CHỦNHẬT 3-1-2016
3
TUẦN THỜI SỰ
Luật&Đời
Xửánbằng lẽ
côngbằng
Trong năm 2016, một số đạo lu t quan trọng đư c Quốc
hội khóaXIII thôngqua, trongnh ngđạo lu t ấynổi lênmột
chế định pháp l rấtmới, đó là
lẽ công bằng
.
Chếđịnh
lẽcôngbằng
, từkhi c n trongdự thảo lu t chođến
khi chuẩnbị thôngqua đư c các đại biểuQuốc hội (ĐBQH)
thảo lu n sôi nổi. CácĐBbănkhoăn, bối rối vì t a vốnphải
xử theo lu t, naykhông có lu t, xử theo
lẽ côngbằng
thì dựa
vàođâu -nh n th chay lương tâmc a thẩmphánvề sựcông
b ng, haynh ngquy t c ngxử“côngb ng” thuộcphạm trù
đạođ c, luân l , th m chí tôngiáo?Và liệu s có sự tùy tiện
c a thẩmphán trongviệccầmcânnảymực?Làm thếnàonếu
cả bên nguyên, bên bị đều không đồng tình với phán quyết,
đều cho là bản án “không côngb ng”?
V y vì sao QH đ thông qua chế định này, cả trong
BLDS và BLTTHS? Câu trả lời có thể tìm thấy tại Điều
4 BLTTDS. Điều lu t này có hai nội dung rất cơ bản, b t
nguồn từnh ng thayđổi c aHiếnpháp2013vềquyền con
người và quyền tư pháp. Th nhất: Cơ quan, tổ ch c, cá
nhân cóquyềnkh i kiện “đểyêu cầu t a ánbảovệ công l ,
bảovệ quyền conngười, quyền côngdân, quyềnvà l i ích
h p pháp c a mình hoặc c a người khác”. Th hai: “T a
án không đư c từ chối giải quyết vụ việc dân sự vì l do
chưa có điều lu t để áp dụng”.
Nh ng người quan tâm có quyền đặt câu hỏi: Dù ít xảy
ra nhưng khi có đơn kiện, t a vẫn phải x t xử, khi đó thẩm
phándựavàođâuđểphánx t vàkết lu n?Điều45BLTTHS
quy định về
nguyên tắc giải quyết các vụ việc dân sự trong
trường hợp chưa có điều luật để áp dụng.
Theo đó, thẩm
phán áp dụngmột nhóm căn c pháp l theomột tr t tựưu
tiêndo lu t định.Trướchết ápdụng t pquánnhưng “không
đư c trái với nh ng nguyên t c cơ bản c a pháp lu t dân
sựquyđịnh tạiĐiều3 c aBLDS”. Nếukhông có t pquán,
thẩm phán s áp dụng “tương tự pháp lu t”. Nếu không thể
áp dụng t p quán và tương tự pháp lu t, thẩm phán s áp
dụng “nguyên t c cơ bản c a pháp lu t dân sự, án lệ và l
công b ng”. Cũng theoĐiều 45:
“
Lẽ công bằng được xác
định trên cơ sở lẽ phải đượcmọi người trong xãhội thừa
nhận, phù hợp với nguyên tắc nhân đạo, không thiên vị
và sự bình đẳng về quyền và nghĩa vụ của các đương sự
trong vụ việc dân sự đó
”.
Như v y,
lẽ công bằng
không phải là hoặc không chỉ là
lương tâm hay nh n th c c a cá nhân các thẩm phán, mà nó
đư c khuôn địnhb i quyđịnhnhưđiều lu t vừa việndẫn.
Theokinhnghiệmcácnước, kểcảcácnướccónền tưpháp
lâu đời và phát triển, x t xử theo
lẽ công bằng
làmột công
việc khókhănvà ph c tạp c a t a ánnói chungvà các thẩm
phán nói riêng, b i hai l . Một là nguyên t c hàng đầu c a
thẩmphánkhi x t xử là “độc l pvà chỉ tuân theopháp lu t”
và các thẩm phán đều đư c đào tạo để x t xử theo phương
th c cơ bản là áp dụng lu t pháp hiện hành để ra các phán
quyết cho các vụ án.X t xử theo
lẽ côngbằng
là việc không
đư cđào tạohoặckhôngquen thuộc.Hai làkhi không có cơ
s lu t định, thẩm phán b t buộc phải dựa vào nh n th c và
lương tâmc amìnhvề
lẽcôngbằng.
Nếumột thẩmphánnào
đó không có
lẽ công bằng
ngự trị trong nh n th c và lương
tâm, do suy thoái đạo đ c hay nh ng tác động bên ngoài thì
việcbanhànhnh ngbảnán tùy tiệnvà thiênvị làđiềukhông
tránh khỏi. Khi đó hy vọng c a người dân vào
lẽ công bằng
chỉ c n dựa vào các thẩm phán c a t a cấp trên và vai tr
kiểm sát tư pháp c a các kiểm sát viên.
Có một chân l là: Pháp lu t càng tốt, càng hoàn thiện
thì s càng hạn chế đư c sự sai trái hay lạm dụng c a con
người. Nhưng cũng cómột chân l khác: Có con người đ
năng lực và đạo đ c tốt thì mới có một hệ thống tư pháp
trong sạch, bảo vệ đư c công l c a x hội và công b ng
cho người dân. Và cuối cùng thì có hay không có lu t,
lẽ
công bằng
, như định ngh a tại Điều 45BLTTDS, phải luôn
là yêu cầu tối thư ng và đích đến c a mọi bản án, b i
lẽ
công bằng
không phải là điều gì xa lạmà chính là
công lý
và lẽ phải của xã hội loài người.
Lu t sư-ĐBQH
TRƯƠNGTRỌNGNGHĨA
Ông
TRẦNQUANGTHẮNG
,
Viện trưởng
ViệnKinh tếvàQuản lýTP.HCM:
Chặnngaytừgốc
Khi hang hóa đã sâu vao
nôi đia thi công tac quan
l va giam sat vô cung kho
khăn. Đúng ra cơ quan chức
năng phai ngăn chăn tư biên
giơi chứ chăn tư bên trong
thi trương nôi đia vưa tôn
kém khủng khiêp mà hiêu
qua lại thâp.
Ông
VĂNĐỨCMƯỜI
,
TổngGiámđốcCôngtyVissan:
Phảiquyhoạchgiếtmổ
tậptrung
Cân hoạch định lại và định
hướng cho các đơn vị chăn
nuôi phải đạt tối thiểu là tiêu
chuẩnVietGAP, kế đến là các
tiêu chuẩn cao cấp hơn. Nhà
nước cũng cầnquyhoạchgiết
mổ t p trung công nghiệp để
th t sựquản l chặt ch nguồn
heo đầu vào - nguồn thịt sạch
đầu ra.
Ông
GABORFLUIT
,
TổngGiámđốcCôngtyTNHHDeHeus:
Xửhìnhsựmớiđủthayđổi
Đê han chê tinh trang heo
“bẩn” ra thi trương, cơ quan
nha nươc phải thường xuyên
lâymâu tư cac công ty thức ăn
chăn nuôi va tư cac trang trai
lơn đê phân tich liên tuc.
Viêt Nam phai thay đôi cách
phạt đê răn đe ngươi san xuât,
chănnuôi.Khiphathiênđơnvico
sưdungchâttăngtrongthìkhông
chidungcáchxưphathanhchinh,
phạt tiềnnhưhiệnnaymaphaidùngcáchxư l hinhsư,
ngườinuôiheolãnhantuthìmớicóhiệuquảquảnl đư c.
Mặt khác, cần phải thông tin, hướng dẫn, h tr
ngườichănnuôiđểhọbiếtcáchnuôiheo,dùng thuốc...
cho đ ng cách.
Ông
TRẦNNGỌCHIỆP
,
TrưởngbanQuản lý
chợKimBiên:
Kiểmtrahóachất
Cơquanquản l cần tăngcươngkiêm tracácđiểm
kinhdoanhngoàich ,đặcbiệt làcaccơsởkinhdoanh
vừacóhóachâtcôngnghiêpvừacóphugia thưcphâm
thì mới hạn chế đư c tình trạng mua bán, sử dụng
hóa chất cho chăn nuôi, trồng trọtmột cách tràn lan.
Bàn tròn
thường,được theod i,giámsátbởiFreshStudiovàsongsong
kiểm soát bởimột đơnvị thẩmđịnhquốc tếđộc lập...
“Nêu so sanh tiêu chuânVietGAPvơimôt sônươcĐông
NamÁ thi Viêt Nam đang ngang bằng Thai Lan vamôt sô
nươc khac. Nêumuôn đat tiêu chuân cao câp, nhât la tiêu
chuânNhât va châu Âu thì tuyêt đôi không co khang sinh.
Chung tôimuônápdụng tiêuchuẩnVietGAP trươcđêngươi
chănnuôi ởViệtNamquen cach lammơi, không chănnuôi
tưphat theocach truyên thông.Đây labươcđâuquan trong
đê tiêp tuc triên khai chănnuôi heo truy xuât nguôngôcđê
đưa thit sach ra thi trương” - ôngGaborFluit nhânmanh.
TÚUYÊN
Nămvụbêbối thực
phẩmnăm2015
•Bơmnướchàngtrămconheo/ngày:
Cuối tháng
1-2015, cơ quan ch c năng tỉnhĐồngNai đ phát
hiện109conheobịbơmnước.Ch sốheokhainh n
m i ngày thumua, bơm nước khoảng 100 con heo
vàbánvềTP.HCM.
•Tháng7-2015:Hàng loạt trại heodùng chất
cấm.
Chi cục Th y tỉnhĐồngNai phát hiệnmột
số trại heocó sửdụngchất cấmđể tạonạcchoheo.
Sau đó các tỉnh khác cũng kiểm tra và phát hiện
thêm nhiều trại heo dùng chất cấm.
•Tháng10-2015:GàănchấtvàngO.
Thanh tra
BộNN&PTNTphối h pvới cơquan công anphát
hiệnCông tyTNHHTh cănchănnuôiTrườngPh
(tỉnhHảiDương) códùng chất vàngO (phẩmmàu
công nghiệp dùng trong dệt nhuộm) cho vào th c
ănc agàvàheođểdavàchângàcómàuvàngđẹp,
thịt heomàuđỏhồngđẹpm t.Người ăn thịt gà có
tồn dư chất này có thể bị ung thư.
•Tháng12-2015:Khoảngmột tấnchângà, tim
heo,mề gàquáhạn sửdụnghơn sáu tháng
đư c
phát hiện trongkhohàngc aCông tyCổphầnKinh
doanhvàChế biến thực phẩmHàNội. Lôhàngnày
ch atrongcácthùnggiấy,ghinh pkhẩutừMỹ,Brazil,
đ vàđang trongquá trìnhphânh y,bốcmùihôi thối.
•Tháng12-2015:Vúdê làm từvúheo, thịtheo
thối.
Ph ngCảnhsátPh ng, chống tộiphạmvềmôi
trườngcùngChicụcTh ypháthiện tạiqu n12 trên
hai tấnv heo, thịt heo trong các thùng, baonylon
ghi toànch TrungQuốc, khôngcógiấykiểmdịch,
một số cómùi hôi thối,một sốn m trong t đông.
Bốnđiểmsáng
thựcphẩmnăm2015
•Thịt heoVietGAP“nhỏ giọt” vào chợ
Đầu tháng 10, thịt heo đạt ch ng nh nVietGAP
đư cbán tạimộtquầy trongch H aBình (qu n5).
BanQuản l dựán“Cạnh tranhngànhchănnuôivà
An toàn thựcphẩm (Lifsap)” thuộcS NN&PTNT
TP.HCM vàBanQuản l ch H aBình cùng giới
thiệu loại thịtnày.Trongbối cảnhhàng loạt trạiheo
bị phát hiệndùng chất tăng trọng siêunạc choheo
thì điểm bán thịt sạchVietGAP hiếm hoi này đ
gi pngười dânyên tâm tiêu dùng hơn.
•Thịt heoVietGAPvàohệ thống siêu thị
Đầu tháng12, SaigonCo.opvaVissan cùngbán
thịt heo đạt chứng nhậnVietGAP tại gần 400 cửa
hàng trong hệ thống c amình (Co.opmart, Co.op
Food, cửa hàngVissan).
•Thêmnhà cung cấp rau sạch
Đầu tháng 10, mẻ rau sạch đầu tiênmang nh n
VinEco (thuộcT pđoànVingroup) ram t thị trường
thông qua hệ thống siêu thị VinMart và chu i cửa
hàng tiện l iVinMart+. Rau sạch, an toànVinEco
đư c canh tác theo công nghệ Israel vàNh t Bản.
M i ngày cung ngkhoảng 30 tấn rau sạch.
•Rauhữu cơđược chứngnhận
Đầu tháng 11, hệ thống phát triển và phân phối
thựcphẩmh u cơOrganicađư c ch ngnh n canh
tách ucơ theo tiêuchuẩnc aBộNôngnghiệpMỹ
(USDAOrganic)vàLiênminhchâuÂu(EUOrganic
Farming)cho trang trạirau tạiLongThành,ĐồngNai.
Organicalàtrangtrạitrồngrauquảnhiệtđớiđầutiên
tạiViệtNamđư cch ngnh nc ahai tổch c trên.
