14
THỨ TƯ
25-10-2017
Phóng sự - Chuyên đề
Tưởngniệmđồngbào tửnạn
trongbãoLinda
Theo kế hoạch của UBND tỉnh CàMau, vào ngày 2-11
tới, tỉnhnày sẽ tổ chức lễ tưởngniệm20nămđồngbào tử
nạn trongbãoLindanăm1997 tại bacửabiển làSôngĐốc,
KhánhHội vàCáiĐôiVàm. Kếhoạch thểhiệnqua thốngkê,
CàMaubịbãoLindanăm1997 làmchết128người và1.164
ngườimất tích.
Nối tiếpchaanhbámbiển
Bão Linda (bão số5) xuất hiện từngày 1đến3-11-1997,
làcơnbãogây thiệthạinặngnhấtvềngười vàcủachoNam
bộvàvùngbiểnphụcận trong100nămqua.Bãocósứcgió
lêntới150km/giờ, làmthiệtmạng3.111người (đasố làngư
dânCàMau),hưhạihơn200.000cănnhà,325.000haruộng.
Thiệthại vềvật chấtước tính lênđến385 triệuUSD (số liệu
từBáchkhoa toàn thưmởWikipedia).
Theo chínhquyền xãKhánhHội, huyệnUMinh, CàMau,
có trên70%giađình cóngưphủ tửnạn vẫn tiếp tụcnghề
đánhbắtbiểnnhưchaanhcủamình.
TRẦNVŨ
C
hịTrầnThịDiệuvừađungđưađứacháunội chưađầy
tuổi trên võng trước hiên nhà, vừa kể chuyện những
ngày saubãoLinda hồi đầu tháng11-1997. “Cơnbão
ậpđến.Đời sốngbình thườngbị đảo lộn tung tóe.Nỗi đau
bao trùm, xóm làng tan tác” - chịDiệumởđầucâuchuyện.
Gã khùng và tayquậyBãoBiển
Sau cái đêm tan tác ấy, đêm 3-10-1997 âm lịch, bầu trời
không sáng, cứ ảm đạmmột màu xám xịt. XómKinhMới
ở ấp 4, xãKhánhHội, huyệnUMinh, CàMau chìm trong
cảnhmàn trời chiếu đất. Tại một gốc chuối tan tác vì gió
bão, chịDiệumột taybồng congái út ba tháng tuổi, taykia
ômđầu hai đứa lớn (lênnăm, lênba),mắt đẫm lệ.
Chị đangnghĩ đếnngười chồng.Đêmquachị bấuvíuvào
một bụi trúc, giành sự sống cho các con trước sức gió kinh
hoàngcủabãoLinda.Nhưnganhấy, chồngchị,ởngoàikhơi
đại dương có gìmà bấu víu,mà dựa dẫm.
Rồi chị theodòngngười trongxóm tiến racửabiểnKhánh
Hộimàngóngnghía tinxa.Chị cũngbắt chướcchị em, đến
từngcáixácngườivừavậtvờ trôidạtbìa rừngmànhậnmặt.
Thỉnh thoảng cóngười khóc ré lênvì nhậnđược xác người
thân. Tim chị quặn lại, ướcmìnhkhông phải vậy.
Chịkể: “Tôi cứđi tìmnhưngkhôngbaogiờmuốngặp.Cứ
mỗi lần tưởng tượng ra cái tình cảnh nhìn đượcmặt chồng
là timnhói đau. Chođếnnhữngngày sauđó, khi những cái
xác trôi về trương to, tôi lạimuốngặpđược chồngmìnhđể
ít nhất tôi còn làm đượcmột việc cuối cho anh ấy, mộ yên
mả đặng. Nhưng đến nay anh ấy vẫnbặt tăm”.
Khôngcónhiềungười nhậnđượcxáccủangười thânnên
nhữngbàn thờcứ lậpnênmàkhôngcónhữngnấmmộsauhè.
LindađãcướpđicủaKhánhHội, củaSôngĐốc,nóichung
ở tất cả cửabiểnCàMaunhững trụ cột củagiađình, những
hyvọng tương lai. Lindađể lại những“xómkhôngchồng”,
những trẻmồ côi cha, những tiếng nấc đêm khuya, một gã
khùng,một tayquậymang tênBãoBiển…
Chị Lý Hồng Lý (nhà ở ấp 1, xã Khánh Hội) kể: “Sau
bão, xómnàyxuất hiệnmột ngưphủkhùng, là thằngTài ở
đầukênh trong, thoát nạn trởvềnhưngbị khùng luôn.Hằng
ngày thấynóđi ngangquanhà, nhẽomiệngcười ngâydại là
tôi khóc. Tôi ước gì hai đứa em trai tôi (thằngĐoán, thằng
Đến) cũng trở thành gã khùng như vậy để tôi còn tắm táp,
cho ăn hằng ngày, rồi nhìn nó cười với tôi. Nhưng không!
Tụi nó đã vĩnh viễn nằm ngoài khơi lạnh lẽo khi đứamười
sáu, đứa haimươi”.
Còn bên kia sông, ở kênh XángMới, nơi được mệnh
danh là xóm không chồng, vừa xuất hiệnmột thằng quậy
khét danh tênBãoBiển.Hằngngàynghekểvề“thành tích”
quậy của nó, người ta đau xé lòng. Nó được sinh ra trong
đêm bão tố ấy nênmẹ nó đặt cho cái tên là BãoBiển. Rồi
mẹ nó có chồng, gửi nó lại cho bà ngoại nuôi. Gần đây nó
xăm trổ, sơn đầu xanh đỏ, đi sớm về khuya, nẹt pô inh ỏi,
nói tục chửi thề…
Chị Lý kể tiếp về gia cảnhmình: “Sau bão, tôi mất cha
vàhai em trai.Mẹ tôi ăn chay trường, lậpbàn thờ theođạo,
khấn bái quanh năm. Đã 20 năm rồi, tôi vẫn còn nghemẹ
khóc nấc lúc nửa đêm, nhất là những ngày trước đám giỗ
của cha và hai em tôi như thế này”.
Ánh sáng sauđại thảmhọa
Vẫn giọng thật buồn chị Lý kể tiếp câu chuyện gia đình
mình. Chị nói những người thoát nạn về kể lại chiều hôm
bãoLinda bắt đầuhoànhhành, ôngNhựt ở cùngxóm cũng
đang đánh bắt trên biển, gọi bộ đàm với ôngLýVănMướt
(tứcSáuMướt, cha ruột chịLý).ÔngNhựt báobãođến rồi,
về thôi. SáuMướt không tin, bảo rằngđài báobãogiảhoài,
hơn nữa ông đang rất trúngmực, mới nửa con nướcmà đã
được 15 triệu đồng rồi. Gắng đánh tiếp để được 30 triệu
đồngvề trả dứt nợđóng tàu.
Quảnhiên, saubãokhoảngnửa tháng, trênđài truyềnhình
thông báo cómột ngư dân ở tỉnhKiênGiang kéo lưới vớt
được cái ví cónhiều tiềnvà cógiấy chứngminh thư tênLý
VănMướt. “Mẹ tôi quaKiênGiangnhận cái ví của chavề.
Số tiền trongđóhơn15 triệuđồng, đúngnhư chúNhựt kể.
Nhưng nó rách nát, rã rời gần hết, còn nguyên vẹn khoảng
5 triệu đồng thôi. Thật không ngờ rằng người trả ví lại lấy
tiền túi củamìnhbùvàonhữngđồng tiền ráchnát đóđểmẹ
tôi đượcnhậnđủ tiềncủacha” -mắt chịLýđỏhoe, nghẹnứ.
Không những vậy, chị Lý và những người có người thân
gặp nạn trong bãoLinda còn chứng kiến biết bao ánh sáng
khác từ cái nghĩa đồng bàovà cái tìnhbầu bí.
Bà con nơi đây kể lại: Trong khoảng năm năm sau bão
Linda, xứ sởnàyduy trì suốtmột việc lạ, chưa từngcó.Chị
Diệukể: “Tôi nhớbàSáuHương, naymất rồi. Cứ tới ngày
đámgiỗnhữngngưdân tửnạn, bà lại chèoxuồngđidài theo
xóm kinhXángMới này để thắp hương. Bà luôn chở đầy
một xuồng quà đám, là thịt, cá, rau củ, phân sẵn trong các
bọc nylon. Bà gửi mỗi gia đìnhmột phần, thắp nén hương
chongười tửnạn rồi lại đi.Màcảxóm, nhữngngười không
có thân nhân gặp nạn đều làm vậy, cả những người không
khá giả gì. Lúc đóngười không cóđámgiỗ tốnkémhơn là
người cóđámgiỗ, bởi người nào cũng chởquàbằngxuồng
mới hết. Như bánhàngbông”.
Chị Diệu cũng nhắc đến
nhữngvị kháchhoàn toànxa
lạ, thi thoảngghénhàhỏihan,
thắp hương cho các ngư phủ
và gửi lại món quà, khi bịch
bánh, khi bị gạo, trái cây.
Nhữngnghĩacửcaoquýấy
củacộngđồng,của lốixómđã
làm vơi đi phần nàomất mát của ngư dânCàMau, là động
lựcđểnhữngcônhi, quảphụ tiếp tụccuộc sống lương thiện,
sống tốt, có ích chođời. ChịTrầnThị Lăng (ấp4, xãKhánh
Hội) tâm sự: “Tronghoạnnạnmới thấyhết được tìnhngười.
Bàconxứnày tốtbụng lắm,nhờvậymàchịemchúng tôimới
vượt quađượchoàn cảnhkhốnkhó ấy sốngđếnngàynay”.
Niềmhy vọng của xóm không chồng
ChịLăngcũngđượcngười tanhắcđến làmộtgóaphụcan
trường, chung thủy. Khi chồng tử nạn chịmới gần 30 tuổi,
nhan sắccòn rấtmặnmòi.Nhưngchị thàcùngcácconhằng
ngàyđi cấy lúa thuê, làmcỏmướn, đimót lúa sót trênđồng
chứ khôngđoái hoài đến những lời ngọt ngào ong bướm.
Và thật bất ngờ khi nói chuyện với chị TrầnThị Diệu về
chuyệnbước thêmbướcnữacủaxómkhôngchồng.Theochị
Diệu thì chỉ có khoảng 3-4 người tái giá trong số 10 người
có chồng chết trong bão Linda. Riêng bốn phụ nữ nhà chị
gồm chị, em dâu, hai người chị đều ở vậymà chờ chồng.
“Chị em cứ chờ đợi, đến già khú không hay, muốn bước
thêm cũng chẳngđược nữa rồi” - chịDiệu cười.
Đoạn, chịDiệunói với tôimột cáchnghiêm túc: “Chị em
bảonhaucònchưa thấyxác,chưa thấyghe thìkhông tinchồng
đã chết. Biết đâu các anh ấyđược ngưdânmột nước nàođó
vớt được, đang sốngxứngười.Rồimột ngàynàođócácanh
sẽ về như thằngOn, thằngĐại thì sao. Với tui, đến khi nào
tui gặpmặt ảnhdưới suối vàng, tôimới tin anhđã chết”.■
20nămqua
chịTrầnThịDiệu
luônmongcóngày
chồngmình
sẽtrởvề.
Ảnhtrongbài:
TRẦNVŨ
“Chỉkhinàotôigặpanhấyởsuốivàng,tôimớithựctinanhấyđãchết”
-chịTrầnThịDiệuquảquyết.
20nămsaubãoLinda
Nhữngnghĩacửcaoquý
ấycủacộngđồng,của lối
xómđã làmvơiđiphần
nàomấtmátcủangưdân
CàMau.
ChịemgóaphụCàMaucùngbámvíuvượtqua
khókhăn.
ConemcủanhữngngưdântửnạntrongbãoLinda
vẫnnốinghềchaanh.
