INTẠITP.HCM,CẦNTHƠ
GIÁ:
BANGÀNBẢYTRĂMĐỒNG
16
THỨHAI
4-1-2016
DẠTHẢO
C
ăng thẳng giữa hai
nướclớnIranvàSaudi
Arabiađãgia tăngcấp
độ sau sựkiệnSaudiArabia
xử tử giáo sĩ Nimr al-Nimr.
Báo
LeMonde
(Pháp)đưa
tin đêm 2-1 tại Iran, những
người biểu tình đã tấn công
đại sứ quán Saudi Arabia ở
Tehran. Họ ném chai xăng
vào cửa đại sứ quán, sau đó
phácửaxôngvàođậpphávà
phóng hỏa.
Cảnh sát chống bạo động
nhanhchóng trấnápbiểu tình
và tổchứcsơ tánđại sứquán
trongkhi lực lượng cứuhỏa
dập lửa.
LãnhsựquánSaudiArabia
ởTPMashhad (Iran)cũngbị
tấncông.BộNgoạigiao Iran
đãyêucầunhữngngườibiểu
tìnhkhôngđượcđộngđếncác
cơ sở ngoại giao.
IranvàSaudiArabia làđối
thủ trongkhuvực. Iran theo
dòngHồigiáoShiite trongkhi
SaudiArabia theodòngHồi
giáoSunni.Xungđộtgiữahai
dòngHồigiáonàyđãkéodài
hàngngàn nămnay.
Bởi thế tình hình bùng nổ
sau khi Saudi Arabia thông
báo hôm 2-1 đã xử tử hình
47 tử tội, trong đó có giáo
sĩ Nimr al-Nimr theo dòng
Shiite lànhânvật đối lậpvới
chínhquyền.
Động tháigomcácnhânvật
đối lậpvà phần tửkhủngbố
xử tử chungvới nhauđã tạo
ra làn sóng phẫn nộ.
Iran lên án Saudi Arabia
ủng hộ khủng bố bằng cách
loại trừnhữngngườiđối lập.
BộNgoại giao Iran tuyênbố
SaudiArabia sẽ phải trả giá
đắt. Giới sinh viên kêu gọi
tập trung biểu tình.
BộNgoạigiaoSaudiArabia
phảnứng lạivới tuyênbốIran
phát biểugâyhấn, can thiệp
vào công việc nội bộ nước
khácvà triệuđại sứ Iranđến
để phản đối.
BộNgoại giao thông báo
chínhphủIranphảihoàn toàn
chịu trách nhiệm về bảo vệ
cáccơquanđạidiệncủa Iran
và các nhân viên Iran trước
mọi tấn công.
QuânđộiSaudiArabiađược
tăngviệnđếnTPQatif (tỉnh
AshSharqiyah)đểđềphòng
người Shiite bạođộng.
Các nước theo Hồi giáo
Sunni như Các Tiểu vương
quốc Ả Rập thống nhất và
Bahrain đã lên tiếng ủng
hộ Saudi Arabia. Ngược
lại, người dân các nướcHồi
giáoShiitebiểu tìnhphảnđối
SaudiArabia.
TạiBahrain,biểu tìnhdiễn
ra tại các làng Shiite ở phía
namthủđôManama.Cảnhsát
đã sửdụng hơi cay giải tán.
Tại Yemen, phong trào
Houthi thôngbáo sẽđể tang
giáo sĩ Nimr al-Nimr.
TạiLebanon,Hezbollah lên
ánSaudiArabia và chỉ trích
Mỹ phải chịu trách nhiệm
đạo đức trực tiếp vì ủng hộ
choSaudiArabia.
Tại Iraq, hàng trămngười
biểu tìnhởTPKerbala.
Một sốnghị sĩ đảngDawa
(dòngShiite)kêugọichínhphủ
đóng cửa đại sứ quán Saudi
ArabiaởBaghdad(mớimởlại
ngày15-12-2015), trụcxuất
đại sứvàxử tửbọnkhủngbố
SaudiArabiabị giamở Iraq.
Thủ tướng IraqHaiderAl-
Abadi cảnhbáonguy cơbất
ổn sẽ xảy ra.
NgườiphátngônBộNgoại
giaoMỹ John Kirby thông
báo vụ xử tử giáo sĩ Nimr
al-Nimr có nguy cơ làm gia
tăng căng thẳng trong cộng
đồng Shiite vào thời điểm
cần khẩn cấp xoa dịu.
Mỹ kêu gọi các nhà lãnh
đạo trong khu vực tăng gấp
đôi nỗ lựcđể tránh leo thang
căng thẳng khu vực.
CaoủyđốingoạiEUFederica
Mogherini bày tỏ longại vụ
xử tử có thể kíchđộng thêm
căng thẳng.BàkêugọiSaudi
Arabia tiếnhànhhòagiảigiữa
các cộngđồng, đồng thời đề
nghịcácbênthểhiệnkiềmchế
và tinh thần tráchnhiệm.
▲
ĐạisứquánSaudi
Arabiabịđốt
CácnướcHồigiáodòngShiitesôisụcbiểutìnhphảnđốiSaudiArabia.
Kếtthúcvụtấncôngcăncứ
khôngquânởẤnĐộ
Bảy binh
sĩ thiệt mạng
trongvụcăncứ
không quân ở
Pathankot(bang
Punjab thuộc
miền Bắc Ần
Độ)bịtấncông
(ảnh).
Ngoàira
còncó támbinhsĩbị thương.Tối2-1,quânđộiđãkiểm
soát được tìnhhình sau14giờgiao tranh.
Bọn tấn công gồm năm tênmặc quân phụcẤnĐộ
giả trangbắt đầu tấn công lúc 3giờ30 sáng2-1. Bốn
tênđãbị tiêudiệt.Quânđội đang truy tìm tên thứnăm
và ràphámìnbẫy.Báo
Timesof India
(ẤnĐộ)đưa tin
sáng3-1,một binh sĩ thiệtmạng domìn gài lại.
Máy bay đã sử dụng thiết bị tầm nhiệt ghi nhận vị
trí bọn tấn công. Trong sốvũkhí tịch thu có súngAK
47, súngcối, súngphóng lựu, thiết bị địnhvị toàncầu
qua vệ tinh.
CăncứkhôngquânPathankotcáchbiêngiớiPakistan
50 km có tầm chiến lược quan trọng.Một tướng lĩnh
Ấn Độ cho biết nhóm khủng bố Hồi giáo Jaish-e-
Mohammed ở Pakistan (chủ trương đòi độc lập cho
khu vực tranh chấpKashmir) đã lên tiếng nhận trách
nhiệm vụ tấn công.
Thủ tướngẤnĐộNarendraModi viết trênTwitter:
“Kẻ thù của nhân loại khôngmuốn nhìn thấyẤnĐộ
phát triển”. Bộ Ngoại giaoMỹ tố cáo đây là vụ tấn
côngghê tởmvàkêugọi cácnước trongkhuvựccùng
làmviệc chungđể tiêu diệt cácmạng lưới khủng bố.
Bộ Ngoại giao Pakistan đã lên án vụ tấn công và
tuyên bố với thiện chí hình thành qua các cuộc gặp
cấp caomới đây giữa hai nước, Pakistan tiếp tục duy
trì cam kết là đối tác củaẤnĐộ nhằm loại bỏ đe dọa
khủng bố trong khuvực.
Chuyên gia Sameer Patil thuộc Trung tâm nghiên
cứuGatewayHouse (ẤnĐộ)nhậnđịnhvụ tấncôngcó
thểnhằmphảnứng trước sựkiện thủ tướngẤnĐộđột
ngộtviếng thămPakistancáchđâymột tuần:“Cónhiều
bằng chứng cho thấy cácphần tử Jaish-e-Mohammed
vàLashkar-e-Taibamuốnpháhoại tiến trìnhhòabình
ẤnĐộ-Pakistan”.
ẤnĐộđã ngưngđàmphánvới Pakistan sauvụ các
phần tửHồigiáocựcđoan tấncôngMumbainăm2008
làm166người chết.Kếtquảđiều tracho thấykếhoạch
tấn côngMumbai được lên kế hoạch ở Pakistan. Hai
nước đã tiếp tục đàm phán hòa bình vào năm 2011
nhưnghainămgầnđâycăng thẳng lạixuấthiệndocác
vụ ném bom xuyên biên giới ởKashmir. Sau chuyến
thămPakistanbất ngờ của thủ tướngẤnĐộmới đây,
hai bênđãnhất trí sẽhội đàmcấpcaoởPakistan trong
tháng 1.
H.DUY
Saudi Arabia cóđa sốdân theoHồi giáoSunni trongkhi cộng
đồngHồigiáoShiitechỉchiếmthiểusố(10%-15%dânsố).TạiSaudi
Arabia, cộngđồngShiiteđã xemgiáo sĩ Nimr al-Nimr nhưngười
phátngôncủahọ.Ôngđã từngsang Irannghiêncứu thầnhọcvà
quyết liệt chốngđối triềuđạiAl SaudcầmquyềnởSaudiArabia.
ChínhquyềnSaudiArabiacho rằnggiáosĩNimral-Nimr là tình
báo Iran.ThậtraôngkhôngnhữngchỉtríchdòngSunnicầmquyền
ởSaudiArabiavàBahrainmàcòn tốcảchínhquyềnSyriachodù
TổngthốngSyriaBasharal-AssadtheoHồigiáoAlawite,chinhánh
thiểusốcủadòngShiiteđược Iranủnghộ, tứcđồngđạocủaông.
Kênh truyềnhìnhAl Jazeera (Qatar) chobiết năm2009, giáo
sĩNimral-Nimrđãhămdọa sẽphátđộngnổi dậynếuchínhphủ
khôngtrảtựdochotùchínhtrị,chấmdứtphânbiệtđốixửvớicộng
đồngdòngShiitevà tiêudiệt thamnhũng.
Hainăm sau, trongbối cảnhmùaxuânẢRậpbùngnổởTrung
Đông,biểu tìnhđãxảy raởBahrain.SaudiArabiađưa1.000quân
sangBahraincùng500quâncủaCácTiểuvươngquốcẢRậpthống
nhấtdậptắtbiểutình.LậptứccộngđồngShiiteởSaudiArabiađã
biểu tìnhphảnđối chínhphủ.
LúcđógiáosĩNimral-NimrđãkêugọitáchmiềnĐôngSaudiArabia
đểsápnhậpvớiBahrain,quốcgiacóđôngđảongười Shiitecư trú.
Năm2012,mộtbăngvideophát trênmạngxãhội cho thấygiáosĩ
Nimral-NimrtỏvẻhàilòngkhiTháitử-BộtrưởngNộivụNayefquađời.
Đếntháng7-2012,giáosĩNimral-Nimrbịbắt.Biểutìnhbùngnổ.
Hai người thiệtmạng. Tháng10-2014, tòaánkếtán tửhìnhgiáo
sĩNimral-Nimr vềcác tội phản loạn, bất tuânvới quốcvươngvà
mangvũkhí.Báo
TheGuardian
(Anh)ghinhậnsaukhigiáosĩNimr
al-Nimr bị bắt, vợôngquađời trongbệnhviệnởNewYork. Điều
nàycàngkíchđộngnhữngngườiủnghộôngbiểu tìnhphảnđối.
SựkiệnSaudiArabiaxử tửgiáo sĩNimral-Nimrgâychấnđộng
trong thếgiới Hồi giáoShiite vì Saudi Arabia xử tửông cùng lúc
vớibọnkhủngbố.
ChuyêngiaPhápRomainCailletnhậnđịnhSaudiArabiađang
đánhNhànướcHồi giáo tự xưng (IS) vàAl Qaeda, bởi thếmuốn
xử tửgiáo sĩ Nimr al-Nimr để làmhài lòng cánhquákhíchdòng
SunnitrongnộibộSaudiArabia.Tuynhiên,giáosĩAhmadKhatami,
thànhviênHộiđồngchuyêngia Iran,dựbáo: “ThếgiớiHồigiáosẽ
bày tỏ tháiđộgiậndữ”.
Báo
LeMonde
nhậnđịnhnhiềuhệquảsẽxảyra:Xungđộtgiữa
haidòngShiitevàSunnisẽthổibùng lên,quanhệ Iran-SaudiArabia
căng thẳnghơnvàcuộcchiếnchốngkhủngbốởSyriavàYemen
sẽbị ảnhhưởng. Tại Yemen, vòngđàmphán thứhai đãđượcdự
kiếnvàogiữa tháng1ởThụy Sĩ. Còn tại Syria, cuộc tiếp xúcđầu
tiêngiữachínhphủSyriavàpheđối lập sẽdiễn ravàongày25-1
cũng tại ThụySĩ.
TNL
Ngày3-1,GiáochủAli Khamenei, lãnh tụ tinh thần tối
caoở Iran, tuyênbốbàn tay thượngđế sẽbáo thù cho
vụxử tửgiáosĩdòngShiiteNimral-Nimrvàcơn thịnhnộ
củathượngđếsẽgiángxuốngchínhquyềnSaudiArabia.
Cùngngày, cảnh sátđãbắtgiữ40người biểu tình tham
giađậppháđại sứquánSaudiArabia.
Quoc te
47
tử tội bị xử tửngày 2-1 tại 12
địa phương ở Saudi Arabia,
trongđóphần lớn làcácphần
tửAl Qaeda, đặcbiệt cóFares
Al-Shuwail, thủ lĩnh tinh thần
AlQaedaởSaudiArabiabịbắt
hồi tháng8-2004.Ngoài racòn
cómộtsốngườidòngShiitebị
kếtánsửdụngbạo lựcvớicảnh
sát trongbiểu tình.
Tiêuđiểm
Thếgiới
24giờ
l
Israel
:Cảnhsátcông
bốảnhnhậndạngvàdanh
tính tênxảsúngởTelAviv
làNashatMilhem,29 tuổi,
cư trúởArara (vùngWadi
Ara).
(Times of Israel)
l
Pháp
:Trongvụnghi
can láixe tôngcácbinhsĩ,
cơ quan điều tra tìm thấy
hìnhảnhtuyêntruyềnthánh
chiến trongmáy tínhnghi
can.
(AFP)
TNL
Đại sứquánSaudiArabiaởTehran (Iran)bịđốt tối2-1.Ảnh:TWITTER
GiáosĩNimral-Nimrlàai?
Phântích&
Bình luận
