16
Họ đã nói
Quốc tế -
ThứBảy25-7-2020
VĨCƯỜNG
T
hời gian qua, thế đối đầu
Mỹ - Trung trên mặt trận
công nghệ không ngừng
leo thang với nhiều bước đi
đáng lo ngại. Đơn cử, Tập
đoàn công nghệHuawei tháng
qua tiếp tục trở thành con bài
mặc cả giữa Washington và
Bắc Kinh khi bị hàng loạt
quốc gia, đứng về phía Mỹ,
ban lệnh cấm hoạt động hoặc
tham gia phát triển cơ sở hạ
tầng viễn thông.
Hiện tượng này dĩ nhiên
khiến Trung Quốc (TQ) phản
ứng dữ dội với lời đe dọa sẽ
trả đũa toàn bộ những nước
có liên quan. Liệu thế giới có
đang bị cuốn vào một cuộc
chiến công nghệ đang hình
thành và buộc phải chọn giữa
hai cường quốc trên?
Xu hướng tẩy chay
Huawei lan rộng
Ngày 23-7, hãng tin
Reuters
dẫn nguồn tin nội bộ cho hay
chínhquyềnPhápvừagửithông
báo nêu rõ các nhà mạng viễn
thông trong nước nào đang có
kế hoạch mua thiết bị 5G của
Huawei sẽ không được gia hạn
giấy phép sử dụng các thiết bị
này khi hết hạn.
Hồi đầu tháng, CụcAn ninh
mạngQuốc gia Pháp (ANSSI)
từng cho biết sẽ cấp phép cho
các nhàmạng dùng thiết bị 5G,
baogồmsảnphẩmcủaHuawei
với thời hạn tối đa tám năm.
Dù vậy, ANSSI khuyến nghị
các công ty chưa từng sử dụng
thiết bị củaHuawei không nên
mua sản phẩm của tập đoàn
TQ để tránh những “rắc rối
trong quá trình chuyển đổi
công nghệ” về sau.
Cũng theonguồn tin
Reuters
,
phần lớn giấy phép cấp cho
các thiết bị của Huawei đang
lưu hành sẽ hết hạn trong vòng
3-5 năm tới, trong khi thời hạn
sử dụng thiết bị của các hãng
nhưEricsson (ThụyĐiển) hay
Chia rẽ từ cuộc chiến công nghệ
Mỹ-Trung
Các động thái trả đũa qua lại giữaMỹ và Trung Quốc xung quanh số phận của Tập đoànHuawei
đang khiến toàn thế giới phải đối diện trước áp lực chọn phe.
Phát biểu tại Thư viện Richard Nixon ở bang California
ngày 23-7, Ngoại trưởng Mỹ Mike
Pompeo
(ảnh)
cho biết trong bối
cảnh Trung Quốc (TQ) đẩy mạnh
các động thái gia tăng ảnh hưởng
trên toàn cầu, đã đến lúc Mỹ phải
thay đổi đối sách với cường quốc
này, tờ
The Nikkei
đưa tin.
“Các đối sách hiện tại của chúng ta đến nay vẫn chưa đem
lại những thay đổi như mong đợi. Tôi cho rằng cách duy nhất
để xoay chuyển giới lãnh đạo TQ là chúng ta phải dựa vào
những gì họ đang làm và đưa ra phản ứng phù hợp chứ không
thể chỉ nghe những gì họ nói” - ông Pompeo nhấn mạnh.
Cũng theo ngoại trưởng Mỹ, trong quan hệ với TQ, Mỹ phải
luôn luôn duy trì thái độ nghi ngờ và luôn kiểm tra mọi hành
động của Bắc Kinh. “Chúng ta sẽ không bỏ qua những khác
biệt về hệ thống chính trị và ý thức hệ khi làm việc với TQ
nữa” - ông Pompeo nêu rõ.
Cuối cùng, Ngoại trưởng Mike Pompeo cũng kêu gọi toàn
thế giới phải cùng đồng lòng tạo ra sức ép mạnh mẽ buộc
TQ phải thay đổi từ bỏ những hành động làm tổn hại đến hòa
bình, ổn định chung. Ngoại trưởng Mỹ nhấn mạnh phải nhanh
chóng tiến hành nỗ lực này, nếu không “chúng ta sẽ bị chính
TQ làm cho thay đổi”.
PHẠMKỲ
Chủ tịch TrungQuốc Tập Cận Bình
(trái)
và Tổng thốngDonald Trump
(phải)
dự bữa tối bên lề
Hội nghị thượng đỉnhG20 ởNhật Bản vào tháng 6-2019. Ảnh: REUTERS
Huawei không phải là nạn nhân
duy nhất
Không chỉ Huawei bị lọt vào tầm ngắm, Mỹ đang chuẩn bị
cấm ứng dụng mạng xã hội quay video TQ TikTok cũng với
cáo buộc hoạt động gián điệp và thu thập trái phép dữ liệu
người dùng, theo đài
CNBC
. Cụ thể, Ủy banAn ninh nội địaMỹ
ngày 22-7 đã chấp thuận đề xuất dự luật cấm cài đặt TikTok
trên các thiết bị do chính phủ cung cấp. Trong vài ngày tới,
Thượng viện sẽ tiếnhànhhọpđể tiếp tục bỏphiếu thôngqua.
CNBC
cho hay lượng người dùng TikTok trên toàn cầu tính
đến tháng 7 đạt hơn 800 triệu người, với hơn 40 triệu người
dùng liên tục ở Mỹ.
Ấn Độ hồi tháng trước cũng đã cấm lưu hành TikTok cùng
hàngchụcứngdụngTQdo longại ảnhhưởnganninhquốcgia.
Ủng hộ hay sử dụng
công nghệ TQ lúc
này có thể bị xem là
“đứng về phía sai
lầm của lịch sử”,
như cách nói của
cựu Tổng thống
Barack Obama và
gián tiếp làm tổn
hại đến trật tự ổn
định chung.
Cả Mỹ và TQ đều cho thấy
họ sẵn sàng dùng thương mại
toàn cầu và chuỗi cung ứng
làm vũ khí đối đầu. Điều này
sẽ ảnh hưởng nghiêm trọng
đến quá trình toàn cầu hóa,
vốn rất cần một thế giới mở
và tự do. Không chỉ các nước
khác mà doanh nghiệp cũng
đang rất khó xử.
Giáo sư
MICHAELWITT,
Trường kinh doanh Insead (Pháp)
ÔngPompeo: Cầnđối sáchmới với TrungQuốc
Nokia (PhầnLan) vẫn còn kéo
dài đến ít nhất là támnămnữa.
Giới quan sát nhận định với
các biện pháp hạn chế trên,
Paris đến năm 2028 sẽ loại
bỏ hoàn toàn Huawei khỏi thị
trường Pháp. Các công ty viễn
thông Pháp cũng sẽ không đầu
tư vào thiết bị Huawei vì với
một công nghệ mới như 5G
phải cần ít nhất tám năm để
sinh lời và hồi vốn.
Trong khi đó, chính quyền
Anh ngày 14-7 đã chính thức
ban lệnh cấm Huawei tham
gia phát triểnmạng viễn thông
5G của nước này. Các công
ty sản xuất điện thoại và các
nhà mạng viễn thông Anh từ
cuối năm nay sẽ bị cấm mua
các thiết bị hoặc linh kiện 5G
mới do Huawei sản xuất và
đến năm 2027 phải hoàn tất
loại bỏ tất cả thiết bị, linh kiện
đang sử dụng.
Như vậy, đến nay bốn trên
nămthànhviênthuộcnhómtình
báo Ngũ Nhãn (Anh, Úc, Mỹ,
Canada,NewZealand)đãchính
thức có động thái cấmHuawei
hoạt động, trừCanada. Dù vậy,
Ottawa nhiềukhả năng cũng sẽ
sớmra quyết định tương tự khi
ngày càng có nhiều ý kiến yêu
cầu Thủ tướng Justin Trudeau
phải nhanh chóng xúc tiến vấn
đề này.
Thế giới đau đầu chọn
Mỹ hay Trung Quốc
Có thể thấy những quốc gia
có tiếng nói quyết định của thế
giới phương Tây đã tìm được
lập trường chung trong giải
quyết và ngăn chặn sự xâm
nhập của Huawei nói riêng
và các hãng công nghệTQnói
chung do các lo ngại về bảo
mật và an ninh quốc gia. Hầu
hết lý do đưa ra đến nay đều
cáo buộc Huawei là cánh tay
nối dài của chính phủ TQ với
nhiệmvụ hoạt động gián điệp.
Dùvậy, điềunàykhôngđồng
nghĩa là phần còn lại của thế
giới cũng sẽ nối bước những
nước này và dựng hàng rào
với TQ. Theo đài
NPR
, đến
nay Huawei vẫn là tập đoàn
cung ứng thiết bị và dịch vụ
xây dựng cơ sở hạ tầng viễn
thông lớn nhất với trụ sở đặt
ở ít nhất 170 quốc gia. Khi so
với các hãng đối thủ từ châu
Âu hayMỹ, Huawei có hai lợi
thế lớn nhất là chi phí thấp nhờ
dây chuyền ởTQvà được Bắc
Kinh chống lưng với khoản hỗ
trợ lên đến hàng chục tỉ USD.
Do đó, sản phẩm của Huawei
trở thành lựa chọn hàng đầu
cho nhiều quốc gia đang phát
triển với ngân sách eo hẹp.
Trên thực tế, nhiều chuyên
gia chỉ ra Huawei từ lâu đã là
công cụ hữu hiệu để TQ xây
dựng ảnh hưởng ở các khu vực
mà phươngTây khó chạmđến
vì Bắc Kinh đánh thẳng vào
nhu cầu thực tế như cải thiện
hạ tầng viễn thông và đề xuất
các giải pháp ngoài mặt tưởng
chừng rất có lợi cho khu vực
đó. Đây là thứmà các gói viện
trợ kinh tế và các khoản vay
của các tổ chức quốc tế không
làm được.
Kết quả là nhiều nước ở
Trung Đông, châu Phi, châu
Mỹ cùng một số vùng ở châu
Âu đã lên tiếng phản đối chiến
dịch chống Huawei trên toàn
cầu củaMỹ, lập luận rằng việc
cấm hay không phải là quyết
định tự nguyện của mỗi nước
chứ không phải vì bị áp lực
mà phải ban hành. Nhiều đồng
minh của Mỹ như Đức cũng
đang rất lưỡng lự trong vấn đề
này, vì cấm Huawei là tự kìm
hãmtốc độphát triểnnhiều loại
công nghệ quan trọng như 5G.
Lãnh đạo Anh từng thú nhận
một hậu quả sau khi London
cấm Huawei là tiến độ triển
khai mạng 5G toàn quốc sẽ bị
chậm đi khoảng 2-3 năm với
chi phí đội lên gần 3,1 tỉ USD.
Chưa kể, một khi nước nào
ra lệnh cấm Huawei thì quốc
giađóchắcchắnsẽbịBắcKinh
cho vào “danh sách đen” để trả
đũa. Dù xu hướng rút cơ sở sản
xuất ra khỏi TQvẫn đang diễn
ra với tốc độ tăngdần, quá trình
này vẫn chưa kết thúc và thế
giới hiện vẫn rất phụ thuộc vào
nguồn nhân lực của nước này.
Việc BắcKinh tiến hành trừng
phạt hay gây khó dễ các công
ty của các nước đặt ở TQ sẽ là
cái giá khá đắt nếu quốc gia bị
nhắm đến không đủ tiềm lực
kinh tế và chính trị.
Tuy nhiên, ở chiều ngược
lại, không thể phủ nhận thái
độ cảnh giác đang hiển hiện
trong cộng đồng quốc tế trước
những chính sách, hành vi hay
bất cứ thứ gì liên quan đếnTQ
khi nước này lộ rõ tham vọng
thành siêu cường quốc. Do
đó, ủng hộ hay sử dụng công
nghệTQ lúc này có thể bị xem
là “đứng về phía sai lầm của
lịch sử”, như cách nói của cựu
tổng thống Barack Obama và
gián tiếp làm tổn hại đến trật
tự ổn định chung.
Một nguy cơ khác mà các
quốc gia phải cân nhắc là nếu
chọn sử dụng dịch vụ viễn
thông của Huawei thì cũng
gần như đã trao cho Bắc Kinh
quyềnxâmnhậpvàomột trong
những khu vực nhạy cảmnhất
của nền an ninh quốc gia, theo
đài
Fox News
. Chưa nói đến
các vấn đề về gián điệp, mức
độ can thiệp như vậy cho phép
TQ có tiếng nói nhất định lên
quá trình hoạch định chính
sách và giữ được quốc gia đó
trong tầm kiểm soát.•
