16
Người nghèo khắp nơi khổ sở
với thời tiết cực đoan
Các hiện tượng thời tiết cực đoan khiến người nghèo và các quốc gia có thu nhập trung bình thấp
gặp nhiều thách thức.
HỒNGSƠN
N
hững hiện tượng thời
tiết cực đoan thời gian
gần đây là minh chứng
rõ ràng cho thấy biến đổi khí
hậu đang rất khó lường.
Dưới tác động của biến đổi
khí hậu, người nghèo - vốn đã
yếu thế - nay phải đối mặt với
nhiều thách thức hơn về điều
kiện sống và làm việc. Ở cấp
độ toàn cầu, các nghiên cứu
gần đây chỉ ra biến đổi khí
hậu tác động lớn hơn đến các
nước thu nhập trung bình thấp
so với các nước phát triển.
Đối mặt với
nguy hiểm tính mạng
Nắng nóng và mưa lớn thất
thường tại nhiều khu vực tác
động mạnh đến nhóm người
lao động ngoài trời và người
dễ bị tổn thương trong xã hội.
Khi sóng nhiệt hoành hành
ở nhiều khu vực, người giàu
tránhnóngbằngnhững chuyến
du lịch dài ngày hoặc ở trong
những ngôi nhà tiện nghi với
máy điều hòa không khí.
Trong khi đó, người nghèo
vẫn phải mưu sinh giữa thời
tiết khắc nghiệt.
Ngay tại Mỹ - nền kinh tế
lớn nhất thế giới, lao động phổ
thông vẫn phải làm việc dưới
thời tiết nóng như thiêu đốt.
Cô Silvia Moreno Ayala (41
tuổi) làm công cho các nông
trại ở bang California. Để làm
việc dưới thời tiết nắng nóng
thời điểm tháng 7, cô phải mặc
đồ bảo hộ lao động kín mít từ
đầu đến chân, bôi kem chống
nắng. Buổi sáng được cho là
thời điểm mát mẻ nhất trong
ngày nhưng mồ hôi đã túa ra
trong đôi ủng cao su cômang.
Làmviệc dưới thời tiết nắng
nóng khiến cô thường xuyên
phải chịu những cơn đau đầu,
buồn nôn, chuột rút, chóng
mặt. Cô chỉ biết bù nước và
mong mình đủ sức khỏe đến
khi kết thúc ngày làm việc.
Cô Ayala nói với tạp chí
Time
rằng “tôi biết những
người làm trên ruộng dưa hấu
và bị sốc nhiệt đến mức phải
nhập viện”. Bác sĩ cảnh báo
ngày nào đó cô cũng có thể
phải chịu tình cảnh như vậy
vì sau nhiều năm làm việc
dưới thời tiết nắng nóng thì
thận của cô đã tổn thương và
có thể không chịu nổi nếu cứ
gắng sức làm việc.
Tháng 8-2022, trận mưa lũ
lịch sử ở thủ đô Seoul (Hàn
Quốc) khiến một gia đình ba
người sống trong nhà bán hầm
thiệtmạng. Nước lũ trànnhanh
vàokhunhà bánhầmkhiến các
nạn nhân không kịp thoát thân.
Sự việc tô đậmmối hiểmnguy
mà người nghèo phải đối mặt
khi thời tiết khắc nghiệt xảy
ra, ngay tại một trong những
đô thị phát triển bậc nhất châu
Á như Seoul.
Sau sự việc này nhà chức
trách Seoul lên kế hoạch loại
bỏ nhà bán hầm. Tuy nhiên,
theo tờ
The Dong-a Ilbo
, tính
đến tháng 8 năm nay, chỉ
khoảng 2.300 hộ gia đình có
thể di dời khỏi các căn nhà
bán hầm nhờ các chính sách
hỗ trợ của chính quyền. Con
số này chỉ chiếm 1,1% tổng
số hộ gia đình sống trong các
nhà bán hầm ở Seoul.
Mùamưa lũ ởHànQuốc đã
bắt đầu và
The Dong-a Ilbo
nhận định rất có khả năng hầu
hết cưdân trongnhững cănnhà
bán hầm sẽ tiếp tục sống trong
điều kiện tương tự như năm
ngoái. Điều này đồng nghĩa
với việc họ có thể đối mặt
với nguy hiểm về tính mạng
nếu nước lũ đột ngột tràn về.
Hiện tượng El Niño đã quay
trở lại và được dự đoán sẽ có
tác động sâu sắc đến thời tiết
các khu vực ven Thái Bình
Dương. Hãng tin
AP
nhậnđịnh
Người laođộng làmviệcdướimứcnhiệt hơn45độCởThái Lanhồi tháng4-2023. Ảnh: GETTY IMAGES
Trung Quốc ra hướng dẫn tăng thu hút
đầu tư nước ngoài
Ngày 13-8, Quốc vụ viện Trung Quốc (TQ) ban hành tài
liệu hướng dẫn nhằm tối ưu hóa môi trường đầu tư nước
ngoài và thu hút thêm đầu tư nước ngoài,
Tân Hoa Xã
đưa
tin.
Trong tài liệu gồm 24 hướng dẫn, Quốc vụ viện TQ nêu
rõ chính quyền nên tăng cường bảo vệ quyền và lợi ích
của các nhà đầu tư nước ngoài, bao gồm tăng cường thực
thi quyền sở hữu trí tuệ.
Tài liệu cũng công bố hướng dẫn tăng hỗ trợ tài chính
và ưu đãi thuế cho các doanh nghiệp có vốn đầu tư nước
ngoài, chẳng hạn tạm thời miễn thuế thu nhập cá nhân cho
các nhà đầu tư nước ngoài tái đầu tư lợi nhuận vào TQ.
Quốc vụ viện TQ cho biết sẽ nghiên cứu một “cơ chế
quản lý thuận tiện và an toàn” cho các luồng dữ liệu
xuyên biên giới.
Bản hướng dẫn này được đưa ra trong bối cảnh căng
thẳng giữa chính quyền TQ và các doanh nghiệp quốc tế
(trong đó có các công ty kiểm toán quốc tế) liên quan tới
vấn đề bảo mật dữ liệu.
TQ đang tìm cách thu hút vốn nước ngoài trong bối
cảnh quá trình phục hồi kinh tế sau đại dịch COVID-19
chậm lại, do nhu cầu xuất khẩu yếu từ các đối tác thương
mại quan trọng và tình trạng hỗn loạn hiện nay trên thị
trường bất động sản của nước này.
DƯƠNG KHANG
“Bão lửa” ở Hawaii: Đã xuất hiện đơn kiện
Công tác dập lửa các đám cháy rừng ở đảo Maui thuộc
bang Hawaii (Mỹ) có tiến triển đáng kể, theo đài
CNN
.
Tính đến tối 13-8 (giờ địa phương), lửa ở thị trấn Pulehu-
Kihei đã được khống chế 100% dù chưa được dập tắt hoàn
toàn. Lửa ở thị trấn Upcountry-Kula (trung tâm đảo Maui)
được khống chế 60%. Tuy nhiên, lửa cháy rừng ở thị trấn
Lahaina - bị tàn phá nặng nề nhất - được khống chế 85%,
không tiến triển nhiều so với ngày trước đó.
Đã xuất hiện đơn kiện liên quan thảm họa cháy rừng.
Một cặp vợ chồng sống ở Lahaina gửi đơn kiện Công ty
điện lực Hawaiian Electric Industries và ba công ty con
với cáo buộc liên quan thảm họa cháy rừng.
Các công ty này bị kiện vì đã để các đường dây điện
ngã đổ trong cơn bão Dora trước đó và việc này góp phần
dẫn đến sự lan rộng của trận cháy rừng ở Lahaina. Đơn
kiện không nêu chính xác cách thức các đường dây điện
được cho là đã gây ra đám cháy rừng. Nguyên nhân chính
thức của vụ cháy vẫn chưa được xác định.
Thống đốc Hawaii Josh Green cho biết chính quyền
địa phương đang nỗ lực tìm chỗ ở tạm thời cho cư dân
Lahaina bị mất nhà trong trận cháy. Chính quyền trợ cấp
chi phí cho hơn 500 phòng khách sạn để dân ở tạm.
Chính quyền bang Hawaii đang đánh giá phản ứng
khẩn cấp. Thượng nghị sĩ Mazie Hirono đại diện bang
Hawaii nói với
CNN
rằng bà sẽ không đưa ra “bất kỳ lời
bào chữa nào” cho thảm kịch. Chuyện ứng phó với thảm
họa đang bị tranh cãi là không kịp thời, không đủ mạnh,
trong đó có việc chính quyền đã không kích hoạt hệ
thống còi báo động.
THIÊN ÂN
Hỗ trợ nước giàu sang nước nghèo có
khả quan
Theo lời hứa của các nước phát triểnvàonăm2009, từnăm
2020, các nước đang phát triển sẽ được nhận tổng cộng 100
tỉ USD mỗi năm để giúp các nước này thích ứng với các tác
độngcủabiếnđổi khí hậuvà cắt giảm lượngkhí thải nhà kính.
Tuy nhiên, theo tờ
The Guardian
, cam kết đó chưa được
thực hiện đầy đủ. Năm 2020, con số này chỉ 11,5 tỉ USD.
Năm 2021 là 83 tỉ USD.
Các ước tính cho thấy trong năm 2023, mục tiêu 100 tỉ
USD nói trên sẽ đạt được. Tuy nhiên, Tổ chức phi lợi nhuận
Oxfam (có trụ sở tại Anh) cho rằng các phép tính đã phóng
đại số tiền, vì đã tính luôn các khoản viện trợ dành cho y
tế, giáo dục. Mà dù con số 100 tỉ USD có đạt được thực chất
thì theo Oxfam vẫn chưa thích đáng khi tỉ lệ thảm họa liên
quan đến biến đổi khí hậu ngày càng tăng.
“Các cộng đồng dễ bị tổn
thương nhất không may phải
gánh chịu gánh nặng của thời
tiết, khí hậu”- GiámđốcTổ chức
KhítượngThếgiớiPetteriTaalas.
Tiêu điểm
Nắng nóng và mưa
lớn thất thường tại
nhiều khu vực tác
động mạnh đến
nhóm người lao
động ngoài trời
và người dễ bị tổn
thương trong xã hội.
thời tiết ấm hơn, khô hơn do
El Niño sẽ cản trở sản xuất
lúa gạo trên khắp châu Á, ảnh
hưởng đến an ninh lương thực
toàn cầu và tác động đến sinh
kế của nông dân.
Nghịch lý giàu làm
nghèo chịu
Theo tổ chức Trung tâm
Phát triển toàn cầu (Mỹ), 79%
lượng khí thải carbon toàn
cầu - một trong những nguyên
nhân chính dẫn đến biến đổi
khí hậu do các quốc gia phát
triển thải ra. Tuy nhiên, khi
thời tiết cực đoan xảy ra, các
nước có thu nhập trung bình
thấp lại chịu tổn hại nhiều nhất.
Báo cáo tháng5 củaTổ chức
Khí tượng Thế giới (WMO)
cho biết có tới 11.778 thảm
họa liên quan đến thời tiết từ
năm 1970 đến 2021, làm 2
triệu người chết và gây thiệt
hại 4.300 tỉ USD. Hơn 90%
số người chết ở các nước đang
phát triển.
Các nghiên cứu ước tính
rằng từ đây đến năm 2030,
tổn thất kinh tế do biến đổi
khí hậu ở các nước đang phát
triển dao động 290-580 tỉ
USD. Con số này có thể tiếp
tục leo thang trong tương lai.
Trang
The Conversation
dẫn một nghiên cứu cho thấy
vào những năm 2060, những
khu vực nghèo nhất thế giới
khả năng phải hứng chịu sóng
nhiệt cao gấp 2-5 lần so với
các nước giàu hơn.
Một thực tế dù là bên phải
chịu gánh nặng của thời tiết
cực đoan nhưng các nước
nghèo không có nhiều năng
lực chống biến đổi khí hậu,
vì không có tiền. Các nước
thu nhập trung bình đang chật
vật cung cấp các dịch vụ cơ
bản cho người dân, gặp nhiều
khó khăn trong đầu tư công
nghệ và các biện pháp hiện đại
để chống biến đổi khí hậu.•
Tìnhnguyệnviêntiếptếnhuyếuphẩmchongườibịảnhhưởngtạithị
trấnKiheiRampởđảoMaui,bangHawaii(Mỹ)ngày12-8.Ảnh:CNN
Quốc tế -
ThứBa15-8-2023
