11
Kinh tế -
Thứ Tư 21-4-2021
Hủy kế hoạch kinh doanh
vì thủ tục đất đai làm khó
Khi Việt Namcải cáchmôi trường kinh doanh thì các nước xung quanh cũng cải cách rất tốt, rất thông thoáng.
CHÂNLUẬN
N
gày 20-4, Phòng Thương mại
và Công nghiệp Việt Nam
(VCCI) tổ chức hội thảo
công bố báo cáo “Chương trình cải
cách môi trường kinh doanh Việt
Nam: Góc nhìn từ doanh nghiệp”.
Choáng khi tự đi làm
thủ tục
Luật sư (LS) Trương Thanh Đức
những năm trước hoạt động trong
một công ty luật. Năm ngoái, ông
tách ra để thành lập một công ty
luật khác. “Tôi mới khởi nghiệp.
Vừa qua trực tiếp đi làm các thủ
tục hành chính thì mới thấy choáng.
Trước tôi cũng ca ngợi cải cách nọ
kia nhưng nay trực tiếp đi làm thì
không phải như vậy” - LS Đức mở
đầu câu chuyện.
Theo ông, vẫn là các thủ tục
ngân hàng, thuế, thuê nhà, mua
xe, con dấu… nhưng người ta cứ
hỏi giấy nọ giấy kia, chứng nhận
con dấu thế nào. “Nói chung sau
mấy tháng trời thì bây giờ cũng…
sắp xong thủ tục. Mấy chục năm
tôi đi tư vấn cho doanh nghiệp
(DN), cần thủ tục bên chuyên môn
lo. Ngày ở công ty cũ cần gì có
người khác làm. Nay trực tiếp đi
làm thủ tục có thể kết luận: Làm
sai luật thì không được rồi, làm
đúng luật cũng không… xong” -
ông Đức nói.
Trình bày báo cáo, ông ĐậuAnh
Tuấn, Trưởng ban Pháp chế VCCI,
cho hay: Nhiều lĩnh vực được các
DN đánh giá cao như thành lập DN
và tiếp cận điện năng. Thủ tục nộp
thuế và bảo hiểm xã hội có sự tiến
bộ đáng ghi nhận trong năm 2020
nhưng trung bình vẫn có 22% DN
gặp khó khăn khi thực hiện thủ tục
lĩnh vực thuế như đề nghị miễn,
giảm, hoàn thuế, quyết toán thuế…
“Hoạt động thanh tra, kiểm tra
thuế trong năm 2020 giảm so với
năm 2019. Song tỉ lệ các DN phải
thương lượng với cơ quan thuế vẫn
chưa có xu hướng được cải thiện
theo thời gian và đặc biệt tăngmạnh
lên 52,8%, từ mức 47,1% của năm
2019. Qua đó phản ánh tình trạng
các quy định thuế còn khó hiểu,
thiếu thống nhất về cách hiểu giữa
cơ quan thuế và DN” - ông Tuấn
nhận xét.
Thủ tục lại tiếp tục…
phình ra
Ông Phan Đức Hiếu, Phó Viện
trưởng Viện Nghiên cứu quản lý
kinh tế trung ương (CIEM), cho
rằng có tình trạng cải cách không
đều. Tức là có những lĩnh vực cải
cách điểm số rất cao nhưng lại có
những lĩnh vực cải cách điểm số
rất thấp.
Dẫn chứng từ báo cáo, ông Hiếu
nói: “Chúng ta cứ bảo cải cách
được giấy phép xây dựng nhưng
DN đâu chỉ làm một cái giấy phép
xây dựng?”. Ấy là chưa kể đến
việc khi Việt Nam cải cách môi
trường kinh doanh thì các nước
xung quanh cũng cải cách rất tốt,
rất thông thoáng.
Chẳng hạn nếu so sánh trong khu
vực Đông Nam Á hiện nay, Việt
Namchỉ hơn được Lào, Campuchia.
Còn nếu Việt Nam tăng tám bậc
thì Thái Lan, Malaysia cũng tăng
năm bậc trong khi họ đang xếp trên
Việt Nam.
Mặt khác, có những giấy phép,
thủ tục hành chính lại tiếp tục…
phình ra. “Ai dám đảm bảo 50%
điều kiện kinh doanh được bãi bỏ
trong thời gian qua không mọc trở
lại. Chúng ta từng bãi bỏ nhiều
giấy phép giai đoạn 2003 nhưng
10 năm sau lại quay lại. Hai năm
qua số lượng văn bản về quản lý,
kiểm tra chuyên ngành đối với xuất
nhập khẩu đã tăng thêm 120 văn
bản” - ông Hiếu dẫn chứng từ báo
cáo của VCCI.
ÔngNguyễnHoàiNam, PhóTổng
thư ký Hiệp hội Chế biến và xuất
khẩu thủy sản Việt Nam (VASEP),
cũng dẫn ví dụ từ ngành mình cho
hay: Bộ NN&PTNT ra nhiều thông
tư để kiểm soát nhập khẩu thủy sản
và hệ quả là danh mục hàng hóa
phải kiểm tra càng nhiều.
“Chúng tôi đã có phân tích gửi
bộ rằng luật không nhắc hàng chế
biến phải kiểm dịch bệnh, kể cả
trong văn bản cập nhật hằng năm
của WHO cũng không yêu cầu
kiểm dịch bệnh. Mặt hàng tươi ướp
lạnh thì mới phải kiểm dịch bệnh.
Còn hàng chế biến, đóng hộp thì
các nước nhập hàng thủy sản của
Môi trường kinh doanh tươi sáng hơn nhưng…
Chủ tịch VCCI Vũ Tiến Lộc nhận xét: Các kết quả khảo sát, các báo cáo
của VCCI và của nhiều tổ chức khác cho thấy bức tranh môi trường kinh
doanh đã trở nên tươi sáng hơn.
Chẳng hạn, tỉ lệ DN cho rằng chính quyền ưu ái DN nhà nước, ưu ái DN
đầu tư nước ngoài đã giảm liên tục trong nhiều năm. Tỉ lệ DN sẵn sàng
khởi kiện ra tòa án khi có tranh chấp kinh doanh thương mại đã tăng
từ năm 2016 đến nay. Tỉ lệ DN bị trộm cắp hay phải trả tiền bảo kê cho
các băng nhóm côn đồ đều giảm từ năm 2017 đến nay. Tỉ lệ DN phải trả
chi phí không chính thức và mức chi trả giảm qua năm năm vừa qua...
Tuy nhiên, những thách thức cầnđặt ra đối với việc cải thiệnmôi trường
kinh doanh trong năm năm tới sẽ khó khăn hơn rất nhiều so với những
gì chúng ta đã làm được. “Điều này cũng là quy luật tất yếu. Để bước từ
thể chế kém lên thể chế trung bình thì dễ nhưng để bước từ thể chế
trung bình lên thể chế tốt thì khó khăn hơn rất nhiều”- ông Lộc bình luận
.
Chính phủ vừa ban hành Nghị định 52/2021 ngày 19-4-
2021 về gia hạn thời hạn nộp thuế giá trị gia tăng, thuế thu
nhập doanh nghiệp (DN), thuế thu nhập cá nhân và tiền
thuê đất trong năm 2021.
Cụ thể, các DN, tổ chức kê khai thuế giá trị gia tăng
theo tháng sẽ được gia hạn năm tháng số thuế phát sinh
của kỳ tính thuế tháng 3 đến tháng 8-2021. Trường hợp
DN kê khai sắc thuế này theo quý thì sẽ được gia hạn với
số thuế phát sinh trong quý I và quý II-2021. Với DN phát
sinh thuế giá trị gia tăng trong tháng 7 thì được gia hạn
bốn tháng; phát sinh thuế trong tháng 8 được gia hạn thêm
ba tháng.
Đối với thuế thu nhập DN sẽ gia hạn ba tháng với thời
hạn nộp thuế tạm nộp của quý I, II kỳ tính thuế thu nhập
DN năm 2021. Đặc biệt, hộ kinh doanh, cá nhân trong
nhiều lĩnh vực như nông nghiệp, dệt, xây dựng, vận tải, du
lịch... cũng sẽ được gia hạn nộp thuế giá trị gia tăng, thuế
thu nhập DN đến ngày 31-12-2021.
Đối với tiền thuê đất, nghị định vừa ban hành nêu rõ:
DN, hộ kinh doanh, cá nhân thuộc các lĩnh vực ưu tiên sẽ
được gia hạn số tiền thuê đất phải nộp kỳ đầu năm 2021.
Thời hạn gia hạn là sáu tháng kể từ ngày 31-5-2021.
Bộ Tài chính cho biết tổng số tiền được hoãn, giãn nộp
thuế lần này gần 115.000 tỉ đồng.
CL
ta không làm điều đó. Họ chỉ kiểm
kháng sinh, dư lượng khi ăn đồ đó.
Thế nhưng đến nay danh mục phải
kiểm dịch là 100%” - ông Nam
phân tích và đề nghị xem xét lại
danh mục kiểm tra chuyên ngành
lĩnh vực này.
70% gặp khó về thủ tục
đất đai
Theo báo cáo của VCCI, đăng
ký bất động sản và quản lý đất đai
hầu như không có sự thay đổi điểm
số qua nhiều năm. Việc thực hiện
thủ tục về đất đai vẫn còn nhiều
khó khăn và chưa được chú trọng
cải thiện thực tế trong năm 2020.
Các khó khăn có thể kể đến là
cán bộ không hướng dẫn đầy đủ,
chi tiết; việc xác định giá trị quyền
sử dụng đất mất nhiều thời gian và
quy trình; thủ tục giải quyết hồ sơ
không đúng quy định...
Trưởng ban Pháp chế VCCI Đậu
Anh Tuấn cho hay trong số các DN
tham gia khảo sát có 18% đơn vị
từng thực hiện thủ tục hành chính
về đất đai trong hai năm gần nhất.
Trong số đó có đến 70% cho biết
có gặp khó khăn trong quá trình
thực hiện thủ tục.
Đây là một tỉ lệ rất cao nếu như
so sánh với các lĩnh vực khác như
khởi sự kinh doanh, thuế, bảo hiểm
xã hội. Khó khăn lớn nhất mà DN
gặp phải là thời hạn giải quyết hồ
sơ lâu hơn so với quy định với 38%
DN gặp vấn đề này.
“Chính vì việc thực hiện thủ tục
đất đai khó khăn như vậy nên có
tới 68% DN cho biết phải hủy bỏ
hoặc trì hoãn kế hoạch sản xuất,
kinh doanh khi gặp các khó khăn
trong quá trình làm thủ tục đất
đai” - ông Tuấn nói.
Bình luận về con số này, Phó
Viện trưởng CIEM Phan Đức Hiếu
cho rằng: Tỉ lệ 68% DN phải hủy
kế hoạch kinh doanh vì thủ tục đất
đai là điều đáng suy nghĩ. Bởi điều
này cho thấy tính tiên lượng của thủ
tục hành chính không có và rủi ro
cho DN là hiện hữu.
Chuyên gia Phạm Chi Lan cũng
cho rằng các giải pháp cải cách
pháp luật về đất đai phải đưa lên
hàng quan trọng nhất. “Luật Đất
đai cần xem lại. Chính phủ kỳ
trước còn nợ cải cách luật đất đai
thì nay phải làm tiếp thôi” - bà
Chi Lan nói.•
Thủ tục nộp thuế có sự tiến bộ nhưng vẫn còn gây không ít khó khăn cho nhà kinh doanh. Trong ảnh: Người dân, DN làm
thủ tục thuế tại Cục Thuế TP.HCM. Ảnh: HOÀNGGIANG
Có tới 68% DN cho
biết phải hủy bỏ hoặc
trì hoãn kế hoạch sản
xuất, kinh doanh khi
gặp các khó khăn trong
quá trình làm thủ tục
đất đai.
Tiếp tục gia hạn nộp tiền thuê đất và 3 loại thuế
