6
Pháp luật
&
cuộc sống -
ThứHai 14-6-2021
xử lý các vi phạm của người dùng,
ngày 28-5, Bộ TT&TT đã ban hành
Công văn 1800 gửi UBND các tỉnh,
thành phố về vấn đề này.
Sáng 29-5, đại diện của bà Hằng
đã có buổi làm việc với Sở TT&TT
TP.HCM và cam kết sẽ không
livestream tối hôm đó.
Tuy nhiên, sau đó bà Hằng lại
livestream để nói về các góc khuất
liên quan đến vị lương y, liên quan
đến việc hầu đồng, liên quan đến
việc quyên góp tiền từ thiện của
người hoạt động trong giới showbiz.
Hàng loạt câu hỏi cần được người
có trách nhiệm giải đáp xung quanh
việc sao kê chi tiết tài khoản quyên
góp, quá trình giải ngân, đối tượng
được giải ngân. Hàng loạt cái tên và
địa chỉ được nêu ra dưới nhiều hình
thức khác nhau, công khai có, ẩn
dụ có khiến mạng xã hội dậy sóng.
Trong buổi livestream tối 10-6,
bà Hằng đã sử dụng những từ ngữ
để nói về người khác như “một con
quỷ đội lốt người”, “một con rắn
độc”, “một sát thủ không hề tầm
thường”...
Liệu những phát ngôn trên mạng
của bà Hằng có phạm luật, có vi
phạm đạo đức hay thuần phong
mỹ tục? Nếu cho rằng mình bị thiệt
hại bởi những ngôn từ của bà Hằng
trong các buổi livestream thì người
trong cuộc có quyền làm gì, làm
như thế nào?
Không thể chấp nhận
việc “thế thiên hành đạo”
Đây là nhận định của luật sư
Nguyễn Tri Đức, Đoàn Luật sư
TP.HCM, về sự việc bà Hằng liên
tục có phát ngôn không kiểm chứng
về người khác.
“Mọi công dân có quyền tố cáo
sự việc vi phạm pháp luật đến cơ
quan chức năng. Nếu không sử dụng
quyền này mà lại livestream, công
khai đả kích, nhục mạ người khác,
kết tội người ta... thì đó là hành vi vi
phạmpháp luật nghiêm trọng.Việc vi
phạm pháp luật của người khác (nếu
có) sẽ bị xử lý theo pháp luật. Còn
hành vi tự xem mình như kiểu “thế
thiên hành đạo” là không thể chấp
nhận” - luật sư Đức nêu quan điểm.
Theo luật sưĐức, ai cũng có quyền
tự do ngôn luận nhưng không thể
tự do ngôn luận bất chấp hậu quả,
bỏ qua quyền và lợi ích của cá nhân
khác. Quá trình livestream, có những
cao trào bà Hằng đã dùng ngôn từ
xấu, nhắc đích danh và bóng gió
các cá nhân khác cũng như vơ đũa
cả nắm giới nghệ sĩ, có dấu hiệu vi
phạm pháp luật nghiêm trọng.
Đồng tình, luật sư Trần Giáng
Hương, Đoàn Luật sưTP.HCM, cho
rằng lời nói thiếu cân nhắc, xúc phạm
đến danh dự, nhân phẩm người khác
có thể gây ảnh hưởng xấu đến văn
hóa ứng xử trên môi trường mạng
xã hội của giới trẻ, đặc biệt khi đó
là phát ngôn của người nổi tiếng.
“Những người bị xúc phạm danh
dự, nhân phẩm có thể làm đơn khởi
kiện hoặc tố cáo để bảo vệ quyền
và lợi ích hợp pháp của mình.
Đây là biện pháp tốt nhất để bảo
vệ bản thân và chấm dứt hành vi
vi phạm. Người bị hại không nên
chọn cách im lặng hoặc dùng hình
thức tương tự để đáp trả” - luật sư
Giáng Hương nói.
Cần mạnh tay chấn chỉnh
Luật sư Đặng Văn Cường, Đoàn
Luật sư TP Hà Nội, cho rằng cần
ĐÀGIANG-NAMAN
N
hững livestream gần đây của
bà Nguyễn Phương Hằng thu
hút sự quan tâm của đông đảo
cư dân mạng. Có buổi livestream
thu hút 500.000 người xem cùng
lúc. Nội dung trong các livestream
đa số xoay quanh vụ việc “thần y”
VHY, nghệ sĩ HL cùng nhiều lời
tố về lối sống, đời tư của người
khác, trong đó có nhiều nghệ sĩ.
Những lời lẽ nặng nề chưa được
kiểm chứng này gây bàn tán sôi
nổi trên mạng xã hội.
Đã bị phạt hành chính
và hứa không tiếp tục
livestream!
Trước đó, bà Hằng đã bị Sở
TT&TT TP.HCM xử phạt 7,5 triệu
đồng liên quan đến việc đưa thông
tin làm tổn hại uy tín của UBND
tỉnh Bình Thuận và cá nhân chủ tịch
UBND tỉnh Bình Thuận.
Nhằm hạn chế các mặt tiêu cực
của mạng xã hội, tăng cường công
tác quản lý, công tác phối hợp để
Buổi họp báo của vợ chồng bàNguyễn PhươngHằng. Ảnh: LÊ ÁNH
Bà Phương
Hằng livestream
gây sốc và
hậu quả pháp lý
Theo nhiều chuyên gia pháp lý, cơ quan
chức năng cần chấn chỉnh hành vi ứng xử
lệch chuẩn trênmạng xã hội; phải xử lý
hành chính, thậm chí xử hình sự nếu đủ
điều kiện.
thiết có những biện pháp mạnh tay
hơn nữa từ các cơ quan chức năng
để chấn chỉnh. Hiến pháp và pháp
luật Việt Nam quy định quyền tự
do ngôn luận, tự do bày tỏ ý kiến,
quan điểm, thái độ của mình về các
vấn đề xã hội. Tuy nhiên, quyền này
bị giới hạn bởi quyền được bảo vệ
tính mạng, sức khỏe, danh dự, nhân
phẩm của công dân, quyền và lợi
ích hợp pháp của Nhà nước, của tổ
chức, cá nhân.
Nếu ai đó thực hiện quyền tự do
ngôn luận một cách quá đà, quá
giới hạn, xâm phạm đến quyền
và lợi ích hợp pháp của tổ chức,
cá nhân hoặc quyền lợi của Nhà
nước thì có thể bị xử phạt hành
chính hoặc bị truy cứu trách
nhiệm hình sự về các tội danh
như tội vu khống; làm nhục người
khác; chuyển hoặc đưa trái phép
thông tin mạng máy tính, mạng
viễn thông; tội lợi dụng quyền
tự do dân chủ xâm phạm quyền
và lợi ích hợp pháp của tổ chức,
cá nhân...
Theo luật sư Cường, những buổi
livestream của bà Hằng đang gây
những hệ lụy, tiêu cực cho xã hội,
ảnh hưởng đến môi trường mạng.
Hiện tượng nói tục, chửi bậy, chửi
bới lẫn nhau ngày càng phổ biến.
“Đặc biệt là hiện tượng thách
đố nhau tìm ra thông tin, tìm cách
xâm nhập trái phép vào mạng máy
tính, mạng viễn thông để đánh cắp
dữ liệu, xúc phạm danh dự dần
trở nên phổ biến. Những điều này
làm ảnh hưởng xấu đến an ninh xã
hội, thuần phong mỹ tục” - luật sư
Cường phân tích.•
Theo Luật An ninh mạng 2018, Nghị định 15/2020
thì người nào cung cấp, chia sẻ thông tin giả mạo, sai
sự thật, vu khống, xúc phạm uy tín của cơ quan, tổ
chức; xúc phạm danh dự, nhân phẩm của cá nhân…
sẽ bị xử phạt.
Tuynhiên,đểxửphạtđượccầnlàmrõhaiđiềukiện:Thứ
nhất, các thông tin đã được cung cấp, chia sẻ trên không
gianmạnglàđúnghaysai,cóđượccơquancóthẩmquyền
xác minh, điều tra chưa. Và những thông tin này có được
xemnhư làmột thông tin tốgiác tội phạmkhông. Chỉ khi
thông tin trên là sai thì mới có căn cứ để xử lý.
Thứ hai, nếu người livestream dùng phép ẩn dụ để
nói thì làm sao xác định được ai là người bị xúc phạm.
Trường hợp các cơ quan, tổ chức, cá nhân bị nêu tên
trong các buổi livestream là chính danh thì mới có căn
cứ để xử lý.
Tóm lại, một người dùng mạng xã hội chỉ bị xử lý khi
vi phạmcùng lúc cả hai điều kiện nói trên. Nếu có ai đó
cho rằngmình là người bị ám chỉ và bị xúc phạm trong
buổi livestream thì có quyền yêu cầu thừa phát lại lập
vi bằng và khởi kiện.
Luật sư
ĐOÀNVĂN THÀNH
,
Đoàn Luật sư TP.HCM
Người bị thiệt hại thu thập chứng cứ và khởi kiện
Quyền tự do ngôn luận
bị giới hạn bởi quyền
được bảo vệ tính mạng,
sức khỏe, danh dự, nhân
phẩm của công dân,
quyền và lợi ích hợp
pháp của Nhà nước, của
tổ chức, cá nhân.
Giới hạn của tựdongôn luận
Mỗi người có quyền bàn luận về các vấn đề xã hội và đó là
một phần nội dung của tự do ngôn luận. Tuy nhiên, lời nói mà
khiến người khác bị tổn thương là vượt quá giới hạn của quyền
đó.
Chửi rủa người khác luôn bị coi là hành vi xúc phạm danh
dự, nhân phẩm. Mức độ nặng, nhẹ không chỉ tùy theo tính
chất của ngôn từ sử dụng mà còn tùy thuộc vào sức lan tỏa
của lời nói, hình ảnh về cử chỉ. Mắng chửi nhau giữa hai người
và trong không gian chỉ có hai người hoàn toàn khác với việc
mắng chửi cũng như thế nhưng ở nơi công cộng và trước sự
chứng kiến của nhiều người. Đây được coi là hành vi công khai
việc xúc phạm danh dự, nhân phẩm. Phạm vi công khai càng
rộng, nghĩa là càng có nhiều người biết thì mức độ tổn thương
càng cao.
Không gian mạng được coi là nơi công cộng theo đúng
nghĩa. Việc dùng mạng xã hội để thực hiện hành vi mắng chửi
chẳng khác gì đứng giữa nơi công cộng chửi người khác, thậm
chí mức độ lan truyền còn kinh khủng hơn nữa.
Nói không gian mạng bất ổn và coi đó là hiện tượng không
bình thường thì hơi bi quan. Bất kỳ nơi công cộng nào cũng có
nguy cơ trở thành nơi được lựa chọn để thực hiện những hành
vi xúc phạm danh dự, nhân phẩm người khác với mục đích lăng
nhục. Đó là một thực tế, đúng hơn là thách thức mà nhà chức
trách, nhà quản lý phải có biện pháp ứng phó.
Người bị mắng chửi bằng những lời lẽ nặng nề luôn có quyền
cho rằng mình đã bị xúc phạm danh dự, nhân phẩm. Người
này có quyền yêu cầu quy trách nhiệm bồi thường thiệt hại
bằng cách áp dụng các quy định của pháp luật liên quan, đặc
biệt là các quy định liên quan trong BLDS. Trường hợp có dấu
hiệu lăng nhục đến mức phải xử lý hành chính hoặc hình sự thì
cơ quan nhà nước có thẩm quyền phải vào cuộc. Luật không
thiếu, vấn đề là người bị thiệt hại phải tích cực trong việc bảo
vệ quyền và lợi ích của mình.
Mộtngườiđãquyếtđịnhkiệnmộtngườikhácyêucầubồithườngthiệt
hạidonhữngphátbiểutrênmạngvừaqua.Đólàcáchứngxửđúng.
Các cơ quan chức năng cũng phải phát huy vai trò của mình.
Vừa qua, Bộ TT&TT có ra văn bản nhắc nhở các địa phương,
ban, ngành về việc chấn chỉnh hành vi ứng xử trên mạng xã
hội; Sở TT&TT TP.HCM cũng đã liên lạc trực tiếp với một người
thực hiện livestream gây ồn ào mấy ngày qua và yêu cầu người
này ngưng thực hiện hành vi. Đó là những động thái tích cực.
Cần làm mạnh hơn, xử lý hành chính, thậm chí hình sự đối với
những trường hợp đủ điều kiện xử lý.
PGS-TS
NGUYỄN NGỌC ĐIỆN
,
Chủ tịch Hội đồng
Trường ĐH Hoa Sen
Sổ tay
