3
tranh Israel gồm Thủ tướng Benjamin
Netanyahu, Bộ trưởng Bộ Quốc phòng
Yoav Gallant, lãnh đạo đảng đối lập
Đoàn kết quốc gia Benny Gantz... đã
nhóm họp để bàn cách đáp trả vụ tấn
công của Iran, theo tờ
The Times of
Israel
. Tuy nhiên, nội các vẫn chưa
thống nhất về phản ứng trước cuộc tấn
công của Iran.
Kênh
Channel 12
của Israel đưa tin
có một số thông tin là Mỹ đang kêu gọi
Israel thận trọng và chính Tổng thống
Mỹ Joe Biden cũng đã kêu gọi ông
Netanyahu “suy nghĩ cẩn thận và có
chiến lược”, nội các chiến tranh Israel đã
tạm dừng các cuộc thảo luận trên.
Tuy nhiên, nhật báo
Hayom
của Israel
dẫn lời một quan chức Israel rằng “sẽ có
phản ứng” của Israel đối với cuộc tấn
công của Iran.
Tờ
NBC News
dẫn lời một nguồn tin từ
Văn phòng thủ tướng Israel rằng mặc dù
quyết định vẫn chưa được đưa ra “nhưng
lực lượng Phòng vệ Israel sẽ cần đưa ra
các lựa chọn” và “rõ ràng là Israel sẽ đáp
trả”.
Ở một khía cạnh khác, lực lượng
Phòng vệ Israel đã chặn được “phần lớn”
tên lửa đạn đạo của Iran bắn vào Israel
và xác định thiệt hại không đáng kể.
Theo tờ
The Telegraph
, điều này có thể
khiến Israel đưa ra một phản ứng tương
tự, bao gồm không kích vào các mục tiêu
ở Iran nằm trong tầm bắn của Israel. Vào
thời điểm đó, hai bên có thể chấm dứt
hành động thù địch vì đều cảm thấy đã tỏ
rõ thái độ và đủ răn đe.
DƯƠNG KHANG
trang trước đó; số thiệt hại,
thương vong do hành động
tự vệ gây ra lớn hơn đáng
kể so với hành vi tấn công
vũ trang đã diễn ra thì đó là
minh chứng để khẳng định
đó không phải là hành vi tự
vệ, mà là hành vi trả thù, trả
đũa bất hợp pháp.
Xét tới hành vi tấn công
của Iran, cuộc tấn công này
có phạm vi, mục tiêu, vũ khí,
phương tiện quân sự quá lớn,
quá chênh lệch so với phạm
vi, mục tiêu, vũ khí, phương
tiện quân sự đã được sử dụng
trong vụ Đại sứ quán Iran
tại Syria bị không kích. Cụ
thể, Iran dùng 170 máy bay
không người lái (UAV), 120
tên lửa đạn đạo và 30 tên lửa
hành trình tấn công nhiều
khu vực ở Israel. Thế nên
nếu hệ thống phòng không
của Israel không chặn được
các vũ khí của Iran, thiệt hại
và thương vong do hành vi
“tự vệ” của Iran gây ra cho
Israel sẽ lớn hơn rất nhiều
so với vụ Đại sứ quan Iran
trúng không kích.
Do vậy, hành vi tấn công
Israel của Iran không đáp ứng
“nguyên tắc tương xứng” giữa
hành vi tự vệ và hành vi tấn
công. Ngoài ra, việc thực hiện
“quyền tự vệ” của Iran cũng
không nhằmmục tiêu “đẩy lùi
Kinh tế bị
ảnhhưởng ra sao?
Kinh tế Việt Nam vẫn tăng trưởng vững mạnh nhờ
hàng loạt giải pháp linhhoạt, quyết liệt củaChínhphủ.
Thời sự -
ThứBa16-4-2024
nhìnluật quốc tế
PHƯƠNGMINH
C
huyên gia tài chính Trần
Đình Phương cho rằng
xung đột Israel - Iran sẽ
tác động đến kinh tế toàn cầu.
Iran là nước có sản lượng
xuất khẩu dầu mỏ lớn thứ ba
trong khối OPEC, đặc biệt eo
biểnHormuz nằmsát Iran, nếu
bị đóng cửa vì xung đột leo
thang sẽ dẫn đến gián đoạn
nguồn cung năng lượng và
dẫn đến giá dầu tăng mạnh.
Khi đó, lạm phát tiếp tục
tạo áp lực cho các nước châu
Âu và Mỹ. Nếu lạm phát
không hạ nhiệt, Cục Dự trữ
Liên bang Mỹ (Fed) không
sớm giảm lãi suất khiến đồng
USD tiếp tục mạnh. Điều này
gây áp lực căng thẳng đối với
chênh lệch tỉ giá giữa đồng
VND và đồng USD.
Ngoài ra, lạm phát vẫn
duy trì ở các nước châu Âu
sẽ khiến người tiêu dùng hạn
chế chi tiêu. Đây là thị trường
xuất khẩu quan trọng củaViệt
Nam (VN) nên các đơn hàng
xuất khẩu vẫn sẽ gặp khó, ảnh
hưởng đến việc nhà máy sẽ
sản xuất cầm chừng, nhân
công thiếu việc làm thì càng
tạo sức ép lớn hơn nữa cho
các công ty sản xuất.
“Thời gian qua, kinh tế
toàn cầu có nhiều biến động
đã tác động đến VN. Nhưng
Chính phủ đã điều hành hết
sức linh hoạt, kịp thời, có
trọng tâm, trọng điểm, do đó
kinh tế vẫn duy trì mức tăng
trưởng tốt. Các cơ quan chức
năng sẽ không chủ quan mà
điều hành dựa trên các kinh
nghiệm trước đó, hợp lý, hiệu
quả và hài hòa, nhằmmục tiêu
ổn định và tăng trưởng nền
kinh tế” - ông Phương nói.
TS CấnVăn Lực nhận định
để giải tỏa các áp lực căng
thẳng địa chính trị và thúc
đẩy tăng trưởng kinh tế, VN
cần khai thác tốt hơn các động
lực tăng trưởng mới và cũng
là xu thế tất yếu toàn cầu như
kinh tế số, kinh tế xanh, kinh
tế tuần hoàn.
Các cơ quan chức năng
nâng cao hiệu quả trong điều
hành, phối hợp chính sách,
đặc biệt là giữa chính sách
tiền tệ, chính sách tài khóa và
các chính sách vĩ mô khác;
đồng thời đẩy mạnh giải ngân
đầu tư công, nhất là đối với
các dự án trọng điểm có tính
lan tỏa cao.
PGS-TS PhạmCông Hiệp,
ĐH RMIT VN, đánh giá với
những lợi thế về kinh tế vĩ
mô, VN vẫn có thể kiểm soát
tốt được tỉ giá trong năm nay.
Có thể thấyNgân hàngNhà
nước đã xây dựng lượng dự trữ
ngoại hối đáng kể, giúp tăng
cường khả năng can thiệp vào
thị trường ngoại hối khi cần
thiết để ổn định tỉ giá. Điều
này là một trong những yếu
tố cốt lõi giúp Ngân hàng Nhà
nước duy trì chính sách tiền
tệ linh hoạt trong bối cảnh tỉ
giá có biến động, cho phép
cân bằng giữa mục tiêu kiểm
soát lạm phát và hỗ trợ tăng
trưởng kinh tế.
Bên cạnh đó, VN tiếp tục
duy trì cán cân thương mại
tích cực và thu hút đầu tư trực
tiếp nước ngoài, tạo ra nguồn
cung ngoại tệ dồi dào. Điều
này góp phần vào việc ổn
định tỉ giá và cung cấp thêm
dư địa cho chính sách tiền tệ
nới lỏng.•
Ngân hàng Nhà
nước đã xây dựng
lượng dự trữ ngoại
hối đáng kể, giúp
tăng cường khả
năng can thiệp vào
thị trường ngoại hối
khi cần thiết để ổn
định tỉ giá.
Lực lượng Vệ binh CáchmạngHồi giáo Iran tuần tra bằng xuồng cao tốc ở vịnh Ba Tư. Ảnh: NI
hiện ngay sau khi bị tấn công
vũ trang.
Hành vi Iran tấn công Israel
vào ngày 13-4 “không phải là
sự lựa chọn duy nhất có sẵn
để có thể đẩy lùi cuộc tấn
công vũ trang”. Ngay cả khi
Israel được xác định là quốc
gia đã tấn công vào Đại sứ
quán Iran tại Syria thì “cuộc
tấn công vũ trang đó cũng đã
chấm dứt” nên việc thực hiện
quyền tự vệ của Iran được
xem là không cần thiết.
Về nguyên tắc tương xứng,
nguyên tắc này được xác định
bằng mức độ tương đồng
(mang tính tương đối) giữa
hành vi tự vệ và hành vi tấn
công như: Mục tiêu đẩy lùi
hoặc ngăn chặn hành vi tấn
công vũ trang của quốc gia
khác có đạt được hay không;
vũ khí, phương tiện quân sự
được sử dụng để tự vệ có
tương xứng hay không; cơ sở
vật chất, hạ tầng bị thiệt hại,
số người bị chết, bị thương
do hành động tự vệ gây ra có
tương xứng hay không để xác
định xem việc sử dụng vũ lực
là hành động trả thù hay tự
vệ hợp pháp.
Do đó, nếu vũ khí, phương
tiện quân sự sử dụng để tự vệ
quá lớn, quá chênh lệch so với
vũ khí, phương tiện quân sự
được sử dụng để tấn công vũ
hoặc ngăn chặn” hành vi tấn
công vũ trang của Israel. Như
vậy, hành vi của Iran không
phải là “tự vệ”, mà là sự trả
thù, trả đũa bất hợp pháp.
Về
thủ tục thông báo của
quốc gia cho HĐBA LHQ khi
thực hiện quyền tự vệ,
Điều 51
Hiến chương LHQ quy định
quốc gia thực hiện quyền tự
vệ phải thông báo ngay cho
HĐBA. Trong phán quyết vụ
Nicaragua, theo ICJ, thủ tục
thông báo cho HĐBAkhông
phải là điều kiện để xác định
tính hợp pháp của hành vi
tự vệ. Tuy nhiên, việc thông
báo đến HĐBA là một trong
những căn cứ để chứng minh
rằng quốc gia là nạn nhân của
một cuộc tấn công vũ trang.
Tóm lại, theo quy định tại
Điều 51 Hiến chương LHQ,
quốc gia được quyền tự vệ
khi và chỉ khi quốc gia “bị
tấn công vũ trang” bởi một
quốc gia khác; quốc gia bị
tấn công phải tuyên bố và xác
thực mình là nạn nhân của
hành động tấn công vũ trang
bởi quốc gia khác; quốc gia
thực hiện quyền tự vệ khi bị
tấn công vũ trang phải đảm
bảo nguyên tắc cần thiết và
tương xứng và tự vệ là biện
pháp duy nhất và cuối cùng
để đối phó với việc bị tấn
công vũ trang.
Đối chiếu với những phân
tích trên, cá nhân tôi cho rằng
hành vi tấn công của Iran vào
lãnh thổ Israel ngày13-4không
thỏa mãn các yếu tố cấu thành
“quyền tự vệ” hay “quyền tự
vệ hợp pháp” theo quy định
tại Điều 51Hiến chương LHQ
ngay cả khi Israel là chủ thể
thực hiện hành vi tấn công
Đại sứ quán Iran tại Syria.•
(*) PGS-TS Ngô Hữu
Phước, Phó Trưởng khoa
Luật kinh tế Trường ĐH
Kinh tế - Luật (ĐH Quốc
gia TP.HCM)
Biếnđộnggiádầuvàthị trườngtàichính
Sau cuộc tấn công của Iran vào Israel cuối tuần qua, giá
dầu ghi nhận giảm nhẹ trong phiên giao dịch ngày 15-4
nhưng theo các nhà quan sát thị trường, giá dầu có thể
tăng vọt lên 100 USD/thùng và thậm chí cao hơn do bất
ổn tại Trung Đông.
“Bất kỳ cuộc tấn công nào vào các cơ sở sản xuất hoặc
xuất khẩu dầu ở Iran sẽ đẩy giá dầu thô Brent lên 100 USD/
thùng. Việc đóng cửa eo biển Hormuz sẽ khiến giá dầu dao
động 120-130USD/thùng”- ôngAndy Lipow, Chủ tịch Công
ty tư vấn dầu khí Lipow Oil, dự báo.
Bên cạnh giá dầu, thị trường tài chính cũng ghi nhận biến
động. Thị trường chứng khoán ở Saudi Arabia và Qatar ghi
nhận lỗ, còn thị trường cổ phiếu ở châu Á giảm xuống mức
thấp nhất trong sáu tuần qua.
Trong khi đó, đồng USDđạt mức caomới so với đồng yen
trong 34 năm qua.
KHOA ĐIỀM
Hệ thống phòng không Israel đánh chặn tên lửa phóng từ Iran
ngày 14-4. Ảnh: REUTERS
