CHỦNHẬT 17-4-2016
7
PHÓNGSỰ - NHÂNVẬT
Vợchồngnhàvăn
NguyễnMạnhTuấn
hạnhphúc tuổi vềchiều.
HÒABÌNH
Ở
vị trí triệu phú đôla
nhưhômnay,nhàvăn
NguyễnMạnhTuấn
hoàntoàncóthểtựhào
ông tạo lập tên tuổi,
tài sản từ tài năng văn chương và
sự lao động lương thiện.
Nhà vănViệtNam
đầu tiênmuaxehơi
NguyễnMạnhTuấnbảorằngông
khôngmơ tưởnghayxác địnhvăn
chương, tác phẩm của mình phải
lưu danh hậu thế. Ông quan niệm
chỉvàinăm làđộcgiảsẽquênngay
quyển truyện này củamình đi nên
mìnhcầnphảiviếtngaymộtquyển
truyện mới. Vậy nhưng cứ nhắc
đếnông làngười tanhắcđếnba tác
phẩm
Những khoảng cách còn lại
(1980),
Đứng trướcbiển
(1982),
Cù
lao tràm
(1985) của thời bao cấp.
VănhọcsửViệtNamgiaiđoạnsau
năm1975chắcchắncũngsẽghinhớ
dấuấnba tácphẩmnày, đặcbiệt là
hiện tượng
Cù lao tràm
gây chấn
độngcảnước.Bởi vàocái thời bao
cấpấy,NguyễnMạnhTuấnđãdám
nói thẳng, nói thật những suy đồi
phẩm chất ởmột số cán bộ, chỉ rõ
những chệch choạc trong công tác
điềuhànhquản lýkinh tế củaNhà
nước.
Cù
lao tràm
xông thẳngvào
những chuyện: Có nên cưỡng bức
nôngdânvàohợp tácxãhaykhông?
Thựchiệnkhoán sảnphẩm ra sao?
Phát triển nghề phụ thế nào trong
nông thôn?Giảiquyếtquanhệcông
nghiệpvànôngnghiệpnhư thếnào?
Cónênsửdụngngười là“ngụy”cũ
cónăng lựcquản lý sảnxuất?…
Ở những năm tháng mà nhiều
quanđiểmxãhội cònchưacởimở
như thế,xínghiệpđánhcánọđãđề
nghị khởi tố, bỏ tùNguyễnMạnh
Tuấn.Chín tỉnhmiềnTây, đặcbiệt
là tỉnhHậuGiangquykếtNguyễn
MạnhTuấnbảy tộidanhphảnđộng,
pháhoại.Cả tháng trờicóhàng loạt
bài báochỉ trích, phêbìnhNguyễn
MạnhTuấn.Ấyvậymà
Xavàgần,
Đứng trướcbiển,
đặcbiệt là
Cù lao
tràm
đượcbánàoào, số lượngphát
hành lênđến160.000bản.Nguyễn
MạnhTuấn kể rằng lúc đó ông tự
in sáchvà tựphát hành sáchởnhà,
đầunậuđếnnhàôngchung tiền lấy
Cù lao tràm
nườmnượp.Cóngười
từ nghèo đã khá lên bởi bán được
nhiều truyện
Cù lao tràm
.
Với danh tiếngvà cái sự ănnên
làm ra ấy, NguyễnMạnh Tuấn là
nhàvănViệtNamđầu tiênmuaxe
hơivàmuangay trong thờibaocấp.
Nhờ…
Ngoại tình
mà
muađất lậpcơngơi
Gia đình nhà vănNguyễnMạnh
Tuấnhiệnđang sởhữumột cơngơi
chínhlàngôitrườngmẫugiáoHoaMai
rộng2.500m
2
với thangmáy,hồbơi
và25 lớphọc tạiGòVấp,TP.HCM.
Ôngvàvợcườitươinhưhoa,nóinhư
khoe rằngmiếngđất nàyđượcmua
chỉ bằng số tiềnnhuậnbút từquyển
tiểu thuyết
Ngoại tình
củaông.
Saunhữngồnào,đượcmất từ
Cù
lao tràm
,cónhững lúchaivợchồng
cảmthấyrấtcôđơn,chỉcòncónhau,
nhiềumốiquanhệquaylưng.Rasách
mới cóvẻkhókhăn, với sựgiúpđỡ
convẫncònở tuổi ănhọc,Nguyễn
MạnhTuấn bảo lúc đó trong lòng
ông lo lắm.Miếngđất xâyTrường
HoaMai bây giờ, ông đã tính làm
đủviệcđểkiếmsốngnhưmởgara,
làm trạigà…Vàcó lúcnó thành trại
gà thật. Tuy nhiên, NguyễnMạnh
Tuấngật gù: “May cho tôi làởđất
SàiGònnàyaigiỏi,cókhảnăng thì
ngườiđósốngđược.Đấtnàykhông
nhưngoàiBắc, cóngườiđánhanh,
chặnanh thìcũngcóngườisẵnsàng
dùnganh,choanhcơhội.Tôiởnhà,
nhờanhem,bèbạnkêuviếtbáo,kêu
viết cáinày, cáikianhuậnbút cũng
đủ sống. Cho đến khi phim truyền
hìnhViệtNambắtđầu rộ lên,vững
mạnh vào những năm 1990 thì tôi
sống tốt, sốngkhỏe”.
Văn chương nổi như cồn vào
thập niên 1980, song bên cạnh đó
NguyễnMạnh Tuấn cũng là tác
giảnhữngkịchbảnphimnổi tiếng
như
Xa và gần, Biển sáng
. Thời
phimmì ăn liền, ông có hàng loạt
kịch bản phim cho Nhà nước lẫn
tưnhânnhư
Lối rẽ trái trênđường
mòn,Vĩnhbiệtđànbà,Tìnhngoài,
Hạnhphúcđắngcay,Yêuđươngở
tuổi nào,Trọnkiếp lênhđênh,Hải
đường trắng…
Vậy nên khi phim truyền hình
Việt Nam vào mùa từ thập niên
1990,NguyễnMạnhTuấnchuyển
hẳnsangviếtkịchbảnphim truyền
hình.Khônghổ thẹnvớidanh tiếng
vănchươngcủamình,ôngcũng trở
thành một trong những nhà biên
kịchđắtgiá,đắt shownhấtcủa làng
truyềnhìnhcảnước.Ôngcónhững
kịchbảnphimnổinhưcồn, vừaăn
kháchvừađượckhenngợi từkhán
giảchođếnbáochí như
Đồng tiền
xươngmáu,Ngườiđànbàyếuđuối,
Chuyện tìnhbêndòng kênhXáng,
Cô thư ký xinh đẹp, Blouse trắng,
Hướng nghiệp, Nghề báo, Thái
sư Trần ThủĐộ, Huyền sử Thiên
đô…
Ông lànhàbiênkịch từ trăm
triệu đến cả tỉ đồngmà các hãng
phim nhà nước lẫn tư nhân chọn
mặtgửivàng…Giaiđoạnnày,ông
cònviết nhiềukịchbảnphimđiện
ảnh nhà nước như
Lưới trời, Sinh
mệnh,Tửhình,Niềmđammê…
và
cảbộphim thị trường
Trúngsố
của
DustinNguyễn gầnđây.
Tiền tỉ từviết láchmàcóNguyễn
MạnhTuấn lại đưahết chovợxây
Trường Hoa Mai để có cơ ngơi
triệuđônhưhiện nay.
Càykịchbảnnhư “trâu
bò”,miễnnhậu
Khichuyểnsangchuyênviếtkịch
bản, nghiệp viết sách củaNguyễn
MạnhTuấn có vẻ im tiếng hẳn đi.
Nhưngbảnthânnhàvăn
Cùlaotràm
lại chẳng bận tâm lắm về điều đó.
Ôngnói thẳng:“Hồi tôiviết
Cù lao
tràm,Ngoại tình
, báncả trămngàn
bản.Giờ tôi viết sách, chật vậtmỗi
nămmộtcuốn in1.000bảnchỉđược
10 triệuđồng, trongkhiviếtkịchbản
phim ra tiền trăm triệu, tiền tỉ vậy
thì tại saomình lại từ chối tiền, từ
chốiphim”.VàNguyễnMạnhTuấn
cật lực tậndụngcơhộikiếm tiền từ
phim thật.Ông làmviệcbấtkểngày
đêm, không có cả giờ ngủ. Có lúc
càycùng lúcbốnkịchbảnchobốn
hãngphimkhácnhau.Bạnbènhìn
vào, bảo rằngôngnhà vănnày chỉ
biết làmviệcnhư trâubòchứchẳng
biết tụ tậpanhem, nhậunhẹt gì cả.
Ôngbảocónhữngngười không
làm việc sẽ lăn ra bệnh và ông
thuộc dạng người đó. Ông không
thể ngồi lâu để nhậu được vì ngồi
chừng một tiếng đồng hồ là ông
thấymệt, thấy chán, là bắt đầu lo
các nhânvật củamình chạy lạc đi
đâumất, phải đi về nhà gom lại.
Cómáu “thương vay
khócmướn” caođộ
NguyễnMạnhTuấnnóiông từng
trảiquahơnmười cáinghề thì thấy
nghềviếtvăn làcựckhổnhất.Mỗi
nămviếtvàingàn tranghỏi làmsao
mà không cực khổ. Nó lao lực từ
sức khỏe thể chất đến nơron thần
kinh khủng khiếp. Bản thân ông
còn khổ hơn người khác vì cảm
xúc ở ông nhiều vàmạnh. Hai vợ
chồngđidu lịchđâuđó, thấynhững
cảnhkhổcủabàcon,ngườikháccó
thểchỉmủi lòng rồi thôi, tôi thì cứ
cảm thấydaydứtmãi.Tôi cũngcó
cái bệnhmất ănmất ngủvì những
chuyện tiêucựccủaxãhội.Những
chuyện tiêu cực, những cảnh khổ
như thếnếukhôngviết rađượccó
khi tôi lạinặngnề trongngười.Viết
đượcrồi thấymìnhđượcnhẹnhàng
như trút đi gánhnặng.
◄
NHỮNGCÂYBÚT BẠC TỈ - BÀI 2
Nguyễn
Mạnh
Tuấn
viếtvăn
làmtriệu
phúđôla
Chỉ cặm cụi viết văn thôi, nhà vănNguyễn
Mạnh Tuấn và gia đình đang sở hữu cơ
ngơi, tài sản trị giá vài triệu đôla.
củavợ lúcđóđang làmchomộtnhà
xuấtbảnnêncókinhnghiệm,Nguyễn
MạnhTuấn tìm đếnmột nhà xuất
bản nhỏ vàmới để họ dễ dàng cần
mìnhmà nhận in sách. Năm 1988,
ông in quyển
Yêu như là sống
với
thỏa thuậnsẽ tựmìnhbánsáchgiùm
nhàxuất bản luônvàđấu tranhmãi
mớiđượchưởngnhuậnbút6% trên
giábìa.Khôngngờquyển sáchbán
rất chạy.Năm1989,NguyễnMạnh
Tuấnviết tiếpquyển
Ngoại tình
, tự
in, tự phát hành tại nhà và bán đắt
như tôm tươi.Số tiềnnhuậnbútcủa
quyểnnàyônggiaochovợđemmua
đấtđể tínhđườngnghỉviệc tạiHãng
phimNguyễnĐìnhChiểuvàxin ra
khỏi Hội Nhà văn vì tự ái, vì buồn
chuyện thế thái nhân tình.
Viết kịchbảnphim
tiền tỉ và làmgiàu
Nghỉnhànước,mất lươngkhiba
NhàvănNguyễnMạnhTuấnvuivẻtrải lòngvềnhữngdấumốccuộcđờivà
nghiệpvănchươngháiratiềntỉcủamình.
BâygiờNguyễnMạnh
Tuấngiàrồi,ôngquyết
địnhnghỉngơibằng
cách“mỗingàychỉviết…
nămtiếngđồnghồ”.
Sốngcảnhchimtrong lồngson,
rạpphimnhẵnmặt
BâygiờnhàvănNguyễnMạnhTuấnkhôngcònnhậnviếtnhiều
nhưxưavì lớn tuổinhưngôngvẫn luônbận rộnvớimột, hai cái
kịchbảnphimhayquyểnsáchnàođónênđềuđặnngồi vàobàn
viếtnăm tiếngmỗingày.Ôngcũngchẳngmấykhiđiđâumà
suốtngàyquanhquẩn trongkhuphòng rộngchừng100m
2
vách
kiếng, sàngỗsángbóngsang trọng, tiệnnghi củamìnhvà thấy
rấthạnhphúcvớiđiềuđó.Những thờigiankhông làmviệc trong
ngày, ôngnóimìnhở trongphòngxemphim, nhất làphimViệt
Nam từ thượngvàngđếnhạcámđểhọcđiềuhay, tránhđiềudở
khi viết. Khi cóphimmớiở rạpdù trongnướchayngoàinước, ông
vàvợkhoác taynhauđi xemđếnmứcnhânviêncủanhiều rạp
thấyhaiôngbàgià rồinêngiảmgiávévà thườngxuyêngiới thiệu
phimmới.Ôngnhàvănđạigianàyđãsốngvà làmviệcnghiêm
túc, chuyênnghiệpvới tinh thần luônhọchỏi, cầu thịnhư thếđó.
