14
THỨ SÁU
1-5-2015
Phong su-Chuyen de
Mộtphụnữở làngPipaltar rầu rĩ trước
đốngđổnátcủacănnhà.Ảnh:CẨMTÚ
TRUNGNHÂN
T
heo tờ
TheWashington Post
, hàng chục nhóm tình
nguyệnviênquốc tế cùnghànghóa cứu trợđang lâm
vàobế tắc,mấtphươnghướng tạiNepal.Họkhông thể
tổchứcchămsóchiệuquảchocácnạnnhânsau thảmhọađộng
đấtdo thiếusựhỗ trợvàđiềuphối từchínhquyềnnướcsở tại.
Hàngviện trợbị... tồn
Tờ
India Times
nêu hàng hóa viện trợ đang tồn ứ nhiều ở
thủđôKathmandu.Chúngkhôngđượcvậnchuyểnđếnnhững
vùng làng quê nằm gần khu vực tâm chấn. Những phản ứng
củachínhphủNepal trongviệcviện trợchongườidânđangbị
lênán làquáchậmchạp.
ÔngPadamBhadurChand,một quan chứcy tếdịch tễ của
Nepal, nhấnmạnh: “Nepal đang cần được cung cấp lều trại.
Đây là vấn đề cấp thiết”. Thế nhưng theo ghi nhận của PV
quốc tế, cáckiệnhàng lều trại lại chất đốngở sânbayquốc tế
Kathmandutừngày27-4đếnnayvẫnchưađượcchuyểnđiphân
phát. Các binh sĩ Nepal tại sân bay cho biết khôngmột ai tại
sânbaybiết chínhxáckhinàocáckiệnhàngnàyđượcchuyển
đi cứu trợ.Tương tự, cácnhânviêncứu trợchobiết cònnhiều
máybay chởhànghóaviện trợ tại quốcgia củahọđangnằm
ởsânbayNewDelhi (ẤnĐộ), chờNepalcấpphépđểbayđến
Kathmandu.Nhữngmáybayđãhạcánh rồicũngphảichờcấp
phépmới đượcdỡhàng.Đơn cử,một chuyếnbay tiếp tếđến
từTrungQuốcđãhạ cánh từngày27-4nhưngphải đếnngày
29-4mới đượcphép lấyhàngkhỏimáybay.
Lýgiải tình trạngnày,cácquanchức tạisânbaynóihọkhông
cóđủphương tiệnchởhàngđi.Trongkhiđó,một sốnhânviên
cứu trợ quốc tế than phiền cácmáy bay quân sự củaẤnĐộ
chiếmquánhiềudiện tíchđườngbăngcủasânbayKathmandu.
Ngườiđếncứu trợkhôngbiếtcứuai
Mộtsốnhómcứu trợquốc tếkhôngnhậnđượcbấtkỳchỉdẫn
nàochobiếtcầnđếnđâuvà làmviệcvớiai.Mộtbácsĩ thuộccơ
quancứu trợquốc tếcủaĐứcchobiết ôngđãđếnNepal được
haingàynaynhưngvẫnkhôngđượcbấtkỳaichỉdẫnđịađiểm
hỗtrợ.MộtsốtìnhnguyệnviênquốctếkhibướcchânđếnNepal
cũng lâmvào tìnhcảnhcứungườinhưngkhôngbiếtphải…cứu
Tối 30-4,PVNguyễnHàCẩmTúđãgửi vềnhững
chia sẻ sau khi đếnmột ngôi làng (Pipaltar, huyện
Dhading) cóhơn 90%mái nhà bị tàn phá.
- Bhari, có thể giúp tôi một việc được không?Nếu
rảnh, Bhari chở tôi đi một số nơi bị ảnh hưởng động
đất. Tôimuốn thămmọi người.
- Được nhưng sau sáng mai nhé. Mai tôi về thăm
nhà, nhà của tôi đãbị đổnát hết.
- Bhari, vậy có thể cho tôi cùng về không?
Thế là tôi cùngvớiBhari,GiámđốcCông tyDu lịch
tôimua tourđi trekking, vềngôi làngcủabạncó tên là
Pipaltar, thuộchuyệnDhading, nơi cóđến320người
chết trongđộngđất. Ngôi làngnằm cáchKathmandu
hơn60km thôimà tôicứ tưởngmìnhđếnmộtngôi làng
xa lắcxa lơnàođó títmùxa.Ởđâyđaphần lànhững
ngôi nhà cũ kỹ, tường xây bằng gạchnung. Dăm chú
bò, vài đàn dê nhỏ lang thang đi lại. Giữa ngôi làng
xa lạ, giữa những người chưa từng quenmà tôi thấy
thân thiết như đang giữa quê mình. Làng của Bhari
lẽ ra thanhbình lắmnếu không cónhữngmái nhàđổ
nát vì trậnđộngđất kinhhoàng. Ngôi làng có90mái
nhà thì hơn 90% bị tàn phá. Có những căn nhà gần
nhưđổ sập, cónhững cănnghiêngnứt nặng. Thấy tôi
tần ngần trướcmái nhà đổ nát với người phụ nữ rầu
rĩ đứngnhìn, Bhari bảo:Giađìnhấy cóba conbòbị
đè chết. Ba con bò, cảmột gia tài lớn lao biến thành
mây khói theo căn nhà đổ sập. Ai mà không khỏi xót
xa, buồn lo. Nhà của Bhari cũng đổ sập hết. Cậu bé
Sandip cho tôi haynhà sập rồi, giờgiađình emdựng
lềuở.“Emnghĩgiađìnhemsẽở lềumộtnăm” -em trả
lời. Emnóimỗi năm cảgiađình kiếmđượcmột Larh
(100.000 rupee Nepal), tương đương 20 triệu đồng.
Số tiềnnhỏnhoi ấy làm saogiađình em xây dựng lại
ngay ngôi nhàmới. Khắp làng củaBhari, trênbãi cỏ
là những túp lều tạm bợnhư vậy.
Ở làng của Bhari, lều tạm bợ thật nhưng dẫu sao
vẫn còndễ chịubởi không khí trong lành, cỏ cây tươi
mát.Nhữngngười khôngnhàởKathmandukhổsởbội
phần.Gầnnhư chỗnàoởKathmandu cóđất trống là
nơi ấyngười tadựng lều trúẩn. Trênbãi đất quânđội
gần tháp cổDharahara nổi tiếng đã bị sập đổ hoàn
toàn, hàng chục, hàng trăm túp lềumọc lên sau trận
động đất. Khắp nơi, người thì nấu nướng, người lấy
nước, rửa chén. Chỉ có đám trẻ con vẫn vô tư nhảy
nhót vui đùa.
Ông SanuKistang, 55 tuổi, cho hay nhà ôngở khu
Indrachwok bị nứt nghiêm trọng khi động đất xảy ra
nên cả nhà phải ra đây. “Tôi cũng không biết sẽ ở
đây đến khi nàonữa, nhà thì khôngdám về. Tôi chưa
có dự định gì hết” - ông bảo. Túp lều nhỏ xíu của
ông chưa được 15 m
2
đang là nơi trú ngụ của năm
giađình.Một túp lềugầnđó, chỉ chừng3m
2
lànơi ở
củamột giađình, hai vợchồngvàđứacon trai chừng
tám tuổi. Người cha cho hay ngàymai ông sẽ dời đi
sau năm ngày vạ vật ở đây. “Tôi sẽ đếnLumbini cầu
nguyệnPhật tổ. Nơi ấy cũng an toàn nữa” - ông cho
hay. Không điện, lương thực thiếu thốn, nước nhỏ
giọt, nhànàomaymắn thì đượccứu trợhai chai nước
mỗi ngày, nhà thì phải tựmua. Cuộc sống của hàng
ngàn người Nepal đang như thế đó. Mấy hôm nay
Kathmandu lại haymưa. Như hôm qua, mưa rỉ rả cả
đêm. Họ, những người đang cảnh chiếu đất màn trời
có ngủđược không?
CẨMTÚ
ThưNepal
Nepalchiarẽ,
cứutrợtrìtrệ
Sựthiếuchuẩnbị,điều
phốikémhiệuquảvàsự
chiarẽchínhtrịlàmchậm
tiếnđộcứutrợtạiNepal.
ai.Câucửamiệngcủaquanchứcchínhphủmỗikhi lực lượng
cứuhộgặnghỏi thông tin thường là: “Thông tin sẽ sớmđược
chia sẻvới cácbạn”.Thếnhưng thông tinvềnhu cầu cứu trợ
thì liên tục bị nhiễu loạn. ChínhphủkhẳngđịnhNepal đã có
đủnhânviêny tế, thiếuchủyếu là thuốcmen.Trái lại, truyền
thôngđịaphương lại nói nhiềunơi gặpnạnkhôngcóbác sĩ.
IanNorton,giámsátviênđiềuphốicáchỗ trợcủaTổchứcY
tếThếgiới (WHO) tạiNepal, khẳngđịnh cácnhânviênquốc
tếđangphải“tự lựccánhsinh”.Khikhôngđượccơquanchính
phủgiaonhiệmvụcụ thể,cácnhómbácsĩvànhânviêncứuhộ
ngườiMỹđãchủđộng lấy thông tin từngười dânđịaphương
và tự tổchứchoạt động.AndrewLustig, nhà sáng lập tổchức
BácsĩTiếpcậnToàncầu, chobiết: “Thông tinvềcácđịađiểm
tìmkiếmcứuhộ từngườidânđịaphương tốthơnnhiềusovới
thông tin từcácquanchứcchínhphủ”.
Chia rẽchính trịgiữa lúcdầusôi lửabỏng
Theo hãng tin
IndiaTimes
, một nhóm thương nhân tại thủ
đôKathmandu công khai thông báo đã thu thập đượcmột
lượnghànghóacứu trợđángkể.Nhưnghọkhôngmuốngiao
cho chính quyềnmà sẵn sàng đưa cho “những người thật sự
cókhả năngphân chia hànghóa côngbằng”. Bởi lẽ cónhiều
người dânkhông cóquanhệvới chínhquyềnvà các chính trị
giakhôngnhậnđượcnhữngsựgiúpđỡcần thiết.Trongkhiđó,
nhữngngườicóquanhệquyền lực lạigiậtdây lấy trước lương
khô, nướcđóng chai, thuốcmenvà lềubạt.Tờ
TheGuardian
chobiếtđãcóhàng trămngườidânphẫnnộvìchưanhậnhàng
hóacứu trợ.Họxôngvàocáccơquanchínhphủđậpphábàn
ghế, thậmchí hôi của.
ÔngYubarajGhimire, biên tậpviên tờ
AnnapurnaPost
của
Nepal, cho biết: “Hiện vai trò của chính phủ gần như bằng
không.Quânđội đanggánh toànbộviệc điềuphối nhưng lại
không nhận được những chỉ dẫn từ chính phủ. Điều này cho
thấy sựchia rẽgiữacácchính trị giagiữa lúckhủnghoảngvà
đau thương này”.Một quan chức trả lời phỏng vấn của hãng
tin
IndiaTimes
: “Mỗikhimộtquyếtđịnhquan trọngcầnđược
đưa ra thì một ủy ban gồm bốn đảng phái chính trị lại được
thành lập.Mỗi đảngphái lại chỉ ủnghộphương án củamình
vàđiềunày chẳngmang lại ích lợi gì trongnhững tìnhhuống
như thếnày”.
Trướcđó,khiđộngđấtchưaxảyra,chínhphủ liênminhđảng
phái củaNepalphảiđươngđầucácmâu thuẫngiữađảngphái,
sắc tộc và các di sản chính trị sau240nămdưới chế độquân
chủ.Saukhixảyrađộngđất,Thủ tướngNepalSushilKoiralađã
lên tiếngyêucầugác lạibấtđồngvàhợp tácđốiphó thảmhọa.
Tiếpđó, trongbài tuyênbố toànquốcngày28-4, ôngKoirala
khẳng định các cơ quan chính phủ đang được điều động tiến
hànhcứuhộvàhỗ trợnhưngkhôngđưa rakếhoạchhaychính
sách cụ thểnào choviệc cứu trợvà tái thiết.Ôngnói: “Chính
phủsẽhọc từnhữngyếukémhiệnnayvà tiếp tục tìmcáchđối
phóvới thảmhọa.Tấnbikịch lầnnày làbàihọcđắtgiávềcách
quản lýcó tổchức trướccác thảmhọa thiênnhiên”.
s
Sau thảmhọa,
nhiềungười
dânNepal
phải sống tạm
trongcảnh
màn trời
chiếuđất.
Ảnh:CẨMTÚ
Họkhôngdám
vềnhà
