CHỦNHẬT 10-5-2015
7
TƯỜNGNGUYỄN
G
uyRibesbiết vẽgiả
tất cả, từ Picasso,
RenoirđếnVanGogh,
Utrillo, Bonnard,
Vlaminck, Dali...
Trong ngần ấy năm, trong bóng
tối, ôngấyđã sáng tácngầnấycác
tácphẩmhộihọamột cáchbấthợp
pháp. Nhưng tay nghề thì không
thể chê vào đâu được. Cuối cùng
ông cũngbị bắt:Banăm tù, trong
đó hai năm được hưởng án treo.
Một tuổi thơ langbạt
Guy Ribes sống trongmột khu
ngoại ôhẻo lánhphíađông thủđô
Paris, nướcPháp. Sinhnăm1948,
nay sắp bước sang tuổi thất tuần.
Một vóc dáng phốp pháp, vui vẻ,
thân thiện.Mộtngườinấuănngon,
khoái uống rượuvangBourgogne
và tự lochobữaăncủamình.Một
ngườimàbạnkhông thểnàoquên
vớichiếcnónphớt trênđầuvàchiếc
tẩu luôncầm trên tay.Nơiởcủaông
khágọnghẽ tuynhỏhẹp:Mộtphòng
vừa là bếp vừa là nơi tiếp khách,
một phòngđểvẽvàmột phòngđể
ngủ. Trên tường, trong ngăn kéo,
là cả một gia sản, các bức tranh
củaChagall, Picasso, Basquiat,…
dochínhGuyRibesvẽ!GuyRibes
chỉchợpmắtcóvài tiếngmỗiđêm,
cô quạnhmộtmình. “Tôi đã sống
và làm việc tại đây khoảng chục
nămnay, cái xưởngvẽ này làmột
chốn nương thân, một chiếc hang
ấm cúng, một chốn bình yên, nơi
mà tôihoàn toànđượcẩncư,không
một ai trông thấy”.
GuyRibesđã tìmhiểumột cách
thấuđáovềcuộcđờivàphongcách
sáng tác của nhiều danh họa nổi
tiếng. Ông rất hiểu họ, bởi:
“Tôi
rất yêumến họ. Không thể nào
vẽ ra được một bức tranh giả
hoànhảonhưvậynếukhông có
đượcmộtsựhiểubiếthoànchỉnh
và sâu lắngnhất vềnhữngnghệ
nhânmàmìnhmuốnbắtchước”
.
ThếnhưngbằngcáchnàomàGuy
Ribes làmđượcnhưvậy trongkhi
bản thânông chưahọcxong tú tài
và xuất thân từmột gia đình mà
cha làmột người có tính tìnhhung
hăngbạo lựcvàphạm tội sátnhân?
GuyRibesđã lớn lêngiữabọn trẻ
du thủdu thực củavùngLyon.Và
cũngđã sốngvới các vị linhmục:
“ChínhchaBerger làngườiđầu tiên
đãđưa tôi cầmmột câybút chì, lúc
đó tôikhoảngbảy tuổi”.Rồi thằng
bé Guy đã tựmình vẽ nên những
hình tròn, hình vuông để “khuây
khỏa”bàn tay, để rồi vài chụcnăm
sauđó, chínhbàn tayđóđã có thể
phóng cọ để cho ra bất cứ trường
phái nào, từ lập thể, siêu thực cho
đếnấn tượnghaydã thú…Chưakể
đếnviệcgiảmạomộtcáchxuất sắc
những chữ ký ngoằn ngoèo phức
tạp của cácdanhhọanổi tiếng thế
giới. Đến tuổi thiếu niên, mẹ của
Guyđã“đẩy”cậucon traicủamình
vào làm trongmột xưởng vẽ lụa.
Guyđãhọcđược tạiđây tính tỉmỉ,
chínhxácvàkỷ luật trongcôngviệc.
Guyđãdầndầnbiết phamàu, biết
cảm nhận được các tác phẩm hội
họa lớn: “Tôi đã vẽ được những
chiếc khăn choàng Hermès”. Và
nếu như nghề tơ lụa củaLyon nổi
tiếng thế giới thì GuyRibes cũng
đã góp được một phần nhỏ của
mìnhvàođó.
Kiênnhẫnhọc “nghề”
làmhànggiả
Những kẻ vô lại đúng nghĩa đã
khai thác triệt để tài năng và lòng
kiêuhãnh củaGuyRibes để kiếm
tiền và kiếm được rất nhiều tiền.
“Tất cảngườimà tôiđãgặpđềuđã
lợidụng tôi, lợidụnghoàncảnhkhó
khăn tài chính của tôi. Tôi không
thể tựdo sáng tạo cho riêngmình.
Một tay đến nhà tôi và nói: “Làm
cho tôimột FernandLéger vàmột
Picasso”. Có một buổi sáng nọ,
một người đếnnhà tôi đặtmột bức
Renoir “để chiều lấy”. Chiềuđến,
hắnvộivãđến lấybức tranhđókhi
nóvẫncònchưa ráomực”.Đôikhi
Guyphải “làmhàng” theokiểumì
ăn liền như thế.
“Để vẽ đượcmột bức tranhgiả
Người
vẽtranh
giảdanh
siêuđẳng
Lần đầu tiên trongmột quyển sách,một
trong những người vẽ tranh giả danh
được bán chạy nhất trong thời củamình
đã tiết lộ những bí mật của việc làm ăn
phi pháp củamình và đường dâymua bán
tranh giả...
Bìaquyểntựtruyện
củaGuyRibes,
pháthành tháng4-2015.NXBPresses
de laCité.
TRUYỆNKÝ - NHÂNVẬT
thànhcông,phảikhôngđượcsaisót
bấtkỳmột lỗikỹ thuậtnào, dùnhỏ
nhất.Màvềhộihọa thì tôinắmvững
lắm”.GuyRibeskhônghềhài lòng
chuyện sao chép nguyên bảnmột
bứchọađểcho ramột tácphẩmgiả
mạo “không hồn”. Ông thêm vào
đó cảmxúc và tâmhồn củamình,
vì thếGuyRibes vẽ tranhgiả như
ôngvẽ thật.Chắt chiuđếnnỗiGuy
Ribes đã chịukhó lặn lội tìmmua
cho được những cọ vẽ, loại mực
của thời đó và kỹ lưỡng tiêu hủy
tất cảchúng saukhi sửdụngnhằm
xóa đimọi dấuvết.
Saukhoảngmộtnămchỉvẽ“theo
catalogue”, Guy Ribes bắt đầu
chuyểnquahình thức “phụcdựng
tranh”hơn là“saochép tranh”.Ông
ấyvẽ“theocách”màcácdanhhọa
đãvẽ: “Tôivẽ, rồixé, rồivẽ lại, rồi
xé, rồivẽ lại, khôngbiếtbaonhiêu
lần, tôi chính là danh họa đó. Tôi
biếtđượckhinào thìhoàn tấtđược
mộtbức tranhnhờvàocảmnhận từ
cảmxúc thật củamình”.Vì thế, rất
khóphát hiệnđượcmột bức tranh
giả danh củaGuyRibes.
Vàonăm2005,GuyRibesđãbị
lộnhưngôngkhônkhéohợp tácvới
cảnh sát để được giảm án. Phiên
tòaxửGuyRibesvàđồngbọnvào
năm2011giốngnhưmộtbuổikhai
trươngphòngtranhthậthoànhtráng!
Bởi “tronggiờgiải lao, các luật sư
đi loanhquanhngắmnghíacácbức
tranh tang vật và rù rì to nhỏ với
nhau: “Tôi thích bức tranh này”,
“Tôi thíchbứcnàyhơn”, “Còn tôi
thì bức này”, “Chỉ còn thiếu rượu
champagne nữamà thôi!”.
Giữ luật chơi của
giới gianghồ
GuyRibesđãtừngrấtgiàu,ănsung
mặcsướng.Vàôngcũngđãbiếtgiữ
nguyên tắc tuyệt đối củagianghồ:
“Tôi thừa sức cung cấp cho cảnh
sát tên tuổi của những giám định
viênbất lương,những thươnggiavà
nhữngngườibánđấugiá…Nhưng
tôikhông thể làm thếđược.Tôivẫn
có thểchỉ cần ra taymột phát làhọ
chếtngay.Nhưngkhông, tôikhông
làm thế.Một số người trong số đó
đãcho tôi cóđượcđồng tiền, thậm
chí rất nhiều tiền”.Khi đượchỏi vì
saomột bứcMatisse người ta đặt
ôngvẽvớigiá10.000euromàđem
ra bán lại lên đến 30 hay 40 triệu
euro, haymộtChagall người ta trả
ông 50.000 euro thì được thương
lượngvới giá 1hay1,2 triệu euro,
ôngGuy Ribes chỉ cười trừ: “Đó
là luật chơi”.
Năm2012, nhà làmphimGilles
Bourdos tìm kiếmmột họa sĩ cho
bộ phim nói về danh họa Renoir,
trong phim này diễn viênMichel
Bouquetvàovaichính.Đạodiễnđã
tổchức thi tuyểnhàngchụcnhânvật
nhưngkhông thành, cuối cùngông
nghĩ đếnGuyRibes. “Tôi đã thực
hiện được 280 bức vẽ của Renoir
chobộphimđó.Tôi đãvẽđi vẽ lại
bức
Lesbaigneuses
(Nhữngcôgái
tắm) hơn30 lần.Nhà sảnxuất sau
đóđã quyết địnhbán tất cả chúng
để triển lãm tạiNewYork.
Guy Ribes giờ đây đã đổi đời:
Ông vẽ cho chính mình. Và ký
tên của chính mình. Ví dụ như
một bứchọavẽ theo lối chấmmàu
được treo tạimột phòng tranh trên
đại lộMatignon.Haymột bứccủa
thời kỳ Phục hưngmà ông đã vẽ
theo đặt hàng củamột người giàu
có từ nướcAnh. Và ông thật sự
mãn nguyện.
Nhớ lại khi phiên tòa kết thúc,
cómột luật sư đã đặt ông vẽ hơn
chụcbức tranh,mà sao lúcđóông
vẽ không có hồn gì cả. Trong căn
phòngkháchnhỏbécủamìnhhiện
nay đang treo một bức ảnh đen
trắng chụp nghiêng của vị luật sư
đó:“Saunàychúng tôiđã trở thành
bạn của nhau, ông luật sư đãmời
tôivềngôinhàởmiềnquêcủaông
ấy và bức ảnh này được chụp tại
đó”. Và để đáp lễ, Guy Ribes đã
vẽ tặng cho vị luật sư kiamột vài
bức tranhvàhẳnnhiên làđượcký
tênGuyRibes.
(Theo
“Chân dung tự họa của
mộtngười làmgiả”củaGuyRibes
)
GuyRibestrong“xưởngvẽ”củamình.
NếuPicassocònsống,ôngấysẽ
tuyểndụngGuyRibes
10nămnaytôiđã làmviệcchomộtnhómngườiđãsửdụngtài
năngvẽgiảdanhcủatôiđể lừađảovàtrục lợi.Nhữngbứcvẽcủa
tôiđãđượcđưađếntaynhữngngườisưutậpbị lừa, thậmchíđến
cácphòngbánđấugiáDrouothaySotheby’s.Nhưngđómớichỉ là
bềnổicủatảngbăng:Trongsuốtgần30nămnay, tôiđãnhại theo
phongcáchcủangườikhác.Bàntayvàđôimắtcủatôiđã làbàntay
vàđôimắtcủaPicasso,Renoir,MatissehayDali tuyhọđãkhôngcòn
nữatrêncõiđờinày.Tôiđãhọccáchvẽsaochogiốngcáchvẽcủa
họ,đếnnỗi tôiđãquênbẵngđiphongcáchhộihọacủachínhmình
vàbị lạcvàomađồtrậncủasựgiảtạođó.Tôiđãkhôngcònbiếttôi
làainữa.
Cuốicùng thì tôicũngsẽcó thể trởvềvớichínhmình,quênđiánh
hàoquangcủanhữngngườinổi tiếngmà tôiđãsốngdựavào
đó trongbấy lâunayđểcó thểquay lạibướcđi trênđôichâncủa
chínhmình.Tôiđã thậtsự trở thànhmộthọasĩđúngnghĩangay
cáingàymà tôibịbắt [...]Nhữnggìhiện ra trướcmắt tôi lúcđó là
mộtcuộcđổiđời thậtsự.Tấtcảđãchấmdứt.Và tấtcảsẽbắtđầu
lại từđầu [...]Vàinămsauđó,mộtviêncảnhsátđã thật lòngphát
biểu trongmộtcuộcphỏngvấnvềvụáncủa tôi, rằng tôi là“họa
sĩgiảdanhcủa thiênniênkỷ”.Nhưng tôi lại thíchhơncâunóicủa
giámđịnhviênnghệ thuậtGillesPerrault trongphiên tòa, rằng:
“NếuPicassocònsống,ôngấysẽ tuyểndụngGuyRibesngay”.Tôi
sẽkhôngbaogiờquêncâunóiđó
.
(Theo
ParisMatch
)
