6
PhápLuật TP.HCM
Chủnhật 11-5-2014
Quocte
Thủtư ngNguyễnTấn
Dũngt iMyanmar
Chiều10-5,đoàncấpcaoViệtNamdoTh tướng
NguyễnTấnDũngdẫnđầuđã tới th đôNayPiy
Taw (Myanmar)đểchuẩnbị thamdựhộinghịcấp
caoASEAN lần thứ 24 khai mạc vào ngày 11-5.
Trong những giờ đầu tiên tại Nay Piy Taw, Th
tướngđãnghebáo cáovề công tác chuẩnbị, về
kếtquảcáccuộchọp trướcđóc acácbộ trưởng
NgoạigiaovàKinh tếcácnướcASEANcùngcuộc
họpcácquanchứccaocấpcácnướcASEAN.Th
tướngcùngcácnhà lãnhđạocácnướcASEANđã
thamdự tiệc chiêuđãi doTổng thốngnước ch
nhàTheinSeinvàphunhânch trì.
NGHĨANHÂN
(từNayPiyTaw)
HỘINGHỊBỘTRƯỞNGNGOẠIGIAOASEAN
Yêucầugi iquy ttranhchấp
bằngbi npháphòabình
Philippinesthấtvọngvớicách
hànhxửcủaTrungQuốctrong
vụgiànkhoanHD-981.
LÊLINH
T
rongkhuônkhổhội nghị cấpcao lần thứ
24, ngày10-5, hội nghị bộ trưởngNgoại
giaoASEANđãkhaimạc tại thủđôNay
PiyTaw(Myanmar) trongbốicảnhTrung
Quốc (TQ) đơn phương đặt giàn khoan
HD-981 trong vùng đặc quyền kinh tếViệtNam.
ASEANkhôngthểgiữ im lặng
Thông tấnxãViệtNam
đưa tinkết thúchội nghị,
bộ trưởngNgoạigiaocácnướcASEANđã ra tuyên
bố về biểnĐông.
Tuyênbốyêucầucácbên liênquankiềmchếvà
tránh có các hành động làm phương hại đến hòa
bình và ổn định ở khu vực; giải quyết tranh chấp
bằng biện pháp hòa bình, không sử dụng hoặc đe
dọa sửdụngvũ lực.Cácbộ trưởngkhẳngđịnh tầm
quan trọngphảiduy trìhòabìnhvàổnđịnh, anninh,
an toàn hàng hải, tự do hàng hải và hàng không ở
biểnĐôngcũngnhưTuyênbốnguyên tắcsáuđiểm
củaASEANvề biểnĐôngvàTuyênbố chung cấp
caoASEAN-TQ lần thứ15kỷniệm10nămTuyên
bố về ứng xử của các bên ở biển Đông (DOC).
Các bộ trưởng kêu gọi thực hiện đầy đủ và hiệu
quảDOCnhằm tạomôi trường tincậyvàxâydựng
lòng tin. Các bộ trưởng cũng nhấnmạnh cần sớm
đạt đượcBộQuy tắc ứng xửở biểnĐông (COC).
Theo
Thông tấnxãViệtNam
, tạihộinghịbộ trưởng
NgoạigiaoASEAN,PhoThu tương-Bô trươngNgoai
giaoViệtNamPhamBinhMinhđãnhânmanhđến
sự kiệnTQ ha đăt gian khoanHD-981 trong vung
đăcquyênkinh têViêtNam làviphamnghiêm trong
luậtphápquốc tế,CôngướcLHQvềLuậtBiển1982
(UNCLOS) va DOC; vi phạm nghiêm trọng chu
quyên, quyênchuquyênvaquyên tai phancủaViêt
Nam,anhhươngnghiêm trong tơihoabinh,ônđinh,
anninh, an toanva tưdohanghaiơbiênĐôngcung
nhưnô lưc cung cô long tin trongkhuvưc.
Hạviện, tuyênbốkhẳngđịnhhànhđộngcủaTQ trong
vụgiànkhoanHD-981 làkhiêukhíchkhôngcần thiết
vàcáchhànhxửcủaTQ rõ ràngmang tính thùđịch.
Cùngngày, sáu thượngnghị sĩ củahaiđảngCộng
hòa vàDân chủ đã ra tuyên bố chung lên án hành
độngcủa tàuTQ trongvụgiànkhoanHD-981. Sáu
nghị sĩgồmChủ tịchỦybanĐốingoạiThượngviện
Robert Menendez vá các ôngMarco Rubio, Ben
Cardin, JimRisch, PatrickLeahyvà JohnMcCain.
Tuyênbố chung cóđoạn:
“Sự kiệnTQ gần đây di chuyển giàn khoan dầu
dưới sựhộ tốngcủacác tàuquânsựvàcác tàukhác
vào vùngbiển tranh chấpởbiểnĐông thuộc vùng
biển Việt Nam và các thủ đoạn hung hăng sau đó
của các tàu TQ, trong đó có đâm vào các tàuViệt
Nam, là rất đáng lo ngại. Các hành động này đe
dọađếndòngchảy tựdocủagiao thương toàncầu
ởmột khu vực quan trọng.
…Tựdohànghải, baogồm tựdohoạt độngcủa
hải quânMỹ và sử dụng biển và không phậnmột
cách hợp pháp khác ởĐông Á, là quan trọng đối
với thịnhvượngcủaMỹvàan toàncủa toànbộkhu
vực. Chúng tôi kêugọi chínhphủ (Mỹ) phải khẳng
định rõ với TQở các cấp cao nhất rằng các tuyên
bố và tranh chấp chủ quyền phải được giải quyết
hòa bình, bằng con đường ngoại giao và phù hợp
với luật pháp quốc tế…”.
◄
Cácbộtrưởng
NgoạigiaoASEAN
chụpảnh lưuniệm
tạihộinghịbộ
trưởngNgoạigiao
ASEANởNayPiy
Taw(Myanmar)
ngày10-5.
Ảnh:TTXVN
l
Tại cuộchọpbáoởNewYork (Mỹ) ngày9-5 (giờđịaphương), trả lời các
phóngviênvề tìnhhìnhcăng thẳngởbiểnĐông,
ôngFarhanHaq
,phóphát
ngôn c aTổngThư ký LHQBanKi-moon, nói: “TổngThư kýBanKi-moonđã
lưuývàbày tỏ longại căng thẳnggia tăng tại biểnĐông, đặcbiệt làgiữaTQ
vàViệtNam trongnhữngngàyqua.Ôngkêugọi cácbên liênquankiềmchế
hết sức vàgiải quyết tranh chấp theophương cáchhòabình thôngquađối
thoại và tuân theo luậtphápquốc tế, trongđócóHiếnchươngLHQ”.
l
Trong tuyênbố trướckhi lênđường sangMyanmardựhội nghị cấpcao
ASEAN,
Tổng thốngPhilippinesBenignoAquino
khẳngđịnh tại hội nghị
ông sẽnêu ra vấnđề tranh chấpbiểnĐônggiữaPhilippines - TQ và kêugọi
cácnước nghộgiải quyết tranhchấp thôngqua tòaán trọng tài quốc tế.
l
PhátbiểusaucuộcgặpBộ trưởngNgoạigiaoPhạmBìnhMinh tạiNayPiy
Tawngày10-5,
Bộ trưởngNgoạigiao IndonesiaMartyNatalegawa
bày tỏ
longại và thất vọng trướchànhđộngc aTQđưagiànkhoanvàobiểnĐông,
gây đe dọa choổnđịnh khu vực. Ôngnhấnmạnh: “Vấnđề (biểnĐông) chỉ
có thểgiảiquyết thôngquađàmphángiữacácbên liênquan”.Ôngnói r i ro
xảy rabiếncốởbiểnĐông là rất thựcvàhyvọngcáccuộchọp c aASEANở
Myanmar sẽghi nhận thêmvề r i ronày.ÔngkêugọiTQghi nhận tínhnhạy
cảmc avấnđềbiểnĐôngvàkiềmchế.
TrungQuốchạđặtgiànkhoanvìmụcđíchgì?
Báo
Wall Street Journal
(Mỹ) đưa tin bên lề hội
nghị,Bộ trưởngNgoạigiaoSingaporeK.Shanmugam
nhậnđịnhASEAN trung lậpkhông cónghĩa làgiữ
im lặngvànếuASEANgiữ im lặngvềcácvachạm
gần đây trên biểnĐông thì tín nhiệm củaASEAN
sẽ bị tổn hại nghiêm trọng.
CácnghịsĩMỹphảnđốiTQ
Ngày9-5 (giờđịaphương) tạiMỹ,nghị sĩHạviện
EliotEngel, thànhviêncấpcaocủaỦybanĐốingoại
Phân tich& Bình luận
Những năm gần đây TrungQuốc (TQ) không ngại ngần
tuyênbốkiểmsoátgần trọnbiểnĐông, tuynhiênđộng tháihạ
đặtmộtgiànkhoanđắt tiền trongvùngđặcquyềnkinh tếViệt
Namđãcho thấyTQ sẵn sànghànhđộng trước, kêugọi đàm
phán sau.Đây làâmmưu“tạo ra sựđã rồi”đểbuộccácđối
phương trongkhuvựcvàMỹphải chấpnhậnhoặcchống lại.
Báo
NewYorkTimes
củaMỹ ngày 9-5 (giờ địa phương)
đã đăng bài viết nhận định như trên. Báo cho rằng từ năm
ngoái,TQđãbắtđầubộc lộdấuhiệuhànhđộngđơnphương
trong tranh chấp biển khi thiết lập vùng nhận dạng phòng
không trên biểnHoaĐông.
LầnnàyTQ tungcôngcụmới tiềmẩnsứcmạnh trong tranh
giành lãnh thổ, đó là ngành công nghiệp dầu khí.Một quan
chức dầu khí TQ đã từng ví các giàn khoan là “lãnh thổ di
động”.ChuyêngiaHollyMorrowởĐHHarvard(Mỹ),nguyên
Giámđốcphụ tráchĐôngNamÁcủaHộiđồngAnninhquốc
giaMỹ, nhậnđịnh: “LầnnàyTQđã vượt quágiới hạn”.
Báo
NewYorkTimes
nhậnđịnh ít người tinTQđiềugiàn
khoanHD-981đến vùngbiểnViệt Namđể thămdòdầu khí
bởi theomộtbáocáonăm2013,CụcQuản lý thông tinnăng
lượngMỹ đã thẩmđịnh ít có khảnăng khu vực quanhquần
đảoHoàng Sa có trữ lượng dầu khí lớn.
BáochorằngâmmưuđiềugiànkhoanHD-981củaTQchắc
chắn làkếhoạchdàihạnvì thămdòdầukhíởvùngnướcsâu
phải mất nhiều tháng chuẩn bị. Thời điểm điều giàn khoan
cũng cho thấyTQ không chỉmuốn kiểm tra khảnăngđương
đầuvới TQcủaASEANmàcònkiểm traquyết tâmcủaTổng
thốngObama trong cam kết hỗ trợ cácđồngminhở châuÁ.
Tạp chí
Foreign Policy
(Mỹ) nhận định sự kiện TQ đưa
giàn khoan tiền tỉ USD cùng 80 tàu bảo vệ vào vùng đặc
quyềnkinh tếViệtNamđãđặt ranhiềunghi vấn.Chuyêngia
David Lai ở Viện nghiên cứu chiến lược (ĐHChiến tranh
quânđộiMỹ)nhậnđịnhchính sáchngoại giaocủaTQđang
thay đổi từ cách tiếp cậnẩnmình, tránhđối đầu sang cách
tiếp cận chủđộng hơn.
Ôngkhông tingiànkhoanđược triểnkhai vìmụcđíchkhai
thác dầu khí mà động thái này giống như đặt một quân cờ
vào vị trí chiến lược trên bàn cờ vây. Ông ghi nhận: “Khi
bạnđặt ra các sự việc tại hiện trường, nó cũngnhưbạnđặt
một quân cờở đó và quân cờ đó gây ra tác động. Trò chơi
này thực chất là thiết lậpquyền lực dựa trên vị trí”.
ChuyêngiaPeterDutton,GiámđốcViệnnghiêncứubiển
TrungQuốc (ĐHChiến tranh hải quânMỹ), nhận xét Bắc
Kinhđangmuốnổnđịnh tìnhhình trongnướcvì longại kinh
tế chững lại và bong bóng bất động sản có thể nổ. Chuyên
gia Richard Javad Heydarian ở ĐHAteneo DeManila
(Philippines) chorằngTQmuốn tạorakhủnghoảngởbiển
Đôngđể lấnát cácbứcxúcvề tìnhhìnhngườiDuyNgôNhĩ
nổi loạnởTânCươngvàphảnứngcủadư luậnTQvềchiến
lược củaMỹ ở châuÁ.
Tạpchí
ForeignPolicy
ghi nhậndùMỹkhôngcóhiệpước
phòng thủ chung hay quan hệ đồngminh với Việt Nam và
không muốn liên can trực tiếp vào vấn đề biển Đông, Mỹ
cũng không thể làmngơ.
THẠCHANH
