11
THỨ TƯ
6-4-2016
Kinh tế
Thắtvayngoại tệ,
doanhnghiệpxuấtkhẩu
gặpkhó
Việcsiếtchovayngoạitệsẽảnhhưởngđếncácdoanhnghiệpdochiphí
vayvốntăng lên.
“Dân tauốngbia tỉnh ta” cản trở
phát triển
“Việt Namhiện có tới 64 nềnkinh tế độc lập. 64
nềnkinh tế ấy baogồm 63 nềnkinh tế địa phương
vàmột nền kinh tế trungương”.Viện trưởngViện
Kinh tếViệtNamTrầnĐìnhThiênđã nói như thế tại
hội thảoquốc tế về liên kết vùngvừa đượcBanKinh
tếTrungương tổ chức.
Quan niệmvà cơ chế “kinh tế tỉnh ta”, theo ông
Thiên, là nhữnggiới hạn, vật cảnkhiến kinh tế địa
phươngkhông thể bứt phá. Hệ thống tổ chức kinh tế
dựa vàođịa giới các tỉnh đanggây lãngphí nguồn
lực phát triển trênquymô lớn, nảy sinhviệc đua
tranhkhông lànhmạnhnhư “cạnh tranh cùng chết”,
“cạnh tranh cùngxuốngđáy” và khiến chủnghĩa
thành tích ảovươn caohơnbao giờhết.
ÔngThiênnêu hiện trạng các tỉnhđua nhau làm
khu công nghiệp, cảngbiển, thuhút đầu tư nước
ngoài bằng cáchhạ giá địa phươngmình gâykhó
khăn cho tỉnhkhác; ngăn sông cấm chợ kiểu “dân ta
uốngbia tỉnh ta”.
“Từbỏnhững điềunày có khókhông?”, ông
Thiênhỏi và tự trả lời là “rất khó”.
Viện trưởngViệnNghiên cứu quản lý trungương
NguyễnĐìnhCungnói cơ chế phânbổnguồn lực
cho63nền kinh tế địa phương như hiệnnay thiếu
động lực để các tỉnh cạnh tranh. “Chúng ta đang
phải làm cho thị trường hơn, song thị trườngđóphải
là thị trường cạnh canh chứ khôngphảimột loại thị
trườngméomónhưhiệnnay”. Lấyví dụ về nguồn
lực đất đai và vốn, ôngCung cho rằng:Nhà nước
đang làm sai lệch tín hiệuvề thị trườngvà điềunày
tạonên sự sai lệch trongnềnkinh tế.
Để khắc phục điềunày, theoôngCung, cầnphải
cónhữngnghị định về việc phânvùng kinh tế với
việc tăng thẩmquyền chomột số chức năngkinh tế.
Đồng thời phải có ràng buộc pháp lý cho cả cấp địa
phươngvà cấpvùng.
CònTSVõĐại Lược,TổngGiámđốcTrung tâm
Kinh tế châuÁ-TháiBìnhDương, nói thẳng: “Cấp
tỉnhhiệnđang cóquyền toquánênkhi xâydựng thể
chếvùng, đặt lợi íchkinh tếvùng lên trên lợi ích tỉnh
làkhônghềđơngiản.Giải bài toánnày, BanKinh tế
Trungương sẽphải đối đầuvới rất nhiều sứcỳ”.
ÔngLược khuyếnnghị cầnxây dựng luật về vùng
và liênkết vùng. Khi luật đượcQuốc hội thông qua
sẽ có được thể chế vùng. Đây là vấn đề hệ trọngvới
sự phát triển của đất nước.
CònôngVươngĐìnhHuệ, TrưởngBanKinh tế
Trungương, cũng cho rằng phải sớm khắc phục tình
trạng63 tỉnh là 63nền kinh tế, phải tính tới lợi ích
vùng chứkhôngphải lợi ích cục bộ. “Các vùng kinh
tế trọngđiểm chưa thực sự phát huyvai tròđầu tàu,
chưa có tác dụng lan tỏa, liênkết vùng còn rất yếu” -
ôngHuệ nhận xét.
CHÂNLUẬN
DoanhnghiệpViệtgiỏi nhưng
chưabiếthợp lực
“Tôi đã gặp rất nhiềudoanhnhân trẻ, có tầm nhìn
và cókhát vọng tạo ra hiệuứng xã hội. Đây là xu
thế tích cực cho thấy ngoài chuyện kiếm lợi nhuận
thì họ cònmuốn tìm cách làm thế nàođể lợi nhuận
đó tạo thêm nhiều lợi íchhơn nữa cho cộngđồng,
chođất nước”.
Bà PratibhaMehta, điều phối viên thường trú của
LiênHiệpQuốc tại Việt Nam, nhận xét như trên tại
hội thảo về trách nhiệm xã hội của doanh nghiệp
(DN) do PhòngThươngmại vàCông nghiệp
Việt Nam (VCCI) phối hợp với mạng lưới Hiệp
ướcToàn cầu của LiênHiệpQuốc tại Việt Nam
(GCNV) tổ chức ngày 5-4. Tuy vậy, bà Pratibha
Mehta cho rằngDNViệt Nam hiện nay giỏi nhưng
chưa biết hợp lực.
BàPhạmChi Lan cũng cho rằng cácDNnên
hướngđến chia sẻ lợi ích. BàLannói: “Chắc chắn
một điều là về lâu dài, lợi ích là chia sẻ chứ lợi ích
không rơi vàomột nhómnhỏhaymột vàiDN lớn.
Tuynhiên, hiệnnay nôngdân làm việc quá sức
nhưng lợi íchnhận được lại quá nhỏ, trongkhimột
vàiDN lớn làmxuất nhậpkhẩu lại có lợi ích rất lớn.
Thế là không côngbằng”.
QUỲNHNHƯ
THÙYLINH-YÊNTRANG
T
hông tư số24 củaNgân
hàngNhànước (NHNN)
quyđịnhkể từngày1-4,
cácNHkhôngcònđượccho
vayngoại tệđểđápứngnhu
cầu sản xuất kinh doanh
trong nước.
Thông tinnàykhiếnnhiều
doanhnghiệp (DN), cánhân
lo lắng sẽ khó tiếp cận tín
dụng ngoại tệ, đặc biệt sẽ
làm tăng chi phí vì vay tiền
đồng lãi suất caohơn sovới
vayngoại tệ.
Cấm vayngoại tệ
bán ra lấyVNĐ
Trả lời thắc mắc của báo
chí vềviệc tại sao lại thuhẹp
nhómđối tượng làcáccông ty
cónhucầuvốnngắnhạntrong
nướcđểsảnxuất,kinhdoanh
hànghóaxuất khẩu, ôngBùi
Quốc Dũng, Vụ trưởngVụ
Chính sách tiền tệ NHNN,
lý giải trước đây để khuyến
khíchhoạtđộngsảnxuấtkinh
doanh trong tìnhhìnhkinh tế
khókhăn,NHNNđãchophép
đượcvayngoại tệ rồibán lấy
tiền đồng đểmuamáymóc,
thiết bị, nguyên liệuphụcvụ
sản xuất trong nước. Sau đó
xuấtkhẩuhànghóa lấyngoại
tệ trả nợ. Đây là một trong
cácgiải pháphỗ trợDN, bởi
lãi suấtvayngoại tệ thấphơn
nhiềusovớilãisuấtvayVNĐ.
Tuynhiên,hiệnnaytìnhhình
kinh tế đã ấm hơn, tín dụng
tăng trưởng tốt nên NHNN
thắt lại việc cho vay ngoại tệ
vớinhữngđốitượngnày.“Đối
tượngvayngoại tệcần thuhẹp
lại,chỉphụcvụđúngđốitượng
cần ngoại tệ.Mặt khác, việc
dừngchovayngoại tệđểđáp
ứng các nhu cầu vốn ở trong
nước sẽgópphầnổnđịnh thị
trườngngoạihối,quađócũng
tác động tích cực đến tăng
trưởng tíndụngđồng tiềnViệt
Nam” - ôngDũnggiải thích.
Nói thêm vềThông tư 24,
ôngNguyễnHoàngMinh,Phó
Giám đốcNHNNChi nhánh
TP.HCM,chorằngđây làmột
trong các giải phápđể chống
đôla hóa nềnkinh tế. “Nhóm
đốitượngtrênthườngvayngoại
tệđểbánlạichocácngânhàng
lấyVNĐ,quađóhưởnglãisuất
thấp.Cònviệcvay,muaUSD
đối với đối tượng làcáccông
tyhay cá nhânvẫnđược đáp
ứng theo quy định của pháp
luật” - ôngMinhnói.
Nhiềuýkiếnđồng tìnhvới
chủtrươngchốngđôlahóacủa
NHNN,tuyvậychủtrươngnày
cũnggây lo lắngchokhông ít
DN, nhất là các đơn vị xuất
khẩu. Đại diệnmột công ty
xuấtkhẩunóikhikhôngđược
vayngoạitệ,nhiềuDNsẽphải
vay tiền đồng. Trong khi đó
lãi suất tiềnđồng lại caohơn
lãi suấtvayUSD,dẫnđếnchi
phívayvốntănglên, từđólàm
giá thành hàng xuất khẩu bị
đội lên, khả năng cạnh tranh
với đối thủnướcngoài giảm.
Các NH thương mại liệu
có bị ảnh hưởng bởi thông
tư trên?Chuyêngia tài chính
ngânhàng,ôngCấnVănLực,
đánhgiáthôngtưtrênsẽkhông
ảnhhưởngquánhiềuđếnNH
vì hiệnnay tíndụngngoại tệ
củaNH chiếm tỉ lệ khá nhỏ,
khoảng 10%-12%. Do vậy,
NHNNmuốn tiếp tụcgiảm tỉ
lệ này xuống là phù hợp với
lộ trình chốngđôlahóa.
Chia sẻ với
doanhnghiệp
Làm sao để tạo điều kiện
chocáccông tyxuấtkhẩuvà
hài hòa lợi ích giữaDN với
mục tiêu chống đôla hóa?
TSCấnVăn Lực gợi ýmột
số giải pháp. Thứ nhất là hệ
thống NH thương mại cần
phảixácđịnhđối tượnghợp lý
đểchovayngoại tệ, từđóđề
xuấtNHNN tiếp tụcchovay.
Đồng thời,NHNN cũng cần
phải thẩmđịnhnhanhchóng
đề xuất của các NH thương
mại để tránh tình trạng các
DNphảichờquá lâu làmmất
cơ hội kinh doanh.
Thứ hai là với những tình
huốngphátsinh,chẳnghạncó
những trườnghợp50-50, tức
nếu soi vàoquyđịnh thì phù
hợp với đối tượng được vay
nhưngnếu“hiểucáchkhác”có
thểchưa rõ ràng,NH thương
mại vàNHNN phải ngồi lại
với nhauđể thốngnhất quan
điểmcũngnhưcáchphân loại
đối tượngđể chovay.
Trong khi đó, ông Trần
TấnLộc,PhóTổngGiámđốc
EximBank,chorằngThông tư
24 làquyđịnhmang tính tích
cựcnhằmổnđịnh thị trường
ngoại hối vànâng caovị thế
tiền đồng. “Tuy vậy, để vừa
thực thi đúng theo quy định
của NHNNmà vẫn chia sẻ
đượckhókhănvớiDN,chúng
tôi sẽxemxétchohọvay tiền
đồng với lãi suất tương đối
cạnh tranhvà hợp lý”.
TSNguyễnTríHiếu,chuyên
gia tài chính NH, “mách
nước”: Nếu biến động tỉ giá
dưới 3% thì cáccông tychịu
đựngđược,nếuvượtquá3%
thì NH nên chia sẻ với DN.
Vớicách thứcnày,DNvaykỳ
hạncàngngắncàngđỡ rủi ro.
TS Hiếu cũng cho rằng
Chính phủ nên có những
chương trình để hỗ trợ các
công tyxuất khẩu, vì họ thu
ngoại tệchođấtnước.Chẳng
hạn có gói tín dụng cho vay
với lãi suất thấpđểhỗ trợcác
công ty xuất khẩu.■
Nhiềudoanhnghiệp lo lắngviệccấmchovayngoại tệsẽđẩychiphívayvốntăng.Ảnh:HD
Huyđộngngoại tệgiảm
Từ cuối năm2015, NHNNquyết địnhhạ lãi suất tiềngửi
USDcòn0%.Từngày4-1-2016, cơquannàyápdụngcơchế
tỉgiá trung tâm thayđổi linhhoạthằngngày.Động tháinày
khiến thị trườngngoại tệdầnổnđịnh.
Tuyvậy, saukhi hạ lãi suất huyđộngUSDvề0%, trên thị
trườngvẫncótìnhtrạnggămgiữngoạitệ.BêncạnhđócácNH
cũngkhókhăntrongviệchuyđộngngoại tệ.Đếnngày23-3
vừaqua,huyđộngngoại tệgiảm2,3%sovớiđầunăm2016.
Theo Thông tư 24, một số
nhóm đối tượng được tiếp
tục vay ngoại tệ gồm: Nhóm
thanh toán ranướcngoài tiền
nhập khẩuhànghóa, dịch vụ
khikháchhàngvaycóđủngoại
tệ từnguồn thusảnxuất, kinh
doanhđểtrảnợvay;nhómcho
vayđểđầutưtrựctiếpranước
ngoài đối với cácdự án, công
trìnhquantrọngquốcgia;nhóm
vay ngắnhạnđối với công ty
đầumối nhậpkhẩuxăngdầu.
Tiêu điểm
Đạidiệnmộtcôngty
xuấtkhẩunóikhikhông
đượcvayngoạitệ,nhiều
DNsẽphảivaytiềnđồng.
Trongkhiđó lãisuấttiền
đồng lạicaohơn lãisuất
vayUSD,dẫnđếnchiphí
vayvốntăng lên.
