INTẠITP.HCM,CẦNTHƠ
GIÁ:
BANGÀNBẢYTRĂMĐỒNG
16
THỨ BA
1-12-2015
Quoc te
Phântích
&Bình luận
Tiêuđiểm
5.000
làquân sốNhànướcHồi giáoởLibya, tăng25 lần sovới
200quânhồinămngoái theobáo
WallStreetJournal
.
TNL
Dù đau đầu với làn sóng người di cư, Liên minh châu
Âu (EU) vẫn không trảgiáhời để thuyết phụcThổNhĩ Kỳ
giữ chân người di cư lại trước khi họ tìm đường đến EU.
Báo
LeMonde
(Pháp) nhận định như trên về thỏa thuận
đượcđánhgiá là lịch sửđãđượcEU vàThổNhĩKỳ ký kết
tối 29-11 tại Brussels (Bỉ).
Thỏa thuận dài ba trang bao gồm nhiều cam kết nhưng
không có lộ trình thực hiện cụ thể. Theo thỏa thuận, EU
sẽ viện trợ choThổNhĩ Kỳ 3 tỉ euro (ban đầuThổNhĩ Kỳ
đòi cấp 3 tỉ euro mỗi năm) để Thổ Nhĩ Kỳ chăm sóc cho
2,2 triệu người di cư Syria đang dừng chân ở nước này.
Tiền chỉ được cấp từng đợt phụ thuộc vào đề án cứu trợ
người di cưAnkara sẽ trình choEU.
EU cũng đồng ý nới lỏng chế độ cấp visa EU cho công
dânThổNhĩ Kỳ từmùa thunăm2016 với điều kiện từnay
đến đó ThổNhĩ Kỳ phải kiểm soát chặt chẽ biên giới hơn
nữa, ngăn chặnbọn còđưangười di cư vượt biên vànhận
lại sốngười di dân kinh tế bị EU trả lại.Mỗi thángEU sẽ
làmbáocáođánhgiáquá trình thựchiện củaThổNhĩKỳ.
Thủ tướng
Thổ Nhĩ Kỳ Ahmet Davutoglu
phát biểu:
“Chúng tôi không thể nói số người di cư đến châu Âu có
giảm hay không, điều đó tùy thuộc vào tình hình ở Syria
nhưng tôi có thể bảo đảmThổNhĩ Kỳ cam kết giữ lời hứa
trong chương trình hành động với châuÂu”.
Với tư cách là nước đầu tiên tiếp nhận người di cư và
là nước đề nghị tổ chức hội nghị ngày 29-11, Thủ tướng
ĐứcAngelaMerkel cònđưa ra sáng kiến tổ chứchội nghị
bảy nước liênquan trực tiếpnhất với vấnđề khủnghoảng
nhập cư (Hy Lạp, Áo, Hà Lan, Bỉ, Phần Lan, ThụyĐiển,
Luxembourg) để các nước tiếp nhận một bộ phận người
di cư Syria đến trực tiếp từ Thổ Nhĩ Kỳ bằng con đường
hợp pháp.
Tuynhiên, sángkiếnbiến“didânbấthợppháp thànhhợp
pháp” này không được các nước EU lưu tâm. Hồi tháng
9, EU đã từng đưa ra kế hoạch phân bổ chỉ tiêu 160.000
người di cư. Rốt cuộc kế hoạch thất bại và bây giờ các
nước chỉ muốn “từ từ tính sau”.
VềchuyệnThổNhĩKỳ
sẽgianhậpEU (thời gian thương
lượngđã kéodài 12năm), thủ tướngThổNhĩ Kỳ rất phấn
khởi:“Trongnhữngnăm tới, sựkiệngianhậpEU sẽkhông
còn làướcmơmà sẽ trở thànhhiện thực”. ThếnhưngTổng
thống Pháp François Hollande đã dội gáo nước lạnh:
“Tiến trình gia nhập đã được tiến hành từ nhiều năm nay
rồi, vậy nên không có lý do gì tăng tốc hay trì hoãn cả”.
Thỏa thuậnEU-ThổNhĩKỳnêu rõngày14-12 tới sẽđàm
phánvềchương17 (vềchính trị, kinh tếvà tiền tệ) chứchưa
đàm phán hai chương 23 và 24 (về tư pháp và các quyền
tự do công dân) nhưThổNhĩ Kỳmongmuốn. Cyprus cản
mũi kỳ đà đối với Thổ Nhĩ Kỳ về hai chương 23 và 24 từ
năm 2009 và đòi ThổNhĩ Kỳ phải thỏa thuận với Cyprus
chuyện chiếm đóngmiềnBắc đảoCyprus.
Giữa hội nghị, Thủ tướngHy LạpAlexis Tsipras thẳng
thừng tố Thổ Nhĩ Kỳ thường xuyên vi phạm không phận
Hy Lạp trên biểnAegean: “Maymắn là các phi côngHy
Lạp không có tính khí hay đổi ý như phi côngThổNhĩ Kỳ
đối với Nga”. Xem ra đường đếnEU củaThổNhĩ Kỳ vẫn
còn xa lắc!
TNL
ThổNhĩKỳvớigiấcmơEUxalắc
HOÀNGDUY
10
giờngày30-11(giờ
địaphương), hội
nghịCOP21với
hơn150nguyên thủquốcgia
tham dự đã khai mạc tại thị
trấnBourget (vùng phụ cận
thủ đôParis của Pháp). Hội
nghị kéo dài từ ngày 30-11
đến 11-12.
COP21 là từ viết tắt của
“Hội nghị các bên” (hay gọi
nômna là “hội nghị Paris về
khí hậu2015”).
Cácbênởđây là cácnước
đã ký kết Công ước khung
củaLHQvềbiếnđổi khí hậu
năm1992.Nămnay là lần thứ
21 tổ chức hội nghị nên gọi
làCOP21.
Dự kiến hội nghị COP21
lần này tại Pháp sẽ đạt được
thỏa thuậnmang tính lịch sử
về duy trìmức tăngnhiệt độ
Trái đất 2°C. Thỏa thuận sẽ
mang tính ràngbuộc toàncầu
và sẽ thay thếNghị định thư
Kyotovàonăm2020.
Cần phải giữ ngưỡng 2°C
bởivượtquangưỡngnày,các
hiệntượngkhíhậukhắcnghiệt
nhưbão tố, lũ lụt, khôhạn sẽ
xảy ravớimứcđộ tànkhốc.
TạiCOP21lầnnày,đểtránh
thất bại,mỗi nước phải trình
kếhoạchgiảmkhí thải riêng
của quốc gia tronggiai đoạn
2020-2050.Mứcnàyđượcgọi
là“mứcđónggópdựkiếndo
quốcgiaquyết định”.
Vấnđềkhókhănởchỗnếu
cộng hết các mức cam kết
của từng nước lại thì chưa
đạt ngưỡng cầnduy trì 2°C.
ChínhvìvậytạiCOP21,các
nướcsẽxemxét lạiIDNCcủa
l
TổngThưkýLHQBanKi-moonnhấnmạnhthỏathuận
phải đạtđượcngưỡng2°C; quânbìnhgiữacácnướcphát
triểnvàđangpháttriển,cácnướcpháttriểnphảihuyđộng
100 tỉUSD/năm.
l
TổngthốngNgaVladimirPutinủnghộmộtthỏathuận
toàndiện, hiệuquảvàbìnhđẳng.Ôngnhấnmạnhvai trò
của rừng, cải tiếncôngnghệvàcấp tài chínhchocácnước
đangphát triển.
l
TổngthốngMỹBarackObamaphátbiểu:“TạiMỹ,chúng
tôiđã sống trongđedọacủabiếnđổi khí hậu…Chúng ta
là cội nguồn của vấnđề vàphải khắc phục điềuđó. Nếu
chúng tahànhđộng thì sẽkhôngquá trễ”.
170
triệu euro là kinhphí tổ chức
hộinghịCOP21theoTổngThư
kýCOP21HenriGuignard.20%
kinhphídocácdoanhnghiệp
đốitáccủaPhápvànướcngoài
đài thọ.
Cảnhsát trấnápbiểu tình tạiParis.Ảnh:AP
Tráiđấttrôngchờ
COP21
DựkiếnhộinghịCOP21sẽthôngquathỏathuậnlịchsửvềgiảmkhíthải
gâyhiệuứngnhàkính.
quốcgiamình,đặcbiệt làcác
nước gây ô nhiễm nặng như
Mỹ,TrungQuốc.
ĐểbảođảmCOP21 thành
công,Phápđã tăngcườngan
ninhvàcấmbiểu tình.Dùvậy,
từ trưa28-11,4.500ngườiđã
lậphàng ràongườidọcđại lộ
giữaquảng trườngCộnghòa
vàquảng trườngQuốcgia.
Đến chiều 29-11, một số
người tràn rađườnghôkhẩu
hiệuphảnđối cấmbiểu tình.
Họnémgiày,chai lọ, ràochắn
vàocảnhsát.Cảnhsátbắn trả
bằng hơi cay và trấn áp giải
tánđámđông.Xungđộtcũng
xảy ragiữanhữngngườibiểu
tìnhhòabìnhvànhữngngười
biểu tìnhmanhđộng.
Nhữngngườibiểu tìnhhòa
bìnhlậphàngràovâyquanhbức
tượnggiữaquảngtrườngCộng
hòađểbảovệhoa,nếnvàcác
vậtdụngđặtdướichân tượng
để tưởngnhớ130người chết
trongvụkhủngbố tối 13-11.
Đến19giờ40ngày29-11,
quảng trườngCộng hòamới
thông thoáng.
Báo
LeMonde
đưa tincảnh
sát đã bắt giữ 341 người và
tạmgiữ317người.
s
TổngthốngNgakhônggặp
tổngthốngThổNhĩKỳ
Ngày30-11, vănphòng tổng thốngNga thôngbáo sẽ
khôngcócuộcgặpnàobên lềhộinghịParisvềkhíhậuở
PhápgiữaTổng thốngPutinvàTổng thốngThổNhĩKỳ
RecepTayyipErdogandùtổngthốngThổNhĩKỳđềnghị.
TạiNga, Chủ tịchỦybanĐối ngoạiDuma quốc gia
Aleksey Pushkov tuyên bố sau khi ThổNhĩKỳbắn
hạmáybaySu-24củaNga,bốn lĩnhvựckinh tếcủaThổ
NhĩKỳbị ảnhhưởng.Đó là:
l
Du lịch: Hằng năm du kháchNgamang lại cho
ThổNhĩ Kỳ 3,5-4 tỉ USD, chiếm 12%-18% tổng thu
toànngành.
l
Các doanhnghiệpThổNhĩKỳ làm ănởNga:Dự
kiến tổng lợinhuậncácdoanhnghiệp thuđượcvàonăm
tới là760 triệuUSD.
l
CáctậpđoànxuấtkhẩuThổNhĩKỳ.Giaodịchthương
mạiNga -ThổNhĩKỳ thời gianquađãđạt 30 tỉUSD.
l
Ngân sách nhà
nước Thổ Nhĩ Kỳ:
Nguồnthuxuấtkhẩu
đối với thị trường
Nga sẽbịmất.
ThủtướngThổNhĩ
KỳAhmetDavutoglu
đãkêugọiNgabình
tĩnhhơnvàcho rằngNga trừngphạtkinh tếThổNhĩKỳ
thìNgacũngbị thiệt hại.Một lầnnữaôngkhăngkhăng
không xin lỗi. Sáng 30-11, thi hài Trung tá phi công
NgaOleg Peshkov
(ảnh)
đã được đưa từThổNhĩ Kỳ
vềNga.
H.DUY
AnninhởMỹbịđedọahơn
thờikỳ11-9-2001
Các nghị sĩMỹ phụ trách về an ninh và tình báo đã
cảnhbáonhư trên.Họ longại sẽxảy ra tấn côngởMỹ
docácphần tửNhànướcHồi giáo (tựxưng)xâmnhập
thựchiện.
Phátbiểu trênkênh truyềnhìnhCNNhôm29-11 (giờ
địaphương),Chủ tịchỦybanAnninhnội địaHạviện
MichaelMcCaul ghi nhận hàng trăm công dânMỹ đã
gianhậpNhànướcHồi giáovà50 tênđã trởvềMỹ.
Chủ tịchỦybanTìnhbáoThượngviệnRichardBurr
nhận xét: “Trong 12 tháng gần đây, có nhiều dấu hiệu
đedọaởMỹcũngnhưởTrungĐônghơn lúc saungày
11-9-2001. Như vậy đây là nguy cơ cao”. Tuy nhiên,
ôngkhẳngđịnhkhôngcóđedọa rõ ràngvàđáng tincậy.
Ôngđánhgiá:“Trong thực tế,vềđịa lýNhànướcHồi
giáovẫnkhu trúởSyriavà Iraqnhưngchúngđãnỗ lực
mở rộng tấn công trên thếgiới vàhiệnnayđãđạt hiệu
quả chưa từng thấy”. Ông cho rằngMỹ chưa có chiến
lượchiệuquả chốngNhànướcHồi giáo.
D.THẢO
