6
Pháp luật
&
cuộc sống -
ThứNăm28-3-2024
Thường vụ QH quy định về bậc
thẩm phán, tiêu chuẩn, điều kiện
từng bậc, xét nâng bậc thẩm phán
theo đề nghị của Chánh án TAND
Tối cao…”.
Quá trình cho ý kiến, một số cơ
quan như Bộ Tư pháp đề nghị cân
nhắc việc chia ngạch thẩm phán để
đồng bộ với các chức danh điều tra
viên, kiểm sát viên.
“Ý kiến đề nghị cân nhắc chia
ngạch thẩmphán thành sơ cấp, trung
cấp, cao cấp để đồng bộ với điều
tra viên, kiểm sát viên là không phù
hợp với công việc của thẩm phán”
- Phó Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp
Nguyễn Thị Thủy nói.
Cũng theo vị ĐBQH tỉnhBắcKạn,
nguyên tắc hoạt động của điều tra,
truy tố và của xét xử là “khác nhau
một cách căn bản”. Hoạt động điều
tra chịu sự chi phối của nguyên tắc
chỉ huy, chỉ đạo tập trung, thống
nhất, điều tra viên phải chịu sự chỉ
đạo trực tiếp của thủ trưởng cơ quan
điều tra, cơ quan điều tra cấp dưới
thì phải chịu sự chỉ đạo của cơ quan
điều tra cấp trên.
Tương tự, trong hoạt động truy
tố, kiểm sát viên phải chịu sự chỉ
đạo trực tiếp của viện trưởng VKS,
thậm chí Ủy ban Kiểm sát còn có
quyền cho ý kiến đối với các vụ án
trước khi viện trưởng ký quyết định.
Trong khi đó, hoạt động xét xử
chịu sự chi phối của nguyên tắc hiến
định là “thẩm phán, hội thẩm xét xử
độc lập và chỉ tuân theo pháp luật”.
“Đối với thẩmphán thì không có cấp
trên nào khác ngoài luật pháp” - bà
Thủy dẫn lại lời của Karl Marx.
Chính sự khác nhau đó, theo phó
chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp, đã chi
phối việc tổ chức ngạch thẩm phán
khác căn bản so với ngạch điều tra
viên và kiểm sát viên.
Dẫn chứng vụ án Vạn Thịnh Phát
đang diễn ra, bà Thủy nói giai đoạn
điều tra có hàng chục điều tra viên
được phân công tham gia điều tra
vụ án này. Đối với những hoạt động
điều tra đơn giản như khám chỗ ở,
khám phương tiện, thi hành lệnh
bắt... chỉ cần phân công điều tra
viên sơ cấp đảm nhiệm. Còn đối
với những hoạt động điều tra phức
tạp hơn như thực hiện điều tra, hỏi
cung các đối tượng sừng sỏ, đánh
giá tổng thể chứng cứ… thì cần thiết
phải có những điều tra viên dày dạn
kinh nghiệm, thậm chí phải là ngạch
cao cấp đảm nhiệm…
“Đối với hoạt động xét xử, với
hai thẩm phán đang được phân
công xét xử vụ án này, họ phải độc
lập với nhau và phải tiến hành toàn
diện vụ án mà không thể phân công,
phân việc như ở giai đoạn điều tra.
Dù hồ sơ có nặng đến 6 tấn như vụ
án này, thẩm phán vẫn phải thuộc
từng tài liệu trong hồ sơ vụ án, bởi
nếu không nắm chắc hồ sơ vụ án
thì không thể phát hiện được những
mâu thuẫn để đối chất và làm rõ
ngay tại phiên tòa” - bà Thủy nói.
Lựa chọn ngẫu nhiên
thẩm phán, hội thẩm
tham gia xét xử
Một điểm mới đáng chú ý khác,
Điều 135 dự thảo luật quy định
“lựa chọn ngẫu nhiên thẩm phán,
hội thẩm tham gia xét xử”. Theo
đó, chánh án tòa án quyết định
phân công ngẫu nhiên thẩm phán,
hội thẩm giải quyết vụ án bảo đảm
nguyên tắc vô tư, khách quan theo
quy định của pháp luật.
Nêu ý kiến về quy định trên của
dự luật, ĐB Mai Thanh Hải (Đoàn
ĐBQH tỉnhThanhHóa) cho hay ông
rất băn khoăn về quy định giao trách
nhiệm cho chánh án để thực hiện
phân công ngẫu nhiên. “Không hiểu
cơ chế thực hiện phân công ngẫu
nhiên là như thế nào, trong khi lại
giao quyền cho chánh án. Nếu giao
quyền cho chánh án thì phải căn cứ
vào năng lực, trình độ để phân công
cho phù hợp, để bảo đảm xét xử vụ
án chất lượng” - ĐB Hải nói.
ĐB Nguyễn Thị Việt Nga (Đoàn
ĐBQH tỉnh Hải Dương) cho rằng
nên có nguyên tắc phân công thẩm
phán và hội thẩm tham gia xét xử,
ví dụ nguyên tắc luân phiên, số
lượng vụ án, vụ việc được phân
công ngang nhau...
ĐỨCMINH
N
gày 26-3 mới đây, Hội nghị
đại biểu Quốc hội (ĐBQH)
hoạt động chuyên trách đã
cho ý kiến về dự án Luật Tổ chức
TAND sửa đổi.
Bên cạnh việc sửa đổi tên gọi tòa
án thì nội dung khác được nhiều ĐB
quan tâm liên quan đến ngạch, bậc
thẩm phán và quy định lựa chọn
ngẫu nhiên thẩm phán, hội thẩm
tham gia xét xử.
Hồ sơ nặng đến 6 tấn,
thẩm phán cũng phải thuộc
Dự thảo Luật Tổ chức TAND
trình QH quy định thẩm phán có hai
ngạch (ngạch thẩm phán TANDTối
cao và ngạch thẩm phán). Về bậc,
thẩm phán TAND Tối cao có hai
bậc, thẩm phán có chín bậc.
Quá trình tiếp thu, chỉnh lý, TAND
Tối cao đề xuất quy định: “Ủy ban
Phó Chủ nhiệmỦy ban Tư phápNguyễn Thị Thủy. Ảnh: PHẠMTHẮNG
Khôngthểchia
ngạch thẩm
phán như
điều tra viên,
kiểmsát viên
Đây là quan điểm của Phó Chủ nhiệmỦy
ban Tư phápNguyễnThịThủy về ý kiến
cho rằng nên phân chia ngạch thẩmphán
để đồng bộ với điều tra viên, kiểm sát viên.
“Nếu sự phân công ngẫu nhiên
hoàn toàn do chánh án quyết định
thì rất có thể ảnh hưởng đến sự độc
lập của thẩmphán trong quá trình xét
xử. Ngẫu nhiên mà không nguyên
tắc thì dễ dẫn tới sự không khách
quan trong quá trình phân công thẩm
phán” - ĐB Nga nói.
Trong khi đó, bà Thủy lại đánh giá
đây là nguyên tắc tiến bộ trong quản
trị tòa án đã được luật pháp của rất
nhiều nước trên thế giới ghi nhận
nhằm bảo đảm tính khách quan và
phòng ngừa tiêu cực ngay từ khâu
phân công án. Cũng theo bà Thủy,
dù luật hiện hành chưa quy định
về nguyên tắc này nhưng hiện nay
TAND Tối cao đã ban hành thông
tư hướng dẫn việc phân công án
theo nguyên tắc ngẫu nhiên.
“Khi thực thi nguyên tắc này sẽ
liên quan trực tiếp đến việc tổ chức
các ngạch thẩm phán. Theo nguyên
tắc này sẽ không có chuyện thẩm
phán vừa mới được bổ nhiệm chỉ
được giải quyết các vụ án đơn giản,
những thẩm phán bổ nhiệm nhiều
năm chỉ phải giải quyết những vụ
án phức tạp” - bà Thủy nhấn mạnh.
Bà Thủy khẳng định khi thực thi
nguyên tắc này, cứ vượt qua kỳ thi
tuyển chọn thẩm phán quốc gia và
được bổ nhiệm làm thẩm phán thì
có thể được phân công bất kỳ vụ án
nào theo nguyên tắc ngẫu nhiên.•
Chọn ngẫu nhiên để bảo đảm tính độc lập
của thẩm phán
Phát biểu cuối phiên thảo luận về nội dung này, Chánh án TAND Tối
cao Nguyễn Hòa Bình cho hay thế giới quy định nguyên tắc “lựa chọn
ngẫu nhiên” để bảo đảm tính độc lập của thẩm phán tuân theo pháp
luật, tránh trường hợp chánh án phân cho thẩm phán có quan hệ tốt
để xử theo ý mình.
“Lần này, chúng tôi thể hiện nguyên tắc lựa chọn ngẫu nhiên trong
luật. Chúng tôi đã có một thông tư hướng dẫn việc này. Có một số vụ án
phải phân công cho thẩm phán có năng lực và việc phân công này cũng
phải ngẫu nhiên chọn trong số những thẩm phán có năng lực” - Chánh
án TAND Tối cao nói.
“Đối với thẩm phán thì
không có cấp trên nào
khác ngoài luật pháp.”
Phó Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp
Nguyễn Thị Thủy
dẫn lời
của Karl Marx
Vụ giao xe cho con chưa đủ tuổi gây tai nạn làm 4 người chết: Người mẹ được hưởng án treo
Ngày 27-3, tại xã Ia Lâu, TAND huyện Chư Prông (Gia
Lai) mở phiên tòa xét xử lưu động đối với bị cáo Rơ Mah
Pil (38 tuổi) về tội giao cho người không đủ điều kiện
điều khiển phương tiện tham gia giao thông đường bộ
theo khoản 3 Điều 264 BLHS.
HĐXX tuyên phạt bị cáo Rơ Mah Pil 24 tháng tù nhưng
cho hưởng án treo do có nhiều tình tiết giảm nhẹ như nuôi
hai con nhỏ, gia đình hộ nghèo, đã khắc phục hậu quả và
có con trong vụ tai nạn cũng đã tử vong.
Phiên tòa xét xử thu hút hàng trăm người dân trên địa
bàn huyện Chư Prông đến tham dự.
Theo HĐXX, bị cáo Rơ Mah Pil đã giao mô tô cho con
trai là Rơ Mah Tinh (sinh tháng 10-2006) khi không đủ điều
kiện điều khiển phương tiện tham gia giao thông đường bộ,
đã gây tai nạn khiến bốn người tử vong vào tối 25-10-2023.
Mặc dù bị cáo biết việc giao xe là sai nhưng không có biện
pháp ngăn chặn để xảy ra tai nạn đặc biệt nghiêm trọng.
Cụ thể, Rơ Mah Tinh điều khiển xe vi phạm rất nhiều
lỗi như chưa đủ tuổi, chưa có giấy phép lái xe, không đội
mũ bảo hiểm, chở ba người và vi phạm về nồng độ cồn.
Do người gây tai nạn đã tử vong nên không bị truy tố trách
nhiệm hình sự. Theo bản án, từ năm 2021, bị cáo Rơ Mah
Pil mua mô tô 81B2-636.82 (có dung tích xi lanh 109 cm
3
)
giao xe cho con trai sử dụng đi lại hằng ngày.
Trưa 25-10-2023, Rơ Mah Tinh đi ăn tiệc mừng nhà
mới đến chiều thì điều khiển xe chở Niang Kéo (13 tuổi)
và Siu Ngư (18 tuổi) đi chơi.
Lúc đến đoạn đường liên xã thuộc Km10+90 (thôn Pắc
Bó, xã Ia Lâu), do không chú ý quan sát, không làm chủ
tốc độ nên xe của Tinh tông vào mô tô do Rơ Mah Tuyên
(22 tuổi) điều khiển chạy hướng ngược lại.
Hậu quả, Rơ Mah Tinh, Rơ Mah Tuyên, Niang Kéo và
Siu Ngư tử vong, hai mô tô hư hỏng nặng.
LÊ KIẾN
Hàngtrămngườidânthamdựphiêntòaxétxửlưuđộng.Ảnh:LK
