13
Nỗi buồn của gia đình bị “treo’”
bằng Tổ quốc ghi công 35 năm
VIẾT LONG-MINHTRÚC
T
ại cănnhàcấp4 trênđường
Lê Lợi, thị xã Sơn Tây
(Hà Nội), bà Nguyễn Thị
Hòa, con gái liệt sĩ Nguyễn
Văn Giần, buồn bã nói mẹ
của bà đã dành cả cuộc đời
mòn mỏi để đi kêu cứu cho
chồng nhưng đến cuối cùng
mẹ của bà vẫn không đợi được
đến ngày thấy tấm bằng Tổ
quốc ghi công của chồng treo
ngay cạnh bằng Tổ quốc ghi
công của con mình.
“Đến lúc sắp lâm chung,
mẹ vẫn nắm chặt tay tôi căn
dặn phải cố gắng tìm ra sự
thật của câu chuyện này. Giờ
tôi cũng gần 80 tuổi, gia đình
không cần chế độ hay gì cả,
chỉ mong chính quyền có câu
trả lời thích đáng để bố tôi
được an ủi, gia đình không
mang tiếng xấu…” - bà Hòa
nghẹn ngào.
Hai cha con đều
hy sinh vì cách mạng
Lật từng bức ảnh kỷ vật
của gia đình, bà Hòa kể cha
mình sinh năm 1926, trong
một gia đình tiểu thương ở
thị xã Sơn Tây, tỉnh Hà Tây
(nay là Hà Nội). Khi cha
mất, ba chị em bà còn nhỏ
nên nhiều chuyện chỉ được
nghe qua lời kể của mẹ là bà
Nguyễn Thị Huyền. Giờ dù
đã gần 70 năm sau ngày mất
của cha nhưng mỗi khi nhớ
lại những câu chuyện mẹ kể,
khóe mắt bà lại cay xè.
Bà Hòa nghe mẹ kể ông
Giần được chỉ huy giao đi
lấy tài liệu trong bốt của địch.
Đêm 25-7-1954, ông Giần bí
mật đi làm nhiệm vụ thì bị
lính Pháp phục kích bắn chết
ở gần phố Hàng Đàn (thị xã
Sơn Tây).
Do điều kiện hoàn cảnh lịch
sử nên sự thật về cái chết của
ông Giần trong suốt thời gian
dài chưa được làm sáng tỏ.
Trước đó, người dân thị xã
Sơn Tây chỉ biết ông chuyên
làm nghề mổ trâu bò bán cho
các trại lính, đồn cảnh binh ở
thị xã. Sau ngày mất của cha,
gia đình bàHòa chỉ nhận được
một mảnh giấy chứng nhận
của Sở Quân sự tỉnh Hà Tây
về việc ông Giần hoạt động
cách mạng trước khi chết.
Cha mất, mẹ bà Hòa ở vậy
nuôi bà và hai em trai của bà.
Sau đó không lâu, một trong
hai người em của bà Hòa lâm
bệnh, mất khi còn nhỏ. Người
em trai còn lại là ông Nguyễn
Văn Hải lên đường nhập ngũ
trong kháng chiến chống Mỹ
và chiến đấu ở chiến trường
miền Nam. Năm 1969, ông
Hải hy sinh. Một năm sau đó,
gia đình bà Hòa được công
nhận là gia đình liệt sĩ.
Sau năm1975, khi đất nước
thống nhất, gia đình bà Hòa
làm đơn gửi nhiều cơ quan
chức năng đề nghị công nhận
chế độ liệt sĩ cho ông Giần
nhưng đều không có hồi âm.
Đến năm 1985, khi Bộ LĐ-
TB&XH có văn bản hướng
dẫn làm chế độ liệt sĩ cho một
số trường hợp hy sinh trong
kháng chiến, gia đình bà Hòa
lại tiếp tục gửi đơn lên các cơ
quan chức năng của tỉnh và
Trung ương.
Saumột thời gian xácminh,
ngày5-3-1988,BộLĐ-TB&XH
có công văn ghi rõ: “Trường
hợp hy sinh của ông Nguyễn
Văn Giần đêm 25-7-1954 đủ
điều kiện xác nhận là liệt sĩ
theo quy định hiện hành của
Nhà nước”.
Tiếp theo, ngày 8-12-1988,
CụcTổ chức - Động viên (nay
là Cục Quân lực của Bộ Quốc
phòng) đã cấp giấy báo tử
cho liệt sĩ Nguyễn Văn Giần.
Ngày 12-4-1989, Chủ tịch
Hội đồng Bộ trưởngĐỗMười
ký Quyết định 59/CTKT, cấp
bằng Tổ quốc ghi công (số
BB-885b) cho liệt sĩ Nguyễn
Văn Giần. Ông Giần đã có
đầy đủ giấy tờ, điều lệ công
nhận là liệt sĩ, thế nhưng
quyết định trên không được
thực hiện ngay.
Bà Hòa cho biết một số
người ở Sơn Tây không nhất
trí với việc cha của bà được
công nhận liệt sĩ nhưng không
đưa ra được bằng chứng. Họ
thắc mắc với chính quyền
là đã ở Sơn Tây từ lâu sao
không biết ông Giần hoạt
động cách mạng?
Lý giải điều này, bà Hòa
cho biết việc ông Giần được
giao nhiệm vụ hoạt động
bí mật khiến một số cán bộ
hoạt động ở thị xã Sơn Tây
lúc đó không biết là một
điều dễ hiểu. Thêm nữa,
những người không đồng ý
công nhận ông Giần là liệt
sĩ đều là người chuyển về
Sơn Tây sau khi ông mất.
Những người hoạt động bí
mật với ông khi đó đều đã
mất nhưng trước đó họ đều
xác nhận đã giao nhiệm vụ
cho ông.
Có đủ cơ sở công nhận
liệt sĩ cho ông Giần
UBND thị xã Sơn Tây vẫn
chưa trao quyết định của Thủ
tướng và bằng Tổ quốc ghi
công cho gia đình bà Hòa,
trong khi đó địa phương lại
tổ chức những cuộc họp để
xem xét thêm và gửi công
văn kiến nghị kiểm tra lại.
Để làm sáng tỏ việc này,
gia đình bà Hòa tiếp tục
gửi đơn đến các cơ quan có
thẩm quyền trình bày và đề
nghị giúp đỡ.
Tại Công văn số 236/TTr,
ngày 14-5-1990 của Ủy ban
Thanh tra Nhà nước đã nhắc
nhở tỉnh Hà Tây thi hành
Quyết định 59/CTKT của
Chủ tịch Hội đồng Bộ trưởng
Đỗ Mười. Trong bản kết luận
phúc tra về trường hợp cái
chết của ông Giần của Thứ
trưởng Bộ LĐ-TB&XH
Nguyễn Ngọc Thanh báo cáo
Thủ tướng ngày 19-11-1992
khẳng định: “Ông Nguyễn
Văn Giần dù hoạt động chưa
lâu dài, chưa có nhiều thành
tích nhưng ông đã nhận một
việc do cán bộ cách mạng
giao và đã chết vì việc đó.
Đời sống xã hội -
ThứBa14-5-2024
35 nămđã trôi qua kể từ khi Chính phủ có quyết định trao bằng Tổ quốc ghi công cho gia đình liệt sĩ
Nguyễn VănGiần, hy sinh vào đêm25-7-1954, nhưng tấmbằng ấy vẫn chưa đến được tay người nhận.
Vì vậy, ông Giần có đầy đủ
điều kiện được công nhận
là liệt sĩ”.
Sau đó, các cấp chính
quyền, Bộ LĐ-TB&XH, Bộ
Quốc phòng, Thanh tra Nhà
nước, đoàn phúc tra của chủ
tịch Hội đồng Bộ trưởng,
Tòa Hành chính TAND Tối
cao, Ủy ban Các vấn đề xã
hội của Quốc hội và Văn
phòng Chính phủ đã tiến
hành nhiều cuộc thẩm tra,
xác minh, phúc tra…
Kết quả từ các cơ quan này
đều khẳng định việc ông Giần
hy sinh trong khi làm nhiệm
vụ cách mạng là đúng. Việc
công nhận ông là liệt sĩ là
hoàn toàn đúng và có đủ cơ sở.
“Những người phản đối
đều không phải là người trực
tiếp biết và không có mặt
chứng kiến sự việc. Đề nghị
Thủ tướng cho tiếp tục thực
hiện việc trao bằng Tổ quốc
ghi công cho gia đình liệt sĩ
Nguyễn Văn Dần” - kết luận
của Bộ LĐ-TB&XH ngày
8-7-2008 do Thứ trưởng
Bộ LĐ-TB&XH Bùi Hồng
Lĩnh nêu.
Tiếp đó, Văn phòng Chính
phủ đã năm lần ra công văn
thông báo ý kiến chỉ đạo
của Thủ tướng, thế nhưng
UBND tỉnh Hà Tây, mà cụ
thể là UBND thị xã Sơn
Tây, vẫn chưa thi hành
quyết định này. Kèm theo
quyết định cuối cùng là
bằng Tổ quốc ghi công do
Thủ tướng Phan Văn Khải
ký ngày 18-1-2002 (cấp lại)
hiện vẫn đang được lưu giữ
tại UBND thị xã Sơn Tây,
cùng với hai bằng Tổ quốc
ghi công khác do Chủ tịch
Hội đồng Bộ trưởng Đỗ
Mười ký từ trước đó.
Như vậy, đã 35 năm kể từ
ngày Chủ tịch Hội đồng Bộ
trưởngĐỗMười ký quyết định
cấp bằng Tổ quốc ghi công;
23 năm kể từ ngày Thủ tướng
PhanVăn Khải ký quyết định
cuối cùng về việc này, những
tấm bằng lẽ ra phải được trao
cho gia đình bà Hòa vẫn cất
trong ngăn tủ của UBND thị
xã Sơn Tây.•
Trao đổi với
Pháp Luật TP.HCM
, đại diện
Phòng LĐ-TB&XH thị xã Sơn Tây cho biết
sự việc trên hiện Thủ tướng đã giao cho Bộ
LĐ-TB&XH xem xét giải quyết, đơn vị đang
chờ kết luận cuối cùng để thực hiện.
Báo
Pháp Luật TP.HCM
cũng liên lạc với
lãnh đạo Cục Người có công (Bộ LĐ-TB&XH)
về sự việc này từ giữa năm 2023, tuy nhiên
đến nay đơn vị này vẫn cho biết: “Do sự việc
kéo dài khá lâu nên cục cần có thời gian tìm
hiểu để trả lời báo và người nhà một cách
chính xác nhất”.
Chúng tôi sẽ tiếp tục cập nhật các thông
tin trả lời của cơ quan chức năng...
Cục Người có công nói gì?
“Ông Giần hy sinh
trong khi làm nhiệm
vụ cách mạng là
đúng. Việc công
nhận ông là liệt sĩ là
hoàn toàn đúng và
có đủ cơ sở.”
Sáng 13-5, quận 1, TP.HCM đã tổ chức lễ phát động
cán bộ, công chức, viên chức, cán bộ, chiến sĩ lực lượng
vũ trang quận 1 đóng góp ủng hộ Quỹ Vì người nghèo
quận 1, Quỹ Vì biển đảo quê hương - Vì tuyến đầu Tổ
quốc quận 1, chương trình “Vì Trường Sa xanh”.
Lễ phát động diễn ra tại năm địa điểm gồm: UBND
quận 1, Quận ủy quận 1, Ban Chỉ huy Quân sự quận
1, Công an quận 1 và UBND phường Nguyễn Cư
Trinh.
Phát biểu tại buổi lễ phát động, bà Mai Thị Hồng Hoa,
Phó Chủ tịch UBND quận 1, cho biết: “Công tác an sinh
xã hội, hậu phương quân đội luôn là một trong những
nhiệm vụ trọng tâm được các cấp, các ngành, địa phương
quan tâm thực hiện”.
Trong buổi lễ phát động, cán bộ, công chức, viên chức,
cán bộ, chiến sĩ lực lượng vũ trang quận 1 đã đóng góp
với số tiền hơn 688 triệu đồng.
NGUYỄN HIỀN
Cán bộ, công chức, viên chức quận 1 góp gần 700 triệu đồng giúp người nghèo
BàNguyễn Thị Hòa bên di ảnh của cha là liệt sĩ Nguyễn VănGiần. Ảnh: MINHTRÚC
