Liên
Hợp Quốc (LHQ) KyawMoe
Tun đề nghị tổ chức này “sử
dụng mọi biện pháp cần thiết
hành động chống lại quân đội
Myanmar” nhằm khôi phục
dân chủ khi ông phát biểu
trước đại diện 193 thành viên
LHQ. Một ngày sau khi có
phát ngôn trên, Đại sứ Moe
Tun bị chính quyền quân sự
Myanmar sa thải nhưng ông
không làm theo chỉ thị này.
Người được chính quyền
quân sự Myanmar chỉ định
tạm thay Đại sứ Moe Tun là
PhóĐại sứTinMaungNaing,
tuy nhiên ông Maung Naing
đã chọn từ chức.
Hành động của hai nhân
vật này khiến làn sóng bất
đồng ý kiến trong bộ phận
các nhà ngoại giao Myanmar
với cuộc chính biến càng lớn
hơn. Ngày 4-3, Đại sứ quán
Myanmar tại Mỹ ra tuyên
bố lên án việc người biểu
tình bị bắn chết và kêu gọi
lực lượng an ninh kiềm chế.
Ngày 8-3, đại sứMyanmar tại
Anh - ông Kyaw Zwar Minn
kêu gọi quân đội thả hai lãnh
đạo của chính quyền dân sự
là Cố vấn nhà nướcAung San
Suu Kyi và Tổng thống Win
Myint, đồng thời đề nghị hai
bên thương lượng hòa bình.
Áp lực từ bên ngoài
ngày càng lớn
Nhận thức được đây là một
diễn biến nguy hiểm, chính
quyền quân sựMyanmar một
mặt lên án phản ứng của
Đại sứ Moe Tun là “phản
quốc”, một mặt cho triệu
hồi hơn 100 nhà ngoại giao
ở nước ngoài về, trong đó
có ở Mỹ, Anh, Trung Quốc,
Nhật, Ấn Độ. Tuy nhiên,
theo TS Kipgen, việc ngày
càng nhiều nhà ngoại giao
Myanmar xác định khoảng
cách với chính quyền quân
sự sẽ càng củng cố hơn sự
phản đối của quốc tế với
cuộc chính biến do quân đội
Myanmar thực hiện.
Nhận định của TS Kipgen
phần nào thành sự thực. Mới
nhất, ngày 12-3, Bộ Ngoại
giao Hàn Quốc thông báo
nước này sẽ ngưng trao đổi
quốc phòng và xuất khẩu vũ
khí, cân nhắc ngưng hỗ trợ
phát triển với Myanmar cũng
như cân nhắc cho người dân
Myanmar tị nạn tại nướcmình
tới khi tình hình tiến triển tốt
hơn, theo hãng tin
Reuters
.
Hội đồng Bảo an (HĐBA)
LHQ ngày 10-3 ra tuyên bố
chung “lên án mạnh” việc
chính phủ quân sự Myanmar
có hành động bạo lực chống
lại những người biểu tình,
đồng thời kêu gọi quân đội
kiềm chế tối đa. Tuyên bố
Làn sóng biểu tình phản đối chính biến ởMyanmar đang được cả thế giới chú ý. Ảnh: CNN
• Mỹ:
Tối 11-3 (giờ địa phương), Tổng thống Joe
Biden có bài phát biểu trước toàn dân được truyền
hình trực tiếp trong khung giờ vàng, theo đài
CNN
.
Ông Biden trình bày kế hoạch đưa nước Mỹ khỏi
khủng hoảng, thông báo sẽ chỉ đạo các bang tới ngày
1-5 phải hoàn tất tiêm ngừa vaccine COVID-19 cho
tất cả người trưởng thành, hướng tới cho phép tụ tập
quy mô nhỏ vào thời điểm ngày Quốc khánh 4-7.
Trước đó cùng ngày, ông Biden đã ký thông qua gói
1.900 tỉ USD nhằm giải cứu và kích thích kinh tế
trong đại dịch.
• Anh:
Theo hãng tin
Sputnik
ngày 11-3, hoàng tử
William cho biết mình sẽ nói chuyện với em trai là hoàng
tử Harry, sau cuộc trả lời phỏng vấn của vợ chồng em
trai với nữ hoàng truyền thông Mỹ Oprah Winfrey công
bố ngày 7-3. Là thành viên đầu tiên của Hoàng gia Anh
lên tiếng trước truyền thông về vụ việc, hoàng tử William
nhấn mạnh Hoàng gia Anh không phải là gia đình phân
biệt chủng tộc. Quan hệ hai anh emWilliam và Harry
được cho đã xấu đi sau cuộc hôn nhân của hoàng tử
William với Meghan năm 2018 và đã không nói chuyện
với nhau trong một thời gian dài.
THIÊN ÂN
Trong một bài viết trên đài
CNN
, nhà phân tích các vấn
đề quốc tế Michael Bociurkiw nhận định số phậnMyanmar
cuối cùng sẽ thuộc về bên nào chịu đựng được lâu hơn
trong khủng hoảng này.
Đến thời điểm này đã có hơn 70 người biểu tình thiệt
mạng, hơn 2.000 người bị bắt và không biết họ sẽ còn chịu
đựng được bạo lực từ phía chính quyền quân sự bao lâu nữa
khi hướng ra chưa có gì rõ ràng. Trong khi đó, phe quân đội
có thể đang rất cần tiền trong bối cảnh kinh tế Myanmar trì
trệ kéo dài và không biết phe này có thể chịu đựng được
bao lâu nữa, đặc biệt khi nhiều cơ sở liên doanh nước ngoài
liên quan đến quân đội đang bắt đầu hứng chịu ảnh hưởng
tiêu cực từ cuộc chính biến.
Việc nhiều nhà ngoại giao
Myanmar lên tiếng phản đối
chính biến là lý do chính đáng
để cộng đồng quốc tế cùng
ngồi xuống và bàn cách tiếp
cận thống nhất.
TS-PGS
NEHGONPAO KIPGEN
,
Giám đốc điều hành Trung tâm
Nghiên cứu Đông Nam Á tại Trường
Các vấn đề quốc tế Jindal thuộc
ĐH O P Jindal Global (Ấn Độ)
Tiêu điểm
Việc ngày càng
nhiều nhà ngoại
giao Myanmar xác
định khoảng cách
với chính quyền
quân sự sẽ càng
củng cố hơn sự phản
đối của quốc tế với
cuộc chính biến.
69.346.250
USD là số tiền bán được của tác phẩmnghệ thuật đầu tiên về Non-
Fungible Token (NFT) tại một phiên đấu giá trực tuyến ngày 12-3,
đài
CNN
đưa tin. Bức tranhcó tên“Everydays:TheFirst 5000Days”do
nhà thiết kế đồ họaMikeWinkelmann (Mỹ) thực hiện trong suốt 13
năm (2007-2020) và điều đáng nói là con số đưa ra đầu phiên đấu
giá chỉ 100 USD. NFT là một loại token mã hóa, được hiểu là một
nhóm tài sản số hóa, có thông tin hoặc thuộc tính duy nhất khiến
chúng không thể thay thế hoặc không thể hoán đổi.
THIÊNÂN
chung cũng nhấn mạnh rằng
HĐBA “đang theo dõi chặt
chẽ tình hình”.
Sau khi HĐBA ra tuyên
bố, Đại sứ Trung Quốc tại
LHQ Trương Quân kêu gọi
“giảm căng thẳng” khủng
hoảng Myanmar. Trong phát
ngôn của mình, ông Trương
cho rằng “đây là thời khắc
cho dân chủ, cho đối thoại”.
Ông Trương cho biết Trung
Quốc đã tham gia với thái độ
mang tính xây dựng trong quá
trình bàn bạc về tuyên bố của
HĐBA. Ông Trương khẳng
định “chuyện các thành viên
hội đồng cùng có chung tiếng
nói là quan trọng” và “hy vọng
thông điệp của hội đồng sẽ có
lợi giúp làm dịu tình hình ở
Myanmar”.
Ông Trương cũng đề nghị
“cộng đồng quốc tế nên tạo
một môi trường khả dĩ để các
bên liên quan ởMyanmar giải
quyết các bất đồng theo hiến
pháp và khung luật pháp”. Đại
diện ngoại giao của Trung
Quốc tại LHQ khẳng định
“chínhsáchhữunghị củaTrung
Quốc với Myanmar là cho
tất cả người dân Myanmar”,
đồng thời cho biết nước này
sẵn sàng hỗ trợ các bên liên
quan giải quyết tình hình.
Viễn cảnh khả dĩ
nhất là gì?
TS Kipgen nhắc tới những
viễn cảnh cực đoan nhất:
Quân đội Myanmar có thể sẽ
bị buộc phải từ bỏ quyền lực
một khi HĐBA quyết định
hành động theo Chương VII
Hiến chương LHQ cho phép
dùng vũ lực. Tuy nhiên, chính
Đại sứ Moe Tun khi trả lời
phỏng vấn đài
CNN
ngày 9-3
thừa nhận điều này rất khó.
Một khả năng nữa là sẽ có
một liên minh chống quân
đội Myanmar như Mỹ từng
thực hiện ở Iraq nhiều năm
trước. Tuy nhiên, khả năng
này không lớn khi Mỹ hay
các nước khác còn bận bịu
với các ưu tiên nội địa.
Viễn cảnh khả dĩ nhất hiện
tại để giải quyết khủng hoảng
Myanmar theo đề xuất của TS
Kipgen là các lãnh đạo quân
đội và các lãnh đạo chính
quyền dân sự Myanmar, cả
Mỹ vàTrungQuốc nên tìmcơ
hội đối thoại với nhau, cùng
với sự hỗ trợ củaASEAN - tổ
chức có khả năng vận động
ngoại giao để làm giảm căng
thẳng các bên.
Tại cuộc họp HĐBAngày
10-3, Việt Nam kêu gọi các
bên liên quan ở Myanmar
kiềm chế, chấm dứt bạo lực
và đối thoại tìm ra giải pháp
thỏa đáng, phù hợp với hiến
pháp và luật pháp quốc gia,
cũng như ý chí và nguyện
vọng của người dân, tạo
thuận lợi cho quá trình dân
chủ. Việt Nam cũng khẳng
định ASEAN sẵn sàng hỗ
trợ Myanmar trên tinh thần
thiện chí, phù hợp với các
mục đích và nguyên tắc của
Hiến chương ASEAN.•
Tin vắn
