CHỦNHẬT 26-4-2015
10
SỨCKHỎE
Nếunáchraquánhiềumồhôi
thì có thểhạnchế
bằngcách: Saukhi tắm rửasạch, laukhô, rắcchất
hútnước (bộtacidsalixylic3g+canxi cacbonat100
g) chohốnáchkhô ráo trướckhiphẫu thuậtđiều trị.
Bácsĩơi,
đổmồhôinách
phải làmsao?
Hồi còn nhỏ tôi đã từng ngồi học chung với một bạn gái bị bệnh tăng
tiếtmồ hôi kết hợp với hôi nách. Nếu bữa nào có gió thổi từ đầu lớp
xuống cuối lớp thì thật là khó tả, không ai có thể chịu nổi. Về sau vì
quámặc cảm, bạn nữ đó đã phải bỏ học.
PGS-TSNGUYỄNHOÀINAM
M
ột câu chuyện
rất hợp thời tiết
nắng nóng hiện
nay: Rất nhiều
thanh niên mắc
bệnh tăng tiết mồ hôi nách ngại
giao tiếp, nhất là với người khác
phái. Tệ hại hơn, phần lớn họ
không có người yêu vì tăng tiết
mồ hôi nách thường đi kèm với
tăngmùi hôi rất khó chịu.
Tăng tiết mồ hôi nách là một
bệnhkháphổbiến, nhất làởngười
trẻ tuổi. Bệnh chiếm tỉ lệ khoảng
1% dân số, thường kết hợp với
tăng tiếtmồhôi tay, chân,mặt…
Bệnh không nguy hiểm nhưng
gây phiền toái, khó chịu trong
sinhhoạt, học tập, laođộnghằng
ngày và làm giảm đi chất lượng
của cuộc sống.
Điều trị khôngphẫu
thuật:Chỉ là tạm thời!
Có nhiều phương pháp điều
trị tăng tiết mồ hôi không phẫu
thuật: dùng thuốc, liệuphápđiện
ionhóa, botox, laser…Tuynhiên,
cácphươngphápnàyđều chokết
quả hạn chế. Tiêm thuốc botox
giá thànhmột lần chích khá cao
nhưnghiệuquả chỉ kéodài được
3-6 tháng và còn tùy thuộc vào
taynghềcủa thầy thuốc.Nếu thầy
thuốc thiếu kinh nghiệm, tiêm
thuốc không đều thì vẫn có hiện
tượng tăng tiết mồ hôi ở nách.
Việc sửdụngphươngpháp ion
hóa như một số quảng cáo hiện
nay cũng không cho kết quả tốt
và hầu như ngày nào cũng phải
sửdụngmáy.Ngừng sửdụngmáy
bệnh lại tái phát ngay. Điều này
rất bất tiện và có phần tốn kém
cho người bệnh, nhất là ở những
phụ nữ trẻ, không có nhiều thời
gian cho điều trị.
Điều trị bằngphươngphápnội
khoa cũngkháphức tạp.Các loại
thuốc sử dụng lại có nhiều tác
dụng khôngmongmuốn, nhất là
khi sửdụng lâudài. Chonên trên
thếgiới hiệnnay rất ít thầy thuốc
sửdụng các loại thuốcđểđiều trị
cho bệnh nhân tăng tiết mồ hôi
nách vì không có hiệu quả.
Điều trị bằngphẫu
thuậtnội soi lồngngực:
Hiệuquả vàan toàn
Phẫu thuật cắt hạch giao cảm
ngực qua nội soi điều trị tăng
tiết mồ hôi tay đầu tiên được tác
giảHughes báo cáo ngay từ năm
1942 trong Chiến tranh thế giới
thứ hai và được áp dụng như lựa
chọnđiều trị đầu tay từnăm1990.
Gần đây, trên thế giới và tạiViệt
Nam đã áp dụng phẫu thuật cắt
thần kinh giao cảm ngực trong
điều trị tăng tiếtmồhôi nách cho
kết quả rất khả quan.
Trong một thời gian ngắn, từ
tháng 1-2007 đến tháng 6-2008
đã có 85 bệnh nhân tăng tiết mồ
hôi nách được phẫu thuật tại BV
ĐHYDược TP.HCM. Trong đó
có 33 trường hợp chỉ có tăng tiết
mồhôináchvà52 trườnghợp tăng
tiết mồ hôi tay kết hợp với tăng
tiết mồ hôi nách. Thời gian mổ
trung bình 20 phút, bệnh nhân ít
phải chịu thuốcmê, có thể được
phẫu thuật vàvềngay trongngày.
Tất cả trường hợp trên đều
cho kết quả tốt, tỉ lệ bệnh nhân
hài lòng với cuộc phẫu thuật lên
đến 98%, chỉ có khoảng 2% bị
hiện tượng tăng tiết mồ hôi bù
trừ. Những bệnh nhân này nách
thì khô nhưng lưng và bụng mồ
hôi rakhánhiều. Tuynhiên, hiện
tượng này chỉ một thời gian sau
sẽhết.Nguyênnhân chođếnnay
vẫn chưa được rõ, chỉ biết rằng
không phải do lỗi y khoa cũng
không phải do lỗi người bệnh.
Các chuyên gia y học khuyên
không thực hiện phẫu thuật cho
các trường hợp dưới 16 tuổi vì ở
độ tuổi nàyđượccho làhoạt động
của hệ thần kinh giao cảm chưa
hoàn chỉnh; có thể hơn 50% sẽ
tự điều chỉnh và không còn tăng
tiếtmồ hôi khi hệ thần kinh giao
cảm phát triển hoàn chỉnh sau
độ tuổi này.
Tuy cómột vài phiền toái nho
nhỏ, đặc biệt là hiện tượng tăng
tiếtmồhôi bù trừnhưng chođến
hôm nay, hầu hết thầy thuốc trên
thế giới và ởViệt Nam đều thấy
rằngphẫu thuật cắt hạchgiaocảm
qua nội soi lồng ngực trong điều
trị tăng tiết mồ hôi nách là một
phẫu thuật nhẹ nhàng, thời gian
mổ ngắn, an toàn, hiệu quả và ít
tai biến cũng như biến chứng.
◄
Ănđậuđểthonthảvàkhỏemạnh
Khôngphải tựnhiênmà trong tháp thực phẩm củaBrazil, các
loại đậu làmột nhóm thực phẩmđược khuyến cáonên ănhằng
ngày. Các loại đậu được xem là thực phẩmgiúp thân hình thon thả
và khỏemạnh.
Nhiều chế độ ăngiảm cân đòi hỏi phải cắt bỏhoàn toànmột
nhóm thực phẩm nàođó, nhưbột đường. Điềunàymang lại suy
nghĩmuốngiảm cânphải chịu sựđánh đổi lớn. Nhưng thực ra
khôngđángnhư vậy. Rất nhiềunghiên cứu cho thấy không cần
loại bỏ bột đườngkhỏi chế độ ănvẫn có thể giảm cânđược,miễn
đó là loại bột đường tốt và đặc biệt tốt nếu loại bột đường đó đến
từ các loại đậu.Một nghiên cứu củaĐHToronto (Canada) thực
hiện trênhai nhóm người dư cân. Nhómmột được cho ănnăm
chén súpđậu/tuần. Nhóm hai theo chế độ ăngiảm đi 500 calori
mỗi ngày. Sau hai tháng, nhómmột giảm cân tươngđươngnhóm
hai dù chế độ ănkhông phải cắt giảm calori.
Đậu có thể giúp giảmmỡbụng - yếu tố rủi ro chínhgây ra bệnh
tim.Một nghiên cứu của các nhà dinh dưỡngAnhđăng trên tạp chí
British Journal of Nutrition
thực hiện trênhai nhóm người trưởng
thành thừa cân. Hai lầnmỗi ngày trong28ngày, hai nhóm được
cho ănhai loại bánh nướng xốpđược làm từbột xay từđậunguyên
vỏ và làm từbộtmì trắng. Kết quả sau 28 ngày, tỉ lệ giảm vòng
bụng của người ănbánh làm từbột xay từđậu nguyên vỏ caohơn.
Đậu còn cókhả năngkhángung thư. Các nhà nghiên cứuĐH
Harvard (Mỹ) phân tíchdữ liệu ykhoa từ các bệnhviện cho thấy
tỉ lệmắc ung thư vú của phụnữ ăn các loại đậu ít nhất hai lầnmỗi
tuần ít hơn 24% sovới phụ nữ ăn đậu chưa tớimột lần trongmột
tháng. Bổ sung các loại đậu vào chế độ ăn cũngđược cho là giúp
giảm rủi rophát triển ung thư ruột kết đi 1/3.
THIÊNÂN
Phụnữtrầmcảmgấpđôinamgiới
So với nam giới, nguy cơ trầm cảm của phụ nữ cao hơn gần
gấp đôi. Theomột nghiên cứu củaTrung tâmVì sức khỏe và
sinh học giới tính dành cho phụ nữConnors (Mỹ) vàBVPhụ nữ
ởBoston (Mỹ) công bố trên báo
Live Science
, lý do ở phụ nữ có
hàng loạt yếu tố thuận lợi cho trầm cảm kéo tới như sinh học,
hormon, gien di truyền, tâm lý và các yếu tố xã hội.
Nguy cơ trầm cảm từ
giendi truyền
tác động đến cả hai phái,
tuy nhiên ở phụ nữ nguy cơ nàymột khi kết hợp với các sự kiện
căng thẳng trong cuộc sống sẽ có sức tàn phá tinh thần nghiêm
trọng hơn so với nam giới. Hậu quả này sẽ đặc biệt nghiêm trọng
nếu các sự kiện căng thẳng đó là lạm dụng tình dục, bị bạo lực
xảy ra từ thời thơ ấu.
Từ khi còn là
bào thai
, khác biệt giới tính đã xuất hiện trong
não của nam và nữ, một số vùng trong não hai phái phát triển
khác nhau. Từ lúc này hormon và gien đã đặt nền tảng cho sự
nhạy cảm, dễ tổn thương và nguy cơ dẫn đến trầm cảm.
Trước tuổi dậy thì, rủi ro trầm cảm của hai phái ngang nhau.
Nhưng sau dậy thì và bước vào lứa tuổi
vị thànhniên
, khác biệt
giới tính trở nênmạnhmẽ hơn và lúc này rủi ro trầm cảm của nữ
cao gần gấp đôi so với nam. Đặc biệt nguy hiểm nếu nữ vị thành
niên phải sống trongmột môi trường gia đình căng thẳng, không
hạnh phúc và bình yên. Các nhà nghiên cứu khuyến cáo các bà
mẹ phải đặc biệt chú ý đến con gái mình giai đoạn này.
Mang thai
được các nhà nghiên cứu xem là chất xúc tác dẫn
đếnmột đợt trầm cảm lớn ở phụ nữ. Nguyên nhân chính ở đây là
sự thay đổi thất thường của hormon trong và sau quá trìnhmang
thai. Nghiêm trọng hơn nếu làmang thai ngoài ýmuốn. Thay đổi
hormon sau sinh và gánh nặng chăm sóc con thông thường sẽ dẫn
tới chứng trầm cảm sau sinh nhiềumức độ và thời gian dài ngắn
khác nhau ở các phụ nữ.
Sự suy giảm hormon sinh sản trong giai đoạn
tiềnmãnkinh
mang lại những thay đổi về thể chất và tâm lý, tác động đến tâm
trạng phụ nữ dễ dẫn tới trầm cảm. Những thay đổi này có thể
bao gồm bốc hỏa, chảymáu ở bộ phận sinh dục, kinh nguyệt thất
thường, mất ngủ.
Môi trường xã hội
, vai trò phụ nữ trong gia đình, xã hội cũng
quyết định nguy cơ trầm cảm của phụ nữ.Một phụ nữ luôn phải
gồng gánh áp lực để vừa tròn vai tròmẹ, vợ trong gia đình vừa
đảm bảo công việc ngoài xã hội sẽ phải chịu rất nhiều căng thẳng
và có thể dẫn tới trầm cảm. Nghiên cứu cho thấy phụ nữ thường
ưu tiên chăm lo cho cảm xúc của người khácmà vô thức đè nén
cảm xúc của chínhmình để rồi chết chìm trong đó, tạo điều kiện
cho trầm cảm tấn công.
Nghiên cứu khuyến cáo trongmọi thời điểm, phụ nữ cần chú ý
lắng nghe cơ thể mình và quan sát các thay đổi trong tâm trạng,
sự tập trung, năng lượng, các thói quenngủ, ănđể kịp thời cóbiện
pháp can thiệp, ngăn chặn trầm cảm. Điều này đặc biệt cần thiết
với người đã từng trải quamột đợt trầm cảm trước đó.
ĐĂNGKHOA
Nhiềungườichỉvìmặccảmmìnhmắcbệnhtăngtiếtmồhôináchmàsốngkhépkín.
Ngạingầnđiềutrị
bệnhtăngtiếtmồhôi
náchsẽgâychongười
bệnhnhiềuphiềntoái,
thậmchígâyhậuquả
vàchắcchắnsẽ làm
giảmchất lượngcuộc
sốngcủangườiđó.
