16
THỨBẢY
12-3-2016
Quốc tế
Thảmhọahạt nhânNhật có thể
gây ra10.000caung thư
Ngày 11-3, nướcNhật long trọng tưởng nhớ
năm năm thảm họa động đất và sóng thần. Ngày
11-3-2011, động đất 9 độRichter xảy ra ở đông
bắc đảoHonshu gây ra sóng thần tàn phá bờ biển
Thái BìnhDương và thảm họa hạt nhân tại nhà
máy điện Fukushima. 18.500 người chết vàmất
tích. Năm năm sau, Nhật vẫn chưa giải quyết
xong hậu quả.
TheoCơ quanTái thiết Nhật, vào thời điểm xảy
ra sóng thần có 470.000 người phải tản cư. Đến
nay 182.000 người chưa về nhà, trong đó 100.000
người ở Fukushima. Hàng chục ngàn người vẫn
tạm trú trong nhà tiền chế. 1/3 nhà cửa hư hại
được xây dựng lại. 3/4 đất nông nghiệp bị tàn phá
được đưa vào canh tác.
Do nhiễm phóng xạ, bảy địa phương hoàn toàn
không có dân cư trú hay chỉ cư trúmột phần. Tại
bảy địa phương, ban ngày có thể đến làm công tác
giải nhiễm nhưng ban đêm không được ở lại. Tại
11 địa phương khác, 23.600 người chỉ được phép
lưu trú thời gian ngắn. Tình hình cư trú lâu dài chỉ
được phép tại ba địa phương bị cấm cách đây năm
năm.
Lần đầu tiên hồi tháng 10-2015, chính phủNhật
đã thừa nhận phóng xạ gây ung thư. Hôm 10-3,
hai tổ chức y học ởMỹ (Các Thầy thuốc vì trách
nhiệm xã hội và Các Thầy thuốc quốc tế vì ngăn
ngừa chiến tranh hạt nhân) đã công bố báo cáo
cho thấy thảm họa hạt nhân ởNhật có thể gây ra
10.000 ca ung thư trong 10 năm tới. Chưa kể các
hậu quả khác như chấn thương tâm lý, đau tim, tự
sát.
PH.QUỲNH
Nga, Trungphảnđối lập
láchắn tên lửaởHànQuốc
Tại cuộc họp báo chung của hai bộ trưởng
Ngoại giaoNga và TrungQuốc ởMoscow hôm
11-3
(ảnh),
Bộ trưởngNgoại giaoNga Sergey
Lavrov tuyên bố không thể lấy chương trình hạt
nhânTriềuTiên làm cái cớ để triển khai lá chắn
chống tên lửa củaMỹ ởHànQuốc.
Theo đài truyền hìnhRT (Nga), ông Sergey
Lavrov nói: “Chúng tôi chờ đợi CHDCNDTriều
Tiên rút ra những kết luận hợp lý, lắng nghe các
yêu cầu củaHội đồngBảo an LHQ và nhất là
quay trở lại bàn đàm phán trong khuôn khổ tuyên
bố chung sáu bên tham gia ngày 19-9-2005”.
Bộ trưởngNgoại giaoTrungQuốcVươngNghị
phát biểu ủng hộ nối lại đàm phán sáu bên về
chương trình hạt nhânTriềuTiên đồng thời kêu
gọi TriềuTiên dừng hoàn toàn chương trình phát
triển vũ khí hạt nhân. Ông nhấnmạnh: “Chúng tôi
kiên quyết phản đối triển khai hệ thống phòng thủ
tầm cao giai đoạn cuối củaMỹ ởHànQuốc viện
lẽ vấn đề hạt nhân trên bán đảoTriềuTiên. Chúng
tôi tin rằng điều này gây phương hại trực tiếp cho
an ninh chiến lược củaNga và TrungQuốc”.
Trong khi đó, hãng thông tấnKCNA (CHDCND
TriềuTiên) đưa tin nhà lãnh đạoKim Jong-un đã
chỉ đạo phải sẵn sàng tấn công hạt nhân và thử hạt
nhân nhiều hơn nữa “để đánh giá sức hủy diệt của
các đầu đạn hạt nhânmới sản xuất và khả năng
tấn công hạt nhân”. ÔngKim Jong-un chỉ đạo như
trên trong khi thị sát một vụ bắn thử tên lửa đạn
đạo nhưngKCNAkhông nêu rõ khi nào.
D.THẢO
BẢODUY-PH.QUỲNH
B
áo
JapanTimes
(Nhật)
đưa tinngày11-3,chính
phủNhật đã trình cho
Hội đồng Bộ trưởng Sách
trắng về viện trợ phát triển
chính thức (ODA). Đây là
báocáo thườngniênvềviện
trợ phát triển ở nước ngoài
củaNhật.
ASEAN rất quan trọng
với Nhật
TrongSách trắng,BộNgoại
giaoNhậtxácđịnh tầmquan
trọng phải bảo đảm an ninh
hàng hải trong khu vực.
Sách trắng ghi nhận các
nướcASEAN cực kỳ quan
trọngđối vớiNhật về chính
trị cũng như kinh tế bởi
các nước này nằm dọc các
tuyến đường biển then chốt
vớiNhật và cómối quanhệ
kinh tế vững chắc với các
nhà đầu tưNhật.
Sách trắngnêu lêncácbiện
pháp củng cố quan hệ giữa
Nhật với ASEAN như phát
triển cơ sởhạ tầng, củng cố
pháp quyền, an ninh hàng
hải, an ninhmạng, củng cố
các biện pháp hòa bình.
Cácchuyêngianhậnđịnh
Sách trắng về viện trợ phát
triểnchính thứccủaNhậtnăm
naykhácvớinăm trướcvìđã
gián tiếpnói đếnbiểnĐông.
Các chuyên gia cho rằng
Nhật cam kết giúp đỡ bảo
đảm an ninh hàng hải, đặc
biệtởbiểnĐông,nhằmcủng
cốcácđồngminh trongkhu
vực để đối phó với Trung
Quốcngàycànghunghăng.
Báo
Nikkei Asian Review
ghi nhận Nhật xem đường
biển từeobiểnMalaccađến
biểnĐông là tuyếnhànghải
huyết mạch để vận chuyển
dầumỏvàcácmặthàngnhập
khẩu khác.
Trongkhi đó,TrungQuốc
cứgâycăng thẳng trongkhu
vực với hành động tôn tạo
hàng loạt xây đảo nhân tạo
nhằmphục vụyêu sách chủ
quyền và lợi ích hàng hải
củaTrungQuốc.
GD Christopher Hughes
ởĐHWarwick (Anh) nhận
địnhNhậtmuốnsửdụngvốn
ODAđể củng cố chiến lược
chungcủaNhật lànỗ lựcduy
trì an ninh hàng hải.
Chuyểngiao thiết bị
quốc phòng
Trong khi đó, tạp chí
The
Diplomat
(Nhật) ngày 10-3
đãđăngbài viết của chuyên
giaYukiTatsumiởTrung tâm
Stimson (Mỹ) phân tích về
thỏa thuậnchuyểngiao thiết
bị quốcphòngđượcNhật ký
kếtvớiPhilippineshôm29-2.
Sau khi chính phủ Nhật
đề raBa nguyên tắc chuyển
giao thiết bị quốcphònghồi
tháng4-2014,Nhậtđãkýkết
thỏa thuậnchuyểngiao thiết
bịquốcphòngvớinhiềunước
ngoàiMỹ nhưAnh, Úc, Ấn
Độ. Tuy nhiên, thỏa thuận
NhậtkývớiPhilippineslàthỏa
thuậnđầu tiêngiữaNhật với
một quốcgiaĐôngNamÁ.
Theo chuyên gia Yuki
Tatsumi, thỏa thuận Nhật-
Philippines khác với thỏa
thuận của các nước khác về
động cơ.
Đối với các nước khác,
động cơ chủ yếu của Bộ
QuốcphòngNhật làquốc tế
hóacôngnghiệpquốcphòng
trongnước, duy trì nền tảng
quốcphòngđủvữngchắcvà
cạnh tranhđồng thời tránh lệ
thuộcnhiềuvàocôngnghiệp
quốc phòng nước ngoài.
Ví dụ điển hình như thỏa
thuận chuyển giao thiết bị
quốcphòngNhật-Úc rõ ràng
đã tạođiềukiệnchocácnhà
thầuNhật thamgiadựánhiện
đại hóa tàu ngầmSEA1000
củaÚc.
Thỏa thuận Nhật-Ấn Độ
cũng tương tự.Tokyohyvọng
thỏa thuận sẽmở đường để
Nhật chuyển giao máy bay
tìmkiếmvàcứuhộ, cứunạn
US-2 củaNhật choẤnĐộ.
Hỗ trợquốc phòng
trực tiếp
Còn đối với thỏa thuận
Nhật-Philippines, chuyên
giaYuki Tatsumi nhận định
đây làphảnứng trực tiếpcủa
Nhật trước hànhđộnghung
hăngkiểm soát các thực thể
tranh chấp củaTrungQuốc
trên biểnĐông.
Trong chiến lược an ninh
quốc gia và Hướng dẫn
Chương trình quốc phòng,
(NDPG), Nhật đã xác định
xây dựng năng lực cho các
quốcgiaĐôngNamÁ làưu
tiên hàng đầu.
Trước khi Nhật ban hành
Ba nguyên tắc chuyển giao
thiết bị quốc phòng, Nhật
xácđịnh trọng tâmxâydựng
năng lực choĐôngNamÁ
là đào tạo nhân lực, chuyển
giao thiếtbịphiquânsựphục
vụ an ninh hàng hải và hỗ
trợmua sắm trang thiết bị.
Còn sau khi ban hành ba
nguyên tắc,Nhậtđã trực tiếp
chuyển giao thiết bị quốc
phòng dưới danh nghĩa hỗ
trợxâydựngnăng lực.Thỏa
thuậngiữaNhật-Philippines
làmộtvídụ.Theo thỏa thuận,
Tokyo sẽ cho Manila thuê
nămmáy bay huấn luyện
TC-90 của lực lượngphòng
vệ biển để Philippines tuần
tra trên biểnĐông.
Chuyên giaYuki Tatsumi
nhậnđịnhnóichung,Nhậtcho
thuê thiết bị quốc phòng đã
quasửdụngvìhaimụcđích:
•
Một mặt, Nhật có thể
tận dụng các trang thiết bị
và công nghệ quốc phòng
trongcác thỏa thuậnchuyển
giao thiết bị quốcphòngvới
Mỹ,Anh, Úc để đầu tư xây
dựng năng lực quân sự tiên
tiếncủaNhật trong tương lai.
•
Mặtkhác, các thỏa thuận
cho thuê thiếtbịgiữaNhậtvà
các nước Đông NamÁmở
thêm cơ hội kinhdoanh cho
ngànhcôngnghiệpquốcphòng
Nhật. Nhật có thể cung cấp
dịch vụ đào tạo sửa chữa và
bảotrìthiếtbịquốcphòng,duy
tu dây chuyền sảnxuất…■
Máybayhuấn luyệnTC-90của lực lượngphòngvệbiểnNhật.Ảnh:REUTERS
Ngày10-3 (giờđịaphương),BộNgoạigiaoMỹ thôngbáo
Mỹ chophépbán thêmhai tàu khu trục cho lãnh thổĐài
Loanvớigiá190 triệuUSD.BộNgoạigiaokhẳngđịnhphivụ
này không làm thayđổi cán cânquân sự cơbản trong khu
vực.Reutersnhậnđịnh thôngbáo trênđượcđưa ravào thời
điểmcăng thẳnggia tăngởbiểnĐông,TrungQuốcđã triển
khai tên lửavàbinh sĩ trênmột sốđảonhân tạo.
Trong khi đó, báo
NZHerald
(New Zealand) đưa tinnói
chuyệntạiTrườngChínhsáchcôngLýQuangDiệuởSingapore
hôm9-3, Ngoại trưởngNewZealandMurrayMcCullynhận
xétcăngthẳnggiatăngởbiểnĐôngphần lớndohoạtđộng
bồiđắpxâyđảonhântạovàtriểnkhaicácphươngtiệnquân
sự trongkhuvực tranhchấp.
Ngoại trưởngMurrayMcCullynóiNewZealandkhông liên
quanđến tranhchấp lãnh thổởbiểnĐôngnhưngcó lợi ích
với cáchquản lýkhủnghoảngởđó.Ôngcảnhbáovềnguy
cơxảy ra tính toánsai lầmởbiểnĐông.Ôngcho rằngTrung
Quốckhôngthểđểtìnhhìnhtồitệhơnhoặcquay lưngvớinỗ
lựcngoạigiaonhằmgiảiquyết tranhchấpbởivìkhuvựcổn
định làyếutốquantrọngđểTrungQuốctăngtrưởngkinhtế.
110
tỉ USD là vốnđầu tưNhật dự
kiến hợp tác với Ngân hàng
Phát triểnchâuÁđểcungcấp
chocácnướcĐôngNamÁđến
năm2020, tứctăng30%sovới
hiệnnay.
Nhậtcamkếtnỗlựcxâydựng
một trật tựdựa trêncácgiá trị
phổquátởĐôngÁ.
(Sách trắngvềviện trợphát triển
chính thứccủaNhật)
Tiêu điểm
Nhậthỗ trợASEAN
vềanninhhànghải
MỹchophépbánthêmhaitàukhutrụccholãnhthổĐàiLoan.
