CHỦNHẬT 18-12-2016
14
THỊ DÂN3.0
Cách
“ănNô-en”
củangười
SàiGòn
Không như các tín đồ ThiênChúa giáo
chuẩn bị đón lễGiáng sinh từ nhiều ngày
trước lễ, người Sài Gòn ngoại đạo cũng chuẩn
bị “ănNô-en” - theo cách nói dân dã và rất
hình tượng - để sẽ hòamình cùng với giáo
dân vào đêm24-12…
PH.Đ.NGUYÊNCHƯƠNG
N
hữngngàynàyởcácgiáoxứ, giáokhu
trong TP như Bùi Phát - Vườn Xoài
(quận 3), Ông Tạ (Tân Bình), Bình
Thái -BìnhAn (quận8),TânLập (quận
2)... khắp các ngõ xóm đã rộn rịp làm
hang đá, treo đèn dây, đèn chùm trên các cây thông
giảkhổng lồkhiến cưdân cáckhuvực chungquanh
dẫu là ngoại đạo cũng háo hức không kém.
Vui niềm vui chung
Còn cả tuần nữamới đếnGiáng sinh nhưng ngay
hôm nay nếu đến khu vực giáo xứBìnhThái - Bình
An trên đường PhạmThếHiển, quận 8, đoạn từ cầu
Nhị ThiênĐường chạy đến hết đường dài hàngmấy
cây số hai bên đường đèn hoa rực rỡ. Hay khu vực
ng baÔngTạ - đặc biệt trong các conhẻm lớngiáo
xứAn Lạc, đường PhạmVănHai; khu nhà thờ Chí
HòađườngBànhVănTrân,đườngNghĩaPhát,đường
NghĩaHòa…hoặcxahơnnhưgiáoxứTânLập,Bình
TrưngĐông,quận2cũng rộn rịphẳn lên,gầnnhưđầu
ngõ nào cũng có hang đá kết từ giấy bồi, giấy nhũ,
đèn dây chuẩn bị kéo dài cả cây số.
Không chỉ các quán cà phê, quán ăn ở khu trung
tâmmà cả nhiều nơi trongTP, nhiều quán cũng đã
GócnhỏSàiGòn
Nhà văn
Lê Văn Nghĩa
phụ t rách
Thi tho ng tôi tr v thăm x m c , c d p nh n l i con
đư ngnhỏ - conđư ngv i nh ngg nh, nh ngxeb n th c
ăn s ng cho thằng học tr ti u học trên 50 năm v trư c.
Trongnh ngg nhh ng rongn y, tôi nh nh t l g nhb nh
m của b TưM m. Tôi l n lên v gi đi c ng v i b nh
m x m ngh oChợL n.
B TưM m b n b nhm g nh, ng i c nh bên b x m
T u b n b nh hẹ. B TưM m đ m m l i c n ăn tr u nên
c imi ngđỏ l ch trôngb t sợnhưngkhôngv th m l m
n n l ng ănb nhm của tôi.V i năm c c tôi ănkhúcb nh
m b , m t đ ng ăn b nhm c m i, hai đ ng th được ăn
b nhm x um i (c i n y th r t họahoằn).Mỗi khi tôi th y
b rút khúc b nhm nằm trên c i d a thannhỏđ gi b nh
m luônn ng, c pm t tôi hauh unh nv o c i b n tayg y
đ t, l i nh nggânxanhc t b nhm ra l mhai, r i x dọc
nh t v o ch nhgi a b nhnh ng th “l mm i” c n thi t.
Ph i công nh n rằng b nh m b n trên đư ng ph kh
m t v sinh. Nh ng b nhm được chuy n t nh ng b n
tay tr n của công nhân l m b nhm , l đi n, l than hay
l th ngphuyv onh ng chi c c nx .V r i nh ng chi c
c n x n y được chuy n đi bằng xe đ p hay xe m y đ n
nh ngxeđ yhayg nhb nhm l đư ng.Nh ngngư ib n
b nhdân - nhưb TưM mch ngh n, v i b n tay tr n - đ
G nhb nhm
đ m, th i ti n v l mm t s chuy n kh c c m b nhm ,
đ vư ng t nhi u bụi đư ng b n cho ngư imua. Chưa n i
l bâygi c baonylon th c nđ , ch nh ngnơi b nd ng
gi yb o, gi y t p, nh ng trang s chg i b nhm chokh ch
th c n dơ đ nm c n o n a. Tôi nh l mnh đ đọc được
nh ng truy nvui, b i thơ, câu truy nhay t nh ngm ugi y
g i b nhm , v a “th i acmonica” v a đọc ch ch ng ph i
lợi c đôi đư ng hay sao? C khi trên t gi y g i b nhm
tôi đọc được b i thơ hay v t nhm u tử, quê hương, c ng
c khi g p ph i nh ng b i vi t v b nh tiêu ch y v c ch
ph ng ng a l đ ng ăn th c ănm t v sinh.
Nhưng saom l . H i nhỏ tôi không c m nh n được s
m t v sinhđ v b n thânmnhc ngch ngv sinhg miễn
l c khúc b nhm x um i ngon t ng v omi ng l được
r i. Tôi n i m không nghi ng g rằng nh ng cư dân lao
đ ng, nh ng thằngnhỏ th l m i d i trongnh ngconh m
ngh oChợL n không bi t đ n ph l g nhưng b nhm l
m nkhông th thi u trongmỗi bu i s ng, x trưahayăn t i.
Đơn gi n v b nhm v a l m n vô c ng r ti nm l i vô
c ngdễăn.C ti n, taănb nhm kẹpch lụa, th t ba rọi b
x t mỏng, x um i, c . Khi ngh o ch c n b nhm b nư c
m m chua ngọt, b nhm th t b nư ng ng v hương v i
nư c tương đen…Nhưng khi ăn b nhm d ng n y không
th không c “phụ t ng” l dưa leo, h nh, ng (raum i) v
nh t l đ chua l m bằng c r t v củ c i tr ng. Thi u đ
chua coi như thi um t m t v ngon l m đ m đ hương v
của b nhm .
V x m c , g nh b nhm b TưM m không c n nhưng
xeb nhm củach HaiSúncoi như l b nhm “gia truy n”.
Đôi khi tôi l i l b nhm đư ng Tr nQuangKh i mua
m t b nhm m i ra l .Đ ngănngay t i chỗđ c nc th
thư ng th c c ch ngư i thợ l y b nhm ra t l . B nhm
được l ng ngư i b nh dân chỗ đ . Gi tr , đ ng ăn, ng i
ănv v ađi v a ăn c ngđược.Ch ng ai ch pnh t ănb nh
m c đúngki unhưTây trongnh h nghaykhông.V nd
n đ như th v n l B nhm S iG n!
LÊVĂNNGHĨA
Ngàynayngườibánbánhmìtheothờiđại,tayđeobaotaynylonnhìn
vệsinhhơnbàTưMómxưanhiều.
Bâygiờthấyđám
bạntrẻtrong
côngtycủathằng
cháutôihẹnChủ
nhậtnàysẽtụtập
vớinhauđểbàn
chuyện“ănNô-en”
làmtôinhớ lạimột
thời tuổi trẻ.
Khắpcácxứđạođangnhộnnhịptrangtrí,sửasoạnđónmừng lễGiángsinh.Trongảnh:GiáoxứPhúTrung,
quậnTânBình làmhangđátrướcnhàthờ.Ảnh:HTD
nghiệp tưnhânngành inđangbàngiaodầncôngviệc
cho con trai. Tôi hoi ông cómuốn “gầymâm” với
vài người bạn cũ không. Ông ôkê liền, bảo sẽ gom
đám bạn già lại “ănNô-en” như ngày xưa.Anh rất
vui đươc “bao tron gói”. Một anh bạn nhà văn vốn
đã bo but từ lâu vừa qua post lên mạng Facebook
bìamột tờ tạp chí đặc biệt sốGiáng sinh bốnmươi
mấynăm trướcmàanhcòngiữ. Lũcháu tôi cũng rất
thíchcái bìa tờ tạpchí vẽhìnhmột côbé rất ngây thơ
bênmột cây thông thẳng tắp.Một cô cháuđang làm
chomột công ty thiết kế thời trang “chôm” ngay ý
tưởng “cô bé trên bìa tạp chí”, dự định thiết kếmột
bộ trang phucmùaNoel đặc sắc cho riêng nó để đi
“chơi Nô-en” khoi đung hàng.
Vàgiấunỗi buồn riêng
Nhữngngàycuối năm, tôi đến thămmột người bạn
vừa don về ở gầnmột xóm đạo nghèo, dân cư gốc
người Bắc rất cần cù.
Bây giờ vẫn còn một
số nhà trồng rau, làm
dưađem rachơbán.Cả
chănnuôi lẻ tẻ, vài con
heo, năm bảy con gà,
conngan. Bà trùmNén
ở cạnhnhàbạn tôi, làm
nghềmuối dưa và nuôi
vài ba con ngan, con
ngông. Tôi hoi bà nuôi
ngông chi cho nó làm
ồncảxómvậy.Thậtbất
ngờkhi nghebàbảocái truyền thống“ănNô-en”cua
ngườiViệtmình làphải cóngông.Tâyho“ănNô-en”
bănggà tây, ta“ănNô-en”băngngông.Ông trùmkhi
còn sốngdặnkỹ làphải luônnuôi vài conđểmừng lê
Giáng sinh.Ông trùm trướckia làngười giữnhà thờ,
ôngbịbệnhnany, tiềnbạchaivơchồnggiàdànhdum
baonăm theocănbệnhôngbaymất.Khi ông“vềvới
Chua” - như lời bà trùm, không con cái, bà sốngmột
mình “chờChua goi”.
Bà bảo vơ chồng bà về ở chô này đã sáu mươi
mấy năm, đã “ăn Nô-en” với từng ấy con ngông.
Tôi hoi mua một con ngông để gưi tặng một ông
bạn ơn nghĩa dưới BìnhAn, quận 8 đ “ănNô-en”
nhưng bà không bán. Bà bảo bà sẽ làm hai con vào
đêm thánh để mừng Chua giáng sinh và sẽ mời cả
xóm cùng “ăn Nô-en” như khi ông trùm còn sống.
Tôi rất cảm động nhớ vềmột cách “ănNô-en” cua
người Sài Gòn xưa.
◄
chuẩnbị xongnhữngcây
thông to và đèn dây vây
kín.KhôngkhíGiángsinh
chộn rộn làmnhữngbạn
trẻnônnao, nhiềubạnđã
lênkếhoạch“ănNô-en”,
tùy tui tiền và sắp xếp
thời gian. Không có gà
tây thì các bạn dự kiến
mua ngông, ngan gì đó.
Truyền thống“ănNô-en”
ởSàiGònđã có từ trước
năm1975.Tôinhớhồiđó
mặcdùđámbạnởchung
gác trochung tôi làngười
ngoại đạo nhưng có vài
bạn gái là người có đạo
nênmới đầu tháng12 cả
bon đã “bày trò tính kế
ăn Nô-en” thế nào cho
xôm tu.
Tôi goi điện tho i cho
ông bạn chu một doanh
