9
THỨ SÁU
1-5-2015
&
Cuocsong
VŨPHILONG (*)
N
ăm1995, tôi xửmột vụ án
cướp tài sảnmàbabị cáo là
học sinh lớp10. Cuối năm
học, nhà trường tổ chức đi chơi,
không có tiềnnênba emnàymang
cây kiếm ra đường chặn xe với ý
định “xin” tiền đi chơi. Thấymột
bác xe ôm chạy xe đến, ba em giơ
kiếm lêndọa, người này sợquá rút
chìa khóa xe rồi bỏ chạy. Ba em
loay hoay mãi rồi quyết định dắt
xe dẫn bộ. Người xe ôm tri hô và
báo công an.
Thanhgươmkỷniệm
Cũng thời giannày, tôi được tập
huấncôngướcquốc tếvềquyền trẻ
em.Ápdụngđường lối xử lýđúng
đắn với trẻ em vào việc xử án, tôi
đã tuyên cho ba học sinh này án
treo để tiếp tục học hành. Người
chị của một trong ba em này vẫn
thường liên lạc để bày tỏ sự cảm
kích vì em của cô không dang dở
con đường đến trường. Nay trong
bangười ấycóemđã là tiến sĩ,một
em cũng học đến sauĐH.
Tôi đãxin thanhgươmmàbaem
dùng đi cướp (là vật chứng, theo
quy định phải bị tiêu hủy) về treo
trong phòng làm việc của mình
nhưmột kỷ niệm, nhắc nhởmình
về lý-tình trong xét xử, tạo điều
kiện cho con người hướng thiện.
Một vụ án vềma túy khác cũng
liênquanđếnhọc sinh.Người cha
sai congái đanghọc lớp10đimua
ma túy, phân nửa để sử dụng, nửa
còn lại để bán kiếm lời. Thật tội
cho cô gái nhỏ khi phải đối diện
với án ma túy, tương lai có nguy
cơ khép lại.
Cũngmay, khi ấykịp thời cómột
nghị quyết hướng dẫn của TAND
Tối cao ra đời. Theo đó, người
dưới 16 tuổi mà mua bán ma túy
có trọng lượng dưới 5 g thì không
bị truy cứu trách nhiệm hình sự
(rất nghiêm trọng mới phạm tội,
mà trường hợp của cô bé chỉ truy
Ôngthẩmphánvới
nhữngvụánnặnglòng
Phíasaumộtbịcáo,mộtbảnánlànhữngphậnngườiliênquanđếnhọ.Vìvậysauphánquyếtlý-tình,ngườithẩmphán
vẫnthấylòngmìnhnặngtrĩu…
Saunhững
phiên tòa
đầyáp lực,
Thẩmphán
VũPhiLong
-PhóChánh
tòaHình
sựTAND
TP.HCMxả
stressqua
cácchuyến
thamquandu
lịch. (Ảnhdo
tácgiảcung
cấp)
Cónỗiđaunàoxé lònghơnthếnữa…
Tôi nhớ đã từng xửmột vụ lừa đảo chiếm đoạt tài sản. Bị cáo quê ở
ThanhHóa, hay tinchồngbịTNGTchấn thương sọnãođãphải vaymượn
tứ tungđầu làngcuối xãđểvào lochochồng. Chị vay lãi caonên từđónợ
nần chồng chất, lãimẹđẻ lãi con. Tôi đã tuyên chị khôngphạm tội vì đây
chỉ làquanhệdân sự.
Sauphiênsơ thẩm, chị vềquê tiếp tục làm ruộngvàchăm lochochồng.
KhiVKSkhángnghị, chịbuộcphảivào lạiTP.HCMđể tòaxétxửphúc thẩm.
Nhưngphiên tòaphúc thẩmấyđãkhôngbaogiờdiễn ranữa:Trênđường
vàoNamdự tòa,TNGTđãcướpđimạngsốngcủachị.Một sốphậnnghiệt
ngãcủangười phụnữnặnggánhchồngconđãkết thúcnhư thếđó…
Khiđưarahìnhphạt,tôi
thườngđưamắtvềphía
thânnhânbịcáonhư
sẻchiavớimấtmátcủa
họ;tôicũngnhìnvềphía
ngườibịhạinhưđểnói
rằngpháp luậtvậy làđã
côngbằng.
cứu lầnbắt quả tang thôi).Nhờnghị
quyết này mà tôi kịp thời giải tỏa
được nhữngmắcmứu lý-tình. Tôi
đãmạnhdạnhơn trongviệc tuyêncô
békhôngphạm tội.Giọngmếumáo
khi được cho về, cô bé hỏi: “Cháu
có được đi học không?”. Tôi cũng
xúcđộngnói: “Cháuđượcphépvề
tiếp tục học”. Vậy làmột cuộc đời
nữa sẽ không dở dang.
Nhữngphậnngười
saubảnán
Một bị cáo gây tai nạn làm chết
người ngồi sau xemình, chính bị
cáo cũng bị thương tật 36%. Hiện
trường là khúc cua ngặt và vướng
cây cối, khuất tầm nhìn, đã xảy
ra nhiều tai nạn chết người. Tòa
sơ thẩm đã phạt bị cáo ba năm tù.
Qua vợ nạn nhân tôi được biết
bị cáovà nạnnhân là bạnbè nhiều
năm. Khi đi làm hay đi đám tiệc
thì bị cáo thường cho nạn nhân đi
xe nhờ. Bị cáo đang phụng dưỡng
bà ngoại gần 90 tuổi bị tai biến
cùng người mẹ tâm thần. Vợ bị
cáo cũng trình bày rằng thu nhập
3 triệu đồng/tháng nhưng bị cáo
nhận chu cấpmỗi tháng 1,2 triệu
đồng, thương quá chị chỉ nhận
600.000 đồng.
Bị cáo kháng cáo xin giảm
nhẹ. Vợ nạn nhân cũng kháng
cáo xin cho bị cáo được hưởng
án treo. Chị mong muốn bị cáo
được tiếp tục đi làm lo cho gia
đình, bồi thường và cấp dưỡng
phí tổn nuôi con cho chị. HĐXX
phúc thẩm đã quyết định giảm
án, tuyênmức án hai năm tù đối
với bị cáo.
Pháp luật đã quyđịnh rõ trường
hợp hoàn toàn có lỗi trong việc
vi phạman toàngiao
thông dẫn đến chết
người thì không thể
được hưởng án treo.
Sau phán quyết của
tòa là những phận
người, già trẻ, lớn
béđang cậynhờbàn
tay bị cáo chu toàn;
bị cáo lại không
hiểu pháp luật. Vì
thế tôi đã làmmột
việc bất thường sau khi tuyên
án: Tôi gọi bị cáo đến hướng
dẫn làm đơn xin hoãn thi hành
án phạt tù gửi tòa sơ thẩm ngay.
Bởi nếu chậm vài ngày sợ rằng
tòa sẽ ra quyết định thi hành án.
Tôi mong rằng hoàn cảnh của
bị cáo sẽ là cơ sở để được chấp
nhận cho hoãn. Trong thời gian
hoãn, bị cáo còn có thể xinmiễn
chấp hành án…
Áp lực củangười
cầm cânnảymực
Hơn30năm làmcôngviệcxét xử
ánhìnhsự, tôikhông thốngkênổi số
lầnmìnhđã tuyênán tử.Vụánma túy
ởbếnBạchĐằng(“chợ”muabánma
túy trênsông)cóhơn40bịcáo.Tôiđã
tuyên támán tử, chínánchung thân.
Sauphiên tòa, tôi yên tâmvới quyết
định củamìnhvì đó là nhữngquyết
định chínhxácvà cần thiết.
Khiđưaraquyếtđịnhvềhìnhphạt,
tôi thườngđưamắtvềphía thânnhân
của bị cáonhưbày tỏ sự chia sẻ với
mấtmát trướcmắt và lâudài củahọ.
Cácbị cáođãphải chịu tráchnhiệm
vềhànhvi củamình.Tuyhọgây tội
với người bị hại, với những trật tự
xã hội mà pháp luật bảo vệ nhưng
họ không gây tội với người thân.
Người thân của họđaukhổvề phán
quyết của tòa, nỗi đau dài theo năm
tháng.Đó là sự chia sẻ cần thiết của
pháp luật. Tôi cũng hướng cái nhìn
về phía người bị hại nhưđể họhiểu
rằngpháp luật vậy làđã côngbằng.
Vớicácbịcáo thìcuộcbánmuađã
kếtthúcnhưngmẹ,chị,vợ,conhọvẫn
phải sống với nỗi đau đè nặng, đeo
mang.Đâuđóngoàikia
vẫncònnhữngchàng
trai,côgáivàgiađình
họđangphảivậtvãvì
ma túy, những cuộc
đời chẳng thấy ngày
mai.Thếnêndư luận
đòihỏiphảinghiêmtrị
đểbảovệ cái chung.
***
Những thân phận
con người trong các
vụ án cùngnghịch cảnhmà họgánh
chịu làđiều làm tôi luônbận lòng.Tôi
tincuộcsốngnhưmộtdòngchảy,vẫn
tiếpdiễnbấtchấpnhữngnghịchcảnh
ấy.Tôi buộcmìnhphải đưa ranhững
phán quyết mang cả lý và tình, dựa
trên lẽ côngbằngvà pháp luật để nụ
cười hạnh phúc lại nở trênmôi con
người.
s
(*)ThẩmphánVũPhi Longhiện là
phó chánhTòaHình sựTANDTP.HCM.
VợchồngôngPhạmĐứcHãnhphảitrảnợgần350triệuđồngcho
ngânhàng theomộtbảnánđãcóhiệu lựcpháp luật.Tháng3-2009,
ChicụcThihànhán(THA)dânsựhuyệnLộcNinh(BìnhPhước)kê
biênthửađấtdiệntíchhơn100m
2
(cónhàở)củaôngHãnhđểTHA.
SauđóChicụckýhợpđồngủyquyềnbánđấugiá tàisảnvớiTrung
tâmDịchvụbánđấugiá tỉnhBìnhPhước.
Ngày3-7-2009,mộtngườidântrúngđấugiáthửađấtcủaôngHãnh
vớigiá470triệuđồngvàđãnộptiềnmuatàisản.ÔngHãnhkhởikiện
yêucầuhủykếtquảđấugiávìchorằngmìnhkhôngđượcbiếtvềcác
lần tổchứcbánđấugiá.
Xửsơthẩm(lầnđầu)hồitháng3-2013,TANDhuyệnLộcNinhbác
yêucầucủaôngHãnh.Phúcthẩm(lầnđầu),TANDtỉnhBìnhPhước
hủybảnánsơ thẩmđểgiảiquyết lạivìchorằng tòasơ thẩm thu thập
chứngcứkhôngđầyđủ,phánquyếtchưađảmbảo tínhkháchquan.
Xửsơ thẩm lầnhai,TANDhuyệnLộcNinhchấpnhậnyêucầu
củaôngHãnhvớinhậnđịnhChicụcTHAdânsựhuyệnLộcNinh
đãcónhiềusaisót,viphạm.Cụthể,trongquátrìnhkêbiênđất,Chi
cụckhông raquyếtđịnh thành lậphộiđồngkêbiên,không thông
báo trực tiếpbằngvănbản cho các bênđương sựvàVKS cùng
cấp. Cạnhđó, Chi cục cũngkhông thôngbáo côngkhai việc kê
biên,bánđấugiá trêncácphương tiện thông tinđạichúng,không
niêmyết thôngbáovềviệcbánđấugiá tài sản.Ngoài raChi cục
khôngmờiôngHãnhcùngngườiđượcTHAđếnđể lậpbiênbản
vềviệc tựnguyện thỏa thuậnTHAmàchỉmời riêng từngngười.
Hợpđồngủyquyền chỉ ghi bánđấugiá hơn100m
2
đất nhưng
thực tếkhibánđấugiá lạibán luôncảcănnhà.Ngoài radùđãủy
quyềnchoTrung tâmDịchvụbánđấugiánhưngChi cục lại thu
tiềncọccủahai cánhânđể thamgiađấugiá làkhôngđúng thẩm
Xửkiểunàocũngbị…hủyán
quyền.Thời gian, địađiểm, sốngười thamgiađấugiá, tênngười
đấugiá cónhiều sai sót,mâu thuẫn, trong thôngbáođấugiághi
mộtđằng, trongbiênbảnđấugiá lạighimộtnẻo…Từđó, tòahủy
hợpđồngủyquyềnbánđấugiávàkếtquảbánđấugiávìvôhiệu.
Người trúngđấugiá trả lại đất choôngHãnh cònChi cụcTHA
phải trả lại tiềnchongười trúngđấugiá.
BảnánnàysauđóbịVKShuyệnkhángnghị.Vàchiều23-4vừa
qua,TAND tỉnhBìnhPhướcxửphúc thẩm lầnhai đã tuyênhủy
bảnánsơthẩmnày.Lýdotheotòanàylà“TANDhuyệnLộcNinh
thu thập chứng cứkhôngđầyđủ, khôngđảmbảoquyền lợi của
cácbênkhi tuyênhợpđồngvôhiệu”…Rốtcuộc,người takhông
biết cấpsơ thẩmphải tuyên làmsaođểcấpphúc thẩmkhônghủy
án.Bởi sơ thẩm tuyênbácđơn cũngbị hủymà tuyên chấpnhận
đơnkiệncũngbịhủy.
PHƯƠNGLOAN
