10
Kinh tế -
ThứNăm23-5-2024
ĐỖTHIỆN-ĐỨCHIỀN-THẢOVY
Ở
Mỹ, vẫn còn một số
nhóm chính khách, hiệp
hội, doanh nghiệp (DN)
cho rằng nền kinh tế Việt Nam
(VN) vẫn “phi thị trường”.Một
trong số ấy có thể kể đến Hiệp
hội Các nhà sản xuất mật ong
Mỹ (AHPA). Hiệp hội này và
một số đơn vị khác đã đưa ra
nhiều nhận định không khách
quan khi lý giải hiện trạng nền
kinh tế VN so với bộ tiêu chí
gồm sáu điều trong hệ thống
luật pháp Mỹ.
“NhữngnhậnđịnhcủaAHPA
về cơ bản đã lỗi thời và không
còn phản ánh chính xác tình
hình phát triển kinh tế VN
hiện nay” - ông Ted Osius,
cựu Đại sứ Mỹ tại VN, hiện
là chủ tịch và giám đốc điều
hành Hội đồng Kinh doanh
Mỹ -ASEAN (USABC), nhận
định trong bức thư gửi đến
Bộ trưởng Bộ Thương mại
Mỹ Gina Raimondo vào đầu
tháng 2 năm nay.
Hiểu lầm 1: Thao túng
hệ thống tiền tệ, thị
trường vốn
Không khó để chứng minh
quan điểm này đã “lỗi thời”.
Theo tuyên bố chung VN -
Mỹ nâng tầm quan hệ lên đối
tác chiến lược toàn diện vào
tháng 9-2023, “Mỹ đánh giá
cao những nỗ lực không ngừng
củaVN trong việc tiếp tục hiện
đại hóa và tăng cường hơn nữa
tính minh bạch của khuôn khổ
điều hành chính sách tiền tệ
và tỉ giá của VN, thúc đẩy ổn
định kinh tế vĩ mô, đảm bảo
VNmở rộng lên mức 5% theo
Quyết định 1747/QĐ-NHNN
của thống đốc NHNN vào
tháng 10-2022. Cũng cần nhấn
mạnh nhận xét của ông Marc
Mealy về chính sách tỉ giá VN
nói trên đã phản ánh đúng tinh
thần và quy định củaNghị định
70/2014/NĐ-CPđã đượcChính
phủ VN ban hành từ 10 năm
trước, nhấnmạnh tỉ giá hối đoái
củaVND được hình thành trên
cơ sở cung cầu ngoại tệ trên thị
trường có sự điều tiết của Nhà
nước. Trước đó, từ năm 2007,
Chính phủ VN đã ban hành
Quyết định 98/2007/QĐ-TTg
về việc phê duyệt Đề án nâng
cao tính chuyển đổi của đồng
VN. Theo đó, NHNN có nhiều
giải pháp đổi mới chính sách
quản lý ngoại hối theo hướng
tự do hóa nhiều hơn, đồng thời
tăng dự trữ ngoại hối…
“Pháp luật VN đảm bảo
quyền của nhà đầu tư nước
ngoài trong việc chuyển đổi
“Những trải nghiệm trong
hoạt độngkinhdoanhcủa chúng
tôi ở VN cho thấy điều ngược
lại với nhận định trên” - cựu
Đại sứ Mỹ Ted Osius minh
định trong thư gửi bộ trưởng
Bộ Thương mại Mỹ. Lãnh đạo
USABC khẳng định
Bộ luật
Lao động VN có xu hướng
bảo vệ người lao động, đặc
biệt là người lao động có
mức lương thấp
. Mức lương
được xác định dựa trên thương
lượng giữa người lao động và
người sử dụng lao động. Còn
mức lương tối thiểu dựa trên
khuyến nghị của Hội đồng
Tiền lương Quốc gia, bao gồm
đại diện của Bộ LĐ-TB&XH,
Tổng Liên đoàn Lao độngVN,
Phòng Thương mại và Công
nghiệpVN, LiênminhHợp tác
xã VN cùng đại diện các hiệp
hội thương mại và các chuyên
gia độc lập. Hàng trăm thành
viên của USABC không có
bất kỳ phàn nàn nào về vấn đề
thỏa thuận tiền lương.
Việc VN trúng cử Hội đồng
Nhân quyền Liên hợp quốc
nhiệm kỳ 2023-2025, đồng
thời tiếp tục ứng cử nhiệm kỳ
2026-2028 là minh chứng rất
rõ về nỗ lực bảo vệ quyền con
người, đặc biệt trong đó có
quyền lợi của người lao động
VN. Đến nay, VN đã tham
5 quan điểm lỗi thời
an toàn và lành mạnh của hệ
thống ngân hàng”.
Dù trong báo cáo được
công bố vào tháng 11-2023,
Bộ Thương mại nước này đưa
VN trở lại danh sách giám sát
thao túng tiền tệ nhưng đến nay
chưa đủ bằng chứng để khẳng
định VN thao túng tỉ giá theo
Đạo luật Cạnh tranh và thương
mại Omnibus năm 1988.
“
Nhìn chung, hệ thống
tiền tệ của VN đã được tự
do hóa
. Thứ nhất, Ngân hàng
Nhà nước (NHNN) VN áp
dụng chính sách tỉ giá thả nổi
có quản lý, dựa trên rổ tiền tệ
của các quốc gia có quan hệ
thương mại, tài chính và đầu
tư với VN. Kể từ tháng 8-2015,
NHNN đã mở rộng biên độ
chênh lệch tỉ giá giữa VND so
với USD từ 1% lên 3%. Sau
quá trình tự do hóa tỉ giá, kể
từ tháng 1-2016, tỉ giá VND/
USD được điều chỉnh hằng
ngày. Thứ hai, các quy định
về tiền tệ của VN cho phép
VND được tự do hóa trong các
giao dịch vãng lai” - ôngMarc
Mealy, Phó Chủ tịch cấp cao
của USABC, nhận định trong
bức thư gửi đến Bộ Thương
mại Mỹ hồi tháng 12-2023.
Vị này nói thêm trong hơn
10 năm qua, không có công
ty nào trong số hơn 130 công
ty thành viên của USABC làm
việc với VN báo cáo vấn đề về
khả năng chuyển đổi tiền tệ.
Thực tế con số 3% mà ông
Marc Mealy nêu ra trên đây
được quy định trong Quyết
định 1636/QĐ-NHNN cách
đây gần 10 năm. Hiện tại biên
độ chênh lệch tỉ giá giữa VND
so với USD đã tiếp tục được
tiền tệ và chuyển thu nhập cũng
như vốn đầu tư về nước, đồng
thời VN không áp đặt bất kỳ
rào cản về mặt pháp lý nào đối
với các giao dịch này” - ông
Marc Mealy khẳng định trong
thư gửi BộTài chínhMỹ, đồng
thời cho biết đó là lý do VN
đang thu hút được nguồn đầu
tư lớn từMỹ và các nước khác.
Hiểu lầm 2: Quyền lợi
của người lao động
không được đảm bảo
Tại Quốc hội Mỹ, 20 hạ nghị
sĩ cùng một số thượng nghị
sĩ cho rằng VN còn những
thiếu sót trong luật lao động;
trong khiAHPAcho rằng mức
lương ở VN không được xác
định dựa trên sự tự do thương
lượng giữa người lao động và
người sử dụng lao động.
Bộ luật Lao động
Việt Nam có xu
hướng bảo vệ người
lao động, đặc biệt là
người lao động có
mức lương thấp.
Xóa bỏ hiểu
lầm về kinh
tế Việt Nam
- Bài 2
Một số hiệp hội, doanh nghiệp,
chính khách ởMỹ vẫn hiểu chưa
đúng về nền kinh tế Việt Nam,
trong đó có nhiều quan điểmđã lỗi
thời, thiếu khách quan.
Người lao động tại Việt Namvà doanh nghiệp được tự do thương lượng về thu nhập theo quy định của pháp luật. Trong ảnh: Công nhân
làmviệc trongmột nhàmáy ởHàNội. Ảnh: REUTERS
Trái với quan điểm trên, USABC khẳng định
Chính phủ VN không can thiệp vào hoạt
động kinh doanh của DN, bao gồm các
quyết địnhphânbổnguồn lực, giá cả và sản
lượng
… Điển hình, theo Luật Giá 2023, chín
mặt hàng thiết yếu (xăng, dầu diesel, khí dầu
mỏ hóa lỏng, sữa công thức cho trẻ em, gạo,
thức ăn gia súc và vaccine, thuốc bảo vệ thực
vật, thuốc thiết yếu cho con người) nằm trong
danhmục bình ổngiá. Điện, muối, đường từng
nằm trong danh mục này theo Luật Giá 2012
nhưng nay đã bị loại trừ.
“Luật Giá 2023 quy định cơ quan chức năng
có thể sử dụng các biện pháp bình ổn giá
trong thời gian nhất định khi giá tăng đột biến
do tình huống khẩn cấp, thiên tai hoặc gián
đoạn chuỗi cung ứng gây ảnh hưởng nghiêm
trọng đến nền kinh tế và đời sống của người
dân. Sự can thiệp phải được giới hạn trong
một thời gian nhất định. Vì vậy, trên thực tế
sự can thiệp của Chính phủ là rất ít”- lãnh đạo
USABC nhận định.
Mặt khác, Luật Giá 2023 cũng nghiêm cấm
nhiều hành vi “can thiệp vào giá” không phù
hợp, không đúng, ví dụ “can thiệp vào mức
giá mà các bên đã thương lượng”, qua đó hạn
chế tối đa từ thiếu khách quan, tiêu cực trong
xác định giá.
Hiểu lầm 5: Chính phủ tăng cường kiểm soát giá cả
Người
dân
TP.HCM
mua sắm
hàng
hóa tại
siêu thị.
Ảnh:
NGUYỆT
NHI
