CHỦNHẬT 24-4-2016
2
TUẦN THỜI SỰ
Bảnchấtnhững
kỷ lụcchỉcó
ởViệtNam
Những thứ kỷ lục từ lòng tham, ýmuốn vụ lợi củamột số cá nhân,
từ tâm lý “hiếu đại”mà không đem lại bất kỳ giá trị tích cực nào
không nên tồn tại.
dùngnóđi lòebịp thiênhạđể lừa
đảo, cuối cùng dẫn đến kết quả
bi thảm, xấu cho xã hội. Những
kỷ lụcđểđánhbónghìnhảnhđều
nằm trongkhuônkhổđó là sựbù
đắp tâm lývới nhiều thứ linh tinh
khácnhau.Nhìn theochiềuhướng
nào cũng bất ổn cả.
. Ở trên ông có nhắc đến yếu tố
dân tộc, vậy theoông, ởkhíacạnh
này thì đất nước ta cónhữngđiều
gì để cho bệnh thích kỷ lục có đất
sống?
+ Chúng ta thấy cho đến ngày
hôm nay, hơn 70% dân số người
Việt lànôngdân,mà tínhchất của
nôngdân,đặcbiệt lànôngdân trồng
lúanước, trồng trọt là tính làngxã,
tính biệt lập. Đối với người Việt
nóichung, thànhcônggìcũngphải
kéo về làng cũ củamình, làng là
đơnvị quan trọngnhất củamỗi cá
nhân.Từ làng thìnhìn rađược tính
cách của đất nước luôn, cho nên
đi ra thế giới mênhmông quá thì
anh dễ bị khớp và dễ làm những
cái gì đóhơi lố, hơi nhà quê.Anh
cảm thấymình rất nhỏ bé, để bù
đắp tâm lýđóanhphải làm ramột
cái gì để chứng mình rằng mình
chẳng kém ai cả. Tôi không có ý
địnhnói xấunôngdânnhưng thực
ra thì ở đó có dấu vết củamột xã
hội chưa tiến triển khỏi thôn dã,
làng bản. Tư tưởng tiểu nông có
hẳnmột hệ lý thuyết.Tức làngười
ta chỉ biết loanhquanh cái bờ rào
củamình, kỷ luật caonhất của cư
dân nông thôn là bị đuổi ra khỏi
làng, trong khi đó trong thế giới
phẳngngười ta có thể đi khắp thế
giới chỉ cần một hộ chiếu, một
chút hiểu biết… Đối với người
Việt, điều đó còn rất xa vời.
.Tôicócảmnhậnrằngkhingười
tavẫnmuốn lậpkỷ lục tức làngười
ta vẫn cảm thấy kỷ lục đó đem lại
điềugìchohọ,ôngcónghĩnhư thế?
+Đúng lànó tồn tại vì bản thân
người lậpkỷ lục thấy cóhiệuquả,
ít nhất là đối với cá nhân họ. Ví
dụcónhữngngười giàu thíchchơi
trộimàchúng tagọi là trọcphú, họ
khoe khoang sự giàu có củamình
thìhọcảmnhậnhọngạonghễhơn,
được thừanhậnhơn.Nhưngnói đi
nói lại thì tất cảđềunằm trongcâu
chuyệnmặccảmvà tự ti cả, không
thể vượt qua được.
. Xin cámơn ông.
TS
NguyễnVănVịnh
:Chơi trội cũng làmộtkiểu lập
kỷ lụcvì chẳngai làm thếcả. Rõ ràngởđâychúng ta
thấymộtchuyệnnữanóiđếncùnghànhvinàyđẩy
quá lêncũng làmột loạihànhvi lệchchuẩn.
Pháp luậtkhóđiềuchỉnhnêncần
dư luậnxãhội
Tôiphảinhấnmạnh rằngviệc thíchkỷ lụcchỉdiễn raởbộphận
nhỏcủaxãhội.Tấtcảnhữngngười cósuynghĩbình thường, lành
mạnhđều thấy rằngnhữnghànhviđó là lố.Việc thích lậpnhững
kỷ lụckỳquặc, vôbổnhư thếkhôngphùhợpvớigiá trị chung,
đặc tínhchungcủadân tộc.Dân tộc ta làdân tộckhiêmnhường,
khiêm tốn.Nhữnghiện tượngđó thờinàocũngcónhưngởđâu
nở rộmàđượchưởngứng tức làvănhóacóvấnđề, hoặc lên tiếng
nhưngkhôngcósựđiềuchỉnh thì chúng ta rồi sẽchẳnggiống
ai.Ởmộtmứcđộcaohơn, khi sốđôngchấpnhậnvàhưởngứng
nhữngkỷ lụcnhưvậy tức làgiá trị chungđãmấtkhảnăngđịnh
hướng,mấtkhảnăngquy tụcáchệgiá trị chuẩnmực.
Bản thângiá trị chungcủa loàingười làchân, thiện,mỹ.Chân lý
làviệccủakhoahọc, thiện làcủa tôngiáovàđạođức,mỹ lànghệ
thuật. Khinhữngnềnvănhóakhácnhau, nhữngsựvachạmcác
nềnvănhóahoàn toànkhácbiệtdẫnđến trườnghợpanhngộ
nhậncácgiá trị. Sựngộnhậncácgiá trịnày tạo ranhữngcâu
chuyện rắc rối.Cóchuẩnđối vớidân tộcnày là tốt,đối vớidân tộc
khác lạingược lại.Hànhđộng tươngđốiđơngiảnvàphổbiếnđều
cóchuẩnđểđovàđánhgiá, chínhvì thếchúng tamới kết luận
đượcđó làhànhvi lố, khoekhoang,đánhbóng.
Trongquangcảnhchungcủamộtxãhộiđóngkínmở racâu
chuyệnhộinhập thì xảy ra trạng tháiquángsáng, thực ranhững
hànhvi khôngvănhóaphải cần thờigiandàimớiđiềuchỉnhđược.
Xãhội chúng tamuốnđượcnhưxãhội vănminhphải có thờigian.
Bản thânpháp luậtkhóđiềuchỉnhmàchỉ códư luậnxãhội,dư
luậnxãhội có thểquánhưngcũngquyvềmộthệgiá trị chung.
TS
NGUYỄNVĂNVỊNH
PGS-TS
NGUYỄNHỒI LOAN
,
chuyêngia
tâm lýhọc,ĐHKH-XH&NVHàNội:
Xâyto, làm lớnđểthỏamãn
bệnhsĩ
Việcxâycái to, làmcái lớnthựcchất làđểthỏa
mãnbệnhsĩhaythóiquensĩdiệnhãocủaphần
đôngngườiViệt.Nhữngsuynghĩ,hànhvinày
củaconngườiđối lậpvớinhữnggìhọđangcó,đangphảiđốidiện.
Đặcbiệt, trongthờibuổikinhtếthị trường,khingười tacạnhtranh
nhauvềcácgiátrịvậtchấtthìcácyếutốphi thựctếcũngsẽđược
thổiphồng lên.Điềunàykhiếnkhông ítngườiảotưởngvềbảnthân.
Nhữngvậtthể (đặcbiệt lànhữngvậtthể,biểutượngvănhóa, lịchsử)
đượcxâydựngởmỗigiaiđoạn,dù íthaynhiều,đều lưugiữcácgiá
trịđikèm.Trongxãhộihiệnnay,conngườicóđiềukiệnthụhưởng
nhiềugiátrịvậtchất, tinhthần.Dođócácgiátrịcuộcsốngcũngdần
thayđổi theo.Điềunàydễdẫndắtconngười tađếnviệcbắtchước
mộtcáchmùquáng, làmmọicáchđểchobằngngườikhác…Cũng
cầnđềcậpđếnyếutốgiáodục.Mộtxãhộicoi trọngvấnđềthicử,
bệnhháodanhsẽtạonêncácgiátrịảotrongđờisống.
HỒVIẾTTHỊNH
thựchiện
B
àn đến việc thích lập
kỷ lục ở nước ta, TS
Nguyễn Văn Vịnh,
nguyênPhóViệntrưởng
Viện Nghiên cứu xã
hội vàphát triển, cho rằng rất nên
có những kỷ lục nghiêm túc, tức
là những kỷ lục lập ra để hướng
tới cácgiá trị chân, thiện,mỹ.Tuy
nhiên, ông cũng cho rằng những
thứ kỷ lục nảy ra từ lòng tham, ý
muốnchủquancóphầnvụ lợi của
một số cá nhân, từ tâm lý thích
nhữngcái to lớnmàkhôngđem lại
bất kỳ giá trị tích cực nào không
nên tồn tại vì vừahao tài, tốncủa,
vừa phản cảmvà khôngphùhợp.
Kỷ lục linh tinh,
kỷ lục vớ vẩn
.Phóngviên:
Nhìnnhậnvềnhững
kỷ lục được lập ra ở nước ta gần
đây, ông đánh giá như thế nào?
+ TS
Nguyễn Văn Vịnh
: Tôi
thấyởnước tacónhiềukỷ lục linh
tinh, kỷ lục vớ vẩn. Theo tôi, đối
với ngườiViệt, đểđạt đượcnhững
kỷ lục có giá trị chung mà loài
người chia sẻ thì chúng ta không
làm được nhưng lại xoay ra lập
những kỷ lục linh tinh, kỷ lục vớ
vẩn. Chẳng cần tìm đâu xa, ngay
trên đường phố thôi cũng dễ bắt
gặp những kỷ lục được người ta
khoa trương, nhấnmạnh.
. Ông có thể nói cụ thể hơn về
những kỷ lục đó?
+ Ví dụ ở Hà Nội tôi thấy có
conđường rất ngắnđượcgắnbiển
là con đường đẹp nhất Việt Nam
nhưng nghĩ mãi cũng không biết
nó đẹpở cái gì. Chuyện kỷ lục về
bánh chưng trongdịpgiỗ tổHùng
Vương cũng thế, đi lập kỷ lục về
bánh chưng làm gì khi mà cả thế
giớichỉcónước tanấubánhchưng,
chúng ta nấu cái nào chẳng là kỷ
lục so với thế giới. Cứ hì hục lập
ra những kỷ lục kỳ quặc như thế.
Tốt nhất là quy ra gạo nấu cháo
cho các bệnh nhân nghèo.
. Theo ông, tại sao lại có hiện
tượng lập kỷ lục như thế?
+Nhiềudoanhnghiệphọmuốn
sửdụngphươngpháp lậpkỷ lụcđể
gâychúý, tạorahiệuứngquảngcáo
cho bản thân. Có câu châm ngôn
là tiếng lành đồn xamà tiếng xấu
cònđồnxahơn.Thếnên rất nhiều
trường hợp ngôi sao trong làng
giải trímuốngiật gânđểnổi tiếng
cũng tạo rachuyệnnọ, chuyệnkia.
Vì thế,một côgái ănmặchởhang
lênmạngnhảynhótcũngnổi tiếng,
cũng thànhmột thươnghiệu.Chơi
trội cũng làmột kiểu lậpkỷ lục vì
chẳngai làm thếcả.Rõ ràngởđây
chúng ta thấymột chuyệnnữanói
đến cùng hành vi này đẩy quá lên
cũng làmột loạihànhvi lệchchuẩn.
Bởi vì trênmột tưduy lànhmạnh,
người tacũngphải tính toánnhững
hệ quảmà nó để lại.
Lậpkỷ lụcđểbùđắp
tâm lý
.Ở trênôngmới lýgiải từgócđộ
của doanh nghiệp, còn về sâu xa
hơn thì sao, cónguồncơnnào tạo
nênhànhvi thích lậpkỷ lụckhông?
+ Sâu xa hơn thì rõ ràng có
nhiều vấn đề. Theo tôi, những
dân tộc nghèo, chậm phát triển
thường rất hay đua đòi. Tôi biết
cónhững tỉ phúhọchỉmặccái áo
sơmi 65 USD, đi đôi giày cũng
bình thường, cònở ta tiền không
có nhưng cũng mua xe vài trăm
ngàn USD, khoe mẽ, thậm chí
Nhữngdântộcnghèo,
chậmpháttriển
thườngrấthayđua
đòi.Tôibiếtcónhững
tỉphúhọchỉmặccái
áosơmi65USD,điđôi
giàycũngbìnhthường,
cònởtatiềnkhông
cónhưngcũngmua
xevàitrămngànUSD,
khoemẽ.
Chiếcbánhchưngkhủngnặng2,5tấndâng lênbànthờquốctổtạiĐầmSen,TP.HCM.
