14
THỨBA
10-5-2016
TRUNGNHÂN-HỒNGTHẠCH
V
ới việc hai đối thủ Ted Cruz và John Kasick rút lui
khỏi cuộc bầu cử nội bộ đảngCộng hòa để chọnứng
cử viên tổng thống, tỉ phú Donald Trump giờ đây
đang “một mình một ngựa” hướng đến đại hội của đảng
Cộnghòa.Quyết địnhbỏ cuộc củahai đối thủđãgiúpông
Trump gần như chắc chắn giành được vị trí đại diện đảng
này tranh cửvàoNhàTrắng. Đây là thất bại thảmhại nhất
của một đảng chính trị Mỹ trong lịch sử hiện đại, trang
bình luận
Vox
nhận định.
Một đại hội đảngbị tẩy chay
Cựu ứng cử viên tổng thống đảng Cộng hòa năm 2012
MittRomneychobiết ông sẽvắngmặt tại đại hội toànquốc
đảng Cộng hòa vào tháng 7 sắp tới, tờ
Boston Globe
cho
biết. Ông Romney từng gọi Donald Trump làmột kẻ “giả
tạo và gian lận” trongmột bài diễn văn hồi tháng 3-2016.
Cựuứngcửviênnói với tờ
BostonGlobe
rằngông sẽkhông
bầu choTrumpvà sẽkhôngxuất hiện tại lễđăngquang của
Trump trongđại hội củađảngCộnghòa tạiCleveland.Ông
từngchếgiễuTrumpkhôngđưa ra tờkhai thuếvàcảnhbáo
rằng tỉ phúnày sẽđem lại nguyhiểmchonướcMỹ.Khi ông
Trumpđangđạt đượcđàchiến thắng, ôngRomneyđãquyết
định cáo lui khỏi giới truyền thông.
Hai tổng thốngđảngCộnghòaduynhấtcònsống làGeorge
H.W.BushvàGeorgeW.Bush thôngbáohọcũng sẽkhông
dự đại hội của đảngCộng hòa vào đợt này.Một người nổi
tiếng khác cũng có ý định tương tự là thượng nghị sĩ John
McCain, cựu ứng cử viên tổng thống đảng Cộng hòa năm
2008 hiện đang có vận động bầu cửmạnhmẽ tạiArizona.
ỨngcửviênđảngCộnghòanăm1996BobDoleđượccho là
ngườiduynhấtđáp lại lờimời thamdựđạihội tạiCleveland
lầnnày.Trongquákhứ, gia tộcBush cũng từngbỏquamột
đại hội năm 2012 khi ôngRomney được ứng cử chức tổng
thống. Tuy nhiên, vào thời điểm đó, ôngMcCain vẫn đến
dự và cómột bài diễn văn sôi nổi ca ngợi ứng cử viên của
đảngCộng hòa.
Việc Romney tẩy chayTrump
trước công chúng gợi nhắc đến
cha ôngGeorge Romney, người
vàonăm1964 từng thúcgiụcđảng
Cộng hòa loại bỏ “những kẻ cực
đoan”.Tuynhiên, nỗ lực của cha
ôngRomney vẫn thất bại. Barry
Goldwatersauđó trở thànhứngcử
viên của đảngCộng hòa và điều
nàykhiếnôngGeorgerất tứcgiận.
Ông này sau đó đã viết thư cho
Goldwater để bày tỏ sự phản đối
củamình. “Khi càng ngày càng
nhiềunhữngphầntửcựcđoandòm
ngóđếnvị trí lãnhđạođảngCộng
hòa, chúng takhông thểgiành lại sự tôn trọngcủadân tộcvà
dẫn đến sự tái sinh cần thiết về tinh thần, đạo đức và chính
trị” -ôngGeorgeRomney từngviết.ÔngMittRomneycũng
nhắc đến chamình trongmột cuộc phỏng vấn gần đây với
báo
BostonGlobe
: “Ôngấyđãkhôngchấpnhậnchiến thắng
củaGoldwater.Và tôi cũngnhư chamình, tôi khôngủnghộ
DonaldTrump.Tôi sẽkhôngbầu choông ấy”.
Các cựu ứng viên vị trí đại diện tranh cử tổng thống của
đảngCộng hòa khác như JebBush, LindseyGraham cũng
tuyênbốsẽkhôngủnghộvị tỉphúNewYorkvào tháng11 tới.
Một chủ tịchHạ viện “bất lực”
Vào ngày 5-5, trong cuộc phỏng vấn với CNN, Chủ tịch
HạviệnMỹPaulRyan thành thậtchiasẻchưa thểủnghộông
Trump: “Tôi hyvọngđượcủnghộứngviêncủađảng.Và tôi
mongmuốn thực hiện điều đó. Nhưng ở thời điểm hiện tại,
phải thú thực rằng tôivẫnchưasẵnsàng.Nhưng tôinghĩđiều
cần thiết làchúng tôi cầnphảiđoànkếtđảngvà tôinghĩphần
lớngánhnặngcủaviệchợpnhất cácbên trongđảng thuộcvề
ứng viên tiềm năng”. Phát ngôn của ôngRyan gây bất ngờ
chonội bộđảngCộnghòanhưngnhất quánvới các tuyênbố
trướcđâycủaông.Trongquákhứ, chính trị gianàyđãnhiều
lần phản đối những tuyên bố quá khích về di dânHồi giáo,
Latin, xúc phạm phụ nữ,… trong quá trình vận động tranh
cử củaôngTrump.
Tuyvậy,với tưcách làchủ tịchHạviện,ôngRyanphảichịu
áp lực rất lớn từ nội bộ đảng. Khi trao đổi với Politico, đại
biểukhác củađảngCộnghòaLynnWestmorelandnói: “Tôi
thật sựkhônghiểuđượcPaulđangsuynghĩgì”.Tương tự,đại
biểuDennisRosscũngchobiết:“Hãy tin tôi, tôikhông thuộc
bầu đoàn của Trump nhưng tôi sẽ ủng hộTrump và không
đồng tìnhvới ýkiến củaPaul”. Phía trên chỉ là đại diện cho
một nhómkhôngnhỏ các đại biểuủnghộTrump, ngườimà
nhưRenee Ellmers, nữ đại biểu của đảngCộng hòa, “đang
đối thoại với người dânMỹmà chúng ta, đặc biệt là những
người Cộng hòa, đã bỏ qua trong suốt nhiều năm”. Ngược
lại, nhóm khác thể hiện sự ủng hộ quan điểm củaRyan như
BarbaraComstock,CharlieDent.Sựbấtđồngquanđiểmnày
đã đẩyđảngCộnghòa nói chungvà bản thânPaul Ryannói
riêngvào tình thế lưỡngnankhiphảivừađảmbảo lợi thếcủa
đảng trongcuộcbầucử tổng thống sắp tới vừaphải đảmbảo
giữvữngnhữnggiá trị củađảng.
Trước áp lực trên, một ngày sau khi có cuộc phỏng vấn
với CNN, đại diện củaTrumpvàRyan thôngbáohai chính
trị gia sẽcócuộcgặpmặt vàongày12-5 tới.Thôngcáocho
biết: “Vì cả hai cùng nói cần sự đoàn kết đảng, cuộc gặp
mặt sẽđược thiết kếđể thảo luậnvềnhữngnguyên tắcvàý
tưởng của đảngCộng hòa có thể nhận được sự ủng hộ của
người dânvào tháng11”.Đâyđượcxemnhưmột động thái
tíchcựccảhaiđểcùng thốngnhấtnhữngđiểmbấtđồngquan
điểmvà tìm ragiảiphápkhả thinhất trong tìnhhìnhhiện tại.
Tuynhiên, vị chính trị gia - tỉ phúTrump cho rằng: “Tôi đã
đồngýgặpnhưngkhông chắc cuộc gặpgỡ sẽ thành công”.
Một thất bại lịch sử
Trangmạng
Vox
bình luậnđảngCộnghòađã thấtbại trong
việc thựchiệnkhảnăngcơbảncủamột đảngchính trị là lựa
chọn ramột ứng cửviênđúng theomongmuốnvàý chí của
mình, vàđủkhảnăngđểcạnh tranhchovị trí tổng thốngMỹ.
Thayvàođó, đảngnàyđangđềcửmộtngười “vừakiêungạo
vừa thùđịchvớimọi tư tưởng cốt lõi của bảo thủ” của đảng
Cộng hòa. Từ đầu quá trình vận động tranh cử cho đến nay,
khi cuộc đua nội đảng sắp ngã ngũ, ôngDonaldTrump vẫn
chưa đưa ramột hìnhdung cụ thể nàovề các chính sáchmà
ông sẽ thực hiệnnếu chiến thắng. Phe bảo thủ của nướcMỹ
đang “đặt cược” cuộc tranh cử tổng thống vàomột ứng cử
viên vừa không thể hiện được tư tưởng của đảngCộng hòa,
vừa đảm bảo chắc chắn sẽ thất bại trong cuộc chạy đua vào
NhàTrắng, tờ
Vox
nhậnđịnh.
Đây không phải là lần đầu tiênmột đảng chính trị tạiMỹ
thất bại trong việc tìm kiếmứng cử viên sáng giá cho chiếc
ghế tổng thống. Cựu ứng cử viên của đảngCộng hòaBarry
Goldwaters(năm1964)vàcủađảngDânchủGeorgeMcGovern
(năm1972)đềuđã từng thấtbại thảmhại trongcáccuộc tranh
cử tổng thống.Tuynhiên, các thất bại đóđều có sự tácđộng
củahoàncảnhchính trị.Ngoài ra,nhữngứngcửviênnàyđều
là nghị sĩMỹ và những tư tưởng của họ đều được cân nhắc
và tiếp thubởi đảng củahọ saukhi thất bại.Khó có thểhình
dung ra việc đảngCộng hòa sử dụng lại bất kỳ ý tưởng nào
màôngTrumpđưa ra trongcuộc tranhcửnăm2016. Sự thất
bại trong cuộc tranh cửnămnay sẽ không chỉ gói gọn trong
năm2016,mà sẽ còn ảnhhưởngđếnbộmặt của đảngCộng
hòavà tácđộngđếnnhiều cuộcđuakhác từgiờvề sau.
Sựdửngdưng trướcđà tiếncủaôngTrumpcàng làm rõ sự
thấtbại thảmhạicủađảngCộnghòa trongnăm2016.Mặcdù
nhiều lãnh đạo của đảng này đã bày tỏmối lo ngại về chiến
thắng của ôngTrump những tháng qua, họ cũng không đưa
rađượcbất kỳmộtứngcửviênnàokháhơnvàcó sức thuyết
phụchơn. Sự im lặngvà thiếukhảnăngdẫndắt này của các
lãnhđạođảngCộnghòađãkhiếncáccử tricủahọ“lạc lối”và
lựa chọnôngTrump thànhứngviên sánggiánhất củahọ.
n
KhiDonaldTrumpđang“mộtmìnhmộtngựa”vềđíchtrongcuộcbầu
ứngcửviênnộibộ,đảngCộnghòachịunhiềusónggió.
PheCộnghòasóng
gió trướcđà tiếncủa
DonaldTrump
Phóng sự - Chuyên đề
TrangmạngVoxbình
luậnđảngCộnghòa
đãthấtbạitrongviệc
thựchiệnkhảnăng
cơbảncủamộtđảng
chínhtrị là lựachọn
ramộtứngcửviên
đúngtheomongmuốn
vàýchícủamình,và
đủkhảnăngđểcạnh
tranhchovịtrítổng
thốngMỹ.
Ảnhtrên:
CựuứngcửviêntổngthốngđảngCộnghòa
năm2012MittRomney
(phải)
tuyênbốsẽtẩychay
chiếnthắngcủaôngDonaldTrump
(trái)
.Ảnh:AP
Ảnhdưới:
ChủtịchHạviệnPaulRyanbịcácđồngminh
gâysứcép,buộcphảiđối thoạivớiDonaldTrump.
Ảnh:GETTY
Việcchủ tịchHạviệnkhôngủnghộứngviên tổng thống
củađảngđãtừngdiễnratrướcđây.Vàonăm1896,chủtịchHạ
viện lúcbấygiờ làThomasBrackettReedđãchống lạiWilliam
McKinley và tuyênbố thẳng thừng rằngông sẽ không trở
thànhphó tổng thống.Tuynhiên, saunhiều thương lượng,
cuối cùngôngReed xoay sangủnghộứng viên củađảng.
Vì vậy, các đại biểu củađảngCộnghòa, nhữngngười ủng
hộhoàn toàncó thểhyvọngvào sựkếthợpgiữaPaul Ryan
vàDonaldTrump saucuộcgặpgỡ sắp tới.
