CHỦNHẬT 17-4-2016
3
TUẦN THỜI SỰ
Luật&Đời
Hàngrong,công lựcvà
bộmặtđôthị
Hìnhảnhviêncônganquậtngãngườibánhàng rong, trong
một clipvideophát tán trênmạngxãhội, trông rất phảncảm.
Không bàn luận về cách ứng xử của viên công an, bởi vì
đúng-sai đã rõ:Tínhbất tươngxứnggiữacú rađònquyết liệt
của anh công an với sự vùng vằng yếuớt của anh hàng rong
đã đủnói lênkhông thể không ápdụng chế tài nàođóđể răn
đe những kẻ lạmquyền.
Vấnđềcòn lại từcâuchuyện là làm thếnàođểsựviệc tương
tựkhông tái diễn, làm thếnàođểbảođảmnhânviêncông lực
luônứngxửđúngmựckhi thi hànhphận sự.Ởđâychỉ đềcập
vế đầu, vế sau là trách phận của ngành công an nói riêng và
chínhquyền nói chung.
Người bị đánh làmột người bán hàng rong, là thành viên
củamột lớpngườimà lâunayngười ta thườngnhắcđếnnhư
lànhân tố tiêucực trongkhuônkhổcácdiễnđàn, hộinghị, hội
thảovềcácchủđềvấnnạnở thành thị: chiếmdụng lềđường,
lòngđường, chèokéokháchgâymất trật tự, xả rácgâymấtvệ
sinh, ô nhiễmmôi trường…Hàng rong ởViệt Nam đúng là
nhếchnhác, luộm thuộm, lộnxộnvà tiềmẩnnhiềunguycơđe
dọasứckhỏecộngđồng,đedọaan toàngiao thôngcôngcộng.
Tuy nhiên, hàng rong cũng là cách kiếm sống chính của
sốđôngngười thuộc tầng lớpdưới và tồn tại ởkhắpnơi chứ
khôngchỉởViệtNam.Cácchuyêngiagọi hàng rong là thành
phần kinh tế phi chính thức, nhưmột cách ghi nhận sự đóng
góp của kiểu làm ănnàyvào sựphát triểnkinh tế-xã hội của
một quốc gia. Có những nước, trình độ phát triển ít nhiều
tương đồng với Việt Nam - như Thái Lan - đã thành công
trongviệc tổchức,kiểmsoáthàng rong.Ởđó,ngườibánhàng
rong trênđườngphố rất ngănnắp, biết tôn trọng, giữgìn trật
tựvà vệ sinh chung. Có lẽ cầnhọc hỏi kinhnghiệmởnhững
nơi đóđể vậndụng!
Hàng rongvốn làhoạtđộngkinh tếcá thể, tựphát củangười
có nhận thức, học vấn ở trình độ thấp.Về phầnmình, người
bán hàng có thiên hướng di chuyển trong không gian chung
theo bản năng tự do hoang sơ: bước ra khỏi cửa làmuốn đi
đâu thì đi,muốn làmgì thì làm. Bởi vậy,muốnviệc tổ chức,
quản lý hàng rong có hiệu quả, cần sự can thiệp chủ động,
tích cực của nhà chức trách, theo cách của người giám hộ,
dẫndắt, chứkhông thểgiốngcách làmđối với doanhnghiệp,
thậm chí đối với tiểu thươnghay thợ thủ công.
Rõ hơn, nhà chức trách trước hết phải tận tình chỉ dẫn
cho người bán hàng rong biết rõ những giới hạn của quyền
tự do của họ: Được quyền đi đến đâu, triển khai hoạt động
trong phạm vi nào, phải tuân thủ những quy tắc gì về trật
tự, vệ sinh…Nhà chức trách cũngphải làm chohọhiểu cái
giá đắt mà họ phải trả nếu không tôn trọng những giới hạn
đó: bị phạt tiền rất nặng, có thể bị cấm hành nghề tạm thời
hoặc vĩnh viễn…Như thế, người bán hàng sẽ nhận thấy lợi
ích sống còn của mình gắn chặt với hành vi của mình chứ
không còn tặc lưỡi “người ta saomình vậy, người ta cũng
làm đầy ra đó, có sao đâu…”.
Điều quan trọng là trong điều kiện ý thức tự giác của con
người ta cònkém,muốnngười ta tuân thủnhữngđòi hỏi của
mình thì việc đặt ra những chế tài nghiêm khắc là chưa đủ.
Nhà chức trách còn phải thể hiện sự nghiêm túc trong việc
thực hiện các chế tài đó, không xuề xòa, dễ dãi. Mặt khác,
nhàchức tráchcònphải cho thấysựnghiêm túcđược thểhiện
thườngxuyênvà tháiđộđốixửcôngbằngvớimọingười, vào
mọi lúc và ởmọi nơi. Nếu nhà chức trách không cho người
bánhàng rong chiếmdụng lềđường, lòngđường, không cho
xả rácnhưng lại làmngơchonhàhàng, cửahàngcốđịnh làm
các việc đó thì tựnhiênngười bánhàng rong sẽ khôngphục.
Vàmột khi không phục thì chỉ cần nhân viên công lực quay
lưng đi nơi khác, anhmua gánh, chị bán bưng lang thang sẽ
tiếp tục tung hoành theobản năng cố hữu.
Nếu có quyết tâm, có kế hoạch thực thi bài bản, kiên trì,
không làm kiểu phong trào, làm để có cái mà báo cáo thì
chuyện lập lại trật tựđô thị, lòngđường, lềđườngkhôngphải
là chuyện quá tầm.Và như thế sẽ không còn cảnh phản cảm
kiểuviêncôngan“trấnáp”anhhàng rong, khôngcònchuyện
dư luậnxuýt xoa, thươngcảmkhi thấymớ rau, concábị tịch
thu, quẳng lênxe nữa…
TS
NGUYỄNNGỌCĐIỆN
Gócnhìn
Nhânnghỉ lêgiô tôHungVương,
mây đưa chau kéo nhau đên chơi
đâynha.Conchauhọc lơp9 - lơp
cuôi câpnêncovẻhơi căng thẳng,
du ngay nghỉ vân tranh thủ đem
sachhọc thêm, trong khimây đưa
kiaănuông,đuanghịch thoaimai.
Bọn nhỏ kể đủ thư chuyên kha ồn
ao, nhân mây đưa kể chuyên cô
giao day vê cac vua Hung, con
chau lơp9nhaơPleiku (GiaLai)
buộtmiêng:“Câuơi, ơCôngviên
ĐồngXanhgânnha con co tượng
18vuaHunguynghi lắm, caođên
6m,kỷ lụcViêtNamđocâu.Nhưng
sao cac vua Hung sông lâu vây?
Tượngkhắcđủ tên tuôi cacvị,môi
vịsôngmột trămmâychục tuôi lân,
co thât khôngcâu?”.Tôi đangbôi
rôi chưa biêt tra lời sao thi no lai
hỏithêm:“Mâyngườilamtượnglây
sử liêuơ đâu vây câu?”. Tôi chợt
nhơ,bao:“Chắchọ lây trongcuôn
Thê thưcac triêuvuaViêtNam
của
nhasửhọcNguyênKhắcThuânđo
chau”.CuônnaydoNhaxuât ban
Giao dục ân hanh, co viêt đây đủ
tên, huy va năm sinh, nămmât tư
thủy tô Kinh Dương Vương, Lac
LongQuânđêncacvuaHung.Con
nhỏvân tỏranghingờ, buôngmột
câu: “Hồi xưa sao cac ngai sông
lâu qua vây?”. Con nhỏ nghi ngờ
cũngphai.Ngay sửgiaNgôThi Si
trongcuôn
ĐaiViêt
tiêuan
innăm
1775đãviêt:“Người takhôngphai
la vang đa, sao lai sông lâu được
như thê?”. Gân nhât, sử giaTrân
TrọngKim trong
ViêtNamsư lươc
in lânđâunăm1920cũngviêt:“Cư
tinhhơnbukém,môiôngvua trị vi
được hơn 150 năm. Dâu la người
thượng cô cũng kho lòng ma co
nhiêungười sông lâuđược vây!”.
Chỉ18đời vuaHungmakéodai
đên 2.622 năm (tư Kinh Dương
Vươngnăm2879TCNđênhêtHung
Vương thư18năm250TCN -năm
bị Thục Phan An Dương Vương
thôn tinh).Cogia thuyêt cho rằng
không phai 18 đời vua ma la 18
chi, môi chi co thể co nhiêu vua,
gop lai la2.622năm.Nhưng thiêt
nghi du la 18 đời vua hay 18 chi
vơi nhiêu vua môi chi thi cũng
không thể khẳng định năm sinh,
nămmât, bơi bây giờ chưa chép
sử, chỉ la truyên khẩu nên chỉ co
thểcoi như truyên thuyêt thôi.Ma
truyên thuyêt thi chỉ co thể noi
rằng “vao thời đo” hoặc “sông
khoang”... chư không nên khẳng
địnhnăm thang, nhưKinhDương
Vương huy Lộc Tục (2879-2794
TCN); Hung Hiên Vương - Lac
LongQuân (2793-2535 TCN)...
Tin ngưỡng thờ cung cac vua
Hung đã được UNESCO công
nhân la “kiêt tac truyên khẩu va
phi vât thể nhân loai, đai diên
củanhân loai”nênchung tacang
hãnh diên va trân trọng ngay giô
tôHungVương. Nhưng thiêt nghi
cacnhasửhọcvanhât laHộiKhoa
học lịch sửViêtNamcânphai can
đamnhin thẳng vanoi thẳngđiêu
nao la lịch sử, điêu nao la truyên
thuyêt để mọi người, nhât la thê
hê trẻ hôm nay vôn đang rât thờ
ơ vơi lịch sử nươc nha, co được
niêm tinvao lịchsử, yêuquy truyên
thôngdưngnươc vagiưnươc của
ông cha. Bơi hơnbaogiờhêt, bây
giờ la thời đai bung nô thông tin
trongmột thê giơi phẳng lai cang
phai minh bach, rõ rang hơnmơi
tao được niêm tin chomọi người.
Khôngnên taosưnghingờnhư lời
đưa chau 15 tuôi của tôi.
Năm1988, vừ̀
abươcqua thời kỳ
đôimơi tưduy,Giao sư sửhọcHa
VănTânđãviêt trênbao
TôQuôc
một bai viêt lam rungđộnggiơi sử
học bây giờ. Đo la bai “
Lich sư,
sư thât va sư hoc”
. Trong đo, sau
khi cẩn thân trich dân nhiêu câu
củaMac, củaLênin, ôngphêphan
thẳng thưngnhiêunhaviêt sử, xin
trichmộtđoanngắn:“Cũng thường
thiên lêch, khi chung ta đanh gia
cacnhânvât lịch sử.Conngười la
camộthê thôngnhưngmôi liênhê
phưc tap, bị quyđịnhbơi cacđiêu
kiên xã hội, tư nhiên va lịch sử.
Thiêu một sư đanh gia xuât phat
tư chủnghia lịch sửdườngnhư la
cănbênhchungcủachung ta.Một
sôngườiđãchê trachcacnhânvât
lịch sử vi họ không giông ta. Một
sô laiquayêucacnhânvâtđo,đên
chô tưduyvahanhđộngcủahọcư
y như la họ đã được học tâp chủ
nghiaMac-Lênin”.
PHẠMCHUSA
Cânphânbiệt lịchsửvàtruyênthuyêt
Ngay từ sáng sớm 16-4 (10-3 âm lịch), hàng trăm
ngànngười đổvề sânchínhcủaKhudi tíchđềnHùng
(PhúThọ)đểchờ lênnúiNghĩaLĩnh thắphương tưởng
nhớ các vuaHùng.
Khoảng 7 giờ 30, sau nghi thức dâng hương của
lãnh đạoĐảng, Nhà nước kết thúc, lực lượng chức
năngđãmởhàng ràoanninhđểnhândâncùngnhau
lên dâng hương lễ giỗ tổHùngVương.Mặc dù ban
tổ chức đã có sự chuẩn bị kỹ, song lượng người quá
đôngnênđãxảy ra tình trạngchen lấn, xôđẩy.Dòng
người liên tục đổ về khu vực đền Hùng làm xảy ra
ùn tắc rồi rơi vào tình trạnghỗn loạn.Domật độquá
đông, ngột ngạt nên nhiều trẻ em đi cùng gia đình
đã khóc thét sợhãi, nhiềuphụnữvà người già cũng
không chịu nổi trong biển người chen lấn, xô đẩy
dẫn đến bị ngất xỉu.
Lễdânghươnggiỗ tổHùngVươngnămnaydiễn ra
vào thứBảynênngười dândự lễ rất đông.Nhiềugia
đìnhdắt theo connhỏ cùngđi lễ.Dongười đến tham
dựquá đông, dẫnđến sự chen lấn, xôđẩynênban tổ
chức tạm thời đóng lại hàng rào chắn. Sau đó dùng
loa kêu gọi người dự lễ bình tĩnh, đảm bảo an toàn,
trật tự. Đến gần 8 giờ, hai rào chắn ở hai cổng được
mở. Dòng người từ hai bên tràn vào. Chỉ trong chốc
lát, biển người đã chen chân chật kín sân trước lối
lênnúi.Dòngngười cònkéodài ra tậnphíangoài hai
cổng. Hàng rào chắn ở bậc thang lên đỉnh núi Nghĩa
Lĩnh chưa đượcmở nên ban tổ chức phải rất vất vả
để đảm bảo trật tự, đồng thời liên tục dùng loa kêu
gọi người dân trật tự. Lúc8giờ20, lớp rào chắn cuối
cùngđượcmở, dòngngười ồạt chennhau lênnúi.Vì
bậc thang lênnúi quánhỏnêngây ra tình trạngùn tắc.
Nhiều người bất chấp sự kêu gọi của lực lượng chức
năng và sự an toàn đã trèo rào, đi lối tắt lên trên núi.
Đếnkhoảng9giờ, lượngngườimới bắt đầu thưadần.
Lực lượng trật tự, anninhđãhết sứcvất vảđểgiúp
đỡ các cụ già, em bé tránh té ngã trước dòng người
như suối.Nhiều trẻemđượcnhấc lêncaokhỏi đầuđể
di chuyển đến nơi an toàn.AnhTrầnVănToản, đến
từHàNội cùnghai con, bày tỏ sựmệtmỏi vàchỉ biết
lắc đầu khi nói về ý thức trật tự của người đi viếng.
Đại tá HàMinh Tân, PhóGiám đốc Công an tỉnh
Phú Thọ, Trưởng Tiểu banAn ninh của lễ hội đền
Hùng, cho biết toàn bộ lực lượng Công an TPViệt
Trì đãđượchuyđộng cùngvới sựhỗ trợ của công an
tỉnh và các huyện lân cận để đảm bảo an ninh cho lễ
hội đềnHùng năm 2016. Bên cạnh đó, Tiểu banAn
ninh lễ hội còn nhận được sự hỗ trợ từBộCông an,
BộGTVTvới tổng quân số là trên 1.000 người.
Nămnayđểchuẩnbị cho lễhội xanh sạchđẹp,Ban
ThườngvụTỉnhđoànPhúThọđãhuyđộnghơn2.000
lượt đoàn viên, thanh niên tham gia làm vệ sinhmôi
trường. Tuy nhiên, với ý thức kém củamột bộ phận
không nhỏ các du khách, rác thải vẫn ngập trànmọi
nơi từnhữngquánăn, hồnướccho tới đường lênđền.
CôĐàoThịLinh (côngnhânvệsinh)chobiết:“Năm
nay, lượngdukháchvềđềnHùng tănghơnsovớimọi
năm, lượng rác theođó cũng tăngđángkể.Chúng tôi
đã huyđộng công-nhânviênmôi trường làmviệc tối
đa, tuy nhiên vẫn không thể thu gom kịp domột bộ
phận du kháchxả rác bừa bãi”.
Theo ban tổ chức, tính từ ngày 1-3 âm lịch (7-4)
đếnhết ngàyhômnayđã cókhoảngbảy triệu lượt du
khách về với đất tổHùngVương. Riêng ngày chính
giỗ tổ (mùng10-3)cógầnhai triệu lượtkháchvềKhu
di tíchđềnHùng.
QA
Đổxô,chenchúc lênđềnHùng
