4
Pháp Luật TP.HCM
Chủ nhật 9-3-2014
Chưa thê khởi tố
vụ sập cầu treo
TS
PhanAnhTuấn,
Trưởng bộ môn Luật hình sự,
Trường ĐH Luật TP.HCM
Mới đây, Bộ GTVT đề nghị công an khởi tố vụ án sập
cầu treo tại bản Chu Va 6 (Lai Châu) vì cho rằng ắc neo
chế tạo sai thiết kế. Không chỉ Bộ GTVT nóng ruột mà
người dân, nhất là những gia đình có người bị nạn cũng
muốn cơ quan chức năng nhanh chóng tìm ra nguyên nhân
của vụ sập cầu để buộc những người liên quan chịu trách
nhiệm. Nhiều người đặt câu hỏi: Vì sao các cơ quan tiến
hành tố tụng chưa khởi tố vụ án để truy tìm trách nhiệm?
Về lý luận và thực tiễn, muốn khởi tố vụ án, trước tiên
các cơ quan tiến hành tố tụng phải xác định có hay không
có dấu hiệu tội phạm. Tức phải xác định việc sập cầu có
dấu hiệu tội phạm hay không? Có cần thiết phải khởi tố?
Theo kết luận sơ bộ của tổ điều tra độc lập (Bộ GTVT),
cầu treo ở Lai Châu bị đứt là do ốc neo được hàn nối thay
vì đúc nguyên khối. Tuy nhiên, công an lại chưa “tin” và
kết luận sơ bộ này, phải chờ kết quả giám định mẫu ắc
neo mà công an đã gửi cho Viện Khoa học hình sự. Ở đây
cơ quan tiến hành tố tụng tỉnh Lai Châu đang xem xét có
hay không dấu hiệu của tội phạm. Trên cơ sở đó mới xem
xét quyết định khởi tố hoặc không khởi tố vụ án hình sự.
Có ý kiến cho rằng cần phải khởi tố vụ án hình sự thì mới
có thể tiến hành trưng cầu giám định. Thật ra ở đây các cơ
quan tố tụng tỉnh Lai Châu đề nghị trưng cầu giám định để
xem xét có dấu hiệu của tội phạm hay không chứ không phải
trưng cầu giám định để điều tra vụ án hình sự. Hoạt động
này phù hợp với quy định của pháp luật tố tụng hình sự. Dù
chưa khởi tố vụ án nhưng công an đang làm những bước
kiểm tra, xác minh tin tức về tội phạm và việc này không
ảnh hưởng đến quá trình điều tra vụ án sau này. Bởi ở bước
kiểm tra, xác minh, công an có quyền yêu cầu cơ quan, tổ
chức hoặc công dân có liên quan cung cấp, giải thích những
tài liệu, thông tin. Trong trường hợp cần thiết, công an có thể
khám nghiệm hiện trường, áp dụng các biện pháp khác theo
quy định của pháp luật để xác định dấu vết của tội phạm…
Cũng cần nói thêm rằng vụ tai nạn xảy ra ngày 24-2 và
đến thời điểm hiện tại vẫn chưa quá thời hạn 20 ngày (hoặc
hai tháng) để nói rằng Công an tỉnh Lai Châu vi phạm thời
hạn trong việc ra hoặc không ra quyết định khởi tố (theo
quy định của Điều 103 Bộ luật Tố tụng hình sự).
Cách khác, đến thời điểm này Công an tỉnh Lai châu
chưa có quyết định khởi tố hay không khởi tố vụ án là một
sự thận trọng cần thiết và họ đang thực hiện các hoạt động
để tiến tới bước này.
Về trách nhiệm, giả sử Viện Khoa học hình sự kết luận
việc thi công không đúng thiết kế dẫn tới hậu quả đứt ắc
neo thì vụ việc có đủ dấu hiệu hình sự. Trong trường hợp
này, chủ đầu tư, tư vấn giám sát, thi công có thể phải chịu
trách nhiệm. Cơ quan tố tụng sẽ phải làm rõ tại sao việc
thi công không đúng với thiết kế, ai là người chịu trách
nhiệm… Các cá nhân liên quan tùy từng vai trò có thể bị
truy cứu về tội vi phạm quy định về xây dựng gây hậu quả
nghiêm trọng (Điều 229 BLHS), tội thiếu trách nhiệm gây
hậu quả nghiêm trọng (Điều 185 BLHS)…
Đến thời điểm hiện tại, có thể nói Công an tỉnh Lai Châu
chưa ra quyết định khởi tố vụ án hình sự mà phải đợi kết
quả giám định là quyết định đúng pháp luật. Bởi lẽ trong
nhà nước pháp quyền, việc các cơ quan tiến hành tố tụng
thực hiện theo đúng quy định của pháp luật là một giá trị
cần được bảo vệ. Việc khởi tố vụ án hình sự thiếu căn cứ,
không đúng pháp luật có thể dẫn đến những sai lầm nghiêm
trọng như bắt tạm giữ, tạm giam người trái pháp luật, khám
xét người, đồ vật, chỗ ở một cách vô căn cứ, thậm chí dẫn
đến xét xử oan người vô tội, xâm phạm quyền con người
của những người có liên quan. Do vậy tinh thần thượng
tôn pháp luật của Công an tỉnh Lai Châu là cần thiết trong
quá trình xây dựng một đất nước văn minh.
◄
Tuan thoi su
Góc chuyên gia
Trước rạng sáng9-3, các tàu cứu
hộ cứunạnViệt Namtiếp cận khu
vực nghimáy bay rơi.
l
Chiếcmáy
bay trên theodự kiến chuyểngiao
cho FIRTP.HCMvào lúc 17giờ22
GMT ngày 7-3 (0giờ22phút ngày
8-3) nhưngphíaViệt Namkhông
nhậnđược tínhiệu.
l
Malaysia đê
nghiViêt Namcung câp tin "vêt dâu
loang".
Đ.KHOA - T.VĂN
Đ
ầu ngày 8-3, một chiếc máy bay
Boeing 777-200ER của hãng hàng
không Malaysia Airlines chở 227
hành khách và phi hành đoàn 12 người
bay chuyến MH370 từ sân bay quốc
tế Kuala Lumpur (Malaysia) đến sân bay quốc tế
Bắc Kinh (Trung Quốc) đã mất tích khoảng hai
giờ sau khi cất cánh. Chiếc Boeing 777-200ER cất
cánh từ Kuala Lumpur lúc hơn 0 giờ 21 phút ngày
8-3 (giờ Malaysia) nhưng đã không hạ cánh xuống
Bắc Kinh vào giờ dự kiến là 6 giờ 30 cùng ngày,
tin từ báo
New Strait Times
(Malaysia).
Phát hiện vết dầu loang tại khu vực
máy bay bị mất liên lạc
Đến 18 giờ ngày 8-3, thông tin từ sở chỉ huy tại
Trung tâm Phối hợp tìm kiếm cứu nạn và ứng phó
khẩn nguy hàng không - Bộ GTVT nhận được tin
về chiếc máy bay MH 370 mới chỉ là phát hiện cột
khói và dấu vết dầu loang tại khu vực máy bay bị
mất liên lạc, cách đảo Thổ Chu (Cà Mau) khoảng
180 km. Theo Bộ GTVT, chiếc máy bay trên theo dự
kiến chuyển giao cho FIR TP.HCM vào lúc 17 giờ
22 GMT ngày 7-3 (0 giờ 22 phút ngày 8-3) nhưng
phía Việt Nam không nhận được tín hiệu. Sau nhiều
nỗ lực, các cơ quan điều hành bay có liên quan cũng
như các may bay trong khu vực vẫn không liên lạc
được với may bay này.
Bộ GTVT cũng cho hay
vị trí lần cuối trên màn hình radar là ph a nam
trong FIR Singapore
.
Thực hiện sự chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ
và các phó thủ tướng Chính phủ về việc tạo điều
kiện và hỗ trợ tối đa cho công tác tìm kiếm cứu nạn,
các cơ quan hữu quan Việt Nam đã huy động hàng
chục máy bay, tàu thuyền cứu nạn để ra khu vực
giáp ranh giữa vùng FIR TP.HCM và FIR Kuala
Lumpur (Malaysia), nơi may bay mất liên lạc và
kiểm soát radar để tìm kiếm. Hiện các tàu cứu nạn
của lực lượng quân đội, cảnh sát biển, trung tâm
cứu nạn hàng hải vẫn tiếp tục tìm kiếm quanh khu
vực máy bay bị mất tín hiệu.
Thứ trưởng Bộ GTVT Phạm Quy Tiêu cho hay
hiện các tàu cứu nạn của Việt Nam vẫn đang trên
hành trình đến khu vực này và
dự kiến khoảng 23
giờ sẽ đến đ a điểm phát hiện ra những dấu vết
khả nghi
. Tuy nhiên, nhiều ý kiến tại sở chỉ huy
cũng chưa thể khẳng định chắc chắn đó là vết dầu
của máy bay bị rơi.
Nói về nguyên nhân máy bay bị mất tín hiệu, ông
Lại Xuân Thanh - Cục trưởng Cục Hàng không Việt
Nam cho rằng việc mất tích của máy bay MH370
là khá bất ngờ. Bởi thông thường
máy bay có hệ
th ng phát t n hiệu tự động lên vệ tinh để đ nh v
nhưng trường hợp này máy bay Malaysia không
có t n hiệu phát đi
; vệ tinh cũng không bắt được
thông tin nào về máy bay. Về quy trình điều tra vụ
tai nạn, ông Thanh cho hay nếu máy bay rơi vào khu
vực của Việt Nam thì Việt Nam sẽ tiến hành điều
tra. Ngược lại, nếu thuộc địa phận bay của Malaysia
thì nước này sẽ tiến hành điều tra.
MalaysiaAirlines chobiết đang tích cực
điều tra
Vài giờ sau thời điểm chiếc máy bay này phải
đáp xuống Bắc Kinh, hãng Malaysia Airlines tổ
chức cuộc họp báo ngắn. Reuters dẫn lời Giám đốc
điều hànhAhmad Jauhari Yahya của hãng Malaysia
Airlines tại cuộc họp báo nói rằng chiếc Boeing
777-200ER mất liên lạc với kiểm soát không lưu
18.365 giờ bay
đã được viên phi công điều khiển chiếc Boeing
777-200ER thực hiện. Phi công Zaharie Ahmad Shah, 53 tuổi,
rất có kinh nghiệm, làm việc cho Malaysia Airlines 33 năm, theo
thông tin trên trang web của hãng Malaysia Airlines. Boeing
777 đươc đánh giá la máy bay không thê rơi. Từ ngay ra đời năm
1995 đên nay, đây la tai nạn thứ hai cua loại máy bay nay.
T i buổi họp b o tối 8-3 t i sân bay quốc tế Kuala
Lumpur,Thủ tướngMalaysiaDatuk Seri NajibRazak
cho biết vẫn chưa tìm thấy tung tích chiếc Boeing
777-200ER, tin t b o
New Strait Times
.
Ông cho biết số lượng m y bay Malaysia triển
khai tìm kiếm là 15 chiếc. Malaysia đang phối
hợp chặt với nhiều nước, đặc biệt với Việt Nam
và Trung Quốc để tăng hiệu quả tìm kiếm và c u
hộ. Ph m vi tìm kiếm sẽ được mở rộng trên biển
Đông. Singapore đã triển khai một m y bay giúp
tìm kiếm. Hải quân Mỹ cũng sẽ sớm tham gia.
Thủ tướng Datuk Seri Najib Razak đã trao đổi
với Thủ tướng Trung Quốc Lý Khắc Cư ng về vụ
việc. Cũng theo ông, thân nhân hành kh ch sẽ
được hãng Malaysia Airlines sắp xếp vận chuyển
miễn phí sang Bắc Kinh nếu có nhu cầu.
Tân Hoa xã cho biết Chủ tịch Trung Quốc Tập
Cận Bình đã đề nghị quan ch c Trung Quốc hợp
t c chặt với Malaysia và c c nước kh c trong việc
tìmkiếm, c u hộ. Ông chỉ đ o Bộ GTVT và Cơ quan
Hàng không Dân dụng Trung Quốc tăng cư ng
kiểm tra an ninh để đảm bảo an toàn ho t động
hàng không Trung Quốc.
Bộ Ngo i giao Úc đã liên l c với ngư i thân c c
công dân Úc đi trên chuyến bay.
Thủ tướngDatuk Seri NajibRazak (đeo kiếng) và Phó
Thủ tướngTan Sri MuhyiddinYassinđến sânbay quốc
tếKuala Lumpur tối 8-3. Ảnh: NEWSTRAITTIMES
Máy bayMalaysiamấttích bí ẩn
Khôngloại trư
dokhủngbô
