6
THỨHAI
19-10-2015
Phong su-Chuyen de
TUỆMINH
C
hophépphá thai khi thai nhi chưa quá 12 tuần tuổi
là mốc thời điểm được nhiều quốc gia ở châu Âu
như Pháp, Đức, ĐanMạch lựa chọn. Tuy nhiên,
nhiều quốc gia vẫn những mốc thời gian khác nhau cho
việc phá thai hợp pháp với những lý do khác nhau. Ví dụ
như ởPhầnLan là dưới 20 tuần tuổi, ởÝ là dưới 90 ngày
tuổi,HàLan làdưới 24 tuần tuổi, hayNga là22 tuần tuổi…
Nơi nghiêm cấm, chỗ thả lỏng
Trên thếgiới, quyđịnhvềphá thai đãđượcbanhànhvà có
hiệu lực trênnhiềuquốcgiavàv ng lãnh thổ.Theosố liệunăm
2013 củaLiênHiệpQuốc, 97% các quốc gia trên thế giới đã
chophépphá thai đểbảovệ sứckhỏe, tínhmạng củaphụnữ.
Trongđó,khoảng65%cácquốcgiachophépphá thaikhi sức
khỏe của thai phụbị đe dọa, 49% các quốc gia chophépphá
thai khi thai nhi bị khiếm khuyết hoặc việcmang thai là kết
quảcủahànhvi tội phạm tìnhdục.Chỉ 34%cácquốcgiacho
phépphá thaivì lýdokinh tế-xãhộihoặcphá thai theoyêucầu.
Các nước nghiêm cấm phá thai với bất kỳ lý do gì là
Chile, Cộng hòaDominica, El Salvador, Vatican,Malta và
Nicaragua. T y vào cách nhìn nhận, đánh giá và tình hình
trongnướcmàcácquốcgiachophépphá thai sẽcóquyđịnh
riêng.Trongkhimột sốnướckhá thoángvềvấnđềnạophá
thai nhưCanada vàTrungQuốc, nhiều nước khác lại kiểm
soát chặt chẽ nhưMỹ,Anh, Brazil…
ỞTrungQuốc, việcnạophá thai gầnnhưđược thựchiện
tự do và không có giới hạn về độ tuổi của thai nhi khi tiến
hànhphá thai.TrungQuốcchỉ ngăncấmphá thai nhằmmục
đích lựa chọn giới tính nhưng trên thực tế, chính sáchmột
concủaTrungQuốccàng làmphát sinhnhiềucaphá thaihơn
với thai nhi bị phá bỏ hầu hết là nữ. Trong khi đó, Canada
làmột trong số rất ít cácquốcgiakhôngcóquyđịnhchế tài
nhằm hạn chế phá thai. Ở quốc gia này, phá thai không bị
cấmvớibấtkỳ lýdogìvàởbấtkỳgiaiđoạnnàocủa thaikỳ.
Muốnphá thai phải được chuyêngia
tưvấn
ỞMỹ, việcphá thaiđãđượccácnhà làm luậtquyđịnhkhá
nghiêmngặt, chặt chẽ. Các nhà làm luật đã đề ra nhiềubiện
phápđểgiới hạnquyềnđượcphá thai nhưviệcphá thai phải
đượcchuyêngia tưvấn, chỉ được thựchiệnphá thai theoyêu
cầuvới thaiởmộtđộ tuổinhấtđịnh,…T y từngbangmàcác
biện pháp này được quy định khác nhau. Chẳng hạn có đến
43 trên tổng số50bangnghiêmcấmphá thai trừkhi điềuđó
là cần thiết đểđảmbảo sứckhỏevà tínhmạng của thai phụ.
Nạo phá thai chỉ được thực hiện trongmức tuổi thai cho
phépcủa từngbang, daođộng trongkhoảng20 tuần tuổi cho
đến trước ba tháng cuối của thai kỳ hoặc khi thai nhi đã có
khả năng tự sống sót (được định nghĩa là ngưỡngmà bào
thai có 50% khả năng tồn tại bên ngoài tử cung của người
mẹ - thường là vào khoảng 24 tuần tuổi).
Pháp luật của các nước châuÂu cũng quy định khá chặt
chẽvấnđềphá thai.ỞAnh, phá thai đãđượchợppháphóa
kể từ khi đạo luật năm 1967 có hiệu lực. Đạo luật này cho
phépphá thai với điềukiệnphải được thựchiện trongvòng
24 tuần đầu tiên của thai kỳ. Độ tuổi của thai phụ khi phá
thai cũng không bị giới hạn, miễn là có được sự tư vấn và
đồng ý cho phá thai của hai bác sĩ.
ỞBỉ,cácquyđịnhchính
về nạo phá thai được ghi
nhậntrongBộluậtHìnhsự,
theo đó luật pháp Bỉ cho
phép thaiphụphá thaikhi
họcảm thấy“căng thẳng”
vớiquá trìnhmang thai.Bộ
luật không có định nghĩa
cụ thể chođiềuđónhưng
trên thực tế, “căng thẳng”
có thểđượcxemnhư tình
trạngmà thai phụ cảm thấy chưa sẵn sàng để có con. Việc
phá thai là hợp pháp khi thai từ 12 tuần tuổi trở xuống và
phải được bác sĩ chuyênkhoa thực hiện.
Mục đích của các quốc gia khi quy định thời điểm cho
phépphá thaihợppháp làđểbảovệsứckhỏecủa thaiphụdo
phá thai được thựchiện càng sớm thì càng ít cóbiến chứng
gâynguyhiểmđến tínhmạng.Khôngnhững thế, hợppháp
hóa việc phá thai cũng tránhđược tình trạngnạophá thai ở
cáccơ sở“chui”, hạnchếcác tai biếnvà rủi rocho thai phụ.
Trườnghợp thai lớnhơnđộ tuổi chophépphá thai theo luật
định, cácnước châuÂuquyđịnhphải chứngminhđượcviệc
phá thaiđó làcần thiếtđểcứusốnghoặcngănngừachấn thương
nghiêm trọngởngườimẹ(cảvề thểchất lẫn tinh thần),hoặc thai
nhicónguycơbị tàn tậtnghiêm trọng(theoĐạo luậtvềphá thai
củaAnh); hoặc thai nhi gặpvấnđềnghiêm trọngvề sứckhỏe
không thểchữa trịđượcở thờiđiểmchẩnđoán (luật củaBỉ)…
Cá biệt, ĐanMạch có khá nhiều ngoại lệ cho việc phá
thai khi thai lớnhơn số tuổi chophép.Chẳnghạn, bêncạnh
nguyênnhânsứckhỏe,ĐanMạchcònchophépphá thai lớn
hơn 12 tuần tuổi khi việcmang thai là hệ quả của hành vi
phạm tội tìnhdụcnhưhiếpdâm, loạn luân; ngườimẹkhông
đủ khả năng về thể chất hay trí tuệ để chăm sóc cho con;
ngườimẹ khôngđủkhả năng chăm sóc cho convì cònquá
nhỏ hay việcmang thai, sinh con và chăm sóc cho đứa trẻ
sẽ tạo thànhgánhnặngvà trởngại nghiêm trọngkhông thể
tránhđược chongườimẹ trongviệc chăm lo chogia đình.
Phá thai dohiếpdâm, loạn luân:
Còn tranh cãi
Chophépphá thai khi thai nhi làhệquảcủaviệc thai phụ
bị hiếp dâm hay loạn luân làmột quy định khá phổ biến ở
nhiều nước như Đức, Brazil, ĐanMạch, Na Uy, Bồ Đào
Nha,CộnghòaCzech...Một sốnướcđềcậpcụ thểđếnhiếp
dâmvà loạn luân trongquyđịnhvềphá thai.Trongđó, việc
phá thai hợpphápởbangArizonavàUtah (Mỹ) cũngđược
thựchiện cho các trườnghợpbị hiếpdâmhay loạn luân; và
ởmột sốbangkhác có thể thực hiệnphá thai hợpphápnếu
thai nhi phát triểnbất thường.
Trong khi đó, nhằm làm cho quy định trở nên bao quát
hơn - bao tr mcảhiếpdâm theo luật định (quanhệ tìnhdục
với người vị thànhniên), cưỡngbứcvà cả loạn luân - nhiều
nước khác chỉ nói rằng cho phép phá thai nếu việc mang
thai là kết quả của hành vi phạm tội hình sựmà không xác
định hành vi cụ thể. Yêu cầu thủ tục để chứngminh hiếp
dâm hay loạn luân cũng rất đa dạng.
ỞBrazil, các bệnh viện yêu cầu thai phụ hoặc thân nhân
phải cóxác nhận bằngvăn bản rằng trường hợp phá thai là
dobị hãmhiếphoặc loạn luân.Trongkhi đó, pháp luậtĐức
yêu cầu phải dựa trên ý kiến của cơ quan y tế rằng “có cơ
sở xác đáng cho giả định: Việcmang thai được gây ra bởi
hànhviphạmpháp”.Cácquốcgiakháckhiápdụngquyđịnh
nàycũngyêucầu thai phụhoặcgiađìnhcungcấpcáccơ sở
chứngminhnhưbảnáncủa tòahaykết luậncủacơquany tế.
Tuy nhiên, điều này cũng gây nên không ít tranh luận,
phản bác khi việc chứngminh bị hiếp dâm hay loạn luân
không đơn giản vì khó xác định được tội danh.Với việc bị
hiếpdâm, nạnnhân thườngsợhãi, khôngkhaibáosớm.Với
trườnghợp loạn luân, thai phụ thườngkhông côngkhaimà
muốn che giấu vì lo ngại bị đàm tiếu…Tất cả đều dẫn đến
trở ngại cho quá trình điều tra; thậm chí trong trường hợp
bị hiếp dâm, quá trình điều tra còn gặp khó khăn hơn nữa
nếunạnnhânđã lậpgia đìnhhayđã từngquanhệ tìnhdục.
Có thể thấy các quy định của dự thảo về vấn đề nạo phá
thai củanước tađangđi theoxu thếchungcủaquốc tế.Tuy
nhiên, vẫn cần rất nhiều ý kiến đóng góp mang tính xây
dựng, nhất là nội dung về hiếp dâm, loạn luân để quy định
thực sự chặt chẽ, hiệu quả và khả thi.
▲
Luậtpháthai:
Bàitoánkhó
củanhiềunước
Chophéppháthaitrongtrườnghợpthainhilàhệquảcủaviệc
thaiphụbịhiếpdâmhayloạnluânlàmộtquyđịnhkháphổbiến
ởnhiềunước.
PhụnữTây
BanNhabiểu
tình (vào tháng
9-2014)đ ibãi
bỏcácđiều luật
phá thaiđ ihỏi
quákhắtkhe,
ngăncảnphụ
nữđư cphá
thaih ppháp.
Ảnh:REUTERS
LTS:
Vừaqua,khidựthảo
LuậtDânsốđư cđưara
lấyýkiến,cácđiềukhoản
vềpháthaiđãnhậnđư c
nhiềuýkiếng pý,nhất
làvấnđềpháthaitrên
12tuầntuổi.Dịpnày,báo
PhápLuậtTP.HCM
xin
giớithiệubàiviếttổng
h pcácquyđịnhvềphá
thaih pphápởcácnước
trênthếgiới.
TheosốliệucủaLiênHiệp
Quốc,cácnướccóchínhsách
hạnchếpháthaithườngcó
tỉ lệnạopháthaikhôngan
toàncaohơngấpbốn lần,
đồng thời có tỉ lệ tử vong
của thai phụ caohơngấp
ba lầnsovới cácnướccho
phépphá thai.
