CHỦNHẬT 10-5-2015
10
SỨCKHỎE
TạiMỹ, theothốngkê, cótới10%-30%người lớn
mắcbệnhnày
, làm tiêu tốnhàng tỉUSDvàhơnmột
triệungàycông laođộnghằngnăm.
PGS-TS-BS
NGUYỄNHOÀINAM
Ở
ViệtNam, theo thống
kêcủaHộiTĩnhmạch
học TP.HCM thì tỉ
lệ người bị suy tĩnh
mạch mạn tính chi
dưới chiếm vào khoảng 5%-8%
những người trưởng thành.
Suy tĩnhmạchmạn tínhhiệnnay
làmộtbệnhkháphổbiếnvớingười
dân.Tỉ lệmắcbệnh là rất cao, đặc
biệt ở những người có thói quen
hoặc nghề nghiệp phải đứng lâu,
đi lạinhiềuhoặcphụnữmang thai
sinhnởnhiều, béophì, ngườimắc
chứng táobón kinhniên.
Điều trị từcơchế
sinhbệnh
Trong điều kiện sinh lý bình
thường, máu hệ tĩnh mạch lưu
chuyển từ hai chân về tim theo
chiều từdưới lên trên, ngược theo
chiềucủa trọng lực,dùcơ thểđang
ở tư thế đứng, nhờ vào hệ thống
van trong lòng tĩnh mạch. Khi
các hệ thống van này bị hư hỏng,
suy yếu, ngoài dòngmáu sinh lý
nói trên, trong lòng tĩnhmạch sẽ
xuất hiệncácdòngmáuchảy theo
chiều ngược lại, gọi là dòng trào
ngược. Chính dòng trào ngược
này gây ra các triệu chứng suy
tĩnh mạch chân: đau, nặng, mỏi,
vọp bẻ, phù chân…Vì vậy, theo
quan điểm điều trịmới của y học
ngày nay, cần phải loại bỏ dòng
máu trào ngược là nguyên nhân
gây ra triệu chứng.
Trên thế giới có nhiều phương
pháp để loại bỏ dòng máu trào
ngược.Với sựphát triểncủayhọc
ngàynay thìđiều trị suy tĩnhmạch
đi sâu tìmhiểuvềcơchếsinhbệnh,
ứngdụngcác thành tựu, phátminh
khoa học vào trong chẩn đoán và
điều trị bệnh.
Loại bỏdòngmáu
tràongượcbằng
sóngcao tần
Một trongnhữngứngdụngmới
nhất củayhọchiệnđại là sửdụng
sóngcao tầnnhằm loạibỏdòngmáu
trào ngược trong điều trị suy tĩnh
mạchmạn tính chi dưới, gọi tắt là
RFA (RadiofrequencyAblation).
Đây là phương pháp điều trị
đã được Cơ quan Quản lý dược
phẩm và điều trị Mỹ đồng ý cho
áp dụng rộng rãi ở Mỹ. ỞViệt
Nam, phươngphápnàycũngđược
một số cơ sở điều trị và một số
thầy thuốc của Hội Tĩnh mạch
họcTP.HCM áp dụng có kết quả
tốt với những chỉ định đúng, đã
được hội đồngkhoa học kỹ thuật
của hội thông qua.
RFA là phương pháp hủy mô
bằng nhiệt gây ra bởi sự ma sát
của các ion trong mô dưới tác
động của dòng điện xoay chiều
có tần số nằm trong khoảng sóng
âm thanh (200-1.200MHz).Dòng
điện từmáy được truyền vàomô
cơ thểquamột điện cựcdạngkim
(needleelectrode),dòngsóng radio
được truyền vào đầu kim và sinh
nhiệt.Nhiệt doma sát làmkhômô
xungquanhdẫnđến làmmấtnước
trong tế bào và hoại tử đôngphần
mô cầnhủy.
RFA nhằm mục đích loại bỏ
dòng máu trào ngược trong tĩnh
mạchhiển lớn, thườngđược thực
hiện cho những bệnh nhân giãn
tĩnhmạch chân độ 2 trở lên theo
phân độ CEAP. Bệnh nhân suy
tĩnh mạch đã điều trị nội khoa
tích cực bằng thuốc và mang vớ
áp lựchơnmột thángnhưngchưa
thuyêngiảm triệuchứnghaykhông
cải thiện điểm độ nặng lâm sàng,
siêuâmcódòng tràongược trong
hệ tĩnhmạch cũng có thể điều trị
bằngRFA.
Ưuđiểmcủađiều trị
bằngsóngcao tần
Điều trị
suy tĩnhmạchmạn tính
chidướibằngsóngcao tầnđem lại
nhữngkết quả khả quannhư sau:
-Tỉ lệ thànhcôngcao trongviệc
loại bỏ dòng trào ngược (nguyên
nhân gây bệnh).
- Ít đau, ít bầmmáu.Có thểxuất
viện trong ngày.
-Thẩmmỹ cao (chỉ vớimột vết
mổ 0,3 cm duy nhất).
-An toàn, rất ít tai biến và biến
chứng.
Do tínhchất ítxâm lấnhơn,bệnh
nhânsẽhồiphụcnhanhhơnsovới
nếu điều trị bằng phẫu thuật kinh
điển. Bệnh nhân có thể đi lại nhẹ
nhàng, trở lại với các hoạt động
sinh hoạt hằng ngày trong 12 giờ
ngay sau thủ thuật.Việc tập luyện
và chơi thể thao sẽ trở lại bình
thường saumột tuần.
Phương pháp điều trị bệnh suy
tĩnh mạch này do đó ngày càng
được nhiều nước trên thế giới sử
dụng.
Năm loạiđaunếutựđiềutrịthìnguy
Theo các chuyên gia tạiAktivOrtho - một trung tâm vật lý
trị liệuvà chỉnhhình lớnởẤnĐộ, khôngphải tất cảdạngđau
đều có thể tự xử lý tại nhà. Đặc biệt, khi gặp phải một trong
năm dạng đau sau đây cần phải đến điều trị tại cơ sở y tế để
không phải chịuhậuquả nghiêm trọng:
l
Đau, sưng, nóng đỏ các khớp xương kèm theo sốt, mệt
mỏi, càng vận động càng đau là triệu chứng của viêm khớp
dạng thấpmạn tính.
l
Đau ở cánh tay trái kèm theo cảm giác vướng căng, khó
chịu ở ngực và phần lưng trên có thể là triệu chứng của đau
độngmạchvành domáukhôngbơmđủvề tim.
l
Đau và có cảm giác bị chuột rút trong cơ tứ chi (chủ yếu
ởbắp chân), phầndavùngbị đau tái đi hoặcđổimàu, nhiệt độ
vùngda nàybị giảmvà khôngnhìn thấymạch.
l
Đau lưng cấp tính hoặc mạn tính kèm theo cảm giác tê
cứng, châm chích, yếu đi ở các chi có thể là do dây thần kinh
bị chèn épvà cần can thiệp y tế khẩn cấp.
l
Đauởbất kỳbộphậnnào trongcơ thể, đặcbiệt đaudữdội
hơnvàobanđêm,đikèmvới các triệuchứng thiếumáu,nứtgãy
xương không giải thích được nguyên nhân, hay té ngã, nhiễm
trùng tái đi tái lại vàmệtmỏi thì có thểnghĩ tới ung thưxương.
ĐĂNGKHOA
Cườicũng làmbạnthăngtiến
Nếu thườngxuyênphảisống trong trạng tháicăngnhưdâyđàn,
sức khỏe và chất lượng cuộc sống sẽ bị tổn hại nghiêm trọng.
Chẳnghạn,mộtnghiêncứucho thấyrủi rophát triểnbệnhhencủa
người làmcôngviệccăng thẳngcaohơn40%sovới thông thường.
Báo
Times of India
dẫnmột số lời khuyên của chuyên gia về
các cáchhạn chế căng thẳng trong công việc.
l
Giải lao thường xuyên hơn trong giờ làm việc. Mỗi khi
giải lao hãy đi ra khỏi bàn làm việc, nếu có thể hãy rời văn
phòngđi dạo chút ít.
l
Tỏ ravuivẻvàcườinhiều.Đầu tiênbạncườivớimụcđích
làmnhẹnhàng tinh thầnbản thânnhưngbạn sẽngạcnhiênkhi
thấyviệcbạnvui tươi có tácdụng tíchcực thếnàođếncácđồng
nghiệp và sự tích cực đó sẽ lại tác động ngược đến bạn, nâng
caohiệu quả giảm căng thẳng.
l
Tập thểdục, đặcbiệt nhữngbài tậphít thởvà thưgiãn, ăn
uốngđầyđủdinhdưỡngvàngủđủgiấckhôngnhữnggiúpgiảm
căng thẳngmà còn tạonăng lượngvà tăngkhảnăng tập trung.
l
Dành nhiều thời gian với người lạc quan, nếu ngược lại,
người bi quan sẽ kéo tinh thần bạn xuốngmức thấp bằng với
tinh thần họ. Chọn làm việc với người có cách nhìn tích cực
với cuộc sống.
THIÊNÂN
Béophìhoàibởihiểu lầmvề
chuyểnhóa
Theocácchuyêngia, có rất nhiều lầm tưởngxungquanhvấn
đề chuyển hóa và vai trò của nóvới cânnặng.
-Chuyểnhóadogienquyđịnhvàkhông thể thayđổi?Đúng
là gien có vai trò với chuyển hóa nhưng thực chất hoàn toàn
có thể tăng tốc độ chuyển hóa qua dinh dưỡng và vậnđộng.
-Namgiới vàphụnữcócùng tốcđộchuyểnhóa?Thựcchất
tốcđộchuyểnhóacủanamgiới nhanhhơnphụnữ.Cơ thểphụ
nữ trữ nhiềumỡ hơn nam giới, đặc biệt ở phần dưới, cơ của
namgiới đặchơnvà sau tuổi 40, độđặc của cơnamgiới được
duy trì tốt hơn của phụ nữ.
-Tốcđộchuyểnhóakhông thayđổi theo tuổi tác?Theo thời
gian, cơ thểdầngiảm cơvà tăng tích tụmỡ.Tuynhiên, ởnam
giới quá trìnhnày diễn ra chậmhơn phụ nữ.
-Tràxanhgiúp tăngchuyểnhóa?Điềunàychỉđúngmộtnửa.
Trà xanh cũng như nhiều loại thực phẩm khác chỉ có thể giúp
tăng chuyển hóa trong thời điểm tiêu thụmón đó chứ không
phải vĩnh viễn. Để duy trì tốc độ chuyển hóa nhanh cần phải
tuân thủ thườngxuyênchếđộdinhdưỡngvàvậnđộngphùhợp.
-Những bữa ăn nhỏ giúp tăng chuyển hóa? Sáu hay ba bữa
ănmột ngày cũng không khác gì nhau, vấn đề ở đây là thành
phần thực phẩm.
-Ăn tối trước6giờchiềugiúpchuyểnhóanhanh?Thờiđiểm
ăn không quyết định tốc độ chuyển hóa, có thể ăn vào bất kỳ
thời điểmnàocủangàyhoặcđêmmiễn là theođúngchếđộăn
lànhmạnhvà tuân thủ vậnđộng.
-Ănkiêngnghiêmngặt sẽgiúpchuyểnhóanhanh?Thựcchất
khi ănkiêng, theobảnnăng sinh tồn, cơ thể sẽ tựđộng tích trữ
mỡđể đối phó với sự đói và làmgiảm chuyển hóa.
ĐĂNGKHOA
Trịbệnhcho
chânbằng
sóngcaotần
Bệnh suy tĩnhmạchmạn tính chi dưới có thể đưa đến các biến chứng
khá trầm trọng như giãn tĩnhmạch nông hay huyết khối tĩnhmạch
sâu gây chảymáu, viêm tĩnhmạch hay tắc độngmạch phổi gây tử
vong và nhất là giảm đi rất nhiều chất lượng của cuộc sống.
Dòngmáutràongượcgâyracáctriệuchứngsuytĩnhmạchchân:đau,nặng,mỏi,
vọpbẻ,phùchân…
Bệnhhayxảyraởphụ
nữcógiađìnhmang
thainhiều lần,những
phụnữtrẻ làmviệc
vănphòngphảiđứng
hayngồinhiều,những
ngườibéophìvà
nhữngbệnhnhân lớn
tuổi.
