14
THỨNĂM
23-4-2015
NGUYỄNTÂN
V
ườncàphêcủaôngTrươngMinhBằng, thônLương
Lễ, xãTânHợp, huyệnHướngHóa,QuảngTrị thấp
thoáng những bóng áo xanh củaĐội Kinh tế quốc
phòng 337 đến tìm hài cốt liệt sĩ. Những cây cà phê đang
kỳ sung mãn ra hoa tích nhựa được chính tay ông Bằng
chặt bỏ để hỗ trợ cho đội tìm kiếm.
Chặt càphê, tháonhàphụcvụ tìmhài cốt
ThônLươngLễ, xãTânHợpnằmvenĐường9, giáp ranh
thị trấn Khe Sanh, huyện Hướng Hóa. Trong chiến tranh,
mảnhđất nàyđượcbiết đến làmặt trậnLàngKhoai, nơi xảy
ranhiều trậnchiếnđấuác liệt, nhiềucánbộ, chiến sĩ đãanh
dũnghy sinhđượcđồngđội chôncất ngay tại chiến trường.
Mảnh đất ngày nào còn ngập ngụa trong đạn bom, dây
thép gai nay đã đổi màu, những rẫy cà phê, chuối bám rễ
trênđất, xanhmướtmộtmàu. Saumỗi trậnmưa, đất lại nổi
lên nhữngmảnh đạn, bom còn sót lại từ thời chiến.
Thiếu táVõVănHạnh, cán bộ phụ tráchĐội Tìm kiếm
hài cốt liệt sĩĐoànKinh tếquốcphòng337, chobiết: “Việc
xác định địa điểm chôn cất các liệt sĩ rất khó khăn, chỉ có
thể dựa trên những thông tin ít ỏi từ tài liệu và những nhân
chứngcòn sống.Nhưngqua thời gian, khônggianđổi khác,
những thông tingiá trị nhất trongviệc tìmhài cốt lại đến từ
phía người dân, những người lên đây lập nghiệp”.
Từ ngày 23-3, tại vườn cà phê của gia đình ôngTrương
MinhBằngvàôngTrươngQuyền (em ruột ôngBằng), từng
centimet đất trong vườn được đào xới, những cây cà phê
đang trongkỳ sungmãnđượcchặt bỏ.Cómặt tại vườn, ông
TrươngMinh Bằng bộc bạch: “Dù vườn cà phê là nguồn
sống của gia đình nhưng để phục vụ cho các anh, các chú
tìmhài cốt thì chúng tôi sẵn sàngchặt bỏ.Chỉmong sao tìm
đượchết làchúng tôi an lòng.Màkhôngchỉ tôi, cácgiađình
trong xóm đều đồng thuận như vậy.Mảnh đất này đỏ hơn,
tốt hơn là đẫmmáu của các anh hùng liệt sĩmà!”.
Nghĩacửcaođẹpnàyxuấtphát từ tấm lòngcủangườidân
huyện Hướng Hóa. Trước đó, vào tháng 5-2014, gia đình
anh LưQuangViệt và anh Lê TrọngDần, trú khóm 4, thị
trấnKhe Sanh, huyệnHướngHóa đã sẵn sàng tháo dỡ nhà
cửa để phục vụ choĐoàn337 tìmkiếm hài cốt.
Thiếu táVõVănHạnhxúc động: “Trong côngviệc khảo
sát, tìmkiếmhàicốt liệt sĩ, thông tinvàsựgiúpsứccủangười
dân luôn là yếu tố quyết định. Không phải lúc nào sau quá
trìnhkhảo sát cũng tìm rahài cốt nhưng chính tình cảm của
người dânđã khiến chúng tôi ấm lòng”.
Đưacácchú, cácbác trởvề
Giữa trờinắngbức, 15cánbộ, chiếnsĩĐoànKinh tếquốc
phòng337 làmviệc cật lực. Cuốchầunhư ít được sửdụng,
xẻng dùng rất hạn chế để tránh vô tình ảnh hưởng đến hài
cốt dưới lớp đất. “Việc tìm kiếm hoàn toàn được thực hiện
bằngphươngpháp thủcông, bởikhôngcócáchnàoxácđịnh
đượcchínhxáchài cốtdưới lớpđất sâu” -Thiếu táHạnhnói.
Công việc tìm hài cốt kéo dài cả ngày, sáng bắt đầu từ 7
giờ, chiều từ 14 giờ. Buổi trưa các thành viên trong đội ăn
cơmbụi và nghỉ ngơi chốc lát ở nhà dângầnđó.
Trước khi lưỡi cuốc, lưỡi xẻng động thổ, một người đại
diện thaymặt thắpnénhươngvàkhấn trình lênanh linhcác
liệt sĩ phò hộ cho việc truy tập được thuận lợi. Những thẻ
hương được chia đều chomọi người thắp lên từngmô đất,
gốc cây trong vườn.
TheoanhNgôPhiLập, người có thâmniên tìmcấtbốchài
cốt lâu nhất trong đội thì không phải lúc nào công việc tìm
cũng thành công. Cónămđội chỉ tìmkiếmvà cất bốcđược
hai bộ hài cốt. “Vì chỉ tìm được trong sáu thángmùa khô
nênnúi cao, hàosâu, rừng rậmgiankhổmấyanhemcũngđi
được, chỉmongsao tìmđượccácchú, cácbác” -anhLậpnói.
Giữa vườn cà phê lao xao tiếng người, tiếng chặt cây,
chợt anhLập hô vang: “Đây rồi! Tìm thấy rồi!May quá!”.
Khôngaibảoaiđềuchạy lại.Ởđộsâuchừng1m,một chiếc
võng dù cùng dây buộc lộ ra theo bàn tay anhLập run run
gạt từng lớpđất…
Hai tấm khăn sô dùng để gói hài cốt và di vật được đội
tìmkiếmchuẩnbị sẵn trải trênmột tấmnylon.Mộtngười có
kinhnghiệm sẽđảm tráchviệccất bốc. Lần lượt từngmảnh
xương, cúc áoquần, thìamuỗng…đượcmọi người chuyền
tay nhau đưa lên. “Vậy là hôm nay vui rồi, trongmột ngày
mà anh emđưa được hai bác liệt sĩ trởvề” -Thiếu táHạnh
xúc độngnói.
Trướckhi xương cốt, di vật
được gói lại, Thiếu tá Hạnh
thay mặt cả đoàn thắp nén
hương xin phép với người đã
khuấtđểđội tiếnhànhhoàn tất
những thủ tục cuối cùng. Hai
chiếc răng nguyên vẹn cũng
được tách riêng, đánh sốphục
vụ cho quá trình xét nghiệm
ADN sau này.
Saukhihài cốtđượcđưađi,
một cọc gỗ được đóng tại địa
điểm phát hiện, trên cọc có
buộcmộtmảnhkhăn sôđánh
số thứ tự. Trong vườn cà phê
tínhđếngiữa tháng4có tất cả
26 cọc gỗ nhưvậy.
Công việc tìm hài cốt liệt
sĩ được Đoàn 337 thực hiện
trongsáu thángmùakhôhằng
năm.Trongquá trình tìmkiếm,
xúcđộngnhất là tìmđượcnhữngdi vật cókèm tên tuổi của
các bác. Thiếu táHạnh chia sẻ: “Nhưvừa rồi chúng tôi tìm
đượcmột bộ hài cốt có cây bútmực cònmới nguyên, thân
bút có ghi tênLêCôngĐộ -TrườngSơn, 19-8.Ai nấy đều
xúcđộngvì chỉ cầnnhư thế, cánhcửa tìmđượcnhân thân sẽ
dễ dàngmở ra. Chúng ta đều biết rằng ở đâu đó, những bà
mẹ, vợ con, họ hàng đangmong ngóng thông tin về người
ruột thịt củamình”.
Cũng trong thời giannày, tại vườngiađìnhôngNguyễn
TiếnLộc (trú thônLươngLễ),BanChỉ huyQuân sựhuyện
Hướng Hóa cũng tìm thấy 26 bộ hài cốt liệt sĩ, trong đó
có hai thìa inox khắc chữ: Xuân Trúc - NamNgạn, Hà
NamvàH.Sơn.Một số lọ thủy tinh cóđậynắp cũngđược
tìm thấy.
s
Hơn50bộ
hàicốtliệtsĩvà
lòngdân
ChuyệnngườidânmiềnnúihuyệnHướngHóachặtbỏcây
côngnghiệplâunăm,tháodỡnhàcửaphụcvụchoviệc
tìmkiếmhàicốtliệtsĩtừlâuđãtrởthànhnhữngnghĩacử
ấmlòng…
Phong su-Chuyen de
Ảnh1:
Divậtcùng
cácmảnhxươngđược
cẩn thậnđưa lên.
Ảnh:NG.TÂN
Ảnh2:
Divậtvàhài cốt
được tách riêng.
Ảnh:NG.TÂN
Ảnh3:
Haidivậtđược
tìm thấycókhắc tên làLê
CôngĐộ -TrườngSơn,
19-8;XuânTrúc -Nam
Ngạn,HàNamvàH.Sơn.
Ảnh:NG.TÂN
Những thông tin ít ỏi
vềdanh tínhcác liệt sĩdo
người dân cung cấpđều
thựcsựgiá trị.Cókhiđào
xuống lớpđấtsâuchỉ tìm
đượccókhilàchiếcdâythắt
lưngnằmngang,hàngcúc
áonằmdọccùng ítdi vật
nhưng chúng tôi chỉ thu
đượcmột ít di vật cùng
vớinắmđất. Lúcấychỉ tự
nhủ lòng rằng thân thể
các bác, các chú đã hòa
vào đất đai, cây cỏ, núi
sông, làmáu thịt củađất
nước rồi.
Ông
ĐẬUĐÌNHLONG
,
ĐoànphóĐoàn337Quânkhu4
1
2
3
