CHỦNHẬT 4-10-2015
10
SỨCKHỎE
Nhiềuchuyêngiangànhkhí
côngđãkhôngquá lời khi
đặt tênchocơhoành là
“trái tim thứhai”!
Làmsaocóthêm
tráitimphònghờ?
Uổng ghê vì ai cũng có hai trái tim nhưng ít người biết dùng! Tại sao
khi còn khỏemạnh lại khôngmượn sức của trái tim thứ hai để trái tim
thứ nhất nhẹ gánh ưu phiền?
BS
LƯƠNGLỄHOÀNG
C
hodùkỹ thuậtmổ tim
đang được phát triển
không ngừng, vấn đề
củangườibệnh là liệu
căn bệnh có thực sự
khóa sổ sau ngày xuất viện, nếu
như may mắn tai qua nạn khỏi
hay thủ thuật thông timchỉ làbiện
pháp tạmbợđúngnghĩacấpcứu?
Đoạn trườngaicóquacầumớihay.
Nhiềungười ắt hẳnđã tiếc rẻ nếu
“trời sinh voi sinh cỏ”, tại sao lại
không gắn thêm trong cơ thể con
người trái tim phòng hờ?
Tậndụngchứcnăng
củacơhoành
Ướcmuốnđó tưởng chừngnhư
chuyệnkhông tưởng lạikhônghẳn
là “điệp vụ bất khả thi” nếu đừng
quêncơhoành, lớpcơ trơngiữvai
trò láchắngiữa lồngngựcvàxoang
bụng,một thànhphần tưởngchừng
như không giữ vai trò nào nổi bật
trongcơ thể.Ấyvậymàchỉcầnbiết
cách thay đổi điều kiện vận hành,
cơhoànhcó thể lộtxácđể trở thành
đòn bẩy cho trái tim khỏemạnh.
Người tậpkhí công, dưỡngsinh,
yoga…baogiờcũngcómột điểm
tương đồng trong thao tác. Người
tập bao giờ cũng phải tiến hành
hai côngđoạnhôhấphầunhư trái
ngượcvềkỹ thuật.Nếuhítvàobằng
mũi thì thở rabằngmiệng.Nếuhít
vào thậtnhanh thì thở ra thật chậm
hayngược lại.Người tậpkỹ thuật
hô hấp sở dĩ chọn động tác vào
ra tương phản như thế là vìmuốn
tậndụngchứcnăngcủacơhoành!
Mát xađượcnội tạng
mới hay
Tậpđộng táchôhấpcơhoànhdi
chuyển lên,xuốngnhịpnhàng trong
từngnhịp thở.Với cách thở thông
thường, cơ hoành hầu như không
ảnh hưởng được bao nhiêu trong
vùng xoang ngực và xoang bụng.
Nhưngnếubiết cáchhít thật sâuđể
tăng áp lực trong lồngngực khiến
cơhoànhbị đẩyxuốngvới sức ép
caohơnbình thường thì cơhoành
khi đó như bàn tay đưa thêmmáu
đến toànbộ cơquankhu trú trong
xoangbụng.Ngay lúcđó,nếuđộng
tácgiữhơiđược thựchiệnđúngkỹ
thuật thì cơhoànhchẳngkhácnào
chiếc van đóng kín để lượngmáu
luân lưuđếngan, thận, tụy tạng,dạ
dày, ruột…đừngvội vã tháo chạy
mà ngược lại, có đủ thời giờ bàn
giao dưỡng chất và tiếp nhận phế
chất. Liền sau đó, động tác thở ra
lại kéo cơ hoành trở về vị trí bình
thường và qua đó giải tỏa áp lực
trongxoangbụngđểmáuđượchút
từnội tạngđổvề timmột cáchhồ
hởi. Chuyêngia ngànhyogaởẤn
Độđãkhôngquá lờikhi sosánhcơ
hoànhnhưbàn tayđiêu luyệnvừa
xoa vừa bóp nội tạng bằng động
táckhibópkhibuông, lúcbơm lúc
hút.Không lạ gì khi rối loạn chức
năng tiêu hóa, tiết niệu… là điều
xa lạ với người khổ công tập thở!
Cơhoành: Trợ thủ
khéo tay
Chưahết hay.Cơhoànhmột khi
đượckéo lên, trong thời thởrasẽ tạo
áp lực trong lồngngựcđểđẩymáu
từ tim lênphổi, đồng thời tướimáu
trên thành tim.Ngược lại,cơhoành
khi hạ thấp trong thời hít vàogiúp
động tác co thắt của trái tim thêm
phầnnhẹnhàng.Nói cáchkhác, cơ
hoànhhoạtđộngcàngmạnh thì trái
timcàngkhỏe,nhờthếliênhoàntrong
vậnđộngcứnhưđangkhiêngnặng
bỗngcóngườiphụmột tay.Chínhvì
thếmànhiềuchuyêngiangànhkhí
công đã không quá lời khi đặt tên
cho cơhoành là “trái tim thứhai”!
Một côngnhiều việc
Trên thực tế, cơ hoành không
chỉ hữu ích cho trái tim. Như đã
phân tích, vận động của cơ hoành
có tính chiến lược theo kiểu “một
cônghaiviệc”, vừa trợ lựccho trái
timvà hai lá phổi, vừa tiếpdưỡng
khíchođủ loạicơquan trongxoang
bụng. Người quán triệt kỹ thuật
hô hấp qua đó có thể tự cải thiện
chứcnănghôhấpdo tácdụnggián
tiếp trênhệ tuầnhoàn.Với cơ chế
bơm hút vừa trình bày, biết cách
hít thở đồng nghĩa với tối ưu hóa
chức năng của nãobộ, của hệ tiêu
hóa,nội tiết, sinhdục…nhờ tếbào
không thiếudưỡngkhí.Thầy thuốc
chuộngmôn dưỡng sinh quả thật
đãkhôngxa rời thực tếkhiápdụng
kỹ thuật hô hấp để điều trị từmất
ngủ, bước qua rối loạn nhịp tim,
chođến… táo bón!
Trămhaykhôngbằng
tayquen
Để tăngcườnghiệunăngcủacơ
hoành,người tậpyoga,dưỡngsinh
cònkhéohơnnữakhikếthợp trong
bài tậpmộtsốđộng tác ítnhiềuphức
tạp, từ cách ngồi hoa sen, nằm kê
mông cho đến trồng chuối…Tất
cảđộng tác ítnhiềuphức tạp trong
bài tậpdưỡng sinh trên thực tếchỉ
xoayquanhmụcđích tạođiềukiện
khó khăn để buộc cơ hoành hoạt
độngmạnh hơn, lâu hơn, dẻo dai
hơn, nhịpnhànghơnkhingười tập
hít thở. Cơ hoành càng sung sức,
timcàngđỡmệt.Chuyêngiangành
khícôngởTrungQuốcắthẳncó lý
dochínhđángkhiquảquyếtainắm
vữngkỹ thuật luyện tậpcơhoành,
người đó quán triệt bí quyết sống
lâu gần… trăm tuổi!
Bệnh timvẫn trướcsauđứngđầu
về tỉ lệ tửvongmặcdù thầy thuốc
đang có trong tay thuốc tốt, máy
xịn! Chờ chi đến lúc trái tim thủ
vai chính đãmệt gần đứt hơi mới
co giò tìm thầy chạy thuốc?Rượt
đuổi có khéo cách mấy cũng đã
Càngcaocàngdễbịungthư
Báo
UPI
(Mỹ) dẫnmột nghiên cứumới công
bố của cácnhàkhoahọc thuộcViệnKarolinska
(Thụy Điển) cho thấy người càng cao càng có
nhiều rủi ro ung thư.
Nghiêncứucóquymôrấtlớncảvềthờigianthực
hiệnkỷ lục(50năm)vàcảvềsốngườiđượcnghiên
cứu (năm triệungười).Kếtquảcho thấychiềucao
và tỉ lệung thưcó liênquanvớinhau.Trungbìnhcứmỗi10cmcaohơn
sẽmang lại rủi roung thưcaohơn18%ởphụnữvà11%ởnamgiới.
Người cao có rủi ro cao hơn về ung thư vú, ung thư da vàmột số
loại ung thư khác. Rủi ro ung thư vú của phụ nữ cao cao hơn 20%
so với phụ nữ thấp hơn từ 10 cm trở xuống. Rủi ro ung thư da của
người cao - bất kểnamhaynữ - caohơn30% sovới người thấphơn.
Dù thếcácnhànghiêncứuchưaxácđịnhđượcnguyênnhâncụ thể
củamối liênquannày.Giả thuyết có thể làcơ thểngười caocónhiều
nhân tố, hormone tăng trưởng lúc trẻ đã kích thích phát triển các tế
bàoung thư.Một giả thuyết nữa có thể là cơ thểngười caođơngiản
cónhiều tếbàohơn từđó cónhiềunguy cơxuất hiện tếbàoung thư
hơn. Trước đây cũng có nhiều nghiên cứu kết luận chiều cao và rủi
ro ung thư có liênquan đếnnhau.
TheoTSEmelieBenyi - trưởng nhóm nghiên cứu, mục đích của
nghiên cứunàynhằmgiúpnhậndạng cácyếu tố rủi roung thưphục
vụ hướng điều trị. Những người cao không nên quá lo lắng vì kết
luậnnàykhôngđồngnghĩavới việccao lànguyênnhângâyung thư
mà chỉ làmột yếu tố rủi ro.
ĐĂNGKHOA
Giàunghèocó liênquanđếnbéophì
Béo phì, học vấn và GDP quốc gia cómối
liênquan.Đây làkết luậnmột nghiêncứumới
của cácnhàkhoahọc thuộcĐHOslo (NaUy)
công bố trên tạp chí
Journal of Epidemiology
andCommunityHealth
.
Năm2002-2013, cácnhànghiêncứu thu thậpdữ liệucủa412.921
người từ 70 quốc gia. Các tiêu chuẩn để đánh giá làmức phát triển
kinh tế của quốc gia và đặc trưngvề học vấn của các quốc gia.
Dữ liệu cho thấyở cácnướcgiàu, tình trạngbéophì xảy ranhiềuở
bộphậnngười có thunhậpvà học vấn thấp, trongkhi đóở các nước
nghèobéophì lạixảyranhiềuởnhómngườicó thunhậpvàhọcvấncao.
Lý do, ở các nước giàu kinh tế phụ thuộc phần lớn vào các ngành
côngnghiệpdịchvụvàcôngnghệ, thứcăncaonăng lượng là lựachọn
của những người ít tiền, học vấn thấp vì là thức ăn thuộc hàng bình
dânvàcôngviệccũngkhôngbuộchọphảivậnđộng thân thểnhiều.Ở
cácnướcnghèokinh tếphụ thuộcphần lớnvàonôngnghiệpvà công
nghiệpnặng thìngược lại, chỉngười có tiềnvàhọcvấncaomới có thể
tiếpcận thứcăncaonăng lượngvà làmcáccôngviệckhôngphải vận
độngnhiều.Mối liênquannày thểhiệnrõhơnởphụnữsovớinamgiới.
Dùkhôngkhẳngđịnhgiàu, nghèovà học vấn là nguyênnhân của
béo phì nhưng các nhà nghiên cứu khuyến cáo các nước cần chú
trọng hơn việc phổ biến giáo dục kiến thức về béo phì và sức khỏe
đến người dân.
THIÊNÂN
Tácdụngtránhthaichonamcủathuốc
ứcchếmiễndịch
HailoạithuốcứcchếmiễndịchCyclosporine
AvàTacrolimus thườngđượckêchocácbệnh
nhâncấyghépcácbộphận trongcơ thểnhằm
ngănngừa thải ghép có tác dụng tránh thai ở
namgiới, theonghiêncứumớicủaĐHOsaka
(Nhật) côngbố trên tạpchí
Science
.
Nghiên cứu cho thấy trong tinh trùng của nam giới có protein
calcineurin,vốngiữmộtvai trò tronghệ thốngmiễndịch.Thửnghiệm
được thựchiện trênchuộtđực.CyclosporineAvàTacrolimusđãngăn
chặncơ thểchuột đực sảnxuất proteincalcineurinvàcácnhànghiên
cứuphát hiện tinh trùng của chuột đực không thể bơi đếngặp trứng
của chuột cái.Chuột đực chỉ có thểkhôi phụckhảnăng sinh sản sau
khi ngưng dùng thuốcmột tuần.
Hiệnhai loại thuốcnàychưađượcđềnghịdùngnhư thuốc tránh thai.
Tuynhiên, theocácnhànghiêncứu, kết luậnnàycó thểdẫnđếnnhiều
nghiêncứusâuhơnvànamgiới có thểsẽcó thêmmộtbiệnpháp tránh
thainữangoàidùngbaocaosuhoặc thắtốngdẫn tinh.
ĐĂNGKHOA
Mộtsốđộngtác ítnhiềuphứctạp,từcáchngồihoasen,nằmkêmôngchođếntrồng
chuối…đềutăngcườnghiệunăngchocơhoành.
chậm ít bước.Với bệnh timmạch
cho dù có tìm được giải pháp tạm
bợ cũngmệt cầm canh! Cách tốt
nhất để trị bệnh tim là sống saođể
tim đừng bệnh, càng lâu càng tốt.
Có khó lắm không nếu bỏ ramỗi
ngày ít phút cho vài động tác tập
luyện cơ hoành? Ấy vậy mà số
người xếp hàng chờ lịch mổ tim
vẫn càng lúc càng đông?!
◄
