16
Quốc tế -
ThứHai 12-4-2021
Tiêu điểm
Liệu Nga có “đi bước lớn” với
Ukraine?
Đang có nhiều ý kiến trái nhau quanh chuyệnNga triển khai lượng lớn quân sát biên giới Ukraine.
VĨ CƯỜNG
N
gày 10 - 4 ( g i ờ đ ị a
phương), Bộ trưởng
Quốc phòng Ukraine
- ông Andrii Taran bất ngờ
ra tuyên bố cứng rắn khẳng
định Kiev sẽ không lùi bước
trước áp lực từ Nga về tình
hình chiến sự ở khu vực
Donbass, đông Ukraine.
“Cũng cần phải nhấn mạnh
là mọi động thái leo thang
căng thẳng tại Donbass chỉ
xảy ra nếu như các cấp lãnh
đạo cao nhất ở Kremlin muốn
như vậy. Tuy nhiên, ở bất
kỳ kịch bản nào thì Ukraine
cũng sẽ không đem lợi ích
quốc gia ra đánh đổi” - ông
Taran khẳng định.
Phát ngôn nói trên của ông
Taran được đưa ra trong bối
cảnh Nga liên tiếp tăng cường
hiện diện quân sự ở khu vực
biên giới giáp với Ukraine.
Tờ
TheWashington Post
hôm
10-4 dẫn lời giới chức quốc
phòng Ukraine ước tính hiện
có khoảng 85.000 binh sĩ
quân đội Nga đã được triển
khai tới bán đảo Crimea và
các khu vực biên giới cách
lãnh thổ Ukraine chỉ từ 10
đến 40 km. Thư ký báo chí
Nhà Trắng Jen Psaki của
Mỹ mới đây cũng xác nhận
lực lượng Nga gần biên giới
Ukraine hiện ở mức nhiều
nhất từ năm 2014 - thời điểm
cuộc xung đột ở miền đông
Ukraine nổ ra.
Lo ngại Nga
tấn công phủ đầu
Ukraine
Giới chức Nga đến thời
điểm hiện tại vẫn khẳng
định việc điều quân không
nhằm đe doa một nước nào
cụ thể, mà chỉ là thực thi
quyền tự do triển khai quân
đội trên lãnh thổ của mình
để bảo vệ an ninh quốc gia.
Tuy nhiên, nước này cũng
cảnh báo vẫn sẽ hành động
Tờ
South China Morning Post
ngày 11-4 dẫn lời một quan
chức giấu tên thuộc lực lượng tuần duyên Đài Loan cho biết
chính quyền Đài Bắc đang chuẩn bị tổ chức hai cuộc tập trận
bắn đạn thật ở quần đảo Đông Sa trên Biển Đông hiện do bên
này kiểm soát, một vào ngày 25-4 và một vào ngày 5-5. Các
máy bay và tàu thuyền có lịch hoạt động, di chuyển gần Đông
Sa trong hai mốc thời gian này đã được gửi thông báo yêu cầu
tránh xa khu vực tập trận.
“Binh sĩ Đài Loan
(ảnh)
đóng quân ở Đông Sa sẽ bắn thử các
loại vũ khí hiện hữu như súng cối 120 mm, pháo 40 mm, 20
mm cùng tên lửa Kestrel, nhằm ứng phó tình huống xảy ra một
cuộc tấn công đổ bộ từ đối phương” - quan chức nói trên nêu rõ.
Theo
South China Morning Post
, Kestrel là hệ thống
tên lửa chống giáp vác vai cơ động có tầm bắn khoảng
400 m, có thể được lắp đầu đạn có khả năng tiêu diệt xe
tăng hoặc tường bê tông của lô cốt dày tới 30 cm.
Ngày 7-4, Chủ tịch Hội đồng các vấn đề đại dương của
Đài Loan Lee Chung-wei từng tuyên bố Đài Bắc sẽ bắn
hạ các máy bay không người lái (UAV) của Trung Quốc
nếu bay gần không phận của quần đảo Đông Sa. Trong khi
đó, cơ quan phòng vệ Đài Loan cho biết 11 máy bay quân
sự Trung Quốc đã bay vào ADIZ của Đài Loan vào ngày
9-4, trong đó có tám chiến đấu cơ.
PHẠM KỲ
Binh sĩ Nga
xuất hiện
ở thị trấn
Balaklava,
bán đảo
Crimea,
giáp biên
giới với
Ukraine
hồi tháng
3-2014.
Ảnh:
REUTERS
Hiện các nước phươngTây đang theodõi sát các diễnbiếnở
khu vựcmiềnđôngUkraine và biêngiới với Nga. Các nước kêu
gọi các bên ngừng các hành động làm leo thang căng thẳng.
Những ngày gần đây, Tổng thống Ukraine - ông Volodymyr
Zelensky cũngđã nhiều lầnđiệnđàmvới các quan chứcNATO
cấp cao, trong đó có Tổng thư ký Jens Stoltenberg để nhắc
lại nguyện vọng đưa Ukraine gia nhập tổ chức này. Dù vậy,
tờ
South China Morning Post
nhận định sẽ rất khó để NATO
chấp nhận rủi ro và mở rộng vòng tay chào đón Ukraine bởi
một khi nước này trở thành thành viên chính thức thì xung
đột Donbass cũng sẽ là xung đột của toàn khối.
Theo điều khoản số 5, một trong những nguyên tắc sáng
lập của NATO là phòng thủ tập thể, nói rằng“bất kỳ cuộc tấn
công vũ trang nào vào một hay một số thành viên của liên
minhđềuđược coi làmột cuộc tấncôngvào toànbộ liênminh”.
Ngoài vấn đề Donbass thì còn có những vấn đề khác liên
quan đến chính trị nội bộ trong việc cân nhắc khả năng
Ukraine gia nhập NATO. Theo quy định của liên minh này
thì mỗi thành viên đều có quyền phủ quyết. Do đó, nếu có
bất kỳ thành viên nào không hài lòng với Ukraine thì đều
có thể ngăn cản nước này gia nhập NATO. Nhìn lại lịch sử,
Macedonia trước đây từng không thể gia nhập NATO do bị
Hy Lạp phản đối. Tuy nhiên, sau khi chấp nhận đổi tên thành
North Macedonia trước sức ép từ Hy Lạp, quốc gia này cuối
cùng đã có thể trở thành thành viên NATO vào năm ngoái.
Hãng tin
AFP
ngày 10-4 dẫn
lời Tổng tư lệnh các lực lượng
vũ trang Ukraine - ông Ruslan
Khomchak khẳng định lãnh
đạoKievhiện chưa cókếhoạch
mởcuộc tấncôngvàoDonbass
bởi một động thái có thể khiến
nhiều dân thường và binh sĩ
thiệt mạng.
Nga đang muốn
mượn diễn biến
ở Donbass vì
muốn phương
Tây nhượng bộ vụ
Nordstream-2.
quyết liệt nếu Kiev không
kiềm chế và phát động cuộc
chiến quy mô lớn chống lại
phe ly khai ở Donbass đang
được Moscow hậu thuẫn.
Trả lời phỏng vấn của hãng
thông tấnĐức
DeutscheWelle
,
chuyên gia phân tích quân
sự Pavel Felgenhauer cảnh
báo kịch bản Nga mở đợt tấn
công vào Donbass trong thời
gian tới là “rất có khả năng”.
Ông khẳng định phía quân
đội Nga đã sẵn sàng và đã
chuẩn bị các bước cần thiết
cho cuộc xung đột với quân
đội Ukraine, chỉ cần chờ lệnh
từ Moscow.
“Nhìn lại nămqua, Donbass
cho tới đầu năm nay hầu như
rất yên tĩnh, không xảy ra đụng
độ. Tuy nhiên, đến tháng 2
và tháng 3 thì lại bùng phát
căng thẳng dữ dội với các
điểm nóng nằm trong khu
vực do phe ly khai thân Nga
kiểm soát, với đỉnh điểm là
vụ bốn binh sĩ Ukraine thiệt
mạng do đạp phải mìn của
phe này hồi tháng 3. Phe ly
khai nếu không đượcMoscow
bật đèn xanh sẽ rất khó để
có những bước đi chủ động
như vậy” - ông Felgenhauer
cho hay.
Đồng quan điểm, Giám
đốc Viện nghiên cứu chính
trị ứng dụng Penta (Ukraine)
Volodymyr Fesenko cũng kêu
gọi Kiev phải luôn luôn cảnh
giác khả năng nổ ra xung đột
Nga - Ukraine bởi Moscow
kể từ khi sáp nhập Crimea
vào năm 2014 đã biến bán
đảo này thành một căn cứ
quân sự với quy mô rất lớn
ngay sát sườn phía nam của
Ukraine. Ông nhấn mạnh lực
lượng Nga tập trung ở đây
không chỉ bao gồm phần lớn
Hạm đội Biển Đen mà còn
rất nhiều các đơn vị thiện
chiến khác từ không quân
và pháo binh, chưa kể một
lượng lớn chuyên gia và cố
vấn quân sự Nga đang làm
việc tại đây.
“Nếu hai bên nổ ra xung
đột ở Donbass thì Ukraine
sẽ gặp rất nhiều khó khăn để
chống trả khi Nga hiện đang
chiếm ưu thế cả trên biển lẫn
trên không. Các đồng minh
phương Tây của Ukraine nếu
muốn nhảy vào hỗ trợ cũng
sẽ bị Nga gây khó. Do vậy,
bước vào chiến tranh với
Moscow thì Kiev phải xác
định là bản thân đủ sức lực
để tham chiến lâu dài và độc
lập” - ông Fesenko phân tích.
Chỉ là đòn tâm lý
chính trị?
Dù vậy, một số chuyên gia
vẫn cho rằng những động thái
gần đây của Moscow thực
chất chỉ là nhằm đạt được
các mục tiêu chính trị, cụ thể
là buộc Ukraine và phương
Tây phải nhượng bộ giữa lúc
các nước thuộc nhóm Bộ tứ
Normandy (Pháp, Đức, Nga
và Ukraine) đang chuẩn bị
nhóm họp để bàn giải pháp
cho tình hình ở Donbass.
Bên cạnh đó, phương Tây
thời gian qua cũng đang ra sức
phản đối và doa trừng phạt dự
án thi công đường ống dẫn
khí tự nhiên Nordstream-2
của Nga bởi lo ngại dự án
khi hoàn thành sẽ gây thiệt
hại kinh tế nghiêm trọng cho
khu vực Đông Âu, đặc biệt
là Ukraine, khi Nga có thể
thông qua đường ống mới
dẫn khí trực tiếp tới Tây Âu
thông qua đường biển Baltic.
“Nga đangmuốnmượndiễn
biến ở Donbass để đưa ra lựa
chọn cho phương Tây: Hoặc
là làm căng vụ Nordstream-2
và Nga sẽ liên tiếp động quân
ở đây và gây bất ổn an ninh
cho Ukraine, hoặc là nhượng
bộ Nordstream-2 và Nga có
thể xem xét nhượng bộ một
số điều khoản của Ukraine về
vấn đề Donbass. Nhìn chung,
cả hai lựa chọn Nga đều thể
hiện mình đang nắm đằng
chuôi và sẽ là bên có tiếng
nói cuối cùng” - chuyên gia
John Herbst thuộc tổ chức
nghiên cứu Hội đồng Đại
Tây Dương (Mỹ) nhận định,
theo đài
CNN
.
Một lý do khác cũng khiến
Nga khó có thể khai màn
xung đột với Ukraine nằm
ở việc dù Moscow có tự tin
vào năng lực quốc phòng của
mình tới mức nào đi nữa thì
một cuộc chiến tranh với Kiev
cũng sẽ dẫn tới tổn thất nặng
nề về người và của, đặc biệt
là khi nó kéo theo sự can dự
của nhiều quốc gia khác, với
khả năng có sự tham chiến
của liên quân Tổ chức Hiệp
ước Bắc Đại Tây Dương
(NATO).
“Tôi cho rằng giới lãnh đạo
Moscow không mặn mà với ý
tưởngchấpnhậnđốiđầuNATO
chỉđểgiànhđượcDonbasstrong
khi đã kiểmsoát đượcCrimea.
Hơnnữa, trong trườnghợpNga
giànhchiến thắngởDonbass thì
sau đó cũng phải mất rất lâu để
ổn định tình hình an ninh, chưa
kểphảitốnthêmcôngsứcvàtiền
của để hỗ trợ phe ly khai thành
lập chính quyền ổn định trong
khi phe này còn không đủ lực
để đối đầu trực diện với quân
đội Ukraine. Có thể thấy so đo
thiệt hơn thì Moscow không
nhận lại được gì đáng kể nếu
phá vỡ tình thế hiện tại và trực
tiếp đổ quân vào Donbass” -
ông Herbst nói thêm.•
Đài Loan chuẩnbị tập trậnbắnđạn thật ởBiểnĐông
