14
THỨNĂM
7-4-2016
ChâuÁdầnbiếnđộng
Ngày5-4,BộNgoạigiaovàCơquanquảnlýtiềntệSingapore
thôngbáođangxácminh thông tin trong“Tài liệuPanama”,
báo
StraitTimes
(Singapore)chobiết.BộNgoạigiaoSingapore
khẳngđịnhnướcnày sẽcóhànhđộngkiênquyếtnếuphát
hiệncóbằngchứngchothấycócánhân, tổchứcởSingapore
cóhànhvi sai trái. Singapore có luật thuế rất nghiêmngặt,
quanđiểm rất cứng rắnvề trốn thuếvà sẽ“khôngđểmình
trở thànhmột thiênđườngcủanhững tội phạm trốn thuế”.
Cùng ngày, Bộ trưởngTài chínhẤnĐộArun Jaitley cho
biếtẤnĐộđã lậpmộtbanhànhđộng liêncơquanxemxét,
điều tra từngcái tênđềcập trong“Tài liệuPanama”.ÔngArun
Jaitleykhẳngđịnh sẽ không khoannhượngnếuphát hiện
bấtkỳviphạmnào.Danhsách“Tài liệuPanama”côngbốcó
hơn500 côngdânẤnĐộ, trongđó cónhiềungôi saođiện
ảnhvà cácnhà côngnghiệp, theobáo
IndianExpress
-một
thànhviêncủa ICIJ.
Indonesiacũngsẽđiều tranhữngcái tênbịnêu trong“Tài
liệuPanama”, Bộ trưởngTài chính IndonesiaBrodjonegoro
khẳngđịnh. Trong khi đó, người phát ngônBộNgoại giao
TrungQuốcHồngLỗi từchốibình luậnvềnhững“cáobuộc
vô căn cứ trong “Tài liệu Panama””. Theo báo
Washington
Post
(Mỹ), TrungQuốc vàNgabácbỏmọi thông tinbất lợi
chocácquanchứcchínhphủcó trong“Tài liệuPanama”và
đãkiểmduyệt thông tinvề“Tài liệuPanama”trên Internet.
Panamacảm thấykhôngcôngbằng
Ngày 5-4, ôngAlvaroAlemán, ChánhVăn phòngTổng
thốngPanama JuanCarlosVarela, chỉ tríchPháp cũngnhư
một số nước khác thực hiện chiến dịch chống Panama,
khôngcôngbằngkhi cáobuộcPanamakhuyếnkhích tham
nhũng, theobáo
USAToday
(Mỹ).ÔngAlvaroAlemánkhẳng
địnhchínhphủPanama sẽhỗ trợcácnướcđiều traCông ty
MossackFonseca.
BảnthânBộTưphápPanamađãtiếnhànhđiềutracuộcrò
rỉ“Tài liệuPanama”cũngnhưhoạtđộngnộibộcủaCông ty
MossackFonseca.BộKinhtếvàTàichínhPanamachobiếtsẽ
điều tra toànbộcáccông ty luậtởPanamacódịchvụ thành
lậpcông tyhải ngoại chokháchhàng.
Ông Ramon Fonseca, đồng sáng lập Công tyMossack
Fonescachobiếtđãđệđơnkiện lêncáccôngtốviênPanama,
cáobuộc“Tài liệuPanama”đãbị“đánhcắp”.TheoôngRamon
Fonseca, có thể tin tặc tấn côngvàohệ thốngbảomật của
CôngtyMossackFonescatừmộtđịađiểmnàođóởchâuÂu
vàđánhcắp“Tài liệuPanama”.
ĐĂNGKHOA
T
hủ tướng Iceland Sigmundur DavidGunnlaugsson đã
trở thành“thươngvong”chính trị đầu tiêncủavụcông
bố “Tài liệuPanama”. Sức công phá của những thông
tinđầu tiênđượccôngbố từ“Tài liệuPanama”đangkhuấy
độngchính trườngvàcáccơquanđiều tranhiềunước.Làn
sóng biến động này sẽ còn tiếp diễn với những thông tin
sắp tiết lộ trong thời gian tới.
Những “thương vong” chính trị đầu tiên
Sau khi đối mặt cuộc biểu tình phản đối khổng lồ ngày
5-4, ông Sigmundur DavidGunnlaugsson đã thông báo từ
chức. “Tài liệuPanama” cho thấyôngGunnlaugssonvàvợ
có sở hữu công ty cảnh ngoạiWintris ở quần đảoVirgin
thuộcAnh vớimục đích che giấu tài sản.
Ông Gunnlaugsson vẫn khẳng địnhmình không làm gì
sai, không trốn thuế.Tuynhiên, pheđối lậpcáobuộcôngđã
vi phạm các quy tắc về đạo đức vì che giấu thông tinmình
liênquanđếnCông tyWintris. Công tyWintris nắmgiữ cổ
phần củamột số ngân hàng Iceland làm ăn thua lỗ và nhận
giải cứu của chính phủ Iceland.
Tổng thốngUkrainePetroPoroshenkocũngđangcónguy
cơ sẽ phải nối bước thủ tướng Iceland. Phe đối lập tạiKiev
đang liên tụcyêucầuông từchứckể từkhi“Tài liệuPanama”
rò rỉ. Tài liệu cho thấy ôngPoroshenko đã lậpmột công ty
hải ngoại để dễ dàng trốn thuế.
Biến động chính trường vì “Tài liệu Panama” không chỉ
diễn raở IcelandvàUkraine,Tổng thốngArgentinaMauricio
Macri cũngđangphải đốimặt nguy cơmất chứcvì pheđối
lập yêu cầu điều tra ông liên quan đến công ty cảnh ngoại
đề cập trong “Tài liệu Panama”. Trớ trêu là ôngMauricio
Macri lại lãnh đạomột chiến dịch chống tham nhũng, thề
sẽquét sạch tàndư thamnhũngchínhphủngười tiềnnhiệm
CristinaFernandez deKirchner để lại.
Còn tại LuânĐôn, phe đối lập đang yêu cầu điều tra gia
đìnhThủ tướngAnhDavidCameronvì liênquanđến công
ty cảnh ngoại đề cập trong “Tài liệu Panama”. Thủ tướng
Cameron không có tên trong danh sách “Tài liệu Panama”
đề cập, tuynhiênbốông - IanCameronđược cho là đãmở
một công ty cảnh ngoại ở Bahamas để trốn thuế. Ông Ian
Cameron đã thuêmột số công dânBahamas đại diện công
ty, theo báo
Guardian
(Anh).
“Tôi chỉ có lương thủ tướng, tôi có ít tiền tiết kiệmvàmột
ít lãi từđó, tôi cómột cănnhà.Đó là tất cả nhữnggì tôi có.
Tôi khôngcócổphiếunàocả, khôngcócông tycảnhngoại
nào cả hay bất cứ gì tương tự thế” - Thủ tướng Cameron
khẳng định trong ngày 5-4.
Thủ tướng Pakistan
NawazSharifcũngđang
nằm trongvòngđedọa
vìbangườiconcủaông
bị“TàiliệuPanama”nêu
tên, liênquanđếnmột
số công ty cảnhngoại.
Nằmtrongvòngcông
phácủa“TàiliệuPanama”
ngoài các chính trị gia
còn có giám đốc chi nhánh Chile của Tổ chứcMinh bạch
Thếgiới - tổchứcgiámsát thamnhũng -GonzaloDelaveau.
ÔngGonzaloDelaveau đã tuyên bố từ chức ngay sau khi
“Tài liệuPanama”được côngbốvà cho thấyông liênquan
đếnnăm công ty cảnh ngoại tại Bahamas.
Vì saonướcMỹ chưa rung chuyển?
Vàobuổi tối “Tài liệuPanama”được côngbố, người đọc
khônghề thấy thông tinnày trênbáo
NewYorkTimes (NYT)
.
Sau 9 giờ tối,
NYT
mới đưa tin về chủ đề này nhưng tổng
hợp từhai hãng tinMỹReutersvàAPchứkhôngphải tin tự
mình sảnxuất. Tínhđến thời điểmnày chỉ cómột số lượng
ít cá nhân có địa chỉ ởMỹ, chỉ có 211 người bị đề cập đến
trong“Tài liệuPanama”.Tuynhiên, tài liệunàyvẫnchưa thể
khẳngđịnh211ngườinàycóphải làcôngdânMỹhaykhông.
Cũngkhông có nhiều cái tên giàu cóMỹ trong danh sách.
Không riêng
NYT
,nhiềuhãng truyền thông lớnởMỹkhông
phải là thành viên của LiênminhNhà báo điều tra quốc tế
(ICIJ). Trang
Fusion
(Mỹ) dẫn lời ICIJ chobiết con số211
“địa chỉMỹ” chỉ là kết quả điều tra số tài liệu vài năm gần
đâycủaMossackFonseca, khôngphải toànbộ11,5 triệu tập
tin. “Nhữnggì côngkhai chưađánhgiáđúngmứcnhữnggì
thật sự có trong “Tài liệuPanama”” -
Fusion
dẫn lời người
đứng đầu bộ phận dữ liệu và nghiên cứu ICIJMar Cabra.
Fusion nhận định tìm ra con số chính xác ngườiMỹ trong
“Tài liệuPanama” làmột côngviệc khókhăn.
Nhiều nghi vấn đặt ra khi quá ít bóng dáng người Mỹ
trọng các thông tinmới côngbố. Báo cáo củaThượngviện
Mỹ năm 2014ước tínhmỗi nămMỹ thất thoát 150 tỉ USD
tiền thuế thunhậpvì cáccông tycảnhngoại.Chuyêngiavề
hoạt động tài chínhhải ngoạiMỹ JackBlumnhậnđịnh“Tài
liệuPanama” làmột bộdữ liệukhổng lồvì thế cầnphải có
thêm thời gian để xác định những cá nhân tại Mỹ. Trong
khi đó, cựuGiám đốc PhòngTội phạm tài chính thuộcCơ
quanTruyquétma túyMỹ (DEA)DonSemenskycho rằng
các cá nhânMỹ có thể sử dụng các pháp nhân ở các quốc
gia khác thaymình làm việc với các công ty cảnh ngoại.
Mộtkhảnăngkhác, theoGSShimaBaradaranBaughman
thuộcĐHUtahvànhàkinh tếhọc JamesHenry, ngườiMỹ
có thể thành lập công tyma từngay trênđấtMỹmàkhông
cần phải nhờ đếnMossack Fonseca.
Các chuyên gia đều nhận định người Mỹ không trong
sạchgì hơncácnướckhác.Theo JamesHenry, cáccánhân
ngườiMỹ làmột trong những người đầu tiên sử dụng các
công tyhải ngoại.Nhữngnăm1970, khoảng200người nổi
tiếng, doanhnhân,mafiamở tài khoảnhải ngoại thôngquan
Ngân hàngCastleBank&Trust củaBahamas.
Ông JamesHenrycho rằngvấnđề lớnnhấtMỹcầnquan
tâm là thế giới ngầm công tyma ởMỹ, cái đã làmMỹmất
hàng trăm tỉUSD tiền thuếmỗi năm.BộTưphápMỹcũng
đã tuyênbố sẽ rà soát “Tài liệuPanama” thì trongngày5-4.
Tổng thốngMỹObama cũngđã yêu cầuQuốc hội xemxét
lại hệ thống thuế thunhậpdoanhnghiệp củaMỹ.
n
Nhữngthôngtinđầutiênđượccôngbốtừ“TàiliệuPanama”đangtạo
mộtlànsóngbiếnđộngtrênthếgiới.
Sứccôngphádữdội
của“Tài liệuPanama”
nhữngngàyqua
Phóng sự - Chuyên đề
Nhữnggì côngkhai chưa
đánhgiáđúngmức những
gì thật sự có trong “Tài liệu
Panama”, ngườiđứngđầubộ
phậndữ liệuvànghiêncứuLiên
minhNhàbáođiềutraquốctế
(ICIJ)MarCabrachobiết.
1.
ThủtướngAnhDavid
Cameron
(trái)
vàcha
IanCameron
(phải)
.
Ảnh:GETTY IMAGES
2.
TổngthốngUkraine
ôngPetroPoroshenko
đangcónguycơmất
chức.Ảnh:REUTERS
3.
Thủtướng Iceland
SigmundurDavid
Gunnlaugssontrả lời
phỏngvấntrướckhi
chấpnhậntừchứcvào
ngày5-4.Ảnh:REUTERS
1
2
3
