8
THỨTƯ
25-11-2015
P
hap luat
“Vừabuồnvừaquê”
Có lần tôinghingờgiấy tờgiả, thấy
vụviệcnghiêm trọngnênđãgọiđiện
thoại nhờcônganđếnhỗ trợ. Cánbộ
công anđếnnơi thìmột người trong
nhóm đến công chứng này đã tẩu
thoát. Vậymà vị cán bộ công an đó
cầmgiấy CMND (sau này kết luận là
giấy giả) quăng lại bànngaymặt tôi,
phán: “Chứngminhngười tanhư vầy
mà dámnói giả hả?Giấy thếnàymà
dámnói giấy giả hả?”. Lúc đó tôi vừa
buồnvừa“quê”với đương sự.
MộtCCV (đềnghị khôngnêu tên)
Trướcđây, chamẹcủaanhemôngHoàngDươngLiễuqua
đời để lạimảnhđất rộnggần800m
2
(không códi chúc).Ông
Liễucho rằngchamẹđãbàngiaomảnhđất nàychovợchồng
ông quản lý. Còn anh của ông thì lại cho rằng người cha đã
bánmảnhđất này chomìnhvàonăm 1994.
Haibênphát sinhmâu thuẫn, nhiều lầnyêucầuchínhquyền
địaphươnggiảiquyết.UBNDhuyệnTuyênHóa (QuảngBình)
đãcôngnhậnviệcchuyểnnhượngđấtnăm1994giữaanhông
Liễuvàngười cha.Mặtkhác,UBNDhuyệncho rằngvàonăm
1998người chađãquađờinhưngmộtnămsau,UBNDhuyện
vẫn cấp giấy đỏ đứng tên người cha là sai quy định. Từ đó,
tháng3-2014,UBNDhuyệnTuyênHóa đã cóQuyết định số
561 thuhồi, hủy bỏ giấy đỏ nêu trên.
Ông Liễu khiếu nại, UBND huyện này ra Quyết định số
1832, nội dung thừa nhận việc chuyển nhượng đất và tài sản
trên đất giữa anh ông Liễu và người cha, giữ nguyênQuyết
định số 561. ÔngLiễu tiếp tục khiếu nại thì chủ tịchUBND
tỉnhQuảngBìnhđã raQuyết định số 368 bác đơn của ông.
ÔngLiễu bèn khởi kiện vụ án hành chính yêu cầu tòa hủy
các quyết định của chủ tịchUBNDhuyệnTuyênHóa và chủ
tịchUBND tỉnhQuảngBình, đồng thời hủyhợpđồngchuyển
nhượng đất giữa anh ông với người cha đãmất.
Xử sơ thẩm, TAND tỉnhQuảngBìnhđã tuyênbác yêu cầu
hủycácquyếtđịnhhànhchínhcủaôngLiễu.Riêngvềyêucầu
hủyhợpđồngchuyểnnhượngđất, tòanhậnđịnhkhông thuộc
thẩm quyền, phạm vi điều chỉnh trong vụ án hành chính nên
HĐXX không xem xét. Nhận định rõ ràng là thế nhưng khi
tuyênán, khônghiểu saoHĐXX lại tuyên…bác luônyêucầu
hủyhợpđồng chuyểnnhượng đất của ôngLiễu.
Sauphiên tòanày, ôngLiễukháng cáo.Xửphúc thẩmmới
đây, TAND cấp cao tại Đà Nẵng đã nhận định yêu cầu hủy
hợpđồngchuyểnnhượngđất làyêucầuvềdân sự, tòakhông
giải quyết trongvụ ánhành chính. Tòa sơ thẩmđã nhậnđịnh
đúng nhưng lại tuyên bác yêu cầu của người khởi kiện. Như
vậy, tòa sơ thẩm không xem xétmà vẫn giải quyết phần dân
sự trongbản ánhành chính là vi phạm tố tụngnghiêm trọng.
Từđó,TANDcấpcao tạiĐàNẵngđã tuyênhủyphầnquyết
địnhbác yêu cầuhủyhợpđồng chuyểnnhượng trongbản án
hành chính sơ thẩm. Theo tòa phúc thẩm, nếu đương sự có
tranh chấp về hợp đồng chuyển nhượng đất thì sẽ được giải
quyết trongmột vụ án dân sự.
DƯƠNGHẰNG
dụng là lân lađến tổchứccôngchứng
làmquenvớichuyênviênvàCCV,giả
bộ hỏi về thủ tục công chứng. Tiếp
đó,họ trìnhbày rằngmình làbêncho
vay tiềnnênđể đảmbảo an toàn, họ
yêucầubênvaykýhợpđồngchuyển
nhượng nhà đất (giả cách) để “đánh
lạchướng”CCV.TừđóhọnhờCCV
đánhmáy hợp đồng trước, chờ chủ
nhàđang trênđườngđến...
Nếu tiếpnhậnhồ sơcủahọ (người
đứng tên trên giấy tờ giả vẫn chưa
xuất hiện), CCV cẩn thận, cảnhgiác
có thểphát hiệnđượcmột số chi tiết
“lạ” trên giấy tờ nhà đất như: giấy
hồng thật cómàuhồng tươi, giấygiả
thườngngảmàu tím.Họa tiết “trống
đồng”củagiấy thậtdù rấtnhỏnhưng
baogiờcũng rõnét, còngiấygiảhay
bị nhòe, không rõ nét. Dấumộc đỏ
trêngiấygiả cókhi ngảmàu camvà
thườngđóng rấtngayngắn,cânxứng
(giấythậtthìítkhiđóngđượcnhưvậy).
Chữ “thửađất, nhàở, công trìnhxây
dựngkhác”trêngiấyhồngphảiinđậm
và in nghiêng; số “1” trước thửa đất
thì in thẳng, trong khi số “2, 3, 4, 5,
6” lại inđậmvà nghiêng... trongkhi
giấygiảcó thể làmsaicácchi tiếtnày.
Đã có không ít trường hợp thấy
CCVnghingờ,nhữngngườichovay
giảmạonày tìmcáchgiảvờ rangoài
ngheđiện thoại... rồi “mấtbóng”,bỏ
lại trọn bộ hồ sơ giả.
CCVHoàngThịKimTuyến(Phòng
Côngchứngsố4)nói:Ngoàiviệckiểm
tra,đốichiếukỹcác loạigiấy tờ(giấy
hồng, giấy đăng ký kết hôn, sổ hộ
khẩu, CMND...), CCVcònphải lưu
ýquan sát thái độ, cử chỉ của người
đến công chứng. “Người có tật” có
thểkhônggiữđượcsựbình tĩnh thanh
thản, thường hồi hộp, lo lắng, tránh
nhìn thẳng vàomắt CCV... Đến lúc
đóCCV có thể đặt ra nhiều câu hỏi
bấtngờvềquanhệnhân thân,cácđặc
điểmnhậnbiếtcủa tàisảngiaodịch...
mànếu làngười thật, chủ tài sản thật
thì chắc chắn sẽ biết nhưng người
giả, chủ tài sảngiả thìkhôngngờ tới.
“Tuynhiên, với tình trạng lừađảo
ngày càng đa dạng, thủ đoạn ngày
càng tinhvi, táo tợn thìCCV lúcnào
cũngphải cảnhgiác caođộ. Bảovệ
khách hàng cũng chính là bảo vệ
chính CCV khỏi vướng phải rủi ro
pháp lý” - bàTuyến nói.
Nhiềukiếnnghị
Để hạn chế rủi ro trong hoạt động
công chứng, ôngPhạmDươngSang
cho rằng trướchết cácCCVcần tham
dựđầyđủ lớpbồi dưỡng, tậphuấnvề
pháthiệngiấy tờgiảdoSởTưpháp tổ
chức.Cạnhđó,cáctổchứccôngchứng
cóthểmờicánbộcônganphụtráchcấp
giấyCMNDvềtậphuấncáchphânbiệt
thật,giảchoCCV,chuyênviêntrongtổ
chứcmình.Ngoàira,cóthểmờicánbộ
phụ trách cókinhnghiệmnhiềunăm
trongviệccấpmới,cấpđổigiấytờnhà
đất... đếnchiasẻkinhnghiệm.
Ông Sang đề xuất cơ quan chức
năng cần tăng cườngquản lý, kiểm
soát chặt chẽphôi giấychứngnhận,
tránhđể thất lạcnhưđã từngxảy ra.
Cơ quan công an cũng cần kiên trì
đấu tranh, phát hiện, xử lý nghiêm
khắcnhữnghànhvigiảmạogiấy tờ,
con dấu để lừa đảo.
Trongkhi đó,CCVĐỗThiệnCăn
(PhóTrưởng phòngCông chứng số
6) cho biết: Trước hết, cácCCV rất
cần sựnhiệt tìnhhỗ trợ từphíacông
an khu vực sở tại. Thực tế có nhiều
trườnghợpnghi ngờgiấy
tờgiả,CCVgọiđiện thoại
yêu cầu công an đến thì
họ đến chậm, có khi còn
không đến. Mà CCV thì
khôngcóquyềnhạngìđể
giữ đương sựmãi. “Giấy
tờ giả thường liên quan
đếnnhữngngười dữdằn.
Họ phản ứng rất dữ theo
kiểu“tôiđếnyêucầucông
chứng,anhchịkhôngcôngchứng thì
trảhồsơchochúng tôiđi chỗkhác”.
Đợimãi công ankhôngđến thì phải
trả giấy cho người ta về thôi” - ông
Cănnói.
Theo ôngCăn, việc xử lý những
người dùnggiấy tờgiả đi giaodịch
LỆTRINH
N
hư
PhápLuậtTP.HCM
vừa
phảnánh,với tinh thần trách
nhiệm cao cùng kỹ năng
chuyên nghiệp và sự nhạy cảm,
nhiều công chứng viên (CCV) đã
kịp thời phát hiện những vụ dùng
giấy tờgiảhoặcngười giảđếncông
chứnghợpđồng,ngănchặncácgiao
dịchcódấuhiệu lừađảo,giúpngười
dân không bị mất tài sản. Sau khi
báođăng, nhiềuCCVởTP.HCMđã
chia sẻvới
PhápLuật TP.HCM
các
kinh nghiệm để phát hiện giấy tờ
giả, cùng những khó khăn, bất cập
và nêu đề xuất, kiến nghị.
Kiểm tra, quan sát kỹ
giấy tờ, thái độ
TheoCCVPhạmDươngSang(Văn
phòngcôngchứngĐầmSen),thủđoạn
mànhữngkẻgiảmạogầnđâythườngáp
“Chúngtôichỉcó“mắtthịt”để
thẩmđịnh”
Nhiềungười cho rằng tráchnhiệmphát hiệngiấy tờgiả là củaCCV
vớiquanniệm:“Chúng tôiđếnđâyyêucầucôngchứng, cácanh thuphí
để làmviệcnày thì cónghĩavụphải thẩmđịnh thật-giả.Khi rủi roxảy ra,
cácanhphải chịu tráchnhiệm”.
Nói vậy cũng có lý! Tuynhiên, đặt tráchnhiệmvềCCV thì trang thiết
bị, cơ sở vật chất hỗ trợCCVphải như thếnào?Đằngnày, ngoàimạng
nội bộ của ngành, chúng tôi chỉ còn “mắt thịt”để thẩmđịnh. Thuế vụ
cómạngnội bộ của thuế, TN&MT cómạngnội bộ riêng của họ... CCV
muốnbiết thông tin vềhọ lại làmột thủ tục đòi hỏi thời gian. Ởnước
ngoài,CCV thườngcómộtkhoảng thờigiannhấtđịnh (cókhi cả tháng)
để thẩmđịnhgiấy tờ.Cònở ta,mộtbộhồsơ từ lúc tiếpnhậnđến lúc trả
chỉ khoảngmột tiếngđồnghồ. Làm saomàkhôngxảy ra sơ suấtđược!
CCV
ĐỖTHIỆNCĂN
,
PhóTrưởngphòngCôngchứngsố6
Chốnggiấy
tờgiả,công
chứngviên
nóigì?
Kiểmtrakỹgiấytờ,quansátkỹtháiđộ,cửchỉ,xửlý
nghiêmnhữngvụdùnggiấytờgiả...lànhữngchiasẻ,
đềxuấtcủacáccôngchứngviênnhằmhạnchếrủiro
tronghoạtđộngcôngchứng.
Tiêuđiểm
Tòakhôngxemxétnhưngvẫntuyên…bácyêucầu
công chứng cần nghiêm khắc hơn.
Không ít trườnghợpcơquan, tổchức
công chứng chuyển hồ sơ sang cơ
quancôngan.Côngankết luậnđúng
làgiấy tờgiảnhưng lại
cho rằng nhóm người
nàychưagây rahậuquả
gì nênbỏqua.Nhưvậy
thì làm saomà đủ sức
răn đe được.
ÔngCăncũng lýgiải
vì sao CCV không thể
đưanhữngvụnghidùng
giấytờgiảmìnhpháthiện
lênwebsitenộibộngành
để lưu ý đồng nghiệp: Sự việcmới
chỉ dừng ởmức nghi ngờ, chưa có
cơ sởgì đểkết luận.Theoquyđịnh,
CCVkhôngcó thẩmquyềnkết luận
nênnếuđưamột vụviệcmới chỉ có
dấu hiệu nghi ngờ lên website nội
bộngành là không được phép.
▲
Kháchhàngđanggiaodịch tạiVănphòngcôngchứngĐầmSen (quận11,TP.HCM).
Ảnh:L.TRINH
Vớitìnhtrạng lừa
đảongàycàngđa
hìnhvạntrạng,thủ
đoạnngàycàngtinh
vi,táotợnthìCCV lúc
nàocũngphảicảnh
giáccaođộ.
