8
Pháp luật & Cuộc sống
Tòa sơ, phúc thẩm: Trảđất
cho chamẹ chồng
Tháng5-2011,TANDhuyệnThường
Tínxửsơ thẩmđãchấpnhậnchochị
Hồng lyhônanhNam, giaocháugái
cho chịHồngnuôi dưỡng (cháugái
muốnởvới chịHồng, cháu trai đến
khi xét xửđã hơn 18 tuổi -NV)...
Tòa xác nhận căn nhà là tài sản
chung của chị Hồng và anh Nam;
xác nhận quyền sử dụng đất thuộc
hộ gia đình ông Phác và buộc chị
Hồng, anhNamphải trả lại đất cho
hộ gia đình ông Phác. Giao hộ gia
đình ông Phác được quyền sở hữu
toàn bộ tài sản trên thửa đất này,
buộc ôngPhác phải thanh toán cho
chịHồngvàanhNammỗingườigần
238 triệu đồng...
Tòacũngghinhậnsựtựnguyệncủa
anhNamhỗ trợ chịHồng800 triệu
đồng. Ngoài ra, tòa buộc chị Hồng
phải thanh toán trả chomột chủ nợ
gần180 triệuđồng.Với cácyêucầu
còn lại của chị Hồng, tòa đềubác.
ChịHồngkhángcáo.Tháng9-2011,
TANDTPHàNội xửphúc thẩmđã
tuyên giữ nguyên bản án sơ thẩm.
Giámđốc thẩm: Tài sản
chung của vợ chồng
Tháng1-2013,chánhánTANDTối
cao đã kháng nghị giám đốc thẩm
theohướnghủyhai bảnán sơ, phúc
thẩmvề phầnquanhệ tài sản... Sau
đó, Tòa Dân sự TANDTối cao đã
quyết định hủy hai bản án sơ, phúc
thẩmvềphầnquanhệ tàisản,giaohồ
sơvụ án choTANDhuyệnThường
Tín xử sơ thẩm lại.
TheoHĐXX giám đốc thẩm, tài
sảnmà các đương sự tranh chấp là
80m
2
đất đứng tênhộanhNam.Hồ
sơ thểhiệnnguồngốcđất làcủaông
Phác đượcUBND xãVânTảo cấp
từ năm 1991. Khi làm thủ tục cấp
đất, anhNam đi bộ đội chưa về địa
phươngnhưngviệccấpđấtgiãndân
là cấp cho hộ ông Phác và các con
nênanhNamcũng làđối tượngđược
cấp đất... Năm 1993, gia đình ông
Phác cho vợ chồng anh Nam ra ở
riêng trên thửađất nàyvàvợ chồng
anhquản lý, sửdụngđất liên tục từ
đó đến nay.
Theoxácminh tạiUBNDxãVân
Tảo, năm 2001, xã tổ chức cho các
hộ dân đăng ký kê khai để xét cấp
giấyđỏ tại trụsở thônxóm.Tấtcảhộ
dân trongxãđềubiết vềchủ trương
kêkhaiđấtnày.ÔngPhác làchủđất
nhưng không đi kê khai.AnhNam
đang ở trên đất và là người đi kê
khai làm thủ tụccấpgiấyđỏ.Tháng
12-2001, anhNamđượccấpgiấyđỏ
đứng tênhộanhNam.Vợchồnganh
đãxâynhàhai tầngkiêncốvàonăm
2002... Gia đình ông Phác đều biết
việc xây dựng trên nhưng không ai
có ý kiếngì.
Nhưvậy, từkhi được cấpgiấyđỏ
(2001) cho đến khi có việc ly hôn
của anhNam, chịHồng (2009), gia
đình ông Phác không ai có khiếu
nại gì về việc cấp đất, xây nhà này.
Điều đó thể hiện ý chí của gia đình
ôngPhác là đã cho anhNamvà chị
Hồng thửa đất trên. Việc ông Phác
vàanhNamkhai rằnganhNam tựý
kêkhai giấy tờđất, ôngPháckhông
biết là không có cơ sở chấp nhận.
Việc tòa các cấp xác định đất là tài
sản thuộchộgiađìnhôngPhác,đồng
thời buộcanhNam, chịHồng trả lại
đất chogia đìnhôngPhác là không
đúng. Cần xác định thửa đất tranh
chấp là tài sản chung của anhNam,
chị Hồng và khi chia phải coi anh
Nam có công sức đóng góp nhiều
hơnvàcầnphải căncứvàonhucầu
về chỗở...
Nênphát triển thành án lệ
Theo luật sư Nguyễn Duy Bình
(ĐoànLuật sưTP.HCM), cấpgiám
đốc thẩmphân tích, quyết địnhnhư
LỆTRINH
T
heo hồ sơ, chị Đỗ Thị Hồng
và anhPhạmGiaNamkết hôn
năm 1992 (đăng ký tại UBND
xã Vân Tảo, Thường Tín, TPHà
Nội). Tháng4-2009, chịHồngnộp
đơn ra TAND huyện Thường Tín
xin ly hôn, anhNam cũng đồng ý.
Tranhchấpmảnhđấtcủaai
Anh chị có hai con chung, cháu
trai SN 1992, cháu gái SN 2000.
Anh chị đều có nguyện vọng nuôi
cả hai con và không yêu cầu người
còn lại cấp dưỡng.
Về tàisản,anhchịxâynhàhai tầng
năm2002, năm2005xây thêmmột
tum để chống nóng (nhà trị giá gần
476 triệu đồng) trên thửa đất 80m
2
(trị giá1,76 tỉ đồng).Anhchị thống
nhất nhà là tài sản chung, riêng về
đất thì hai bên có tranh chấp.
TheochịHồng,đấtnày làcủaông
PhạmGiaPhác (chaanhNam)được
cấp đất giãn dân năm 1992, sau đó
gia đình ông Phác họp, tuyên bố
cho vợ chồng chị (không làm giấy
tờ). Năm2001, anhNamđược cấp
giấy đỏ đứng tên hộ anhNam nên
đất này là tài sản chung của vợ
chồng. Chị Hồng yêu cầu được sử
dụng nhà đất và thanh toán 1/2 giá
trị cho anhNam.
Theo anhNam, thửa đất này cha
mẹanhchỉ chovợchồnganhởnhờ.
Năm2001, anh tựkê khai làmgiấy
tờđất,giađìnhanhkhôngbiết.Quan
điểm của anh là trả đất lại cho cha
mẹanh.Còn theochamẹanh,ôngbà
chovợchồnganhNamởchứkhông
chođất.Khi chịHồngxin lyhôn thì
gia đìnhmới biết là anhNam đã tự
độngsang tênđất từnăm2001.Nay
ôngbà yêu cầu anhNam, chịHồng
trả lại đất...
Giới thiệu“án lệ” -Bài 3
Đấtnhàchồng
cho, lyhôn là
tàisảnchung
Từkhiđượccấpgiấyđỏchođến
khicóviệc lyhôn,giađìnhchồng
khôngaicókhiếunạigì.Điềuđó
thểhiệnýchícủagiađình làđã
choanhNam.
Cấpgiámđốc thẩm tuyêncócăncứ
Quyếtđịnhgiámđốcthẩmnhậnđinhvàtuyênnhưvậy làcócăncứ,đúng
phap luật, đãxemxét khachquan, toàndiệnvàđầyđủ tất cả chứng cứ có
tronghồ sơvụan, kểcảvănbảnxacminh tại chínhquyềnđiaphương (để
bổsungchứngcứ trướcnhữngvấnđềhaibênđươngsựkhai không thông
nhất vàcũngkhôngcóchứngcứn ochứngminh).
Bàihọccần rút rachocac thâmphan trongcông tacxétxửandânsựnói
chung, quaquyếtđịnhgiámđốc thẩmnói trên làphải cốgắngđể tìm rasự
thật khachquan của vụ an. Quyết địnhgiámđốc thẩmn y còngiải thích
điều luật trên cơ sởphân tích cac chứng cứ có tronghồ sơvụan. Theo tôi,
nộidungđ xu tđãhôiđủđiềukiệnđểđưavàohệ thôngan lệ tronghoạt
đông tưphapViệtNam.
B
NGUYỄNNGỌCLẠC
,
nguyênThẩmphánTANDTối cao
trên làđúng.Đây làmột trườnghợp
cha mẹ cho đất phổ biến, phù hợp
với phong tục, tập quán, thói quen
trong gia đình, cộng đồng dân cưở
nước ta từ trướcđếnnay.Nhậnđịnh
không có bằng chứng chứngminh
gia đìnhôngPhác chođất là không
thuyết phục vì suốt quá trình anh
Nam,chịHồngsửdụngđất,xâynhà,
đăngký, kêkhai... đềucôngkhai và
phíagiađìnhôngPhácdùbiếtnhưng
không tranh chấpgì.
Tuynhiên, luật sưBìnhcho rằng
các tòa cấp dưới không nên rập
khuôn, cứ thấy có việc sử dụng
đất, xây dựng, kê khai, hợp thức
hóa là côngnhận tài sản chungmà
cần phải căn cứ vào chứng cứ cụ
thể và sự phân tích đúng đắn. Bởi
lẽ thực tế vẫn có trường hợp cha
mẹchỉmới choở (vì sợconcái bán
mất hoặc chưa an tâmvàoquanhệ
hôn nhân của con) nhưng sau đó
con cái lại lén lút đi hợp thức hóa
chủ quyền.
Ngoài ra, luật sư Bình đề nghị
TANDTối cao cần định hướng rõ
khi thụ lý lạivụán, tòasơ thẩmphải
xác định lại quan hệ tranh chấp là
“tranh chấp tài sản chungquyền sử
dụng đất, quyền sở hữu nhà ở” vì
quanhệ tranhchấpvềhônnhân,nuôi
conchungđãcóhiệu lựcpháp luật...
Luật sư Chu Văn Hưng (Đoàn
Luật sư TP.HCM) cũng đồng tình
với phân tích của cấp giám đốc
thẩm. Theo ông, vụ án này có thể
nâng lên làm án lệ vì hiệnnayviệc
chamẹ hai bên cho vợ chồngmột
phần đất cất nhà ở riêng nhưng
không làm giấy tờ khá phổ biến.
Khi xảy ramâu thuẫn lyhôn thì bên
cho đất khôngmuốn chia cho bên
kia, trong khi pháp luật hiện hành
lại chưacụ thể, chưabaoquát trong
trường hợp này.
n
TheoTòaDânsựTANDTốicao,cócăncứ
thuyếtphụcchothấychamẹchồngđãchohai
vợchồngmảnhđấtnênđâylàtàisảnchung
củavợchồng,khilyhôncầnphảixácđịnh
côngsứcđónggópđểphânchia...
Phúc thẩmvụ thắngkiệnhợpđồnghứa thưởng54 tỉ đồng
(PL)-Ngày10-3, TANDCấp cao tại TP.HCM sẽ xử phúc
thẩm vụ tranh chấphợpđồng hứa thưởng liênquan đến
cănnhà 446-448NguyễnThịMinhKhai, quận3, TP.HCM
(hiện là hội sởNgân hàngACB).
Như
PhápLuật TP.HCM
từng thông tin, cănnhà trên
thuộc sở hữu của ôngNguyễnĐắcKha và bàVươngThị
Khanh. Năm 1980, ôngKha, bàKhanh lập tờ ủy quyền cho
người khác để xuất cảnh. Năm1999, UBNDTPxác lập sở
hữu nhà nước đối với căn nhà theodiệnnhà vắng chủ.
ÔngKha chết, bàKhanhvà con trai vềViệtNam xin lại
nhà. Năm 2007, gia đình bàKhanhủyquyền cho ôngĐặng
ĐìnhThịnh liên hệ với nhiều bộ, ngành đòi lại căn nhà và
ký thỏa thuậnhứa thưởng cho ôngThịnh 35% trên tổng giá
trị nhà đất. ÔngThịnh cho rằng sau khi được trả nhà, gia
đình bàKhanhđã bội ước, trốn tránh nghĩa vụ trả thưởng...
nên khởi kiện bàKhanhvà con trai đòi tiền thưởng.
Xử sơ thẩm, TANDTPnhận định hợp đồng hứa thưởng
giữa hai bên hoàn toàn hợp pháp, luật không cấm cũngnhư
khônggiới hạnmức trả thưởng... Từ đó, tòa buộc phía bị
đơn phải trả cho ôngThịnh hơn 54,6 tỉ đồng (căn nhà theo
địnhgiá là 156 tỉ đồng).
Sauđó, ôngThịnh kháng cáo cho rằngviệc địnhgiá căn
nhà trên thấphơngiá thị trường, tòa sơ thẩmgộpnhiều
quan hệ tranh chấp liênquanvào giải quyết chunggây bất
lợi choông... Các bị đơn và nhữngngười liênquan (trừmột
vănphòng công chứng) cũng kháng cáovì cho rằngquyền
lợi của họ chưa được xemxét thấu đáo.VKSTPkháng
nghị cho rằng tòa sơ thẩmvi phạm tố tụng, các tranh chấp
khác tranh chấphứa thưởng cần tách ra thành vụ án riêng...
HOÀNGYẾN
