16
Sau 1 năm nhiều thiên tai,
liệu thời tiết sắp tới có ổn hơn?
Hiện tượng El Niño được dự báo sẽ kéo dài sang năm2024, nhiệt độ toàn cầu khả năng sẽ tiếp tục tăng,
phá vỡ các kỷ lục về nhiệt độ trước đây và kéo theo nhiều nguy cơ thảmhọa thiên tai.
HỒNGSƠN
N
ăm2023, thế giới chứng
kiến hàng loạt thảm
họa thiên tai và hiện
tượng thời tiết cực đoan.
Lũ lụt, hạn hán, cháy rừng,
các cơn bão lớn đã tàn phá
nhiều khu vực, gây thiệt hại
rất lớn về người và của. Năm
2024, hiện tượng El Niño kéo
dài và sự nóng lên toàn cầu
khả năng sẽ khiến thời tiết
thế giới diễn biến phức tạp.
Năm 2023, thiên tai
nối tiếp thiên tai
Có thể nói trong năm 2023,
thế giới chứng kiến thiên
tai nối tiếp thiên tai. Ngay
từ đầu năm, hàng loạt nước
đã bị bão lũ tàn phá như
Pakistan (tháng 1), Brazil
(tháng 2), Hàn Quốc (tháng
7), Trung Quốc (tháng 7,
tháng 8, tháng 9)…Nghiêm
trọng nhất là trận lũ lụt do
bão Daniel gây ra khiến hơn
3.900 người ở Libya thiệt
mạng hồi tháng 9.
Năm 2023 cũng là một
năm “đại nạn” cho các cánh
rừng, với hàng loạt vụ cháy
rừng xảy ra ở rất nhiều khu
vực khắp thế giới. Ngay
trong mùa xuân năm 2023,
Canada đã chứng kiến hàng
trăm vụ cháy rừng. Thảm
họa cháy rừng ở đảo Maui,
bang Hawaii (Mỹ) hồi tháng
8 khiến gần 100 người thiệt
mạng đến thời điểm này vẫn
còn làm thế giới bàng hoàng.
Đây là thảm họa cháy rừng
kinh hoàng nhất trong lịch sử
hiện đại của Mỹ.
Trong tháng 8, cháy rừng
cũng tàn phá khu vực đông bắc
Hy Lạp. Tây Ban Nha chứng
kiến đợt cháy rừng lớn kéo
dài trong suốt một tuần. Các
vụ cháy rừng xảy ra trong bối
cảnh châu Âu oằn mình trong
đợt nắng nóng gay gắt mùa hè.
Nhiều vùng củaTâyBanNha,
Pháp, Hy Lạp, Croatia và Ý
phải đối mặt với nắng nóng rát
da, với nhiệt độ trên 40 độ C.
Nhiều khu vực ở châu Á
chịu khô hạn nặng vì tác động
của El Niño (bắt đầu từ tháng
6). Trung Quốc cũng chứng
kiến hơn 300 trận cháy rừng
lớn nhỏ trong năm 2023.
Năm 2024 sẽ phức
tạp hơn?
Theo ghi nhận của Tổ chức
Khí tượng Thế giới (WMO)
hồi tháng 9, năm 2023 chứng
kiến một mùa hè nóng nhất
lịch sử. Nhiều nơi trên thế
giới chịu mức nhiệt cao chưa
từng thấy.
TheoCơ quanKhí quyển và
ĐạidươngQuốcgiaMỹ(NOAA),
hơn 95% khả năng El Niño sẽ
tiếp tục kéo dài suốt mùa đông
và sang mùa xuân năm 2024.
Nhiều đại dương đang ấm lên
và xu hướng này có thể kéo dài
đến mùa thu năm 2024.
Theo các nhà khoa học,
dưới tác động của El Niño và
hiệu ứng nhà kính toàn cầu,
nhiệt độ trong năm 2024 có
thể chạm kỷ lục mới.
Trảlờihãngthôngtấn
Anadolu
Agency
, bàSarahKapnick, nhà
khoa học trưởng tại NOAA,
cho rằng El Niño
sẽ đạt đỉnh
điểmvàomùa đông và thường
khiến nhiệt độ toàn thế giới
tăng trung bình 0,1 độ. “Năm
2024đang trênđà trở thànhmột
năm phá kỷ lục về nhiệt độ.
Nếu nhìn vào những gì đang
xảy ra, rất có thể chúng ta sẽ
chứng kiến thế giới nóng lên
đáng kể trong năm 2024” - bà
Kapnick dự báo.
Đếngiữa tháng12, vẫncòngần6.300 cưdân thị trấnLahainaởphíabắcđảoMaui, bangHawaii (Mỹ)
phải sống trongkhách sạn, hơnbốn tháng sauđợt cháy rừngkinhhoàng thiêu rụi hết nhàcửacủahọ.
Ảnh: CIVILBEAT
Hãng tin
AFP
dẫn lời một quan chức giấu tên của phong
trào vũ trang Hồi giáo Hamas cho biết một phái đoàn của
nhóm này sẽ tới thủ đô Cairo (Ai Cập) trong ngày 29-12
(giờ địa phương) để “xem xét” kế hoạch hòa bình của Ai
Cập cho xung đột Israel - Hamas.
Theo quan chức trên, kế hoạch của Ai Cập gồm ba giai
đoạn: ngừng bắn có thời hạn, trao đổi con tin Israel và
người Palestine đang bị giam trong các nhà tù của Israel
và cuối cùng là lệnh ngừng bắn vĩnh viễn. Kế hoạch cũng
đề xuất thành lập chính phủ kỹ trị của người Palestine sau
các cuộc đàm phán có sự tham gia của “tất cả phe phái
người Palestine”.
Quan chức Hamas cho biết thêm rằng phái đoàn Hamas
sẽ tập trung vào “cách thức cũng như số lượng con tin
Israel và tù nhân Palestine được trao đổi, sự đảm bảo với
việc Israel rút quân hoàn toàn khỏi Gaza”.
Thông tin được đưa ra trong bối cảnh thương vong
dân thường ngày càng tăng và căng thẳng vẫn tiếp diễn ở
nhiều khu vực.
Theo số liệu mới nhất của cơ quan y tế Gaza, kể từ đầu
xung đột, đã có 21.320 dân thường Palestine ở Gaza thiệt
mạng, 55.603 người bị thương và hơn 7.000 người mất tích.
Ngày 29-12, hãng thông tấn Palestine
Wafa
đưa tin có
20 người thiệt mạng và nhiều người bị thương trong đợt
tấn công của Israel vào TP Deir el-Balah (miền Trung
Gaza). Theo
Wafa
, vẫn còn nhiều người mất tích do bị kẹt
dưới các đống đổ nát.
Tổ chức Trăng lưỡi liềm Đỏ Palestine cũng báo cáo về
người bị thương sau cuộc đột kích của Israel vào thị trấn Kafr
Aqab (Đông Jerusalem, nơi Israel đang kiểm soát).
Cùng ngày, truyền thông Syria đưa tin lực lượng phòng
không nước này đã đáp trả các cuộc không kích của Israel
vào một số địa điểm xung quanh thủ đô Damascus (Syria).
Phía Syria cho biết các cuộc tấn công của Israel đã gây
“tổn thất vật chất” cho Syria.
Mỹ ngày qua cũng tuyên bố đã bắn hạ một máy bay
không người lái (UAV) và một tên lửa đạn đạo chống hạm
do nhóm vũ trang Houthis (Yemen) phóng về phía Nam
Biển Đỏ.
Trong khi đó, Iran ngày 29-12 đã hành quyết bốn “kẻ
phá hoại” do cáo buộc có liên hệ với cơ quan tình báo
Mossad của Israel, theo hãng thông tấn
Mizan
(Iran).
Bốn người này được cho là đã thực hiện nhiều hành động
chống lại an ninh của Iran dưới sự hướng dẫn của các sĩ
quan Mossad. Israel chưa bình luận về thông tin này.
THẢO VY
Hamas “xemxét”kế hoạchngừngbắnkhi xungđột lanrộngởTrungĐông
“Chúng ta không thể quay trở lại
khí hậu của thế kỷ 20”
Dữ liệu củaTổ chức Khí tượngThế giới (WMO) ghi nhận
đến cuối tháng 10 cho thấy nhiệt độ trong năm 2023
tăng khoảng 1,4 độ C so với thời kỳ tiền công nghiệp,
đưa năm2023 trở thành nămnóng nhất lịch sử. Nhiệt độ
bề mặt biển toàn cầu phá kỷ lục liên tiếp trong những
tháng mùa hè, trong khi lượng băng biển ở Nam Cực
giảm thấp đáng quan ngại, theo hãng thông tấn
UPI.
“Mức khí nhà kính đang cao kỷ lục. Nhiệt độ toàn cầu
cao kỷ lục. Mực nước biển dâng cao kỷ lục. Băng biển ở
Nam Cực thấp kỷ lục” - Tổng Thư ký WMO Jukka Petteri
Taalas nêu thực tế.
Ông Taalas cảnh báo rằng các con số mà WMO ghi
nhận không chỉ là số liệu thống kê mà là mối đe dọa
khí hậu toàn cầu.
“Đây không chỉ là số liệu thống kê. Chúng ta có nguy
cơ thua cuộc trong cuộc đua cứu sông băng và kiềmchế
mực nước biển dâng. Chúng ta không thể quay lại khí
hậu của thế kỷ 20 nhưng chúng ta phải hành động ngay
bây giờ để hạn chế những rủi ro về khí hậu ngày càng
khắc nghiệt trong thế kỷ này và các thế kỷ sắp tới”- ông
Taalas kêu gọi.
“Nămnay chúng tađã chứng
kiếnnhiềucộngđồngtrênkhắp
thế giới phải hứng chịu hỏa
hoạn, lũ lụt và nhiệt độ thiêu
đốt. Sức nóng kỷ lục trên toàn
cầu sẽ khiến các nhà lãnh đạo
thế giới phải rùngmình”-Tổng
Thư ký Liên hợp quốc António
Guterres ra thông điệp video
kêu gọi các lãnh đạo thế giới
cam kết hành động khẩn cấp
cứu khí hậu.
Tiêu điểm
Nhiệt độ toàn cầu
tăng cao sẽ kéo theo
các hiện tượng thời
tiết cực đoan như
sóng nhiệt, hạn
hán và lũ lụt xảy ra
thường xuyên hơn.
Cơ quan Dịch vụ thời tiết
Anh (Met Office) cũng cho
rằng nhiệt độ trong năm 2024
sẽ vượt qua năm 2023 và sẽ
trở thành năm nóng nhất từng
được ghi nhận. Nhiệt độ trung
bình toàn cầu vào năm 2024
được dự báo là tăng từ 1,34°C
đến 1,58°C so với mức nhiệt
độ trung bình của thời kỳ tiền
công nghiệp (1850-1900).
BàKapnickdựđoánvớinhiệt
độ tăng cao thì năm 2024 thế
giới có thể phải chứng kiến
các đợt nắng nóng cũng như
các hiện tượng khí hậu khắc
nghiệt. Cụ thể hơn, theo trang
tin
Politics Today
, nhiệt độ
toàn cầu tăng cao sẽ kéo theo
các hiện tượng thời tiết cực
đoan như sóng nhiệt, hạn hán
và lũ lụt xảy ra thường xuyên
hơn. Ủy ban Liên chính phủ
về biến đổi khí hậu (IPCC) -
một cơ quan thuộc Liên hợp
quốc cảnh báo rằng các đợt
nắng nóng trong thời gian tới
có thể gây ra các đợt hạn hán
dữ dội và kéo dài hơn.
Đài
EuroNews
cảnhbáorằng
sự kết hợp giữa El Niñomạnh
ởThái BìnhDương và sự thay
đổi nhiệt độ mạnh ở Ấn Độ
Dương có thể làm trầm trọng
thêm tình trạng nắng nóng và
hạn hán trên khắp nước Úc
và Đông Nam Á trong năm
2024. Các hiện tượng nắng
nóng này là nguyên nhân
chính dẫn đến cháy rừng và
khô hạn tại khu vực. Riêng
Ấn Độ khả năng sẽ ít mưa
hơn, vì El Niño
kéo dài làm
suy yếu gió mùa.•
BinhsĩIsraelgầnbiêngiớiIsrael-DảiGazangày28-12.Ảnh:REUTERS
Quốc tế -
Thứ Bảy 30-12-2023
