12
THỨBẢY
20-6-2015
Sáng 19-6, Nhà xuất bảnTrẻ đã
tổ chức cuộc trò chuyện với các nhà
báo và dịch giả về sách báo chí tại
TP.HCM và ramắt bốn quyển sách
đáng chú ý về nghề. Với quyển
Làng
báo Sài Gòn 1916-1930 -(The Birth
of Vietnamese Political Journalism:
Saigon, 1916-1930)
của PhilippeM.F.
Peycam, dịch giảTrầnĐứcTài cho
biết tác giả đã dựa trên tài liệu củamật
thámPháp theo dõi những nhà báo
thời bấy giờ để viết về hoạt động báo
chí lúc bấy giờ.
BáoQuấc ngữ ở Sài Gòn cuối thế kỷ
19
của nhà báoTrầnNhật Vy làmột
khảo luận công phu về những tờ báo
được xem là thủy tổ báoViệt như
Gia
ĐịnhBáo, Thông Loại Khóa Trình,
NamKỳNhựt Trình
và
Phan YênBáo
.
Hơn cả tin tức - Tương lai của báo chí (BeyondNews - The Future of
Journalism)
củaMitchel Stephens do nhómDươngHiếu - KimPhượng - Hiếu
Trung dịch làmột công trình nghiên cứu báo chí có nhiều chỗ phê phán báo
chí đương đại.
Trận tuyến công khai giữa Sài Gòn
của nhiều tác giả là tập ký sự về báo chí
và những người làm báo đấu tranh dưới thời Pháp,Mỹ.
HÒABÌNH
Ramắtloạtsáchvềnghềbáo
ViệttừthờiPhápthuộc
Doi song xa hoi
ĐồngChuông
Tử làngười
Chăm,
tên thật là
NguyễnQuốc
Huy,sinh
năm1980
tạiPleiPajai
(làngChăm
MaLâm,Hàm
ThuậnBắc),
BìnhThuận.
Anh làm thơ
từnăm13
tuổi.
Mộtmìnhnuôi bốncongái củamìnhvới
người chồngquácố, chị phải nuốtnướcmắt
đểconchungchongười tìnhnuôi, dùđứabé
chỉmới hơnbốn tuổi.
ChịHTL (44 tuổi, ởTP.HCM) từngcómột
người chồngvàbốncôcongái. Chồngchị qua
đời,mộtmìnhchị gồnggánhnuôi con. Rồi chị
nảy sinh tìnhcảmvới anhHDN (54 tuổi) khi
anhquan tâm, thươngyêucácconmình.Năm
2009, hai anhchị dọnvề sốngchung, không
đăngkýkếthôn, không làm lễcưới.
Hai nămđầucuộc sốnganhchị hạnhphúc.
Anh luônquan tâm, chăm sóccácconchị như
conmìnhchođếnkhi con trai chungcủaanh
chị chàođời. Anhhaykiếmcớhắthủi cáccon
chị. Chỉ cầncon trai hắthơi, sổmũi hay lười ăn
làanhmangcảnămmẹconchị rachửi.Năm
2013, anhmangcon trai bỏđi, khôngchochị
thămnuôi vàgặp.
Nhớ conmàkhôngđượcgặp. Thấy con trai
cạnhmìnhmàkhôngđượcômnóvào lòng,
chị thấy có lỗi với con. Năm2014, chị làmđơn
đòi lyhônvàgiànhquyềnnuôi con. Tòa sơ
thẩmđã tuyên cho chị đượcquyềnnuôi con.
Vềphầnhônnhân, doanh chị khôngđăng
ký kết hônnênkhôngđượcpháp luật công
nhận làvợ chồng. Anhkháng cáođểđược
nuôi con.
Tại tòaphúc thẩm, anhnói: “Tôi nămnay
đã54 tuổi rồi. Có thằngbébêncạnh, tôi rất
vui vàhạnhphúc. Trongkhi việc làmcủacôấy
khôngổnđịnhcònphải nuôi bốnđứacongái
thì liệucónuôi con tôi tốt không?”. Anhhứa sẽ
nuôi con tốt.
Chị xót xa: “Tôi nhớconđếnquặn lòng.
Hằngđêmnằmngủnghĩ đếnconcònnhỏmà
phải xamẹnướcmắt tôi cứ trào ra.Nghĩ đến
cảnhđượcnấucháochocon, choconuống
sữahayômấp, vỗvề thằngbé…, tim tôi cứ
thắt lại”. Chị buồn lòng rằngmỗi lầnmuốn
gặphaymuốnđónconvề sốngmột, hai hôm
rất khóvì anh luôn tìmcáchngăncản.
Tòaphân tích: “Làphụnữ tôi rấthiểu tình
cảmchị dànhchocon. Chẳngaimuốnxamột
đứaconnàocả.Nhưngmongchị nghĩ lại,
chịmuốnnuôi con tốt,muốnconđi họcnên
ngườimàgiờ lại khôngcóviệc làmổnđịnh,
lại phải nuôi bốnđứacongái nữa. Liệuchị có
làm tròn tráchnhiệmcủangườimẹkhông.
Bâygiờanhấycómộtmình, thunhậpkhá,
lại rất thươngyêu thằngbé, chị hãyvì conmà
nghĩ lại”.Nghe tòaphân tích, chị khócnức lên
rồi đồngýchoanhnuôi con. Tòachấpnhận
khángcáocủaanhvàyêucầuanhphải đểchị
thămcon thườngxuyên.
Đãhếtphiênxử từ lâunhưngđôi bàn tay
chị cứbấumãi vào thànhghế tại tòa.Đôi vai
chị cứ rung lênvì lắc laynhớnúm ruột của
mình...
NGỌCTHÂN
đi trăm rưỡi cây số vào hát.
Một tập truyện ngắn, một
tập thơ, một tập tiểu thuyết
vừaxongbản thảo thìTửbị
cháymáy tính (máy tínhcũ,
bạncho)mất luôn. “Coi như
xong đi anh, nhưmình viết
xong rồi làmìnhhoàn thành
nhiệmvụvớibản thân rồi, lo
sáng tạo cái khác!”. Tửgiải
thích với tôi, nhẹ bâng thế.
Mấy tháng trước Đồng
ChuôngTửbịbệnhphảiđiSài
Gònphẫu thuật.Mỗikhivào
tái khámanh lại hì hụimang
tặngbạnbè tạpchí
Vănnghệ
ChămTagalau
màanh tham
gia thực hiện!
Hai ngày trước, Đồng
ChuôngTử vào Sài Gòn tái
khám, anh rất vui vẻvà cảm
thấykhỏehơn.Đượcbạnký
tặngcuốnsáchvừaxuấtbản,
anhmóc tiền ra trả: “Anhký
tặng làemvui rồi,mìnhphải
tôn trọngchữnghĩachớanh!”.
Nghĩ mà thương, cánh làm
báocòn sốngđượcbằngchữ
nghĩa. CònTử viết văn làm
thơ, chữnghĩa cónuôi được
thânđâuhảôngnhà thơchạy
xe ôm và thi sĩ chăn bò?
Chưakịpvuivìngỡhếtbệnh
thì kết quả sinh thiết khối u
vừamổ tách cho thấy tếbào
ác tính. Sánghômqua19-6,
cácbác sĩBVBìnhDân cho
biết anh cầnphải phẫu thuật
cắtbỏbàngquang.Nhậnđược
tinnày,ĐồngChuôngTửquá
choáng váng: “Hình hài cha
mẹ cho giờ sao nghiệt ngã.
Sao không là bướu lành đi
cho tôi cònđủ tuổi trờimà lo
nuôicon?”.Chàng traiChăm
chănbò, làm thơvàhái thuốc
chỉ biết than trời.
NhàTửnghèo,chỉgiàuhồn
thơ và tấm lòng với bè bạn,
dân làng. Vợ Tử là một cô
gái Chăm làm nghề dệt thổ
cẩm ở Plei Chaking (Ninh
Thuận). Cô theo anh về quê
chồng để chămmẹ già (đã
quađời) thayvìTửở rểnhư
nhữngchàng traiChămkhác.
ĐồngChuôngTửvàvợnhiều
thángquađã tiêuhết số tiền ít
ỏimàhọdànhdụmđượccho
việcchữachạy,phẫu thuậtvà
cònmang nợ nầnmà không
“Thisĩchănbò”
lâmtrọngbệnh
Rời trường luật,anhvề làng
Chămcủamìnhnhưmọingười
ChămBàLaMônkhác.Ngoài
thời gian làm ruộng, đi chăn
bò và làm thơ, anh còn làm
thuốc cổ truyền của người
Chăm. Ai muốn có thì báo
trước, không lấy tiền. Đồng
ChuôngTử đi hái, sao, chia
thành thang rồi tặng.
CómùatếtKaTêlàngkhông
có tiền làmvănnghệ,Đồng
Chuông Tử viết Facebook
xin tiềnbạnbè, làmđêmvăn
nghệ cho làng, mời cả nhạc
sĩAMưNhân từNinhThuận
Mọigiúpđỡ,ủnghộnhàthơĐồngChuôngTửxingửivề:
PhòngCông tácbạnđọc,báo
PhápLuậtTP.HCM
, cao
ốc34HoàngViệt,phường4,quậnTânBình,TP.HCM.
Hoặcchuyểnkhoản:
Tài khoản:
1607201005173NgânhàngNôngnghiệpvà
PháttriểnNôngthôn,ChinhánhPhanĐìnhPhùng,TP.HCM
.
Chủ tài khoản: Báo
PhápLuậtTP.HCM
.
Nộidungchuyểnkhoảnxinghi rõ:Giúpnhà thơĐồng
ChuôngTử.
biết kiếmđâu ra để trả.
Naybệnh tìnhkhôngnhững
không bớt mà kết quả nhận
đượccàngnghiệtngãhơn.Khi
tôi viết những dòng này, vợ
Tửđangchạyđônđáomượn
tiền để vàoSài Gòn thăm lo
cho chồng. Tuy nhiên, ngay
cả việc vay mượn cũng rất
khó khăn ở xứ quê nghèo,
mà khả năng trả nợ thì mịt
mờ khi vợ thất nghiệp, con
nhỏ dại và Tử với sức khỏe
như thếkhông thể làm ruộng
hay chănbògì được.
Bấtgiác tôinhớ lầnanh trả
lời phỏng vấn báo
Sài Gòn
Tiếp Thị
: “Saumấy tập thơ
ramắtcôngchúngcó tínhiệu
tốt lành, tôi đang thử sứcvới
tiểu thuyết và viết sách về
chândung anh emvănnghệ
sĩ.Chẳnggìhơn làđể lưudấu
chút kỷniệm “một thuở làm
người”, nhỡmộtmai trobụi
hoangphí vô ích!”.
Mongsẽcónhiều tấm lòng
chia sẻ với “thi sĩ chăn bò”
ĐồngChuôngTử.
s
Đồng
ChuôngTử.
ĐỨCHIỂN
A
nh là cựu sinh viên
K25ĐHLuậtTP.HCM.
Nhà nghèo, mồ côi
cha từbé, đểcó tiền sốngvà
học đại học, Đồng Chuông
Tửchạyxeôm.Làm thơ, có
thơ in, vẫn là thi sĩ chạy xe
ôm. Rồi dang dở việc học
luật, anh về quê lấy vợ, in
thơ, chuyển hệ thành thi sĩ
làm ruộng.Đẻcon, anh thêm
nghềmới làchănbò thuêcho
người ta.ĐồngChuôngTử là
tác giả của ba tập thơ
Thèm
ăn
,
Đã, Thuốc.
Thắtlòngxacon
Sổtay
