9
THỨHAI
13-4-2015
Sổtay
Vụán
&
Cuocsong
Cảnhómđitù
vì…bầyvịt
sổngchuồng
Nhómthanhniênđinhậuđêmvềthấyđànvịtchạytrênđườngbèn
nhảyxuống“ôm”đạihaiconvềnhậutiếp.Ngờđâutừchuyệnnày,
cảnhómphảikéonhauvàotù...
Cảnhómđiđếnquyết
định:Đemhaiconvịt
đitrả,đồngthờibắt
nhữngngườiném
đáphảiđềnxemáy
bịhư.
HOÀNGVĂN
N
gàynhómthanhniênthônHội
KhánhTây, xãVạnKhánh,
huyện Vạn Ninh (Khánh
Hòa) bị đưa ra xét xử, bà con làng
trênxómdưới lũ lượt kéonhauđến
TANDhuyệnVạnNinhđểxemkhiến
phòng xử án chật kín. Có lẽ vụ án
xuất phát từđànvịt sổngchuồngđã
khiến bà con hiếu kỳ nên tòmò đi
xem chobiết.
Theohồ sơ, tối 9-5-2013,Nguyễn
Ngọc Chương, Hồ Thanh Cường,
TrầnThanhTrai, TrầnVănTấn, Lê
MinhDuy, HồVănCường và Phan
ThếAnh cùng xuống thị trấnVạn
Giã, huyệnVạnNinh uống bia, hát
karaoke.Khoảng22giờ,cảnhómcùng
chởnhau trênxemáyvềnhà.Khi đi
ngangquanhàanhNguyễnTấnThành
thì xe củaThanhCườngvàChương
gặp phải đàn vịt của người dân gần
đósổngchuồngđang lạchbạchchạy
trênđường.Thế là tấtcảdừngxe.Trai
vàTấnxuốngxebắtmỗi ngườimột
con vịt với ý địnhmang về nhà làm
mồi nhậu tiếp.
Lúc này, Nguyễn Tấn Thành,
NguyễnCôngHoan,TrầnVănSáng
và Nguyễn ThànhĐông đang ngồi
chơi ở sân nhà Thành thấy bắt vịt
nên la: “Bắt trộmvịt”và lấyđáném
ra. “Cơnmưa đá” khiến đèn xe của
ThanhCường vàVănCường bị vỡ,
ThanhCường, Trai vàDuy bị trúng
vào người. Cả bọn lên xe bỏ chạy,
khôngquênmang theohai convịt.
Đến cầu Ngoài Ngàn, xã Vạn
Khánh,cảnhómdừng lại.Ngườinày
nói vô, người kia chêmvàokhiến ai
cũng thấy tức, rằngchỉvìbầyvịtcản
đườngmàcảđámbịnémđá tả tơi,hư
cảxemáy.Cuốicùng,cảnhómđiđến
quyếtđịnh:Đemhai convịtquay lại
trả, đồng thời bắt những người ném
đáphải đềnxemáybị hư.
Bị cáo Duy nói: “Đi tay không
tụi nóđánh chết thì sao?”. Thế là cả
nhómbànnhauvề nhà lấyhungkhí
đem theo để “nói chuyện phải trái”,
nếubịđánh thìcòncó“hàng”màchơi
lại.Chương,ThanhCườngvàTraivề
nhà lấyhaicái rựa,haicáiphảng(loại
dùngđểphát bờ ruộng), cònDuy thì
điện thoạichomộtngười
chútênĐiềnnhờvàonhà
Thànhxemaiquenhaylạ
đểnói chuyệnphải trái.
Một lúc sau,Chương,
Thanh Cường và Trai
đem hung khí đến, cả
nhóm chở nhau mang
hai con vịt quay xe đến
nơi bị ném đá. Khi gần đến nơi, cả
nhómdừng lại lượm thêmmỗingười
một cây gỗ cho chắc ăn. Sau đó, cả
nhóm cùngxôngvô “hiện trường”.
Nghe tiếng ồn ào ngoài đường,
Thành nói Hoan ra xem chuyện gì.
Hoan vừa chạy về đến sân nhà ông
Lâu thìbịTấnđuổi.Hoan liền lấydao
phayrađể tựvệ thìbịTấndùngphảng
chém trúng cẳng tay trái làmHoan
hoảngsợbỏchạy.AnhSángbỏchạy
vào nhà Thành thì bị Chương dùng
rựa chém. NguyễnCôngHữu đang
ở trongnhà thấyem trai (làHoan)bị
tấn công nên vớ lấy cây gỗ đánh lại
ThanhCườngnhưngbịThanhCường
dùng rựa chém...
Kết quảcuộchỗnchiến:AnhHữu
(bịchémnặngnhất) thương tích52%,
Hoanbịthươngtích48%,
Thànhbị4%, riêngSáng
từ chối giámđịnh.
Vớinhữnghànhvitrên,
TANDhuyệnVạnNinh
đã tuyên phạt Chương,
ThanhCường,Trai,Tấn
vàDuymỗi bị cáo bảy
nămsáuthángtùvềtộicố
ýgây thương tích. Cùng tội này, tòa
phạt bị cáoVănCườngnămnăm tù.
RiêngPhanThếAnhbỏ trốn, hơn
một năm saumới ra đầu thú và bị
TANDhuyệnVạnNinhxửphạtnăm
nămba tháng tù.Anhkhángcáoxin
giảmnhẹhìnhphạt vì cho rằngmức
ánquánặng.Tuynhiên,TAND tỉnh
KhánhHòađãbáckhángcáovà tuyên
y án sơ thẩm.
▲
Đểthẩmphánkhông“sợ”
chínhquyền
Vừaqua, khi thảo luậnvềsửađổi, bổsungLuậtTố tụnghànhchính,
có ý kiến đề nghị: Nếu là quyết định hành chính của chủ tịchUBND
huyện thì nên giao cho tòa án cấp tỉnh xét xử cho khách quan, vì dù
sao tòa cấp tỉnh cũng không“sợ” lãnhđạohuyện.
Mới nghe có vẻhợp lýnhưngđề xuất này liệu cóổn?Vì nếu thế thì
quyết địnhhành chính của chủ tịch tỉnh, củabộ trưởng, thậm chí của
Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ thì ai xét xử? Chẳng lẽ phải đưa
raQuốc hội xử sao! Tại sao không nghĩ là nếu tòa án cấp huyện có
nể nang hay vì “sợ” lãnh đạo chính quyền cùng cấpmà xử sai luật
thì người khởi kiện còn cóquyền kháng cáođể tòaán cấp tỉnh xét xử
phúc thẩm?
Chuyện thẩmphán“sợ” lãnhđạochínhquyềncó tính“lịch sử”.Vì
từ trướcđếngiờ,mọingườiđềuquanniệm tòaánchỉ làcơquanngang
cấpphòngởhuyện, cấp sởở tỉnh và cấp bộở trungương.
Những năm gần đây, trên các phương tiện thông tin đại chúng nói
nhiềuđến“tòaánđộc lập”haynguyên tắc“độc lập”của thẩmphán
vàhội thẩmnhândân.Trongcáccuộchội thảokhoahọc,nhiềuchuyên
gia cònđưa ranhiềugiải phápđể bảođảm cho thẩmphán, hội thẩm
độc lập và chỉ tuân theopháp luật.Nhưngđiềunày cũng chỉ dừng lại
ởnhững ý kiến của các chuyêngia, còn thực tế thì vẫn cònnhiều lực
cản khiến chonguyên tắc hiếnđịnhnày thườngbị vi phạm.
Hiếnpháp,LuậtTổchứcTAND, cácbộ luật tố tụngđềunêunguyên
tắc “Khi xét xử, thẩm phán, hội thẩm độc lập và chỉ tuân theo pháp
luật”. Nhưng thực tế thì nguyên tắc này thường bị vi phạm. Đã có
thẩm phán “thử” không chấp hành ý kiến chỉ đạo của lãnh đạo địa
phương thì lập tức bị trả giá. Nặng thì không được xét tái bổ nhiệm,
đề bạt, nhẹ thì cũng bị thuyên chuyển đến vùng sâu, vùng xa.
Nói là
“ra tòa thì bộ trưởng cũng là đương sự”nhưng xử ánhành chính
mà xử cho chính quyền nơi mình công tác và sinh sống thua kiện
thì không biết điềugì sẽ đến!
Ở cácnước tổ chứcbộmáynhànước theo thuyết “tamquyềnphân
lập”, nếu các quan chức thuộc cơ quan hành pháp, kể cả tổng thống
mà can thiệp vào công tác xét xử của cơquan tưpháp (tòaán) thì đó
làđiềucấmkỵ.Ví dụ, ởMỹ,Úc,Nhật, Thái Lan…, bộ trưởnghaymột
thành viên của chính phủ chỉ cần gọi điện thoại cho thẩm phán can
thiệp vàomột vụ án nào đó thì lập tức vị này sẽ phải điều trần trước
hạ viện (Quốc hội) và có thể bịmất chức như chơi.
Về lý thuyết, cácchuyêngiacho rằngnếu thẩmphánkhôngđộc lập
thì khôngmang lại công lý chongười dân. Hoặcmuốn xây dựngnhà
nước phápquyền thì phải bảođảmđộc lập tưpháp, phân rõ cơquan
lậppháp, cơquanhànhpháp, cơquan tưpháp.Cơquan tưphápphải
bảo đảm cho hệ thống pháp luật được thực thi, dù bất kỳ ai đều phải
tuân thủpháp luật, nếu không sẽ bị xử lý.
Cómột thực tế làmột số tòa án cũng… khôngmuốnmình “độc
lập”, vì như vậy ít nhiều sẽ làmkhó chomìnhkhi phải sangUBND
“xin”kinhphímua sắm trang thiết bị, chi chocáchộinghị tổngkết,
các lớp tập huấn nghiệp vụ, tiếp khách và nhiều khoản chi khác!
Nhiều tòa án địa phương quan hệ tốt với lãnh đạo chính quyền cùng
cấp thì việc chi tiêu cũng“xông xênh”hơn.
Ởnhiềunước, thẩmphánhoàn toànkhông“dính”đếnchínhquyền
địaphương. Lươngcủa thẩmphánnhận từ trungương, việc lựachọn
thẩm phán thực sự lànhữngngười có hiểubiết pháp luật, có tâm, có
sự liêmchínhvàđượcbổnhiệm suốt đời hoặcnhiệmkỳ rất dài. Thẩm
phán không phải lo quan tỉnh này, huyện kia gây khó chomình hoặc
gia đìnhmình. Còn ở ta, nhiệm kỳ của thẩm phán chỉ có năm năm;
việc bổnhiệm, tái nhiệm, đề bạt trong các tòaán cũngphải có ý kiến
củacấpủyđịaphương, ýkiếncủaHĐND, củamặt trậnvàphải thông
quamột hội đồng tuyển chọnmà tòa án chỉ làmột thành viên…
Nghị quyết số 49-NQ/TW ngày 2-6-2005 về chiến lược cải cách tư
pháp đến năm 2020 đã xác định“Xây dựng, hoàn thiện tổ chức và
hoạt độngcủaTAND”. Thểchếhóachủ trươngcủaĐảngvềcải cách
tư pháp, Hiến pháp 2013 cũng nhưLuật Tổ chức TAND đã quy định
rất cụ thể, khắcphụcnhữngkhiếmkhuyết trongviệc tổchứchệ thống
tòa án. Nếu trước đây tòa án tổ chức theo đơn vị hành chính thì nay
được tổ chức thànhbốn cấp khôngphụ thuộc vàođơn vị hành chính;
nghiêm cấm cơ quan, tổ chức, cá nhân can thiệp vào việc xét xử của
thẩm phán, hội thẩm (Điều5Luật Tổ chức TANDnăm 2014).
ViệcHiến pháp và Luật Tổ chức TAND năm 2014 quy định tất cả
ngạch thẩmphán từ sơcấpđến tối caođềudochủ tịchnướcbổnhiệm
khôngphải làmới. Trước đây cũngđã có thời gianquy địnhnhư vậy
nhưngbâygiờ
gắnvớinguyên tắc tổchứchệ thống tòaánkhôngphụ
thuộcvàođơnvịhànhchính thìviệcquyđịnhchủ tịchnướcbổnhiệm
tất cả thẩmphán là biện pháp bảođảm cho thẩmphán“độc lập
”.
Vấn đề có tính quyết định là các cơ quan nhà nước, những người
có thẩmquyền cónhận thức và chấphànhnghiêmquyđịnh củaHiến
pháp và pháp luật hay không!
ĐINHVĂNQUẾ,
nguyênChánh tòaHình sựTANDTối cao
Ándânsự:Tòathuthậpchứngcứ,việnphảithamgia
Mới đây, TANDTP.HCM đã tuyên hủy án vụ tranh
chấp hợp đồng dịch vụ giữa ôngNgôThànhNhân và
ôngChâuHải Lợi vì vi phạm tố tụngnghiêm trọng.Do
hủy ánvới lýdo tố tụngnên tòa chưaxemxét nội dung
kháng cáo củabị đơn trongvụ án.
Theo tòa, vụ án có thu thập chứng cứnhưng lại thiếu
sự thamgiacủaVKS làkhôngđúngquyđịnh tại khoản
2Điều85BLTTDS.Cụ thể, tạigiaiđoạnsơ thẩm,TAND
quậnđã tiếnhànhxácminhđịachỉcư trúcủaphíabịđơn.
Đây làmột trong các hoạt động thu thập chứng cứ của
tòanhưng lại không có sự thamgia củaVKS. Cạnhđó,
hồ sơcũng thểhiệncóquyết địnhcủaviện trưởngphân
côngkiểm sát viên thamgiavụ ánnhưngkhi xét xử thì
kiểm sát viênkhông cómặt.
Theođơnkhởi kiện củaôngNhân, tháng4-2013ông
kýhợpđồngvới ôngLợi thực hiện thủ tục hành chính.
Theo đó, ông Lợi nhận thực hiện sáu công việc cho
Công tyTNHHNguyênCường đểmở cửa hàng xăng
dầu trong thời gian từ tháng5đến tháng11-2013.Tổng
giá trịhợpđồng là1,5 tỉđồng theohình thứckhoángọn.
Ngay sau khi ký, ôngNhân đã cho ông Lợi ứng trước
450 triệuđồng.Đếnnay, ôngLợi không thựchiệnđược
cáccôngviệcnhưđãkýkết nênôngkiệnyêucầu trả lại
số tiềnđãnhận.
Xửsơthẩm,TANDquậnPhúNhuậnđãtuyênchonguyên
đơn thắngkiện.Sauđóbịđơnkhángcáo.
HOÀNGYẾN
