CHỦNHẬT 7-6-2015
2
TUẦN THỜI SỰ
Bàn tròn
Điểmnhấn
Táitạo
ThảoCầmViên
SàiGòn
Với diện tích, với vị trí địa lý, với cơ sở sẵn có, ThảoCầmViên chỉ
thiếumột chút quan tâm để có thể trở lại làm trái tim xanh của
trung tâm TP và thiếumột chút phương hướng đểmở rộng
phạm vi ảnh hưởng.
KTSVŨQUANGDUY
(Mỹ)
S
aukhiBanquản lýThảo
CầmViênSàiGònkhẳng
định không có chuyện
Thảo CầmViên bị phá
bỏđểxâycaoốcnhư tin
đồn thì công luậnđanghướngđến
một thực tế: Nơi đây đã và đang
ngàycàngxuốngcấpvàdođógiá trị
côngcộngcủanókhôngcònở tình
trạng tốt nhất. Dù sớm haymuộn,
vườnbách thảocủachúng tacũng
phảichấpnhậnmột sự thayđổi lớn.
Central Parkvàbài học
vềsựkhôngbỏcuộc
Central Park củaNewYorknổi
tiếng làđịađiểmphải đếnmỗi khi
ghé thămTPnày, từphimảnhđến
đời thật.Vàođầu thậpniên1960,
côngviên rộng3,5km
2
nàychứng
150
40
Ngànhcôngnghiệpkinhdoanhsở thú
theokiểu truyền thốngđãsuy tànvào
cuối thếkỷ20. Rấtnhiềuvườn thúđã
tiếp thuhình thứcnuôi vàhuấn luyện
thú theo tiêuchuẩnmới, hạnchếngược
đãi vàbạo lực.
triệu làsố lượtkháchđếnviếng
thămCentralParkZoohằng
năm, làmột trongnhữngsở thú
thànhcôngnhất thếgiới.
làsốnămtồntạiThảoCầmViên
SàiGòn.Nơiđâyđượccoi là
vườnthú lâuđờinhấtĐôngNamÁ.
TS
NGUYỄNNGỌCSINH
,
Chủ tịchHội Bảo vệThiên nhiên
vàMôi trườngViệt Nam:
Đừngquátham
vọngđưatoànbộ
thiênnhiênvềphố
Theothôngtintôiđượcbiết,Thảo
CầmViênSàiGòn trướcđâycũng
vìmongmuốnnuôiđượcnhiều thú,
trồngnhiềucâyxanh thành raquá tải.Chuyệnnângcấp
để đẹp hơn, sạch hơn, tốt hơn là cần thiết. Nhưng về
lâudài thì nêndựa trênđề án cụ thể, đưa ra để các cơ
quanchứcnăngcùngrútkinhnghiệmđónggóp.Sauđó
cũngnên thamvấn thêmýkiếncủacộngđồng, những
ýkiến củanhữngngười sát sườnvới thực tế.
ThảoCầmViênởSàiGònhay sở thú tạiCôngviên
ThủLệởHàNộicũngvậy.Tôichorằngvườn thúkhông
chỉ đểnuôi thú, nhốt thú.Vàngười tới thamquanchắc
chắnkhôngchỉđếnđểxem thú.Cũngkhôngcókhuôn
mẫuchuẩnnàochomộtvườn thú,haymộtcôngviêncả.
Chúng ta cũng đừng quá tham vọng đưa tất cả thế
giới tự nhiên vàomột khuôn đất của TP… Phải tính
xem đưa cái gì, trồng cái gì, nuôi con gì. Vì mỗi loài
thú, sinh vật hay thực vật cũng cầnmôi trường, thức
ăn, nguồnnước, cách chăm sóc…khônghềđơngiản.
ỞSingapore, tôi đi thăm vườn chim có đủ các loại
chim, hay vườn bướm cũng có đủ loại bướm…Họ
chuyên vàomột loại thú để tạo điều kiện chăm sóc
tốt nhất. Tôi vàoCôngviênThủLệ thấymấy con thú
gầy còm, ốmyếu. Conngười khi chuyển từvùngnày
sang vùng khác cũng cần thời gian thích nghi huống
chi con thú.Nuôi thúdùở rừnghayở trongcôngviên
cũngcầncóđủmôi trường tựdo,đikèmđó làmùiđất,
hơi nước và sự thích nghi. Vậy nên cần có sự nghiên
cứu trên tổng thể, dựa trên nhiều yếu tố cụ thể. ỞHà
Nội, chẳnghạnnhưCôngviênBáchThảo làmkhá tốt
trong vấn đề chăm sóc sinh vật, quy hoạch cũng như
môi trường.
YÊNTRANG
kiếnsựsuy tàn tới tận20năm trời.
Đây là thời điểm nhà quy hoạch
đô thị đại tàiRobertMoses (người
đượcví nhưHaussmann, nhânvật
dưới trướngNapoleonĐệTamgiúp
cải tổ lại toàn bộ diệnmạo Paris
và biến nó thành Paris hoa lệmà
chúng ta biết ngày nay) rời khỏi
cương vị của mình, là thời kỳ đi
xuốngcủakinh tế, sự leo thangvề
tội phạm, cũngnhưcác sựkiệnxã
hội nónghổi. Sựmất cânbằng từ
nhiều phía đã khiếnCentral Park
nói riêng và toàn NewYork nói
chung trở thànhnơingười tamuốn
lánh xa hơn là đến gần.
Để khắc phục tình trạng xuống
cấp,một tổchứcmang tênCentral
ParkConservancyđược thành lập,
làmviệcvới phươngchâmvề tâm
lý con người là
nếumột tài sản
chungđượcgiữgìnngănnắp,mọi
người sẽ tiếp tụccốgắnggiữgìn
vàngược lại, nếuchỉmộtngười
cố tình phá hủy, những người
khác sẽ không còn ra sức bảo
vệ
. Rác được dọn sạch vào mỗi
buổi sáng, thùng rácđượcđổhằng
ngày,kẹocaosudínhvào tườngvà
tranhvẽgraffiti khôngbaogiờ tồn
tại quá 24 tiếng, đó là lời hứa của
đội ngũ tận tâm tại Central Park.
Ngoài ra, ban quản lý nỗ lực cải
tạo lại thảm xanh của công viên,
nhất là khu đồng cỏGreat Lawn,
tu sửa lại nhữngcông trìnhcũnhư
quảng trườngCherryHill, lâuđài
(giả)Belvedere, quảng trườngvà
đài phun nước Bethesda. Trong
những cải tạo đó, sự tái thiết sở
thúCentral ParkZoo là đáng chú
ý nhất.
Sự đi xuống củaNewYork, sự
lụi tàn củaCentral Park tronghai
thập niên đã khiến sở thú trung
tâm không tránh được tổn thất
nặngnề.Đếnđầu thậpniên1980,
vườn thúđãgầnnhưbị bỏphế.Kế
hoạch tái xây dựng vườn thú bắt
đầu vào năm 1983 và kéo dài tận
năm năm, trong thời gian đó thì
sở thúđóngcửa.Cácchuồngnhốt
thú bị phá bỏ hoàn toàn, nhường
chỗ cho hệ thốngmôi trườngmô
phỏng tự nhiên, nơi thú vật được
tựdođi lại.Tuynhiên, khách tham
quan vẫn cảm nhận được rõ ràng
phong vị cổ kính của vườn thú
này, đó là vì thiết kếmới đã được
thựchiệnvới tiêuchí bảo tồncàng
nhiềucàng tốt, tái sửdụngvật liệu
và chi tiết của vườn thú cũ, vừa
tôn trọng giá trị lịch sử của công
trình vừa tiết kiệm nhiều chi phí.
Tiềm năng vềmột
Central Park của
Sài Gòn
Cùng hình thức sinh hoạt, bề
dày lịch sử tương đương (thực
tế là cả hai cùng bắt đầumở cửa
vàođúngnăm1864), hiện tượng
thoái tràokhôngmấykhácbiệt, có
thể thấyThảoCầmViên của Sài
Gòn hiện giờ khá giốngCentral
Park củaNewYork trong những
năm 1960-1980.
Người khác
nhìnvào có thể chỉ thấy sự suy
tàn, cũng như khả năng kiếm
lợi nhuận trướcmắt khi phân
lô bán đất cho kiến trúc dịch
vụ thươngmại.
Thế nhưng với
một sự suy xét thấu đáo, chúng
ta có thể nhìn ra được tiềm năng
Hãyđểmọingười
nhớđếnSàiGòn
vớinhữngnétđẹp
nhânvăn,dịudàng
nhưThảoCầm
Viênhơn làsựchật
chộiồnàocủamột
khuthươngmạivô
bảnsắc.
