8
THỨHAI
19-10-2015
P
hap luat
THUNGUYỆT
T
heodự thảo, án lệ lànộidung
trongbảnán,quyếtđịnhđãcó
hiệu lựcpháp luật của tòaán
vềmột vụviệccụ thể, có tínhchuẩn
mực, chứađựng lập luậnđể làm rõ
cácquyđịnh củapháp luật chưa rõ
ràng, cócáchhiểukhácnhau; phân
tích, giải thích các vấn đề, sự kiện
pháp lývàchỉ ranguyên tắc, đường
lối xử lý, quy phạm pháp luật cần
được ápdụng trongviệcgiải quyết
vụ việc cụ thể đó. Án l đượcHội
đồng thẩmphánTANDT i cao lựa
chọn và được chánh ánTANDT i
cao côngbốđể các tòanghiên cứu,
áp dụng trong xét xử.
Ba tiêuchí lựachọn
Dự thảo quy định ba tiêu chí lựa
chọnbảnán,quyếtđịnhđểphát triển
thành án lệ:
Thứnhất
, đó lànhữngquyết định
củaHội đồng thẩmphánTANDT i
cao, TAND cấp cao, tòa ánquân sự
trungươnghoặcquyết định, b nán
đãcóhiệu lựcpháp luật củacác tòa.
Thứhai
, c cquy tđ nh,b n nđ
chứa đựng nội dung có tính chuẩn
mực,cógiá trịhướngdẫnxétxử,bảo
đảm ápdụng thốngnhất pháp luật.
Thứba
, c cquy t đ nh, b n nđ
chứađựng lập luận làm rõmột hoặc
một sốquyđịnhcủapháp luật chưa
Nếunghịquyếtvềán lệđượcbanhành, cáchộiđồngxétxửsẽcó thêmcơsởpháp lý
đểvậndụng trong trườnghợp tương tự.Ảnhminhhọa:T.TÙNG
Cánhân,cơquan,tổchức
cũngcóthểgửiđềxuất lựa
chọnquyếtđịnh,bảnánđ
ph ttri nthành n lệ.
Xửkhácán lệ:Phảinêurõ lýdo
TANDTốicaođãhoàntấtdựthảonghịquyếtcủa
HộiđồngthẩmphánTANDTốicaovềquytrình
banhanhvaápdụngánlệ.Chúngtôixingiới
thi utớibạnđọcm tsốn idungđ ngchúý.
Cánhân
cũngđượcđề
xuấtvềánlệ
Theodự thảo, khi xét xử, thẩmphán, hội thẩmphải
nghiên cứu, áp dụng án lệ để giải quyết các vụ việc
tương tự, bảo đảm những vụ việc có tình tiết giông
nhauphải đượcxử lynhưnhau. Sôbảnán, quyết định
của tòa có chứađựng án lệ, tính chât, tình tiết vụ việc
tương tựđượcnêu trongán lệva tínhchât, tình tiết vụ
việc đangđược giải quyết, vânđềpháp ly được án lệ
giải quyết phải được việndẫn, phân tích, lam rõ trong
bảnán,quyếtđịnhcủa tòa; trườnghợpkhôngápdụng
án lệ th phải phân tích, lập luận rõ lydo trongbảnán,
quyếtđịnhcủa tòa.
Trư ngh pc vănb nquyphạmph p lu tmớiđư c
banhànhd ntớic cn idungc a n l khôngc nphù
h pvới ph p lu t, khôngb ođ mcôngbằng, công lý
th th mph n,h i th mkhông pd ng n l ,đ ngth i
ph i ki nngh đ h ybỏ, thay th n l .
rõ ràng, có cáchhiểukhácnhau; có
nộidungphân tích,giải thíchcácvấn
đề, sựkiệnpháp lývàchỉ ranguyên
tắc, đường lốixử lý, quyphạmpháp
luậtcầnđượcápdụng trongviệcgiải
quy t vụ việc cụ thể.
Quy trình tuyển chọn,
hủybỏ chặt chẽ
Việctổchứcràsoát,
pháthiệnquyếtđịnh,
b n n của các tòa
để đề xuất phát triển
thànhán lệđược tiến
hành theođịnhkỳsáu
tháng.Nh ngngư i c tr chnhi m
r so tđ đ xu t l ch nh nTAND
c p t nh, ch nh n t a n quân s
quân khu v tương đương (đ i v i
quy t đ nh, b n n c a t amình v
c c t a tr c thu c).M t đi mđáng
chú ý l cá nhân, cơ quan, tổ chức
cũng có thể gửi đề xuất lựa chọn
các quyết định giám đốc thẩm, các
quyết định, bảnáncóhiệu lựcpháp
luật của tòa đáp ứng đư c ba tiêu
chí trên (thôngquaVụPháp chế và
Quản lý khoa học).
Sau khi nhận được đề xuất, Vụ
Pháp chế và Quản lý khoa học sẽ
tiến hành đăng tải các quyết định,
bảnán, nội dungđượcđềxuất công
nhận làm án lệ để các cơ quan, tổ
chức, cá nhân tham
gia ýkiến trong thời
gianhai tháng.
Ti pđ , trong thời
hạnmột tháng kể từ
ngàyhếtthờihạncông
bố lấyýkiếnn i trên,VụPháp chế
vàQuản lýkhoahọcchủ triphốihợp
vớicácvụchứcnăngcủaTANDT i
cao tậphợpgópý, nghiêncứu, đánh
giánhữngnộidung trongquyếtđịnh,
bản án được đề xuất… trinh chánh
án TAND T i cao xem xét, quyết
định thành lập hội đồng tư vấn án
lệ.Trêncơ sởkết quả tưvấnc ah i
đ ng n y, chánh ánTANDT i cao
sẽ tổ chức phiên họp toàn thể Hội
đồng thẩm phánTANDT i cao đ
thôngqua án lệ.
Trư ng h p do s thay đ i c a
ph p lu t ho c do chuy n bi n tình
hình m n l không c n phù h p
thìH i đ ng th mph nTANDT i
caoc tr chnhi mxemx t h ybỏ,
thay th n l .Nh ngngư i c th m
quy n, tr ch nhi m r so t, đ xu t
v n l c ngc quy nki nngh H i
đ ng th mph nTANDT i caoxem
x th ybỏ, thay th n l (thôngqua
VụPháp chếvàQuản lýkhoahọc).
Sau khi ti p nh n, Vụ Pháp chế và
Quản lý khoa học nghiên c u, b o
c o ch nh n TANDT i cao đ tổ
chức phiên họp toàn thể Hội đồng
thẩm phánTANDT i cao xem x t
vi c h ybỏ, thay th n l . Trên cơ
s k t qu bi uquy t c aHội đồng
thẩmphánTANDT i cao, ch nh n
TANDT i caocôngb vi ch ybỏ
ho c thay th n l .Vănb nh ybỏ
ho c thay th n l ph iđăng trên t p
ch TAND,c ng thông tinđi n t c a
TANDT i caov g i đ n c c t a.
Nhữngđiểmcòn
bănkhoăn
Khi bảndự thảonàyđược đưa ra
lấyýkiến các cơquan liênquanđ
c một số ý kiến cho rằng nội hàm
“làm rõ các quy định của pháp luật
chưarõràng,cócáchhiểukhácnhau”
c a n l l quá rộng.B i lẽkhimột
quy định pháp luật không rõ ràng,
cầnđượcgiải thíchđểcóhiệu lựcáp
dụng thốngnhất chungchomọi chủ
thể trongxãhội thi thẩmquyềngiải
thích thuộcỦybanThư ngv Qu c
h i.Thẩmquyềngiải thíchpháp luật
của tòa, c a thẩmphán chỉ nêngiới
hạn ở phạm vi để áp dụng cho việc
giải quyếtmột vụ việc cụ thể.
M t s ki nkh c thì bănkhoăn
v vi c dự thảo chưa làm rõ được
giá trị của án lệ đối với các cấp
tòa. Liệu bản án, quyết định của
tòa cấp huyện được công nhận là
án lệ cóhiệu lực ràngbuộcđ i v i
việcxét xửcủa tòac p trên (t acấp
tỉnh, tòaáncấpcao,Hội đồng thẩm
phán TANDT i cao) hay không?
Nếu có thi vi c tòa cấp trên viện
dẫn bản án, quyết định được công
nhận là án lệ của t a cấpdưới li u
c phù h p?
s
TAND c p cao t i TPH N i v a x ph c th m, tuyên y
n sơ th m 11 năm tù đ i v i NguyễnTr Thanh (18 tu i),
năm năm tù đ i v i Nguyễn Đ c To n (18 tu i), gi m n
choH Tu nAnh (19 tu i) t b y năm tù xu ng c n năm
năm s u th ng tù v t i gi t ngư i.
Thanh v n n nhân Nguyễn Tr Quy (19 tu i, cùng ng
huy nPh cTh ,H N i) c mâu thu n t trư c. Bi tTu n
Anhh c cùng trư ngv i n nnhân, Thanhnh khi n og p
n nnhân trư ng thì b ođ Thanh t i “r ah n”.Hai ng y
sau, đư cTu nAnh b o tin, Thanh gi u dao b m trong t i
qu n r i đi xem y đ n trư ng. Trên đư ng đi, Thanh th y
To n bèn nh To n gi p. C hai đ n trư ng, đư c Tu n
Anh “ch đi m” n n nhân đang trongm t qu n Internet,
Thanh ch To n t i đ a ch trên. T i nơi, To n ngo i đ i,
Thanh v o qu n tìm n n nhân, to ti ng r i xông t i đâm
hai nh t khi n n n nhân g c t i chỗ. N n nhân đư c m i
ngư i đưa t i b nh vi n c p c u nhưng đ t vong do v t
thương qu n ng.
Gây nxong, Thanhv To nv nh To n l n tr n, t i 19
gi cùng ng yThanh đ n cơ quan công an đ u th .
Sauphiênx sơ th m c aTANDTPH N i, giađìnhn n
Cácbị cáo tạiphiên tòa.Ảnh:THÚYAN
Đượctòagiảithích,giađìnhnạnnhânthathứchocácbịcáo
nhân đ kh ng c o yêu c u tăng m c n v tăng m c b i
thư ng đ i v i c c b c o. T i phiên ph c th m, gia đình
n n nhân đ n t r t s m, mang theo di nh c a n n nhân.
Trong ph n tranh lu n, gia đình n n nhân cho r ng ch vì
nh ngmâu thu n h t s c nhỏ nh t m c c b c o đ cư p
đim t sinhm ng l qu t nnh n.Dođ , giađìnhn nnhân
đ ngh HĐXX tăngm c b i thư ng v t n th t tinh th n,
đ ng th i ph t c c b c om c n cao hơn.
C c th mph n trongHĐXXđ l n lư t gi i th ch, khuyên
nh gia đình n n nhân. Theo đ , c c b c o đ b t a sơ
th m tuyênm c b i thư ng v t n th t tinh th n cao nh t
(t i đakhôngqu 60 th ng lương cơb n) nênkhông th b t
c c b c o b i thư ng cao hơn n a. V yêu c u tăngm c
n, đ ng l nỗi đau thương, m t m t m c c b c o đ gây
ra cho gia đình n n nhân thì kh m c th tha th đư c
v đ ng ph i b s tr ng ph t nghiêm kh c c a ph p lu t.
Tuy nhiên, c c b c o tu i đ i đ u c n r t trẻ, khi ph m
t i chưa đ 18 tu i, kh năng nh n th c c n h n ch nên
HĐXXmongmu n gia đình n n nhân nghĩ đ n tình l ng
nghĩa x mm cho c c b c o cơ h i đ s m đư c tr v
v i c ng đ ng l m l i cu c đ i.
Saukhi nghenh ng l i gi i th ch, thuy t ph cc aHĐXX,
trư c gi ngh n đ i di n gia đình n n nhân đ đ ng lên
cho bi t tha th v r t to n b đơn kh ng c o đ i v i c c
b c o. “Mong r ng đây sẽ l đ ng l c gi p c c b c o c
g ng c i t o th t t t đ s mđư c tr v l m l i cu cđ i sau
khi đ lỡ ph m t i” - m t ngư i nh c a n n nhân tâm s .
TUYẾNPHAN
