11
Kinh tế -
Thứ Tư 13-9-2023
Doanh nghiệp đứng hình vì
những chính sách bất ngờ
TheoVCCI, Nhà nước chỉ nên can thiệp khi xã hội không vận hànhmột cách bình thường;
khi có hành vi lừa đảo; khi không đảmbảo an toàn thông qua các quy định, quy chuẩn xử lý.
CHÂNLUẬN
C
hỉ một quy chuẩn cũng
đủ khiến một cộng đồng
doanh nghiệp (DN) lao
đao. Điển hình là quy chuẩn
kỹ thuật QCVN 20:2019 về
thép không gỉ (inox). Quy
chuẩn này được ban hành
vào cuối năm 2019, trong
đó cấm không được dùng
thép không gỉ tiêu chuẩn
bình thường, buộc phải dùng
thép tiêu chuẩn cao cấp. Nội
dung này bị các DN sản xuất,
kinh doanh thép không gỉ
phản đối nên được dời hiệu
lực thi hành sang năm 2023.
Trong suốt ba năm, không
có nhiều biến chuyển, các DN
trong ngành gặp khốn đốn và
chỉ khi họ phản ứng quyết liệt,
tình hình mới chuyển biến.
Doanh nghiệp phản
ứng và Bộ KH&CN
dừng thi hành
Một cuộc đối thoại giữa
28 DN sản xuất, kinh doanh
thép không gỉ về quy chuẩn
kỹ thuật QCVN 20:2019 diễn
ra mới đây bởi quy chuẩn này
có hiệu lực từ ngày 1-1-2023
khiến các DN lao đao.
Đại diện Bộ KH&CN cho
rằng các sản phẩm inox đáp
ứng nhu cầu của người tiêu
dùng nhưng cũng cần tính
đến những yêu cầu của các
cơ quan quản lý nhà nước
và quốc tế. Đồng thời khẳng
định “không bao giờ có rào
cản gây cản trở các DN sản
xuất, kinh doanh xuất khẩu”.
Theo vị đại diện, quy chuẩn
là cần thiết và đã lấy ý kiến
của các bên.
Tập đoàn Inox Việt Nam
(VN) cho biết họ không nhận
được văn bản đề nghị góp ý
nào khi quy chuẩn kỹ thuật
QCVN20:2019đượcxâydựng.
Mặt khác, các nước tiên tiến
vẫn sử dụng các nguyên liệu,
thiết bị inox thông thường,
còn VN lại cấm.
Một DN khác nêu: Khi quy
chuẩnkỹ thuậtQCVN20:2019
ra đời, các DN lên tiếng phản
đối thì họ mới được mời góp
ý. Trong các buổi họp, cơ
quan quản lý cứ nói từ “góc
độ quản lý nhà nước” khiến
họ rất… nản.
“Các anh đứng từ góc độ
của cơ quan quản lý nhà nước
để nói với DN. Còn chúng
tôi cần phải đứng từ góc độ
của cả thị trường” - một DN
nói. DN này cũng cho biết họ
vẫn có những đơn hàng xuất
khẩu các sản phẩm inox mà
quy chuẩn kỹ thuật QCVN
20:2019 cấm ở VN.
Đại diện Bộ KH&CN
phản hồi: “QCVN 20:2019
đã được áp dụng gần ba năm
rồi. Chúng tôi sẽ kiến nghị để
có chỉ đạo cụ thể từ phía lãnh
đạo. Chúng tôi chỉ được giao
nhiệm vụ báo cáo, tổng hợp
thông tin”.
Khi nào Nhà nước
nên can thiệp?
Ông Nguyễn Minh Đức,
Ban Pháp chế Liên đoàn
Thương mại và Công nghiệp
VN (VCCI), nhận định: Nhà
nước chỉ nên can thiệp khi xã
hội không vận hành một cách
bình thường; khi có hành vi
lừa đảo; hành vi không đảm
bảo an toàn thông qua các quy
định, quy chuẩn xử lý. Còn
nếu tiếp tục đưa ra quy chuẩn
và nói rằng vì Nhà nước cần
can thiệp theo cách đó thì cần
đưa vấn đề này lên cơ quan
có thẩm quyền cao hơn.
Ông Đức nhận xét thêm:
“Đây không phải lần đầu tôi
chứng kiến các DNViệt “chết
đứng như Từ Hải” vì những
chính sách do các bộ, ngành
ban hành bất ngờ. Thế nhưng
có lẽ đây là lần đầu tôi thấy
một quy định được ban hành
mà không có lý do thỏa đáng
và bị DN phản ứng gay gắt
đến như vậy”.
Sau cuộc đối thoại, Bộ
KH&CN báo cáo lên Chính
phủ. Nhận được thông tin từ
báo cáo này, các DN inox đã
gửi thư lên Phó Thủ tướng
Trần Lưu Quang và cho rằng
Bộ KH&CN báo cáo không
đầy đủ các ý kiến của DN.
Sau phản ánh của các DN,
BộKH&CNchohay:Cùngvới
việc rà soát “QCVN 20:2019/
BKHCN”, “sửa đổi 1:2021
QCVN 20:2019/BKHCN”,
bộ sẽ phối hợp với cơ quan
quản lý, các DN, hiệp hội, các
nhà khoa học liên quan xem
xét, thảo luận. Sau đó đưa
ra các giải pháp cụ thể lâu
dài, đảm bảo hài hòa lợi ích
giữa các DN nhập khẩu, sản
xuất trong nước và người tiêu
dùng; tuân thu cac quy đinh,
phù hợp với thông lệ quốc tế.
Nhiều quy định
khiến doanh nghiệp
lao đao
ÔngNgô SỹHoài, PhóChủ
tịch kiêm Tổng Thư ký Hiệp
hội Gỗ và Lâm sản VN, cho
biết những lý do khiến cho
ngành công nghiệp gỗ sụt
giảm gần đây không chỉ do
các yếu tố khách quan như gỗ
dán VN bị điều tra, mà còn vì
các quy định mới được ban
hành. Chẳng hạn, quy định
về PCCC khiến nhiều DN
gỗ loay hoay dù đã kiến nghị
với Bộ Xây dựng về việc lùi
áp dụng các tiêu chuẩn mới
về PCCC. Việc hoàn thuế giá
trị gia tăng (VAT) chưa giải
quyết xong cũng khiến DN
ngành gỗ nợ đọng khoảng
6.100 tỉ đồng.
“Tất cả DN ngại nhất là va
chạm, đụng chạm với thuế và
hải quan. Nhiều DN âm thầm
chịu đựng nhưng nhiều DN
không thể chịu đựng được
nữa” - ông Hoài nhấn mạnh.
ÔngHoàimongmuốnQuốc
hội thay đổi luật thuế theo
Liên quan tới lĩnh vực khoa học, cơ khí, tại một diễn đàn do
VCCI tổ chức, ông Nguyễn Chí Sáng, Phó Chủ tịch kiêm Tổng
Thư ký Hiệp hội DN cơ khí VN, cho rằng: Ngành cơ khí rất cần
thị trường và 10 năm trước, Chính phủ làm thị trường rất tốt.
Còngiờ cónhiềuhội nghị nhưng lại thiếu chiến lược phát triển.
Theo ông Sáng, hiện cần phải có sự kiến tạo từ Nhà nước
để các quy hoạch, chiến lược, chính sách qua các công trình
lớn về điện gió, giao thông nội đô, đường sắt cao tốc…không
rơi vào tay DN nước ngoài.
“Từ nay đến năm 2040, tôi tính toán cần 800 tỉ USD để kiến
tạo dung lượng thị trường trong nước cho các dự án lớn. Thế
nhưng nhiều năm nay không có một chiến lược, lộ trình nào
để làm chủ trong nước. Đường sắt cao tốc, giao thông nội
đô… đã thấy một chương trình, một chiến lược hội nghị nào
bàn cho ra vấn đề này chưa?” - ông Sáng đặt vấn đề.
Ông nêu ví dụ: Cách đây 20 năm, có ai nghĩVN làmđược cầu
dây văng không? Thế nhưng giờ làm cầu dây văng là chuyện
rất bình thường. Những công ty tư vấn thiết kế của VN hoàn
toàn làm được.
“Thế sao không có chiến lược cho khối hàng hóa 800 tỉ
USD kia. Người ta cứ bảo nếu để DN cơ khí trong nước làm sẽ
đắt. Như dự án Lai Châu Sơn La về sớm ba năm, đem lại hiệu
quả mấy tỉ USD rồi, trong khi hai dự án bauxite Nhân Cơ (Đắk
Nông - PV)… chậm hai năm đã mất 200 triệu USD rồi, chưa
kể cơ hội bị bỏ qua” - ông Sáng nói.
Ông Sáng cho rằng tất cả chương trình phát triển kinh
tế thị trường với máy móc, thiết bị… cần phải có một lộ
trình, chiến lược để chúng ta làm chủ, đem lại độc lập, tự
chủ cho quốc gia. Đây cũng chính là kiến tạo thị trường
cho DN trong nước.
hướng không cần quy định thu
thuế VAT với các sản phẩm
gỗ. Bởi thực ra thuế VAT là
tạm thu thuế rồi sau đó hoàn
lại cho DN nhưng quá trình
hoàn thuế lại “cực kỳ phức
tạp và gần như không thực
hiện được”.
Ông Nguyễn Quốc Hiệp,
Chủ tịch Hiệp hội Nhà thầu
xây dựng VN, nhận định vấn
đề kiểm tra, rà soát, tháo bỏ
mọi rào cản trong môi trường
kinh doanh đã được Chính
phủ tiến hành nhiều nhiệm
kỳ nay thông qua việc rà
soát, bãi bỏ giấy phép con.
Tuy vậy, rào cản trong môi
trường kinh doanh vẫn còn
nặng nề, những quy định về
bản chất là rào cản kinh doanh
vẫn “muôn hình vạn trạng”.
Theo ông Hiệp, một cơ
quan chức năng bất kỳ nào
cũng có thể đưa ra một quy
định. “Tôi lấy ví dụ trong
ngành bất động sản. Mỗi dự
án cần khoảng 40 con dấu.
40 con dấu ấy, thông thường
mất khoảng 2,5 năm, trường
hợp lâu hơn có thể lên đến 5-7
năm. Như vậy thì làm sao để
phát triển, thúc đẩy đầu tư?
Những vấn đề này đã tồn
đọng rất lâu, cần được Nhà
nước xử lý” - ông Hiệp nói.•
Các doanh nghiệp ngành gỗ cho biết gặp khó trong việc hoàn thuế giá trị gia tăng. Ảnh: Q.HUY
Các doanh nghiệp sản xuất thép không gỉ cho biết đã gặp nhiều
khó khăn về quy chuẩnQCVN20:2019. Ảnh: hoaphat.com
Chuyên gia cho
rằng rào cản trong
môi trường kinh
doanh vẫn còn nặng
nề, những quy định
về bản chất là rào
cản kinh doanh
vẫn “muôn hình
vạn trạng”.
Cầu Thủ
Thiêm2
(TP.HCM) là
một trong
những dự án
cầu dây văng
lớn do doanh
nghiệp trong
nước thực
hiện. Ảnh:
ĐÀOTRANG
Tiêu điểm
Chính phủ rất vất vả, rất khó
khăn, các bộ, ngành cũng cố
gắng, họp ngày đêm bàn cơ
chế, chính sách nhưng cơ chế,
chính sáchcó làmđược không?
Chúng ta có Luật Hỗ trợ DN
nhỏ và vừa. Vậy luật đó hỗ trợ
đượcgì?Cóquỹở24địaphương
mà chưa thấymột hội nghị nào
bàn chuyện đó. Quỹ đó đã làm
được gì cho các DN này? Nếu
có quỹ thì mở ra các DN nhỏ
và vừa cũng không có quyền
lợi gì, ngoại trừ cho vay với lãi
suất thấp.
Ông
NGUYỄN QUỐC HÙNG
,
Phó Chủ tịch Hiệp hội Ngân hàng VN
Cần có chiến lược
Xóa “ma
trận” giấy
phép con
cản đường
doanh
nghiệp
- Bài 3