7
THỨNĂM
30-7-2015
Bandoc
Cơquan
trả lời
Tranhchấpđất:Có
đượckhởikiệnngay?
LuậtĐấtđai2013cósựthayđổirấtđánglưuývềthẩmquyềngiảiquyếttranhchấpđất.
nếumột bên tranhchấp là tổ
chức, người Việt Nam định
cưởnướcngoài…); b)Khởi
NGUYÊNTHY
thựchiện
“Đ
ối với những
diện tích đất
khôngcógiấy
chứng nhận hoặc các loại
giấy tờhợp lệ theoquyđịnh,
nếu trước đây người tranh
chấp chỉ được quyền khiếu
nại đếnUBND cấp có thẩm
quyền thì nayhọđượcchọn
cáchkhởi kiện ra tòa”.Ông
PhạmCôngHùng
,
nguyên
Thẩm phán TANDTối cao
,
đã lưu ý như thế với
Pháp
LuậtTP.HCM
vềnhữngđiểm
mới củaLuậtĐất đai 2013.
.
Phóngviên:
Với sự thay
đổi đó thì
c
ónghĩa làngười
dân được chọn một trong
hai cách: Hoặc khiếu nại
đến UBND hoặc khởi kiện
ngay ra tòa, phải vậy không
thưaông?
+Ông
PhạmCôngHùng
:
Khoản2Điều203LuậtĐấtđai
2013quyđịnh:Trong trường
hợpđương sựkhôngcógiấy
chứng nhận hoặc không có
một trongcác loạigiấy tờquy
định tạiĐiều100của luậtnày
thì đương sự chỉ được
chọn
một tronghai hình thức giải
quyết tranhchấpđất đai.Đó
là: a) Nộp đơn yêu cầu giải
quyết tranh chấp tại UBND
cấpcó thẩmquyền(làUBND
cấp huyện nếu tranh chấp
giữa hộ gia đình, cá nhân…
với nhau, làUBND cấp tỉnh
kiện tạiTANDcó thẩmquyền
theo quy định của pháp luật
tố tụngdân sự.
Nhưvậy,giữaLuậtĐấtđai
2013vàLuậtĐấtđai2003có
sựkhác biệt lớnvề việc giải
Rắcrốiviệcchiatàisảntạolậptrướckhichungsống
BàBTN trìnhbàynăm1986bàmua thửa
đất hơn4.000m
2
tại khuĐứcLập, thị trấn
ĐứcPhong,huyệnBùĐăng (BìnhPhước).
Banăm sau, bàN. đượcUBNDhuyệncấp
giấy chứng nhận quyền sử dụng đất đứng
tên bà. Năm 1992, bà chung sống như vợ
chồng (không đăng ký kết hôn) với ông
LHB và sinh được hai người con. Trong
quá trình sống chung, bà và ông B. cùng
tạo lậpmột số tài sản trên đất như nhà và
công trìnhphụkhácphụcvụcuộc sốnggia
đình.Riêngvề thửađất,năm1998bàN. có
làm thủ tụcđổigiấy từgiấy trắngsanggiấy
đỏvà vẫnđứng tênmộtmình bà.
BàN.kể:“Năm2002,khi tôivềquêchơi
thìôngB.đã lén làmhồsơđổiđểôngđứng
tênchủ sửdụngđất.Cũng từđó, chúng tôi
mâu thuẫnvàsống ly thân”.Năm2004,ông
B. đã có vợmới và cũng cắt đứt quan hệ
với bà.Hai năm sau, bàN. yêucầu tòagiải
quyết quanhệhônnhâncủacảhai.TAND
huyệnBùĐăngxửkhôngcôngnhậnquan
hệvợ chồnggiữahai người, về con chung
thì mỗi người có trách nhiệm nuôi dưỡng
một đứa.
SauđóbàN. khởi kiệnyêu cầu tòaphân
chiatàisản,dohaibênkhôngthỏathuậnđược.
Tháng 9-2007, TAND huyệnBùĐăng xử
sơ thẩm, tuyêncôngnhận thửađất là tài sản
chungvàchiađôimỗingườimộtnửa.Năm
2008,TAND tỉnhBìnhPhướcxửphúc thẩm
tuyên sửamột phầnán sơ thẩm theohướng
tăngphầnđượchưởngchoôngB.BàN. đề
nghịgiámđốc thẩm.Tháng10-2011,TAND
Tối caoxửgiámđốc thẩm tuyênhủycảhai
bảnán trên, giaohồ sơcho tòahuyệnxử sơ
thẩm lại.Lýdo làhai cấp tòađãcóviphạm
nghiêm trọng trongviệcđánhgiáchứngcứ,
dẫnđếnquyết định chưa chínhxác.
Tháng 11-2012, tòa huyện xử sơ thẩm
lần hai tuyên công nhận toàn bộ thửa đất
là tài sản riêng củabàN.Về tài sản chung
hình thành trên đất nhưmột ngôi nhà cấp
4,một nhà lồngbằng sắt, hai bờkèđá... thì
chiađều chohai người.ÔngB. kháng cáo
yêu cầu phải được chia đôi diện tích đất.
Tháng4-2013,TAND tỉnhBìnhPhướcxử
phúc thẩm lần hai, tuyên sửa án sơ thẩm
theohướngvẫn côngnhậnmảnhđất là tài
sản riêng của bàN. nhưng tuyên cho ông
B. đượchưởng15%giá trị quyền sửdụng
thửađất.Theo tòa, khi sốngchung, ôngB.
có nhiều công sức đóng góp để nâng cao
giá trị quyền sử dụng đất, cần cho hưởng
thêm15%giá trị đất…
Năm 2014, bà N. lại có đơn đề nghị
giám đốc thẩm vì cho rằng bản án phúc
thẩm lần hai chưa khách quan. Theo bà,
giá trị tăng thêm của thửa đất là do giá
thị trường tự nhiên trong nhiều năm sử
dụng chứkhôngnhờ công sức củaôngB.
như lập luận của tòa, trong khi công sức
tạo lập những tài sản trên đất thì đã được
tòa chia đều cho cả hai người. Ngoài ra,
trướcvà trong thời gian tranh chấp, bàN.
đã chuyểnnhượngmột phầndiện tíchđất
chomột sốngười nhưng tòakhôngđưahọ
thamgia tố tụngvới tư cách là người liên
quan là thiếu sót…Được biết đơn của bà
N. đãđượcTANDTối cao thụ lývàđang
xem xét, giải quyết.
THANHTÙNG
Thếnào làgiấytờhợp lệvềđất?
Cácgiấy tờhợp lệvềđấtgồmcó:Những
giấy tờ về quyền được sử dụng đất trước
15-10-1993docơquancó thẩmquyềncấp
trongquátrìnhthựchiệnchínhsáchđấtđai;
giấy chứng nhận quyền sử dụng đất tạm
thờiđượccơquannhànướccóthẩmquyền
cấphoặccótêntrongsổđăngkýruộngđất,
sổđịa chính trước 15-10-1993; giấy tờhợp
pháp về thừa kế, tặng choquyền sửdụng
đấthoặctàisảngắn liềnvớiđất;giấytờgiao
nhàtìnhnghĩa,nhàtìnhthươnggắn liềnvới
đất; giấy tờchuyểnnhượngquyềnsửdụng
đất,muabánnhàởgắn liềnvới đấtở trước
15-10-1993đượcUBND cấp xã xácnhận là
đã sửdụng trước15-10-1993…
(TheoĐiều100LuậtĐấtđai 2013)
quyết tranhchấpđấtđai trong
trườnghợpđương sựkhông
có giấy tờ hợp pháp, hợp lệ
theo quy định. Luật Đất đai
2013chophépđươngsựđược
khởi kiệnngay tạiTANDcó
thẩmquyềnđểgiảiquyếttranh
chấp đất đai đối với trường
hợpnàybằngmột vụándân
sự theo quy định của pháp
luật tố tụngdânsự.Trongkhi
đó, theo luật
cũ thì đương
sự chỉ được
quyền khiếu
nại đến chủ
tịchUBNDcó
thẩm quyền.
Trường hợp
c hủ t ị c h
UBND cấp
huyện giải quyết nếu không
đồngývàkhôngkhiếunạiđến
chủ tịchUBNDcấp tỉnh(hoặc
chủ tịchUBNDcấp tỉnhgiải
quyếtmà vẫn không đồng ý
nhưng không khiếu nại đến
bộ trưởng Bộ TN&MT) thì
đương sự được quyền khởi
kiện quyết định giải quyết
củachủ tịchUBNDđóbằng
một vụ án hành chính theo
quy định của Luật Tố tụng
hành chính.
.
Nhiềungười thắcmắccó
phải tranh chấpđất đai nào
cũng đều phải được UBND
xãhòagiải trướckhinộpđơn
kiện ra tòa?
+Trước đây, hầu như các
loại tranh chấp đất đều bắt
buộcđương sựphải gửi đơn
đến xã, phường để yêu cầu
hòagiảivàchỉkhinàoUBND
cấpxãhòagiải không thành
hoặckhônghòagiảiđược thì
đươngsựmới cóquyềnkhởi
kiện tại tòaán.Naycần lưuý
làkhoản3Điều8Nghịquyết
số05ngày3-12-2012củaHội
đồngThẩmphánTANDTối
caocósự
phânbiệt
như sau:
Các tranh
chấpaicó
quyền sử
dụng đất
(tứclàbên
nàocũng
cho rằng
quyền sử dụng đất là của
mình) bắt buộc phải được
hòa giải tại UBND cấp xã.
Còn các tranh chấp liên
quan đến quyền sử dụng
đất như tranh chấp về giao
dịch liênquanđếnquyền sử
dụngđất, tranhchấpvề thừa
kế quyền sử dụng đất, chia
tài sản chung của vợ chồng
là quyền sử dụng đất… thì
khôngphải tiếnhànhhòagiải
tạiUBND cấpxãnơi cóđất
tranh chấp (nhưng vẫn phải
thực hiện thủ tục hòa giải
theo quy định của Bộ luật
Tố tụng dân sự khi tòa án
tiến hành giải quyết vụ án).
.
Xin cámơnông.
s
LuậtĐấtđai2013chophép
đươngsựđượckhởikiệnngay
tạiTANDcóthẩmquyềnđểgiải
quyếttranhchấpđấtđaibằng
mộtvụándânsựtheoquyđịnh
củapháp luậttốtụngdânsự.
TheoLuậtĐấtđaimới,ngườidâncóquyềnkhởikiện ra tòakhi tranhchấpđấtđai
trong trườnghợpkhôngcógiấy tờhợppháp.Ảnh:HTD
Ngôinhàmàkhi cònchungsống,ông
B.vớibàN. cùng tạo lập.Ảnh:T.TÙNG
Sẽdidờicơsởsảnxuất
nhựa làmphiềndân
Một sốbạnđọc tại khudâncưNamLong,
phườngThạnhLộc (quận12,TP.HCM)phản
ánh: Tại khu dân cư này cómột cơ sở sản
xuất nhựa hoạt động gần 10 năm nay giữa
khu dân cư gây ô nhiễm cả khu vực. Mỗi
khi cơ sở hoạt động, mùi hôi từ máy chế
tạo bao bì nhựa bốc lên nồng nặc, rất khó
chịu. Ngoài ra, cơ sở còn phát ra tiếng ồn
rất to, nghe đinh tai nhức óc. Người dân
đã nhiều lần phản ánh lênUBND phường
nhưng đến nay tình trạng trên vẫn chưa
được khắc phục.
Đại diệnUBNDphườngThạnhLộc, ông
HuỳnhMinhCường - cánbộphụ tráchkinh
tếchobiết: Phườngcónhậnđượcphảnánh
củangười dânvà cóxuống cơ sởnàykiểm
tra, nhắc nhở chủ doanh nghiệp giảm bớt
tiếng ồn và khói bụi. Vừa qua, phường đã
làm công văn xin ý kiến của UBND quận
về việc di dời cơ sở này ra khỏi khu dân
cư, khi nào có ý kiến chỉ đạo của cấp trên
thì phường sẽ thực hiện.
VÕHÀ
