16
Quốc tế -
ThứBảy28-12-2019
Thủ đoạn mới của chủ nghĩa
khủng bố trong năm 2019
VĨ CƯỜNG
T
heo Chỉ số khủng bố toàn
cầu (GTI) năm 2019 do
Viện Nghiên cứu kinh tế
và hòa bình (IEP) công bố
hồi tháng 12, số vụ tấn công
khủng bố và mức độ thương
vong đã giảm đáng kể từ năm
2015 đến nay. Trong năm
2019 đã xảy ra 780 vụ tấn
công, làm 3.488 người thiệt
mạng. Con số này trong năm
2017 là 10.900 vụ tấn công và
26.445 người thiệt mạng và
17.000 vụ, làm 45.000 người
thiệt mạng trong năm 2014.
Dùkhủngbốvẫndiễn ra trên
diện rộng về địa lý, song hầu
hết tập trung ở Trung Đông,
Bắc Phi, Tây Phi và Nam Á,
do một số ít các nhóm thánh
chiến như tổ chức Nhà nước
Hồi giáo tự xưng (IS) thực
hiện. Tại phương Tây, mặc
cho khủng bố Hồi giáo đã
giảmđáng kể nhưng châuÂu,
đặc biệt là Mỹ, đang chứng
kiến sự gia tăng nguy hiểm
của chủ nghĩa khủng bố cực
hữu thượng đẳng da trắng,
theo tờ
The Washington Post
.
Thủ đoạn mới của
các nhóm khủng bố
Các vụ tấn công nhằm vào
những người không phải da
trắng, không theo Kitô giáo
và chủ yếu là người Hồi giáo
nhập cư đã xảy ra ở nhiều nơi.
Người Hồi giáo là mục tiêu
tấn công chủ yếu ở châuÂu và
Bắc Mỹ, trong khi các nhóm
thiểu số thường bị tấn công tại
Mỹ Latinh. Vụ tấn công của
các đối tượng cực hữu vào
hai đền thờ ở Christchurch
(New Zealand) tháng 3-2019
làm hơn 50 người thiệt mạng
là bằng chứng cho thấy chủ
nghĩa khủng bố đã lan sang cả
các nước trước đây hầu như
không có khủng bố, hậu quả
của tư tưởng cực hữu.
Một điểmmới cần ghi nhận
là cách thức tấn công của
các phần tử khủng bố đang
thay đổi và ngày càng thích
nghi với bối cảnh mới. Trong
năm qua nhiều vụ tấn công
dù không được lên kế hoạch
bài bản nhưng đã gây thương
vong lớn hơn. Trong khi các
vũ khí nóng, dao và nhiều vũ
khí khác vẫn được các phần
tử khủng bố sử dụng nhiều, ô
tô, xe tải và thậm chí cả máy
bay không người lái đã bắt
đầu trở thành phương tiện tấn
công phổ biến hơn. Mục tiêu
tấn công nhằm vào cơ sở hạ
tầng giao thông như các sân
bay và ga tàu điện ngầm, nơi
có đông người hơn và vì vậy
gây thương vong lớn hơn.
Đáng chú ý, truyền thông
xã hội đã vô tình tạo điều kiện
cho các nhómkhủng bố tuyển
dụngthànhviênvàtuyêntruyền
tư tưởng cực đoan. Một thực
tế mới là các nhóm khủng bố
có tổ chức cao nhất và các tay
súng hành động đơn độc đều
rất thạo kỹ thuật số. Một số
nhóm và cá nhân đã đăng tải
những tuyên ngôn của mình
trên mạng, trong khi các tay
súng khác sử dụng mạng xã
hội để truyền trực tiếp toàn
bộ hành động tấn công của
mình. Mục đích là phóng
đại thương vong, gây chia
rẽ các cộng đồng, gia tăng
sự mất lòng tin và tất nhiên
là tạo cảm hứng cho những
tay súng khác, cũng như gây
ra những phản ứng thái quá
của các chính phủ.
Khi bị chặn trên những trang
mạng phổ biến, các nhóm
khủng bố có thể nhanh chóng
đăng lại nội dung khủng bố
Cảnh sát Anh làmnhiệmvụ tại hiện trường vụ tấn công bằng dao ở cầu London hồi tháng 11-2019.
Ảnh: THE SUN
Theo nhận định của tạp chí
Vox
, tám năm sau sự kiện
trùm khủng bố Osama Bin Laden bị tiêu diệt, năm 2019
thế giới đã chứng kiến thêmmột dấumốcmới là vụ tiêu
diệt thủ lĩnh IS Abu Bakr al-Baghdadi.Tuy nhiên, việc tiêu
diệt cánhâncác trùmkhủngbố rốt cuộc chỉ gâymột bước
lùi tạm thời của các nhóm thánh chiến. Cũng giống như
al-Qaeda, IS vẫn tồn tại và vẫn là một mối đe dọa. Một
thế giới bình yên chỉ trở thành hiện thực khi mọi gốc rễ
của tư tưởng khủng bố được nhổ tận gốc.
Facebook trongnăm2019đã
ứng dụng trí tuệ nhân tạo để
nhận dạng và tiêu hủy những
bức ảnh hoặc video có nội
dung khủng bố. Twitter cũng
đã hủy ít nhất 1 triệu tài khoản
từ năm 2015 đến nay vì kích
động, tuyên truyền nội dung
cực đoan.
Tiêu điểm
Khi thế giới đang
tập trung quá nhiều
vào IS và al-Qaeda,
nhiều nhóm cực
đoan bạo lực đang
“nằmngoài tầm
ngắm” nhờ hoạt
động “âm thầm”
trên các mạng xã hội.
34
máy bay trinh sát nước ngoài đã tiến hành
các hoạt động do thám gần không phận
Nga tính từ đầu tháng 11 đến ngày 27-12,
tờ
Krasnaya Zvezda
(Nga) cho hay. Hôm
26-12, một máy bay của Mỹ hôm 26-12 đã
được phát hiện tiếp cận biên giới Nga khi
bay gần TP Kaliningrad. Được biết Mỹ và
các nước NATO được cho là thường điều
các máy bay trinh sát và máy bay không
người lái đếnbiêngiới củaNga ởbiểnBaltic
và biển Đen.
PHẠM KỲ
lên các nền tảng khác, đặt ra
thách thức không nhỏ đối với
các chính phủ và tập đoàn
công nghệ. Khi thế giới đang
tập trung quá nhiều vào IS và
al-Qaeda, nhiều nhóm cực
đoan bạo lực đang nằm ngoài
tầm ngắm nhờ hoạt động âm
thầm trên các mạng xã hội.
Nỗ lực của cộng
đồng quốc tế
Cộng đồng quốc tế trong
năm 2019 cũng đã có sự đầu
tư lớn vào hoạt động chống
khủng bố. Việc hoạch định
chính sách và hoạt động
tình báo đã góp phần phá vỡ
nhiều mạng lưới và âm mưu
khủng bố tại Bắc Mỹ và Tây
Âu. Liên Hiệp Quốc và nhiều
chính phủ đã tăng cường nỗ
lực như lập Diễn đàn Internet
toàn cầu về chống khủng bố
(GIFCT) và các sáng kiến
chống khủng bố của hơn 100
doanh nghiệp công nghệ, đài
CNN
cho biết.
Dù vậy, sự thay đổi trong
chính sách của các quốc gia
đôi khi cũng đặt ra nguy cơ
mới. Nhiều chuyên gia lo ngại
việc Mỹ rút quân khỏi đông
bắc Syria và mở đường cho
chiến dịch tấn công của Thổ
Nhĩ Kỳ đã tạo ra một khoảng
trống an ninh có thể giúp IS tái
sinh. Lệnh rút quân của ông
Trump được đưa ra chưa đầy
một tháng sau khi thủ lĩnh IS
phát một đoạn băng kêu gọi
tấn công nhà tù để giải cứu các
chiến binh IS. Nhiều báo cáo
tù binh IS vượt ngục đã xuất
hiện sau khi quân Mỹ rời đi.
Các chuyên gia về khủng
bố cảnh báo Đông Nam Á sẽ
phải đối mặt với sự hồi sinh
của IS và các cuộc tấn công
khủng bố nhỏ lẻ sau khi hàng
trăm tù nhân người Indonesia
và Malaysia có quan hệ với
IS vượt ngục ở Syria. Vụ tấn
công tại Sri Lanka trong năm
2019 đã cho thấy rõ khả năng
lan rộng của IS và các nhóm
khủng bố khác ra toàn thế giới.
Năm 2020, thế giới dự báo
còn đối mặt nguy cơ nhiều tay
súng nước ngoài và những
đối tượng tuyên truyền chủ
nghĩa khủng bố, phải ngồi tù
trong 10-20 năm qua sẽ mãn
hạn tù và sớm được trả tự do,
đặc biệt tại châu Âu. Ngoài
ra, mối đe dọa cũng lớn dần
khi các tay súng khủng bố
sử dụng ngày càng nhiều các
loại vũ khí hóa học và sinh
học. Giữa tháng 10-2019,
cảnh sát Indonesia đã phát
hiện một nhóm khủng bố âm
mưu đánh bomchứa chất kịch
độc Abrin tại Cirebon, Tây
Java. Đây là âm mưu khủng
bố thứ hai ở Indonesia trong
vòng tám năm qua sử dụng
các chất sinh học.•
• Nhật Bản
: Ngày 27-12, chính phủ
Nhật Bản đã thông qua quyết định
điều nhân sự Lực lượng Phòng vệ biển
(MSDF) tới Trung Đông để giúp đảm bảo
an ninh hàng hải tại khu vực này. Khoảng
260 nhân viên MSDF cùng với tàu sân
bay chở trực thăng và máy bay tuần tra
P-3C sẽ thực hiện nhiệm vụ trong một
năm, theo đài
BBC
. Nhật Bản đang cân
nhắc bắt đầu triển khai lực lượng trên vào
cuối tháng 1-2020 sau khoảng một tháng
huấn luyện.
• Philippines
: Hôm 27-12, phát ngôn
viên văn phòng tổng thống Philippines
Salvador Panelo cho biết ông Rodrigo
Duterte sẽ chính thức viết thư hồi âm từ
chối lời mời thăm Mỹ của Tổng thống
Donald Trump đưa ra hồi tháng 4-2017,
đài
CNN
đưa tin. Ông Duterte cùng ngày
cũng yêu cầu cấm hai thượng nghị sĩ
Mỹ Dick và Patrick Leahy nhập cảnh
vào Philippines do lên tiếng phản đối
chính phủ Manila bắt giữ thượng nghị sĩ
Philippines đối lập Leila de Lima.
• Kazakhstan
: Ít nhất 16 người thiệt
mạng sau khi máy bay của hãng hàng
không Bek Air chở theo 100 hành khách
bất ngờ mất kiểm soát và đâm vào một
tòa nhà khi đang cất cánh từ sân bay quốc
tế Almaty ngày 27-12
(ảnh)
, theo hãng
tin
Reuters
. Khoảng 66 người khác cũng
bị thương. Được biết máy bay gặp nạn là
loại Fokker 100 do Hà Lan sản xuất. Sau
vụ rơi, hãng Bek Air đã ngừng bay bảy
chiếc Fokker 100 còn lại.
PHẠM KỲ
Dù tần suất vàmức độ nghiêm trọng của các vụ khủng bố trong năm2019 đã giảmđáng kể so với những
năm trước, các vụ tấn công lại xuất hiện ở những địa điểmmới cùng thủ đoạn ngày càng tinh vi hơn.
Thế giới 24 giờ
