8
thứhai
13-10-2014
Tiêuđiểm
P
hap luat
HOÀNGYẾN
M
ới đây, TAND quận 11
(TP.HCM) đãxử sơ thẩm
vụ tranhchấpđòihủyhợp
đồng tặng cho một căn nhà giữa
chamẹ và con trai.Vụ án gây chú
ý vì tòa đã chấp nhận yêu cầu của
phía nguyênđơnbởi cho rằng con
trai họđã thiếu trung thực với cha
mẹ mình.
Không rànhpháp luật
Theođơnkiệncủavợchồngông
H. (đều đã trên dưới 80 tuổi), ông
bà tạo lập đượcmột căn nhà trong
con hẻm nhỏ để sống ở đó cùng
một số người con củamình.
Năm2008, ôngbàH. làm thủ tục
xincấpgiấyhồng.Vì làngườiHoa,
không rành tiếngViệt, khônghiểu
biết pháp luật nên ông bà nhờmột
trong những người con của mình
là ông D. thuê người làm dịch vụ
hợp thức hóa chủ quyền.
Sau khi thực hiện xong, ông D.
có nói với ông bà H. rằng để cho
ôngđứng tên trêngiấy tờnhànhằm
thuận tiện choviệc làm các thủ tục
giấy tờ về sau; chừng nào ông bà
H.mất thì ôngD. sẽgiữnhàđể làm
nơi thờ cúngvà làm chỗở cho các
anh chị em khác trong gia đình.
Tin tưởng ôngD., ông bà H. đã
ký hợp đồng tặng cho ông D. căn
Saukhikýhợpđồngtặngcho
nhàvàsangtênchoôngD.,
ôngbàH.vẫngiữgiấytờnhà,
khônggiaochoôngD.
Khimộtbêncó lỗivôý làmchobên
kianhầm lẫnvềnộidungcủagiaodịch
dânsựmàxác lậpgiaodịch thìbênbị
nhầm lẫn có quyền yêu cầu bên kia
thay đổi nội dung của giao dịch đó,
nếubênkiakhôngchấpnhận thìbên
bị nhầm lẫn cóquyền yêu cầu tòa án
tuyênbốgiaodịchvôhiệu.
(TríchĐiều131BLDS2005)
Tòasơthẩmđãvậndụngquyđịnhgiaodịch
dânsựvôhiệudobịnhầmlẫnđểhủyhợpđồng
tặngchonhàgiữahaivợchồnggiàvàcontrai
củahọ...
Suýtmất
nhàvì...
nhầmlẫn
nhà.Tháng12-2012,ôngD. chởông
bàH. đếnphòng công chứngđểký
hợp đồng tặng cho nhà. Trước khi
ký hợp đồng, ông bà H. có được
công chứng viên giải thích về nội
dung. Tuy nhiên, ông bà không
hiểu hết ý nghĩa của hợp đồng, cứ
nghĩ rằngnhà vẫndomìnhở, giấy
tờ nhà vẫn domình giữ thì chỉ khi
nào chết thì ôngD. mới có quyền
định đoạt.
Đếnđầu tháng3-2014, khi cócán
bộnhà đất đếnnhà làmviệc, được
nghegiải thích thì ôngbàmới hiểu
được rằng nhà đất đã sang tên cho
ôngD. nênhọkhông còn cóquyền
gì đối với cănnhà
nữa. Ông bà bèn
yêucầuôngD. trả
lại nhànhưngông
D. không đồng ý.
TheoôngbàH.,
việc ký hợp đồng
tặng cho căn nhà không thể hiện
đúng ý chí của ông bà nên khởi
kiện raTANDquận11yêu cầu tòa
tuyênbốhợpđồng tặng chođất vô
hiệu, hủygiấyhồngmàhọđã sang
tên cho ôngD.
Trongkhi đó, ôngD. khôngđồng
ý trả nhà, nói không có căn cứ để
cho rằng ông đã lừa dối cha mẹ
trong giao dịch tặng cho nhà. Khi
kýhợpđồng tặng cho, chamẹ ông
cóđầyđủnăng lựchànhvi dân sự,
nhận thức rõđượchànhvicủamình;
giaodịchcóngười làmchứng; trước
khi kýhợpđồng, công chứngviên
cũng cógiải thíchvềnội dunghợp
đồng cho cả hai bên biết...
Gâynhầm lẫnnên
giaodịch vôhiệu
Theo tòa, người làm chứng khi
ký hợp đồng tặng cho nhà khai
trước khi ông bà H. ký hợp đồng
tặng cho nhà, công chứng viên có
giải thíchvề hợpđồngnhưngviệc
ôngbàH. cóhiểu rõhậuquả pháp
lýcủaviệc tặngchonhàhaykhông
thì người này không biết.
Khiđối chất trực
tiếpvới ôngD. tại
tòa,ôngbàH. cũng
khẳng định chỉ có
ý định nhờ ôngD.
đứng tên trêngiấy
tờnhàvànghĩ rằng
khi nào họ chết thì ôngD. mới có
toànquyềnđối với cănnhà. Saukhi
ký hợp đồng tặng cho nhà và sang
tên cho ôngD., ông bàH. vẫn giữ
giấy tờ nhà. Chi tiết này cho thấy
nhữngnội dungmàôngbàH. khai
làđáng tincậy.Họkhônghiểuđược
hết ý nghĩa của việc ký hợp đồng
tặng cho nhà, nghĩ rằng căn nhà
vẫn là của mình nên đã giữ giấy
tờ nhàmà không giao cho ôngD.
Một chi tiết khác, ôngD. biết rõ
chamẹđanggiữgiấy tờnhànhưng
ông lại làm đơn yêu cầu UBND
quận11 cấpphóbảnvới lýdogiấy
tờ nhà bị mất.
Ngoài ra, trongquá trình tòagiải
quyết án, ôngD. còncố tìnhgây trở
ngại cho tòa bằng cách không ký
nhậncácvănbản tố tụng, khôngký
tên trong biên bản hòa giải nhưng
lại khiếu nại cho rằng tòa chậm
đưa vụ án ra xử.
Tòa cho rằng từ những sự việc
này cho thấyôngD. làngười thiếu
trung thực. Việc ông D. khai cha
mẹ thấy ông là người con có hiếu
nênđã choông toànquyền sởhữu
nhà là không đáng tin cậy.
Từcácphân tích trên, tòaxácđịnh
hợpđồng tặngchonhàở, quyền sử
dụng đất ở được xác lập tại phòng
công chứng giữa hai bên không
thể hiện đúng ý chí của ông bàH.
Họ không hiểu hết ý nghĩa pháp
lý của việc tặng cho nhà và đã có
sựnhầm lẫngiữa việc tặng cho tài
sản với lập di chúc. Nguyên nhân
dẫn đến sự nhầm lẫn là do ôngD.
đã nói với chamẹ rằng khi nào họ
chết thì ông D. sẽ giữ nhà để thờ
cúng và làm nơi ở cho các anh chị
em trong nhà.
Tòanhấnmạnhdùkhông có căn
cứđể cho rằngôngD. đã cốý làm
cho chamẹhiểu lầmnội dunghợp
đồng đã giao kết nhưng hành vi
của ông đã làm cho ông bà H. bị
nhầm lẫn giữa việc lập di chúc và
việc tặng cho tài sản. Do vậy, lỗi
của ôngD. được xác định là vô ý.
Từđó, tòa tuyên chấpnhận toàn
bộ yêu cầu của ông bàH.
▲
Trên hai số báo ngày 10 và 11-10,
PhápLuật TP.HCM
đưa
tinanhNguyễnVănTrình (ấpPhúBình, xãVĩnhBình, huyện
ChợLách,BếnTre)bắtquả tang tên trộmđang trốn trong tiệm
củamình, anh gọi điện thoại báo cho trưởng ấp ba lần không
đượcnênđã trói tên trộm lại, đánhvài cái…Cuối cùnganhbị
khởi tốhai tội bắt, giữngười trái pháp luật.
Khi đọc được tin này, nhiều người bức xúc và tỏ ra hoang
mang lo sợ, nếu cứ thế này thì từ nay chẳng ai dám bắt trộm
nữa, ra ngoài đường thấy người khác bị cướp, bị giật cũng
khôngdám thamgiađuổi bắt.Có thểđây chỉ là trườnghợphi
hữu, nếu cảnướcởđâu cũngnhưởhuyệnChợLách,BếnTre
thì xãhội loạnmất.
Trước hết về pháp luật, tội bắt, giữ, giam người trái pháp
luật là tội phạmquyđịnhbahànhvi khácnhaunhưngdocùng
tính chất nênnhà làm luật quyđịnh chung trongmột điều luật
(Điều123BLHS).
Trở lại trường hợp của anhNguyễnVănTrình, anh có hai
hành vi bắt và giữ người.
Hành vi bắt tên trộm đang trốn
trong tiệm củamìnhkhôngbaogiờ làhànhvi phạm tội cả
(nếubắtkẻ trộm,kẻcướpmàcó tội thìxãhội loạn to)
.Việc
bắt người này được hiến pháp và pháp luật cho phép, thuộc
trườnghợpbắt người phạm tội quả tang, ai cũngcóquyềnbắt.
Bắt thì phải trói, phải khóa tay chân lại, không ai bắt kẻ trộm,
kẻcướp lạiđểnóngồiởghếmàkhông trói lại thì saogọi làbắt.
Saukhi bắt, trói kẻ trộm, theobáophảnánh thì anhTrìnhcó
giữkẻ trộmởnhàmìnhhơnhai giờđồnghồ.Đây làhànhvi vi
phạmpháp luật,vì theoquyđịnh, saukhibắtđượcngườiphạm
tội quả tang phải đưa ngay đến cơ quan công an hoặc chính
quyềngầnnhất.Vấnđềcầnphảixácđịnh từnhàanhTrìnhđến
trụsởcônganhaychínhquyền thôn,xã làbaonhiêu,vùngnày
là nông thônhay thành thị.Nếu cóđiềukiệnmà anhTrình cố
tìnhkhôngđưangayđến cơquannhànước có thẩmquyền thì
là sai.Tuynhiên, theobáophản ánhđây làmột vùngquêở ấp
PhúBình,xãVĩnhBình,huyệnChợLáchvàcó lẽdonhận thức
của anhTrình là chờ công an đếnmới bàn giao kẻ trộm chứ
không có tráchnhiệmphải đưađến công an.
Ởnước ta cóbaonhiêungười biết luật quyđịnh là saukhi
bắt được kẻ trộm thì phải đưa đến công an ngay đâu! Nếu
đúng là anhTrình không biết là phải đưa ngay đến công an
thì hànhvi giữkẻ trộm tuy sai nhưng chưa cấu thành tội giữ
người trái pháp luật. Đó là chưa nói ở nông thôn đêm hôm
khuyakhoắt như thếviệc cha con anhTrìnhkhôngdámđưa
tên trộm đến công an cũng là điều dễ hiểu. Tôi hoàn toàn
đồng ý với nhiều ý kiến cho rằng hành vi này chưa đáng
phải xử lý hình sự. Không biết tại sao mà Công an huyện
Chợ Lách làm dữ vậy. Hơn nữa, thời gian giữ kẻ trộm, tuy
anhTrình có đánh vài cái theo kiểu “nhục hình” để nó phải
khai ra con cái nhà ai nhưng không gây ra thương tích gì,
người bị hại cũng từ chối đi giám định thì hậu quả của việc
giữngười chưanghiêm trọng. Có lẽđiềunghiêm trọngnhất
trong vụ án này là cha anhTrình treo cổ tự tử vì bị cơ quan
điều tra xác định là đồng phạm.
Sự việc đã rồi, thiết nghĩ chính quyền địa phương, các cơ
quan ban ngành nên tìm cách giải quyết cho ổn thỏa; các
cơ quan tố tụng ở tỉnh cũng nên vào cuộc để gỡ cho huyện.
ThS
ĐINHVĂNQUẾ
,
nguyênChánh TòaHình sự
TANDTối cao
VỤ"BẮTTRÓIKẺTRỘM,BỊKHỞITỐ"
Đánggìđâumàxửhìnhsự!
