CHỦNHẬT 15-11-2015
10
SỨCKHỎE
Sựcăngthẳng,phiền
muộn
lànhữngnguyên
nhânhàngđầugâyviêm
loétđường tiêuhóa.
Ngườibuồndạ
cũngsầu
Ngày càng có nhiều người bị viêm loét đường tiêu hóa do những
nguyên nhân như vi khuẩn, khói thuốc hoặc do sử dụng dược phẩm.
DS
NGUYỄNBÁHUYCƯỜNG,
Australia
T
huật ngữ“viêm loét hệ
thống tiêuhóa” (peptic
ulcer) dùng để diễn tả
một nhóm bệnh viêm
nhiễm ở bộ máy tiêu
hóa trên (upper gastrointestinal
tract). Đây là sự viêm loét ở hệ
tiêuhóa trên, nơimà lớpmàngvà
lớp mô ở đó bị “ăn mòn” và tạo
nênmột vết thương. Có hai dạng
loét hệ tiêu hóa phổ biến là loét
tá tràng và loét bao tử.
Triệu chứng của ung loét là
một cảmgiác cháybỏng, cồn cào
và đau ở phần giữa xương ngực
và rốn. Hiện tượng này xảy ra
thường xuyên kèm theo ợ nóng,
buồn nôn,mất cảm giác thèm ăn
và khó tiêu. Cơnđau thườngkéo
dài khoảng 45-60 phút. Đau từ
nhẹ đến nặng, đôi khi quằn quại
và thường làmchobệnhnhânmất
ngủ.Những triệuchứngkhácbao
gồm đau lưng, nhức đầu, cảm
giác ngộp thở, ói mửa, đôi khi
phân cómáu.
Nguyênnhângây loét
Những yếu tố sau đây thường
làm tăng sự tiết acid dạ dày và
làm thay đổi hệ màng nhầy ở hệ
tiêu hóa:
-
Sửdụngdược phẩm:
Những
thuốc thông thườngnhất làaspirin
vànhững thuốckhángviêmkhông
steroid. Khi sử dụng lâu ngày,
những dược phẩm này sẽ làm
tăng tiết acid ở dạ dày. Ngoài ra
những loại thuốc steroid dùng
để trị viêm khớp cũng gây nên
hiện tượngnày.Những loại thuốc
kháng acid đôi khi lại gây tác
dụng ngược, thay vì trung hòa
acid dạ dày chúng lại gây phản
ứnghồi ngược (rebound effects).
Một thuốc kháng acid rất quen
thuộc cần phải lưu ý là calcium
carbonate. Sử dụng quá mức
vitaminC cũng làmột nguyêndo
lây viêm loét hệ thống tiêu hóa.
-
Nhiễm vi khuẩn:
Thủ phạm
khét tiếng nhất là
Helicobacter
pylori.
Loại vi khuẩn này chịu
trách nhiệm khoảng 90% trường
hợp loét dạ dày và khoảng 70%
trường hợp loét tá tràng.
-
Sựnhạy cảm thực phẩm:
Sẽ
gây ra một đáp ứng viêm và sẽ
làm xói mònmàng nhầy dạ dày.
-
Khói thuốc:
Làm hủy hoại
màng nhầy ruột, sự trào ngược
muối mật do khói thuốc cũng sẽ
làm kích ứngmột cách “tàn bạo”
tới dạ dày.
-
Căng thẳng, loâu:
Làmgia tăng
đáng kể sự sảnxuất acid dạ dày.
Chữa trị bằngphương
pháp tựnhiên
-
Tránh thựcphẩmgâydị ứng,
kích ứng:
Tránh rượu, cà phê,
thực phẩm chứa nhiều gia vị cay,
chocolate,chanh,cam…Ănnhững
bữa ănnhỏvà điềuđộ. Cũngphải
tránhnhững thựcphẩm làm từ sản
phẩmbơ sữa, đặcbiệt là sữabòvì
có thể làm gia tăng bệnh cảnh do
calcium và protein có trong sữa
dần dần sẽ kích thích thêm sự sản
xuất acid.
-
Ănnhiềuraucải:
Raucảixanh
nhưxà lách, bắpcải lànguồncung
cấpfolatevàvitaminK.Đâylànhững
chất cần thiết trong việc làm lành
vết loét.Dịchépbắpcải có thể làm
lànhmột cáchnhanhchóngnhững
vết loét tronghệ tiêuhóadocóchứa
nhiều glutamin. Đồng thời trong
dịch ép bắp cải cũng chứa những
hóa chất thực vật có tác dụng diệt
H. pylori.
Dùng 400-500ml/ngày
hai lần trước bữa ăn.
-
Nên ăn nhiều chuối:
Chuối
cungcấpnhiềuhóachấtcó thểkích
thích sự tăng trưởng của những tế
bàomàngnhầycó tácdụngbảovệ
trong dạ dày và ruột.
-
Lôhội (nhađam):
Xay lánha
đamvàuốngkhoảngnửachén,mỗi
ngàyhai lầnkhi bụng đói.
-
Chất acid béo thiết yếu
(Essential Fatty Acid - EFAs):
Những chất béo này có tác dụng
làm xoa dịu tiến trình viêm. Sử
dụngviênnangdầu cá1.000mg/
ngày ba lần (uống trong lúc ăn
hoặc ngay sau khi ăn).
-
Probiotics:
Thông thường
những bệnh nhân loét hệ tiêu hóa
hay được kê kháng sinh để tiêu
diệt
H. pylori.
Rủi thay, những
vi khuẩn có lợi trong hệ tiêu hóa
cũng bị vạ lây. Vì vậy phải “tái
sinh” cho chúng bằng probiotics.
Những probiotic bây giờ đã được
bào chế dưới dạngviênnangbao.
Sử dụng lúc bụng đói.
-
Dùng kẽm bổ sung:
Kẽm có
tác dụng chữa lành vết loét. Tuy
nhiên, khi dùng kẽm cần lưu ý
những điều sau: Những dược
phẩm steroid sẽ làm giảm sự hấp
thu kẽm. Mỗi ngày sử dụng ba
lần,mỗi lần15mgkẽm.Dùng sau
bữa ăn. Khi dùng kẽm nên dùng
chung với vitaminA, B6 vitamin
Cvàmagnesium.Khôngnêndùng
kẽm lâuhơnsáu tuần.Khôngdùng
chung kẽm với các chế phẩm bổ
sung sắt. Dù kẽm làmột loại chế
phầmbổ sungkhoángchất không
cầnbácsĩkêđơn .Tuynhiên,muốn
sử dụng cần có sự chỉ dẫn đầy đủ
của dược sĩ. Người bệnh không
nên tự ýmua dùng.
-
Giảm stress:
Cũngkhôngphải
ngẫu nhiên mà có câu “rầu thúi
ruột”. Rèn luyện thân thể thường
xuyên sẽgiúpgiảm stress, giảm lo
Ốmmàcómỡbụngnguyhiểmhơncả
béophì
Béo phì có hại cho sức khỏe, tuy
nhiênngườikhôngbéonhưngcómỡ
thừa ở bụng lại có nhiều rủi ro sức
khỏehơncảbéophì.Đây làkết luận
củamột nghiêncứumới củacácnhà
khoahọcởViệnNghiêncứuWellness
thuộc BV Cleveland Clinic (Mỹ)
công bố trên tạp chí y khoa
Annals
of InternalMedicine
.
Nghiên cứu thực hiện dựa trên phân tích dữ liệu y tế của 15.184
ngườiMỹ tuổi 18-90, hơnmột nửa sốđó là phụnữ. Các nhà nghiên
cứu nhận thấy so với nam giới có chỉ số khối cơ thể (BMI) bình
thường và không cómỡ bụng, rủi ro bệnh tật dẫn đến chết sớm của
nam giới cóBMI bình thường nhưng cómỡ bụng cao hơn tới 87%.
Tỉ lệ nàyở phụ nữ là 48%.
Theo GS Francisco Lopez-Jimenez - tác giả nghiên cứu, người
có BMI bình thường không nên chủ quan rằngmình sẽ không gặp
vấn đề sức khỏe liên quan đếnmỡ vì điều đó còn phụ thuộc người
đó cómỡbụnghaykhông. Nhiềunghiên cứu trước đã cho rằngmỡ
bụng làm gia tăng rủi ro bệnh timmạch nói riêng và với sức khỏe
nói chung.
THIÊNÂN
Antoànsinhsảntiếntriểntốt
Báo cáo củaTổ chứcY tếThế giới
(WHO) công bố trên tạp chí y khoa
The Lancet
cho biết tỉ lệ tử vong bà
mẹ (tửvong trongquá trìnhmang thai,
sinh nở hoặc trong vòng sáu tuần sau
sinh) toàn cầu đã giảm gầnmột nửa
trongvòng 25 nămqua.
Năm 1990, LiênHiệpQuốc (LHQ) công bố támmục tiêu trong
Mục tiêuphát triển thiênniênkỷbaoquát các lĩnhvựckinh tế, giáo
dục, sức khỏe. Khảo sát được thực hiện ở 171 nước cho thấy từ đó
trungbình số trườnghợp tửvong bàmẹ đã giảm từ532.000 trường
hợpmỗi nămxuống còn303.000 trườnghợp.Năm1990 trungbình
có 385 trường hợp tử vong/100.000 ca sinh thành công, năm 2015
con số tửvong giảmxuống còn216, tươngđương43,9%.
Đây lànỗ lựcđángghinhận, tuynhiênvẫnchưađápứngđượcmục
tiêu trongnăm2015này sẽ giảm75% trườnghợp tửvongbàmẹ so
với năm 1990 và thanh toán hoàn toàn việc tử vong bàmẹ vào năm
2030màLHQ,WHOvàQuỹNhi đồngLHQ (UNICEF) đã đề ra.
Theo PhóGiám đốc điều hànhUNICEFGeet RaoGupta, có ba
yếu tố quan trọng để hạn chế tử vong bàmẹ. Đó là phát triển y tế;
phát triển hệ thống y tế; và đầu tư giáo dục, cung cấp kiến thức về
sức khỏe sinh sản chophụnữ.
ĐĂNGKHOA
Nọcrắngiúpcầmmáu
Theomột nghiên cứumới của các
nhàkhoahọcĐHRice (Mỹ)côngbố
trên tạp chí khoa học
Biomaterials
Science and Engineering
, nọc rắn
giúp cầmmáu trong phẫu thuật đối
với người bị bệnhmáukhó đông.
Các thuốc chống đông, làm loãng
máu thườngđược sửdụngvới cácbệnhnhân timmạch có rủi rođột
quỵ. Các biện pháp kiểm soát chảymáu các bác sĩ hay dùng trong
phẫu thuật đối với cácbệnhnhânnày có thể cóđộc chất và có rủi ro
dị ứng caovới bệnhnhân.
Các nhà khoa học phát hiệnhợp chất Batroxobin,một enzyme có
trong nọc độc hai loại rắn hổ lục ởNamMỹ, nếu được kết hợp với
một loại gel nước có tên SB50 có tác dụng nhanh chóng làm lành
vết thương sau phẫu thuật. Thử nghiệm trên chuột đã thành công.
ĐĂNGKHOA
Đểtrịviêm loétđườngtiêuhóa,cũngnênmuanhữngDVDtấuhàivềđểmàcườidẫu
rằngnguyênnhânkhiếntacườiđôikhiquáđỗi…vôduyên.
âudo luyện tập thểdục thể thao sẽ
làm tăng lưu lượngmáu đến não,
giúpcơ thể tiết ramột sốhormone
có tácdụngkích thíchhệ thầnkinh,
nhờ đó sẽ giúp gia tăng nồng độ
củanhữngchấtgiốngmorphinehay
còn gọi là “ma túy nội sinh” xuất
hiệnmộtcách tựnhiên trongcơ thể
nhưbeta-endorphine.Nhữngchất
“ma túynội sinh”nàycónhững tác
động tích cực lên tâm trạng, cảm
xúc…Nhờ vậy sẽ ngăn chặn sự
sảnxuấtquámứcaciddạdày.Hãy
hưởng thụmột cuộc sống vui vẻ,
hãy tập… cười, cười càng nhiều
càng tốt. Những nghiên cứumới
nhất cho thấycười làmột “bác sĩ”
haynhấtđốivới tấtcả loạibệnh.
◄
